Свет
„Часовникот на судниот ден“ никогаш не бил поблиску до уништување на човештвото

Научниците денеска објавија дека „часовникот на судниот ден“ е поместен најблиску до точката на самоуништување до која човештвото некогаш стигнало, пишува ABC News.
За прв пат по три години, Билтенот на атомските научници го помести метафоричниот часовник за една секунда нанапред, на 89 секунди до полноќ, што ја означува теоретската точка на судниот ден.
„Комитетот за наука и безбедност на Билтенот на атомските научници заклучи дека светот не постигнал доволен напредок во справувањето со егзистенцијалните ризици што му се закануваат на целото човештво. Така, го движиме часовникот напред“, рече Даниел Холц, претседател на Комитетот за наука и безбедност, за време на директен пренос.
„Со поставување на часовникот поблиску до полноќ, ние испраќаме остар сигнал“, рече Холц.
„Бидејќи светот е веќе опасно блиску до работ на бездната, секое движење кон полноќ треба да се сфати како знак на екстремна опасност и недвосмислено предупредување. Секоја секунда ја зголемува веројатноста за глобална катастрофа“, истакна тој.
Во изминатите две години, часовникот стоеше на 90 секунди до полноќ, а научниците како причини за потегот ги наведоа војната во Украина и зголемениот ризик од нуклеарна ескалација.
Меѓу причините за поместување на часовникот за една секунда поблиску до полноќ, Холц ги наведе дополнителните зголемувања на нуклеарниот ризик, климатските промени, биолошките закани и напредокот во технологијата како што е вештачката интелигенција.
„Во меѓувреме, договорите за контрола на оружјето се распаднати и има активни конфликти во кои се вклучени нуклеарните сили. Напорите на светот за справување со климатските промени остануваат недоволни бидејќи повеќето влади не успеваат да ги спроведат финансиските и политичките иницијативи потребни за запирање на глобалното затоплување“, рече тој, истакнувајќи дека 2024 година беше најтоплата година досега.
„Напредокот во низа нарушувачки технологии, вклучувајќи ги биотехнологијата, вештачката интелигенција и истражувањето на вселената, далеку ги надмина политиките, регулативата и длабинското разбирање на нивните последици“, додаде Холц.
Холц, исто така, истакна дека сите ризици кои влијаеле на одлуката на организацијата да го рекалибрира часовникот се влошени со ширењето на дезинформации и теории на заговор кои го нарушуваат комуникацискиот екосистем и се повеќе ја замаглуваат границата помеѓу вистината и лагата.
„Часот на судниот ден“ е дизајниран како графичко предупредување за јавноста за тоа колку човештвото е блиску до уништување на светот со потенцијално опасни технологии. Часовникот е основан во 1947 година од Алберт Ајнштајн, директорот на проектот Менхетен Џ. Роберт Опенхајмер и научници од Универзитетот во Чикаго кои учествуваа во развојот на првите атомски бомби како дел од проектот Менхетен.
Создаден е помалку од две години откако САД ги фрлија атомските бомби на Хирошима и Нагасаки за време на Втората светска војна, и првично беше поставен на седум минути до полноќ. Во текот на изминатите седум децении, часовникот многупати се поместуваше напред и назад.
Најоддалечената точка од полноќ беше 17 минути во 1991 година, откако беше обновен Договорот за ограничување на стратешкото оружје (СОЛ), а тогашниот американски претседател Џорџ Буш и советскиот претседател Михаил Горбачов најавија намалување на нуклеарниот арсенал на нивните земји.
Веќе 77 години, Билтенот на атомските научници, непрофитна медиумска организација составена од светски лидери и нобеловци, објавува колку, според нив, светот е блиску до уништување на човечкиот вид.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.