Свет
Четири можни причини за падот на „боингот“ во Индија

Додека официјалната истрага е во тек, сè уште не е познато што точно го предизвикало падот на летот AI171 на Ер Индија помеѓу Ахмедабад и Лондон, кој се урна само 1,5 километри од пистата во четвртокот, 30 секунди по полетувањето.
Во несреќата загинаа 241 патник и членови на екипажот, што ја прави првата фатална несреќа за Боингот 787-8 Дримлајнер откако започна со комерцијални летови во 2011 година.
Индиската истрага штотуку започнува, а експерти од САД и Велика Британија ќе ѝ се приклучат. Би-Би-Си ја анализираше несреќата со експерти и понуди четири можни причини.
Авионот го пилотираа искусни пилоти – капетанот Сумит Сабхарвал и копилотот Клајв Кундар – кои заедно имаа над 9.000 часа време на летање. Капетанот Сабхарвал летал повеќе од 22 години.
Според официјалните податоци на Ер Индија, полетал од Ахмедабад во 13:39 часот по локално време. Речиси веднаш по полетувањето, екипажот испратил повик за помош , но потоа авионот повеќе не одговорил. Единствениот преживеан патник им кажал на индиските медиуми дека слушнал силен тресок додека авионот се борел да добие висина.
BBC Verify анализираше снимки на кои се гледа како авионот лета ниско над станбена област. Најновите податоци од летот покажуваат дека достигнал висина од 190 метри, потоа почнал да паѓа и исчезнал зад дрвјата. Потоа се гледа експлозија на хоризонтот.
Засега не е можно со сигурност да се каже што го предизвикало падот. Но, видеата сугерираат дека авионот не можел да добие доволна висина, како да му недостасувала моќност.
Некои експерти ја покренаа можноста двата мотори да откажале истовремено, исклучително ретко сценарио, но не и невозможно. Во тој случај, се активира таканаречената RAT – помошна турбина што се активира кога главните мотори не обезбедуваат енергија, но не е јасно дали тоа било случај овде.
Познат пример за слична ситуација беше „Чудото на реката Хадсон“ во 2009 година, кога Ербас А320 ги загуби двата мотора поради јато птици. Но, тогаш пилотот имал повеќе време и надморска височина за маневрирање, што не било случај овде.
Поранешен пилот изјави за Би-Би-Си дека дефектот на двата мотора можел да биде предизвикан и од контаминирано гориво. Системот за мерење на горивото кај млазните мотори мора прецизно да се подеси, ако се затне, моторите може да останат без гориво.
И покрај шпекулациите, некои експерти велат дека во моментов нема цврсти докази дека двата мотори откажале. Експертот за авијација Мохан Ранганатан рече дека ова би бил „исклучително редок настан“.
Друга можност што ја споменуваат индиските пилоти се судирите со птици, кои можат сериозно да ги оштетат моторите ако птиците се вовлечат во нив.
Ахмедабад е познат по својата голема популација на птици во близина на аеродромите. Според индиското министерство за цивилно воздухопловство, аеродромот во Ахмедабад регистрирал 462 судири со птици во последните пет години, вклучувајќи 38 во 2022-23 година, што е зголемување од 35% во однос на претходната година.
Сепак, експертите нагласуваат дека судирите со птици ретко доведуваат до катастрофа освен ако не се погодени двата мотора.
Неколку експерти контактирани од BBC Verify сугерираа дека е можно закрилките да не биле правилно поставени пред полетувањето. Овие закрилки се неопходни за генерирање на подигнување при мали брзини – особено кога авионот е целосно натоварен, со гориво за долг лет и во тешки временски услови.
Во Ахмедабад тој ден, температурата била речиси 40 °C, што значи дека воздухот бил разреден и дека на авионот му требало повеќе подигнување и моќност на моторот. Дури и најмалата грешка во конфигурацијата можела да биде фатална.
Сепак, системите за летање на Dreamliner го предупредуваат екипажот ако закрилките не се правилно поставени за полетување. Исто така, постојат детални процедури и контролни листи што пилотите мора да ги поминат пред секое полетување. Ова значи дека секоја грешка би била човечка, но и многу ретка.
Истрагата ќе ја водат индиските власти со помош на американски и британски експерти, а таканаречената црна кутија и анализата на остатоците од авионот ќе играат клучна улога во неа. Производителот на мотори GE Aerospace го испраќа својот тим во Индија, додека Boeing најави целосна соработка. Засега, остануваат многу прашања, а одговорите ќе дојдат дури откако ќе заврши темелната и меѓународна истрага што веќе е започната.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Меѓуѕвезден објект се движи низ Сончевиот систем со неверојатна брзина, потврдија научниците

Научниците го потврдија откривањето на третиот познат меѓуѕвезден објект кој влегол во Сончевиот систем. Објектот, кој моментално се движи со 245.000 километри на час, првпат беше откриен од Системот за рано предупредување за астероиди (ATLAS) на 1 јули. Сега е официјално класифициран како 3I/ATLAS, потврдија Центарот на НАСА за студии на објекти во близина на Земјата и Меѓународната астрономска унија (IAU).
Потекнува од друг ѕвезден систем
Астрономите веруваат дека 3I/ATLAS доаѓа надвор од нашиот Сончев систем врз основа на две клучни карактеристики: неговата екстремно голема брзина и неговата издолжена орбита. Објектот има орбитална ексцентричност од 6,3, што е далеку поголема од која било досега измерена за тело во Сончевиот систем – границата за „бегство“ од гравитацијата на Сонцето е ексцентричност поголема од 1.
Ова значи дека не е гравитационо врзан за Сонцето и дека, откако ќе ја помине најблиската точка, ќе се врати во меѓуѕвездениот простор.
Само трет пат во историјата
Првиот потврден меѓуѕвезден објект беше Оумуамуа, откриен во 2017 година, а вториот беше кометата 2I/Борисов, откриена во 2019 година. Спротивно на тоа, 3I/ATLAS беше идентификуван и потврден како меѓуѕвезден објект за само неколку дена.
Сè уште не е познато дали станува збор за комета или астероид – официјалната класификација моментално е „комета“, но објектот не ги покажува вообичаените карактеристики на комета. Некои научници претпоставуваат дека станува збор за астероид долг 20 километри.
Лета кон Сонцето, но не ја загрозува Земјата
Моментално, 3I/ATLAS е во орбитата на Јупитер и ќе достигне перихел – точката најблиску до Сонцето – на 29 октомври, во близина на орбитата на Марс. Ќе помине најблиску до Земјата во декември, но не претставува закана за нашата планета.
Ваквите откритија се ретки, но научниците веруваат дека би можеле да станат почести. Според новите истражувања, илјадници слични објекти од ѕвездени системи како Алфа Кентаур можеби веќе патуваат до рабовите на нашиот систем. Некои од нив, иако мали како зрна песок, би можеле редовно да паѓаат во атмосферата на Земјата, незабележано.
Благодарение на новите опсерватории како опсерваторијата Вера Рубин, можноста за откривање на вакви меѓуѕвездени „патници“ се зголемува. За само 10 часа тест снимање, Рубин откри повеќе од 2.000 претходно непознати астероиди, што е еден вид најава за нова ера на истражување на вселената.
Свет
Министерот за финансии на САД: 100 земји би можеле да се соочат со реципрочни царини од 10 проценти

Околу 100 земји веројатно ќе бидат погодени со реципрочна царина од 10 проценти, изјави вчера американскиот министер за финансии Скот Бесент, додавајќи дека очекува „поплава од трговски договори“ пред крајниот рок за договор на 9 јули, по што царините би можеле нагло да се зголемат.
„Ќе видиме како претседателот сака да се справи со преговарачите, дали е задоволен дека преговараат со добра намера“, изјави Бесент за телевизијата Блумберг.
„Мислам дека околу 100 земји ќе добијат само минимална реципрочна царина од 10 проценти, и оттаму ќе продолжи. Затоа мислам дека ќе видиме многу активности во наредните денови“, рече Бесент.
Администрацијата на Соединетите Американски Држави преговара со повеќе од десетина трговски партнери за да се обиде да постигне договори за намалување на царините пред предвидениот рок, вклучувајќи ги Индија, Јапонија и Европската Унија.
Американскиот претседател Трамп претходно објави договор со Виетнам со кој ќе се намалат американските царини за многу виетнамски производи на 20 проценти, во споредба со претходната закана од 46 проценти, при што многу американски производи ќе влегуваат во Виетнам без царина.
Трамп ги суспендираше најавените високи царини за увоз од трговски партнери пред три месеци и даде рок до 9 јули за постигнување договор.
Свет
СЗО препорачува зголемување на цените на тутунот, алкохолот и засладените пијалоци за 50%

Светската здравствена организација (СЗО) ги повикува земјите да ги зголемат даноците на засладените пијалоци, алкохолот и тутунот за 50 проценти во следните 10 години за да се справат со хроничните проблеми со јавното здравје.
Здравствената агенција на Обединетите нации соопшти дека овој потег ќе помогне во намалувањето на потрошувачката на овие производи, кои го зголемуваат ризикот од болести како што се дијабетес и некои видови на рак, и ќе соберат средства во време кога помошта за развој се намалува, а јавниот долг расте.
„Даноците за здравство се едни од најефикасните алатки што ги имаме“, рече Џереми Фарар, помошник генерален директор на СЗО за промоција на здравјето и превенција и контрола на болести. „Време е да се дејствува“, рече тој.
СЗО ја започна иницијативата „3 до 35“ на конференцијата на ОН за финансирање на развојот во Севиља.
Организацијата вели дека нејзината даночна иницијатива би можела да собере 1 трилион долари до 2035 година, врз основа на податоците од здравствените даноци во земји како Колумбија и Јужна Африка. СЗО со децении ги поддржува даноците на тутун и зголемувањето на цените, а во последниве години повикува на даноци на алкохол и шеќерни пијалоци. Ова е прв пат да предложи целни зголемувања на цените за сите три производи.
Генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус, на конференцијата изјави дека даноците би можеле да им помогнат на владите „да се прилагодат на новата реалност“ и да ги зајакнат своите здравствени системи со собраните пари. Многу земји со ниски и средни приходи се соочуваат со намалување на помошта од Соединетите Американски Држави, кои дури и не присуствуваат на конференцијата во Севиља. Соединетите Американски Држави се исто така во процес на повлекување од Светската здравствена организација.
Иницијативата, на пример, би значела дека владата во земја со среден приход би ги зголемила даноците на одреден производ, така што цената би се зголемила од денешните 4 на 10 долари до 2035 година, земајќи ја предвид инфлацијата, илустрираше економистот на СЗО, Гилермо Сандовал.
Речиси 140 земји веќе ги зголемија даноците на тутун, а со тоа и цените, за повеќе од 50% во просек помеѓу 2012 и 2022 година, додаде организацијата.
Сандовал рече дека СЗО, исто така, разгледува пошироки препораки за оданочување, вклучително и високо преработена храна, откако ќе ја финализира дефиницијата за таа храна во наредните месеци. Но, тој додаде дека очекуваат отпор од вклучените индустрии.