Свет
Трамп разговараше со Нетанјаху, избегна директно да го поддржи решението со две држави

Американскиот претседател Доналд Трамп го повика во средата израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху да го запре градењето на еврејските населби на Западниот брег (на реката Јордан) кои меѓународната заедница ги смета за палестински територии окупирани од Израел со војната во 1967 година, но избегна директно да го поддржи решението со две држави за израелско-палестинскиот конфликт, долгогодишен камен на сопнување за блискоисточната политика на САД.
По средбата во Вашингтон со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека ќе работи на постигнување мир меѓу Израелците и Палестинците, но дека на крајот тие се оние коишто треба да се договорат со спогодба.
„САД ќе поттикнуваат на мир и на навистина одличен мировен договор. Ќе работиме на тоа многу многу доследно. Но таквиот договор мора директно да го испреговараат самите страни“, изјави Трамп на заедничката прес-конференција со Нетанјаху.
Запрашан за решението со две држави, Нетанјаху истакна дека сака да се концентрирани на „содржината“, а не на „пакувањето“. „Наместо да се занимаваме со пакувањето, сакам да се занимавам со содржината“, изјави Нетанјаху.
„Два се предусловите за мирот. Првиот е Палестинците да ја признаат Еврејската држава. Вториот, во кој и да мировен договор, е Израел да мора да ја задржи безбедносната контрола над целата област западно од реката Јордан“, порача Нетанјаху.
Ова беше првата средба меѓу двајцата челници по победата на Трамп на ноемвриските американски претседателски избори во 2016-та, иако Палестинците ја повикуваа Белата куќа да не ја напушта нивната цел за независна држава. Принципот на двете држави „кои во мир и безбедност живеат една крај друга“ го заговараа сите американски претседатели во последните педесетина години, и демократите и републиканците.
„Би сакал малку да се повлечете околу населбите“, му кажал Трамп на Нетанјаху. Израелскиот десен челник изјави дека еврејските населби не „во суштинатана судирот“ и не вети дека ќе го намали градењето на населбите.
Иако Трамп вети дека ќе поттикнува постигнување мир меѓу двете страни, кои од 2014 година не одржаа никакви позначителни преговори, не е понуди ништо ново за да се деблокира мировниот процес да се постигне договор.
Меѓу главните прашања кои би требало да се најдат на врвот на нивниот распоред би била иднината на решението со две држави, идејата за создавање на Палестина којашто постои покрај Израел, што беше долгогодишна американска позиција.
Укажувајќи на можната промена на ваквиот став на Вашингтон, неименуван функционер на Белат куќа изјави во вторникот дека мирот нужно не вклучува палестинските држави и оти Трамп нема „да наметнува“ решение.
Самиот Трамп не направи многу напори да го појасни својот став. Прецизно запраша да ли го поддржува решението со две држави, американскиот претседател завиено одговори дека ќе го поддржи сето она околу што ќе се договорат двете страни.
„Тоа (решението) би можело да биде и две држави и една држава, мене ми се допаѓа она што им се допаѓана двете страни. Јас сум среќен со она што ќе им се допадне на двете страни“, рече Трамп.
„Можам да живеам и со едните и со другите. Мислев дека решението со две држави е полесно, меѓутоа, искрено, доколку Биби и Палестинците се среќни, и јас сум среќен со она што ним најмногу ќе им се допадне“, додаде американскиот претседател користејќи го прекарот на израелскиот премиер.
Нетанјаху во говорот од 2009 година, со одредени услови, се обврза на тоа решение и оттогаш овој свој став го повтори повеќепати. Но, исто таа, зборуваше и за опцијата „држава минус“, сугерирајќи дека на Палестинците би можел да им понуди широка автономија и делумна државност без полн суверенитет./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.