Свет
Стрелките на „Часовникот на Судниот ден“ поблиску до „нуклеарната ноќ“

Американските научници ги поместија стрелките на симболичниот „Часовник на судниот ден“ првпат во 70 години за 30 секунди, и сега се запрани на 23:57:30 часот, се наведува во соопштението на американскиот магазин Bulletin of the Atomic Scientists.
Најблиското време коешто овој часовник до нуклеарната катастрофа го покажуваше беше во 1953 година – 23:58 во врска со тестирањето на термонуклеарните (хидрогенски) бомба. За цели 17 минути, па човештвото беше далеку од нуклеарната катаклизма во 1991 година, поради завршувањето на Студената војна.
Меѓу причините за ваквата одлука на научниците се наведуваат глобалните проблеми со коишто се соочува човештвото, како и изјавите на некои политичари, меѓу кои и на новиот американски претседател Доналд Трамп
„Светските лидери не успеаја да се справата со најголемите закони за човештвото, односно нуклеарната закана и заканата од климатските промени. Вознемируваат коментарите во врска со употребата и ширење на јадреното оружје, дадени од Доналд Трамп, а исто така и недовербата кон најважниот научен консензус за климатски промени, искажани од него и од личностите во американската администрацијата, влијае на оваа одлука, како и острото пројавување на национализмот во целиот свет“, се образложува во соопштението.
„Државниците мора да дејствуваат неодложно, изведувајќи го човештвото од работ на пропаста“, се резимира во написот во Bulletin of the Atomic Scientists.
Точно пред една година, на 27-ми јануари 2016 година, главниот уредник на ова авторитетно списание Рајчел Бронсон објави дека стрелките на „Часовникот на судниот ден“ е решено да останат на местото. Според уредувачкиот колегиум, меѓу позитивните моменти тогаш беа постигнувањето на договорот за нуклеарната програма на Иран и климатската конференција во Париз, а меѓу негативните беа влошувањето на односите меѓу САД и Русија, продолжените нуклеарни тестирања во Северна Кореја и зголемувањето на глобалната терористичката закана.
Ткн „Часовник на Судниот ден“(Doomsday Clock) е создаден од страна на група американски физичари коишто учествуваат во нуклеарниот проект на редакцијата на магазинот Bulletin of the Atomic Scientists. Првата слика на часовникот се појави на насловната страница на списанието во 1947 година. Тогаш стрелките укажуваа на 7 минути до „полноќ“ од светската нуклеарна катастрофа.
Оттогаш на 14-ти јануари, во 16 часот по средноевропско време, во зградата на американската Академија за наука во Њујорк, се придвижува големата стрелка на славниот „Часовник за Судниот ден“, а настанот, првпат, во директен пренос можеа да го следата заинтересирани луѓе кои имаат пристап до интернет во 2010 година.
Во 2012 година стрелката на часовникот беше поместена за една минута и покажуваше пет минути до полноќ, Oригиналниот часовник се чува во канцелариите на Билтенот за атомска наука во Чикаго. Последен пат стрелката што покажува минути беше придвижена во јануари 2007 година, кога е поместена нанапред за две минути, од седум на пет минути пред полноќ.
„Промената треба да ги означи главните извори на потенцијалната катастрофа, што би можела да нѐ приближи до Армагедон“, пишува Билтенот за атомска наука, магазин чија мисија е „да го предупреди светот на опасноста што се заканува по откривањето на атомската бомба“.
Според списанието, опасности се закануваат од сите страни: од 27 илјади атомски бомби, од кои две илјади во секој миг се подготвени за лансирање, до уништување на околината и климатските промени.
Факторите што влијаат врз најновото придвижување на стрелките на „Часовникот за Судниот ден“, ги вклучуваат и меѓународните преговори за намалување на нуклеарниот арсенал и спречување на шверцувањето на радиоактивниот материјал, ширење на цивилниот нуклеарен сектор, потенцијалниот нуклеарен тероризам, како и климатските промени.
Билтенот за атомска наука е основан во декември 1945 од научник при Универзитетот во Чикаго, кој учествувал во Проектот Менхетен, односно во создавањето на првата атомска бомба, а „Часовникот за Судниот ден“ е „направен“ во 1947 година, со порака дека човештвото се наоѓа на „неколку минути пред полноќ“, каде полноќ всушност претставува „нуклеарно разорување, климатски промени и нови технологии“.
Стрелките се придвижуваат во склад со промените на околностите – нанапред или наназад – зависно од тоа колку светот е оддалечен од тотална атомска војна. Кога бил претставен во 1947 година, светот влегуваше во период на Студената војна, а стрелката била поставена на седум минути до полноќ. Од тогаш, стрелката била придвижувана 18 пати. Најблиску до Судниот ден, светот бил во 1953 година, кога стрелката била поставена на две минути до полноќ, а во тоа време САД и СССР направиле термонуклеарни проби во период од девет месеци./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Заложничка преживеала 471 ден во тунелите на Хамас: „Ги молев да не ме убиваат“

Додека Израелците протестираат низ целата земја и вршат притисок врз владата да гарантира ослободување на преостанатите заложници од Газа, поранешната заложничка Дорон Штајнбрехер (32) се присети на своите 471 дена во заложништво. Во интервју за Ројтерс, таа изрази надеж дека сите преостанати заложници наскоро ќе бидат ослободени.
„Ги молев да не ме убиваат“, рече таа во интервјуто додека семејствата на заложниците се собираа и повикуваа на прекин на речиси двегодишната војна. Денес, вели, може само да се моли за ослободување на преостанатите 50 заложници, од кои, според израелските проценки, околу дваесет се уште живи. Надежта опстојува и покрај бројните неуспешни обиди на медијаторите да обезбедат прекин на огнот меѓу Израел и Хамас.
Нејзините пријатели, браќата близнаци Гали и Зив Берман, сè уште се во рацете на палестинската милитантна група што го нападна Израел на 7 октомври 2023 година. Во тој напад, најсмртоносниот ден за Евреите од Холокаустот, 1.200 луѓе беа убиени, а 251 лице беше однесено во Газа, според израелските бројки.
Последователната израелска воена кампања во Газа одзеде повеќе од 62.000 палестински животи, според здравствените власти во Газа, а гладот се прошири низ регионот.
„Сега е важно да се вратат сите заложници дома. Секој момент, секоја секунда тие се во опасност затоа што нема храна, нема вода, а санитарната состојба е многу лоша“, нагласи таа. „Знам што мислат и чувствуваат сега. Страв за своите животи секој момент. Секој ден одите на спиење и не знаете дали ќе се разбудите.“
Штајнбрехер била држена во подземни тунели каде што, како што вели, развила силна врска со другите млади жени кои биле со неа. „Нема светлина во тунелите, нема свеж воздух. Не знаете дали е ден или ноќ“, рекла таа. Во еден тунел, едвај можела да стои, рекла таа.
Милитантите на Хамас ѝ рекле дека ќе биде веднаш погубена ако ја слушнат израелската армија како се приближува. Таа рекла дека била под интензивен психолошки притисок, ѝ било забрането да покажува емоции и ретко ѝ било дозволено да се мие. Морала да моли за храна секој ден, рекла таа.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху вети дека ќе го уништи Хамас. И покрај протестите дома и меѓународната осуда, Израел се подготвува да започне нова офанзива во градот Газа, кој таа го опишува како последно упориште на милитантите.
Додека притисокот врз Нетанјаху расте да склучи договор со кој ќе се ослободат преостанатите заложници, министрите од крајната десница, кои се клучни за неговиот политички опстанок, се заканија дека ќе ја соборат неговата влада ако заврши војната.
Фото: принтскрин
Свет
Кулеба: Мирот во Украина не е реален, не обрнувајте внимание на Вашингтон

Поранешниот министер за надворешни работи на Украина, Дмитро Кулеба, во интервју за германскиот „Шпигел“ изјави дека очекувањата за непосреден крај на вооружениот конфликт меѓу Москва и Киев се нереални. Како што нагласи, сите формално се залагаат за мир, но во исто време признаваат дека условите за неговото доаѓање не се исполнети.
Кулеба истакна дека во последните осум месеци Вашингтон постојано испраќа порака дека „мирот се приближува, дека Русија прави отстапки и дека се постигнува напредок“. Сепак, според неговите зборови, во реалноста ситуацијата останува непроменета. „Мојот совет е да се обрне помалку внимание на вестите од Вашингтон, а повеќе на реалните знаци дека нешто се менува“, рече тој.
Поранешниот шеф на украинската дипломатија изјави дека е потребно да се следи текот на борбите на терен, но и евентуалниот развој на иницијативи поврзани со средбата меѓу рускиот претседател Владимир Путин, украинскиот лидер Владимир Зеленски и американскиот претседател Доналд Трамп. Сè друго, додаде тој, претставува „информативен шум“.
Според извештајот на Ројтерс од 21 август, Москва бара Украина целосно да се откаже од Донбас како предуслов за постигнување договор. Доколку Киев не го прифати ова, руската специјална операција ќе продолжи. Можноста за постигнување договор би можела да се формализира како трилатерален договор со учество на САД или како оживување на Истанбулскиот формат од 2022 година.
Од друга страна, Украина бара од Западот конкретни безбедносни гаранции за да се стави крај на конфликтот. Една од опциите е распоредување на европски сили под водство на САД во Украина, на што Москва остро се спротивставува, особено кога станува збор за евентуалното присуство на трупи на НАТО на нејзините граници.
Фото: принтскрин
Свет
Сијарто: Европските политичари се најжестоките противници на мирот во Украина

Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто изјави дека европските политичари во моментов се „најжестоките противници на мирот во Украина“, обвинувајќи ги дека се обидуваат да избегнат одговорност за своите претходни одлуки, со што ја продолжуваат војната.
Во јавна дискусија, Сијарто рече дека европските лидери немаат интерес да постигнат мир, туку дека „секој ден додаваат масло на огнот“ и ја влошуваат ситуацијата, објави МТИ.
Тој нагласи дека Европа дала погрешни одговори на војната од самиот почеток, со што дополнително ја загрозува економската, социјалната и безбедносната стабилност.
Според него, ако војната заврши со договор што е сличен или дури и помалку поволен од оној што Украина успеа да го постигне пред три години, многумина може да се запрашаат зошто не е постигнат договор порано.
„Европските лидери можат да избегнат политичка одговорност сè додека трае војната, но кога ќе заврши војната, ќе мора да се соочат со таа одговорност“, рече Сијарто, додавајќи дека украинскиот претседател ќе се соочи и со прашањето зошто не го потпишал Истанбулскиот договор во април 2022 година, што сигурно би било подобро од ситуацијата што ја има Украина денес, три и пол години подоцна.
Тој зборуваше и за притисоците врз унгарската влада во врска со ставот кон членството на Украина во Европската Унија.
Според него, постои силен притисок Унгарија да ја промени својата позиција, а опозицијата во земјата се обидува да делегира „кукла“ за премиер со цел да се олесни влезот на Украина во ЕУ, пренесува Танјуг.
Тој истакна дека, спротивно на најновите медиумски шпекулации, не е Русија таа што се меша во унгарските избори, туку Брисел, Европската комисија и Европската народна партија (ЕПП). Унгарскиот министер за надворешни работи нагласи дека целта на опозицијата е да ја освои власта и да го олесни брзото членство на Украина во ЕУ.
Фото: принтскрин