Свет
Четири можни причини за падот на „боингот“ во Индија

Додека официјалната истрага е во тек, сè уште не е познато што точно го предизвикало падот на летот AI171 на Ер Индија помеѓу Ахмедабад и Лондон, кој се урна само 1,5 километри од пистата во четвртокот, 30 секунди по полетувањето.
Во несреќата загинаа 241 патник и членови на екипажот, што ја прави првата фатална несреќа за Боингот 787-8 Дримлајнер откако започна со комерцијални летови во 2011 година.
Индиската истрага штотуку започнува, а експерти од САД и Велика Британија ќе ѝ се приклучат. Би-Би-Си ја анализираше несреќата со експерти и понуди четири можни причини.
Авионот го пилотираа искусни пилоти – капетанот Сумит Сабхарвал и копилотот Клајв Кундар – кои заедно имаа над 9.000 часа време на летање. Капетанот Сабхарвал летал повеќе од 22 години.
Според официјалните податоци на Ер Индија, полетал од Ахмедабад во 13:39 часот по локално време. Речиси веднаш по полетувањето, екипажот испратил повик за помош , но потоа авионот повеќе не одговорил. Единствениот преживеан патник им кажал на индиските медиуми дека слушнал силен тресок додека авионот се борел да добие висина.
BBC Verify анализираше снимки на кои се гледа како авионот лета ниско над станбена област. Најновите податоци од летот покажуваат дека достигнал висина од 190 метри, потоа почнал да паѓа и исчезнал зад дрвјата. Потоа се гледа експлозија на хоризонтот.
Засега не е можно со сигурност да се каже што го предизвикало падот. Но, видеата сугерираат дека авионот не можел да добие доволна висина, како да му недостасувала моќност.
Некои експерти ја покренаа можноста двата мотори да откажале истовремено, исклучително ретко сценарио, но не и невозможно. Во тој случај, се активира таканаречената RAT – помошна турбина што се активира кога главните мотори не обезбедуваат енергија, но не е јасно дали тоа било случај овде.
Познат пример за слична ситуација беше „Чудото на реката Хадсон“ во 2009 година, кога Ербас А320 ги загуби двата мотора поради јато птици. Но, тогаш пилотот имал повеќе време и надморска височина за маневрирање, што не било случај овде.
Поранешен пилот изјави за Би-Би-Си дека дефектот на двата мотора можел да биде предизвикан и од контаминирано гориво. Системот за мерење на горивото кај млазните мотори мора прецизно да се подеси, ако се затне, моторите може да останат без гориво.
И покрај шпекулациите, некои експерти велат дека во моментов нема цврсти докази дека двата мотори откажале. Експертот за авијација Мохан Ранганатан рече дека ова би бил „исклучително редок настан“.
Друга можност што ја споменуваат индиските пилоти се судирите со птици, кои можат сериозно да ги оштетат моторите ако птиците се вовлечат во нив.
Ахмедабад е познат по својата голема популација на птици во близина на аеродромите. Според индиското министерство за цивилно воздухопловство, аеродромот во Ахмедабад регистрирал 462 судири со птици во последните пет години, вклучувајќи 38 во 2022-23 година, што е зголемување од 35% во однос на претходната година.
Сепак, експертите нагласуваат дека судирите со птици ретко доведуваат до катастрофа освен ако не се погодени двата мотора.
Неколку експерти контактирани од BBC Verify сугерираа дека е можно закрилките да не биле правилно поставени пред полетувањето. Овие закрилки се неопходни за генерирање на подигнување при мали брзини – особено кога авионот е целосно натоварен, со гориво за долг лет и во тешки временски услови.
Во Ахмедабад тој ден, температурата била речиси 40 °C, што значи дека воздухот бил разреден и дека на авионот му требало повеќе подигнување и моќност на моторот. Дури и најмалата грешка во конфигурацијата можела да биде фатална.
Сепак, системите за летање на Dreamliner го предупредуваат екипажот ако закрилките не се правилно поставени за полетување. Исто така, постојат детални процедури и контролни листи што пилотите мора да ги поминат пред секое полетување. Ова значи дека секоја грешка би била човечка, но и многу ретка.
Истрагата ќе ја водат индиските власти со помош на американски и британски експерти, а таканаречената црна кутија и анализата на остатоците од авионот ќе играат клучна улога во неа. Производителот на мотори GE Aerospace го испраќа својот тим во Индија, додека Boeing најави целосна соработка. Засега, остануваат многу прашања, а одговорите ќе дојдат дури откако ќе заврши темелната и меѓународна истрага што веќе е започната.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Скандал во Генералното собрание: стотици дипломати му го свртеа грбот на Нетанјаху, ја напуштија салата

Премиерот на Израел, Бенјамин Нетанјаху, се обрати на денешното продолжение на сесијата на Генералното собрание на ОН, а пред говорот, стотици дипломати ја напуштија салата.
Кога Нетанјаху се качи на говорницата, неколку стотици дипломати од целиот свет, решија да испратат јасна и директна порака, пренесуваат медиумите.
Delegates walk out in protest as Israeli PM Benjamin Netanyahu – who has an ICC arrest warrant against him for alleged war crimes in Gaza – arrived at the podium to address the #UNGA80 assembly. pic.twitter.com/1oXNP14wPk
— Al Jazeera English (@AJEnglish) September 26, 2025
Во исто време, израелските дипломати кои останаа во салата се обидоа со аплауз да го одвлечат вниманието на присутните во салата, како и на публиката која го следеше Генералното собрание преку ТВ екрани или преноси во живо преку веб-страницата на ОН.
Претседавачите на Генералното собрание на Обединетите нации се обидоа да воспостават ред и мир во салата, но тоа не беше можно.
На овој начин, бројни дипломати го искажаа своето мислење за израелската политика на Блискиот Исток и со заминувањето, јасно ставија до знаење дека не сакаат да го слушаат обраќањето на израелскиот премиер, според написите.
Фото: принтскрин
Регион
Шеќеринска: НАТО нема да дозволи безбедносен вакуум во БиХ

Заменичката на генералниот секретар на НАТО, Радмила Шеќеринска, денес изјави дека алијансата нема да дозволи безбедносен вакуум во Босна и Херцеговина, откако српскиот лидер Милорад Додик објави дека ќе побара од Москва да ја прекине воената мисија ЕУФОР во таа земја.
Шеќеринска изјави дека НАТО е „трајно посветен на суверенитетот и територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина“.
Таа додаде дека НАТО нема да дозволи дестабилизација во Босна и Херцеговина, соопшти канцеларијата на бошњачкиот член на колективното претседателство на Босна и Херцеговина, Денис Беќировиќ, кој се сретна со претставничката на НАТО.
„Без оглед на исходот од претстојната седница на Советот за безбедност на ООН, НАТО нема да дозволи безбедносен вакуум во Босна и Херцеговина“, рече Шеќеринска.
Свет
Зеленски: Ќе ги вратиме изгубените територии преку дипломатија, а не со сила

Украинскиот претседател Володимир Зеленски, зборувајќи за потенцијалните нови граници меѓу Русија и Украина, рече дека Украина е подготвена да разговара за тоа.
„Ако утре има прекин на огнот, ако немаме сила да ги вратиме овие територии, тогаш сме подготвени да разговараме за тоа. Подготвени сме да ги вратиме некогаш во иднина преку дипломатски средства, а не со сила“, рече Зеленски во интервју за „Аксиос“, одговарајќи на прашањето дали е подготвен да ги признае промените на границите.
Тој исто така рече дека би бил подготвен да поднесе оставка по завршувањето на војната, но дека Украина продолжува да одговара на руските напади.
Зеленски исто така рече дека ако руските претставници не ја запрат војната во Украина, подобро е да си најдат свои нуклеарни засолништа.
Украинскиот претседател е убеден, рече тој по средбата со американскиот претседател Доналд Трамп, кој потоа објави на платформата Truth Social, дека сега верува дека Украина може целосно да ја добие војната, и дека добил поддршка од Трамп за целни напади врз руските енергетски објекти и фабрики за оружје.
„Секако, бев позитивно изненаден“, рече Зеленски, кратко пред да го напушти Генералното собрание на ОН и да се врати во Киев, коментирајќи ја објавата на Трамп.
Кога беше прашан што се променило, Зеленски рече дека тоа е „односот на Трамп со Путин“ и дека по средбата во Алјаска каде што Трамп му дал на Путин, според него, „повеќе отколку што заслужува“, американскиот претседател сфатил дека сојузот со Путин „нема да му донесе успех“.
Зеленски рече дека Трамп му рекол дека Украина треба да изврши реципрочни напади „око за око“ врз руската енергетска инфраструктура и складиштата за оружје и дека тој ќе „работи за да се осигури“ дека Украина ќе добие неодреден нов систем со долг дострел.
Украинскиот претседател додаде дека Трамп наскоро би можел повторно да го промени курсот, според написите.
Фото: принтскрин