Европа
Шведскиот институт: Половина од светските демократии се во пад
Половина од светските демократии се во состојба на опаѓање, при што граѓанските слободи и владеењето на правото се влошуваат, а авторитарните влади стануваат порепресивни, предупреди Институтот за демократија и изборна помош (ИДЕА) со седиште во Стокхолм.
ИДЕА во својот годишен извештај наведува дека демократските институции се поткопани од проблеми, кои вклучуваат, меѓу другото, ограничување на слободата на изразување и зголемена недоверба во легитимноста на изборите.
Како посебни предизвици, ИДЕА посочува неколку фактори што придонесуваат за влошување на состојбата на демократијата во светот: руската војна во Украина, претстојната глобална рецесија, климатските промени и пандемијата на Ковид-19.
„Светот се соочува со повеќе кризи во исто време, од зголемените трошоци за живот до ризикот од нуклеарен конфликт и галопирачката климатска криза. Во исто време, сведоци сме на пад на демократските стандарди во светот. Тоа е токсична мешавина“, се вели во извештајот од студијата за 2022 година.
ИДЕА следи и собира податоци за состојбата на демократиите во светот од 1975 година.
Во извештајот се наведува дека никогаш не бил толку голем бројот на земји што „повлекуваат назад“, каде што е забележана сериозна ерозија на демократијата.
Како земји со проблеми на огромна политичка поларизација, нефункционални институции и закани по граѓанските слободи, ИДЕА ги споменува Полска, Унгарија и САД.
Во Европа речиси половина од демократиите се во колапс, но се нагласува дека демократските вредности и институции се клучен штит против руската агресија не само во Украина туку и во земјите од регионот.
„Руската војна во Украина ја потресе Европа принудувајќи ја да го преиспита своето безбедносно опкружување и да се бори со енергетските и прехранбените кризи“, се вели во извештајот.
Демократијата на глобално ниво, се заклучува во извештајот, е изложена на разни закани, а најгорливиот проблем е легитимноста на изборните резултати, ограничувањата на слободите и правата на интернет, тврдоглавата корупција и растот на екстремно десничарските партии.
„Никогаш не било поитно демократиите да одговорат на овие предизвици и да им покажат на своите граѓани дека е можно да се формираат нови, иновативни општествени врски, кои не нè разделуваат, туку нè обединуваат“, посочуваат од ИДЕА.
Што се однесува до авторитарните режими, ИДЕА тврди дека нивниот број е двојно зголемен во последните шест години, но Африка се покажала како поотпорна на нестабилноста во светот, а Гамбија, Нигерија и Замбија забележале демократски движења.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Калас: Руските обвинувања за нападот се намерно одвлекување на вниманието
Високата дипломатка на Европската Унија, Каја Калас, ги нарече тврдењата на Москва дека Украина нападнала објекти на руската влада „намерно одвлекување на вниманието“ и обид за саботација на мировниот процес. Нејзините коментари, објавени на социјалните медиуми, беа одговор на обвинувањата на Кремљ дека Украина се обидела да изврши напад со беспилотни летала врз една од резиденциите на Владимир Путин, објави Би-Би-Си.
„Никој не треба да ги прифаќа неоснованите тврдења на агресор кој неселективно ја таргетирал украинската инфраструктура и цивилите“, напиша Калас. Порано оваа недела, Москва ја обвини Украина дека го таргетирала приватниот дом на Путин на езерото Валдај во северозападна Русија. Кремљ соопшти дека Русија ќе ја преиспита својата позиција во тековните мировни преговори како резултат на тоа.
Russia’s claim that Ukraine recently targeted key government sites in Russia is a deliberate distraction. Moscow aims to derail real progress towards peace by Ukraine and its Western partners.
No one should accept unfounded claims from the aggressor who has indiscriminately…
— Kaja Kallas (@kajakallas) December 31, 2025
Откако министерот за надворешни работи Сергеј Лавров првпат ги изнесе тврдењата, руските државни медиуми и политичари дискутираат за наводниот напад во сè попровокативни тонови. „Нападот е удар во срцето на Русија“, рече Андреј Картаполов, шеф на одборот за одбрана на рускиот парламент. „По она што го направи Украина, нема прошка“.
Иако Кремљ првично тврдеше дека не гледа смисла во споделувањето докази за наводниот напад, руската војска објави материјали што ги нарече докази за обидот за напад.
Европа
(Видео) Путин во новогодишната порака: Уверен сум во победата на Голема Русија
Рускиот претседател Владимир Путин изрази уверување во победата врз Украина, во својата новогодишна порака, речиси четири години по почетокот на руската инвазија.
„Им честитам на нашите борци и команданти за почетокот на новата година! Веруваме во нив и во нашата победа“, рече Путин, според снименото видео обраќање објавено од државните медиуми.
Пораката првпат беше емитувана во Камчатка, каде што започна 2026 година во 13 часот по македонско време.
Putin's traditional New Year's Eve address, which was broadcast just before midnight Moscow time and has already aired in Russia's easternmost time zones like Kamchatka and Chukotka due to the country's sprawling geography (spanning 11 time zones).
The speech clocks in at about… pic.twitter.com/Wucu3g8a1O
— 𝐃𝐚𝐯𝐢𝐝 𝐙 🇷🇺 🇮🇪 (@SMO_VZ) December 31, 2025
Путин уште еднаш ги прогласи руските војници во Украина за херои. „Ве уверувам дека милиони луѓе низ Русија се со нив на оваа новогодишна ноќ. Тие мислат на нив, сочувствуваат со нив и се надеваат на нив. Ние сме обединети во нашата искрена, несебична и лојална љубов кон Русија“, рече Путин.
Путин не ги спомена преговорите со Соединетите Американски Држави за прекин на војната во Украина, ниту изрази надеж за мир. Тој нагласи дека „Голема Русија“ ќе ги постигне своите цели.
Новогодишната порака на Путин се емитува на полноќ во секој руски регион што опфаќа неколку временски зони. Последни што влегуваат во 2026 година се жителите на Калининград на Балтичкото Море, во 23 часот по македонско време. Москва ќе ја дочека Новата година во 22 часот по македонско време.
Европа
(Видео) Нов руски напад врз Одеса: погодени станбени згради, повредени шест лица
Во ноќниот напад со руски беспилотни летала врз Одеса беа погодени станбени згради и електрична мрежа, при што беа повредени шест лица, меѓу кои и три деца, соопштија украинските власти во среда. Нападот е последен во низата руски напади врз украинските градови пред Нова Година, објави АП њуз.
Олех Кипер, началник на регионалната воена администрација, потврди дека четири станбени згради се оштетени во бомбардирањето на Одеса. Енергетската компанија ДТЕК пријави значителна штета на два од нејзините објекти, велејќи дека само во декември во регионот биле оштетени 10 трафостаници.
#Odesa residential building that neither Trump or Modi will ever care about pic.twitter.com/W5MpCVedRk
— Dr Anna Odesitka (@AnnaOdesitka) December 30, 2025
Русија ги засили нападите со долг дострел врз урбаните средини оваа година, а во последните месеци, како што војната се приближува кон својата четврта годишнина, го интензивираше таргетирањето на енергетската инфраструктура. Според Обединетите нации, повеќе од 2.300 украински цивили беа убиени, а повеќе од 11.000 повредени помеѓу јануари и ноември, што е зголемување од 26 проценти во однос на истиот период во 2024 година.
Нападите доаѓаат во време на обновени дипломатски напори за ставање крај на конфликтот, откако американскиот претседател Доналд Трамп го пречека украинскиот претседател Володимир Зеленски во недела, кој треба да се сретне со европските лидери следната недела.
Путин е уверен во победата
И покрај мировните преговори, кои не ги спомена, рускиот претседател Владимир Путин го повтори своето верување во конечниот успех на инвазијата врз Украина во своето традиционално новогодишно обраќање.
Тој особено ги пофали руските војници распоредени во Украина, опишувајќи ги како херои кои „се борат за вашата татковина, вистина и правда“. „Веруваме во вас и во нашата победа“, рече Путин, според руската државна новинска агенција Тасс.

