Свет
Ќе завршат бенефициите за големите потрошувачи на струја

МЕПСО ќе бара прво банкарска гаранција, па потоа ќе испорачува електрична енергија
МЕПСО ќе бара прво банкарска гаранција, па потоа ќе испорачува електрична енергија
"Силмак", "Фени, "Макстил", "Митал стил" веќе не можат да се надеваат дека ќе плаќаат струја по привилегирани цени
МАЈА ТОМИЌ
Од почетокот на годинава за големите потрошувачи на струја требаше да престанат да важат досегашните повластени цени за струјата, за што тие склучуваа договори со ЕСМ. Според законските решенија, за сите потрошувачи на електрична енергија ќе важат исти цени зависно од тоа во која група се тие класифицирани. Но, иако овие одредби од Законот за енергетика требаше да започнат да се применуваат од јануари 2006 година, тоа сў уште не се случило и големите компании уште ја плаќаат струјата по претходно договорена, привилегирана цена. Неофицијално, таа изнесува 22 евроцента за еден мегават, а се најавува нејзина корекција за неколку центи повеќе.
Големите потрошувачи се класифицирани во Законот во групата на оние што трошат или планираат да потрошат над 20 гигавати струја годишно. Од почетокот на годинава тие требаше за потребните количества струја, неопходни за процесот на производството, да склучуваат нови договори со МЕПСО, ,,Македонскиот преносен систем оператор", но тоа сў уште не се случува. Според законските одредби, ако сакаат да набават струја, компаниите прво ќе мораат да приложат банкарска гаранција. Од овој месец требаше и практично да профункционира новиот начин на соработка меѓу МЕПСО и домашните компании, но работите уште се статус кво. Односно, испораките на струја течат според претходните договори склучени со некогашно ЕСМ и според старите, бенефицирани цени, а сў уште не е избрана банка која ќе биде подготвена да ја гарантира наплатата на струјата.
Примената на новите законски решенија во практика ќе значи дека “Силмак", “Фени, “Макстил", “Митал стил" и уште пет други домашни компании во иднина не можат да се надеваат дека ќе плаќаат струја по привилегирани цени, ниту пак дека, како досега, државата ќе им ги простува направените долгови и ќе им испорачува струја непречено.
Во МЕПСО велат дека уште не е најдена домашна банка која ќе се нафати да даде гаранција, бидејќи не е баш мал ризикот во кој треба да влезе, ако се има предвид дека за месечни набавки на струја една компанија треба да издвои околу милион евра. Со приложувањето на банкарската гаранција, всушност треба да се избегне досегашната ситуација на трупање долгови поради неплатена струја.
А, колку точно изнесува повластената цена на еден мегават-час, ниту големите компании ниту надлежните не откриваат. Неофицијално, станува збор за цена од околу 22 евроцента за мегават-час, а во тек се преговори за нејзино зголемување меѓу 25 и 30 евроценти. Сепак, и покрај привилегиите, компаниите не ја плаќаа редовно струјата. На некогашно ЕСМ по оваа основа тие му должат околу 15 милиони евра, од кои само долгот на “Силмак" изнесува 7 милиони евра. Засега е неизвесно дали воопшто средствата ќе бидат наплатени. Само во последните неколку месеци по поделбата на ЕСМ на три друштва, долгот за неплатените сметки достигна околу 8 милиони евра.
Инаку, побарувачката на струја од увоз расте од година на година. Додека лани беа увезени околу 2 милијарди киловат-часа, што беше двојно повеќе од 2004 година, за оваа 2006 година се планира потрошувачка од околу 4 милијарди киловат-часа, за што ќе бидат потрошени околу 120 милиони евра. Тоа е резултат на зголемената побарувачка на струја кај сите категории потрошувачи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Додик: Кога историјата се препишува, жртвите стануваат џелати, а ослободителите стануваат криминалци

Претседателот на Република Српска, Милорад Додик, изјави дека е горд на фактот што Српска денес стои рамо до рамо со Русија во борбата против заборавот, посочувајќи дека ревизионизмот не е само опасност за историјата, туку и опасност за сегашноста и иднината, бидејќи ако дозволиме вистината да се промени, што нè спречува повторно да станеме жртви.
Додик го кажа ова во колумна за бањалучкиот „Глас Српска“ по враќањето од Москва, каде што присуствуваше на парадата по повод Денот на победата над фашизмот, каде, како што истакнува, Република Српска е препознаена како горд, достоинствен, цврст и искрен меѓународен актер.
„И таму, на Црвениот плоштад, стоев рамо до рамо со оние кои знаат што значи да се бориш и да умреш за слобода“, изјави Додик, истакнувајќи дека Република Српска е пречекана во Москва како пријател, и дека е горд што е под нејзиното име и што Република Српска има свое место меѓу оние кои се бореле против фашизмот и кои денес стојат зад вистината.
„Советскиот Сојуз направи незамисливи жртви. Повеќе од 27 милиони луѓе загинаа за време на Втората светска војна. Да, 27 милиони. Тоа се повеќе жртви отколку Соединетите Американски Држави, Велика Британија и Франција заедно. Тоа е бројка што сведочи за тоа колку Русите ја платија цената за слободата на светот. Гледајќи ја парадата, се сетив на тие жртви. Се сетив дека без нив можеби немаше ни да постои денешна Европа, можеби немаше ни да постои слободата што ја земаме здраво за готово денес“, рече Додик.
„Двајца од тројцата најголеми светски лидери – Владимир Путин и кинескиот претседател покажаа дека се искрени пријатели на Република Српска. И во време кога светот минува низ големи промени, кои можат да се споредат само со оние по победата над нацизмот, Република Српска има пријатели на силни места. Пријатели кои знаат што значи да се бориш против хегемонијата, против препишувањето на историјата и вистината“, рече претседателот на Република Српска.
Ревизионизмот, истакнува тој, не е само опасност за историјата – тој е опасност за сегашноста и иднината.
„Затоа што ако дозволиме вистината да се промени, што нè спречува повторно да станеме жртви? Ако историјата се препишува, тогаш жртвите стануваат џелати, а ослободителите стануваат криминалци. Затоа денес, со ова искуство од Москва, велам: Нема да заборавиме. Нема да дозволиме да ни ја одземат вистината за нашата борба против фашизмот. Нема да заборавиме 27 милиони Руси и стотици илјади Срби кои ги дадоа своите животи за слобода“, изјави Додик.
Свет
Трамп: Сакам договор со Иран, но тие мора да престанат да го спонзорираат тероризмот

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, изјави дека сака да постигне нов договор со Иран, но порача дека Техеран мора да престане да го спонзорира тероризмот и да се откаже од своите нуклеарни амбиции.
„Многу луѓе гледаат со завист“, им рече Трамп на лидерите на арапските земји собрани на регионалниот самит и додаде дека неверојатни договори се на дофат и дека Блискиот Исток денес е центар на светот на кој многумина му завидуваат, објави Скај њуз.
Критикувајќи ја претходната администрација, Трамп рече дека „(поранешниот американски претседател Џозеф) Бајден создаде хаос поради некомпетентност“.
Во својот говор, тој нагласи дека сака иднина на безбедност и достоинство за Палестинците, но предупреди дека тоа нема да биде можно ако лидерите во Газа продолжат по патот на насилството.
Трамп, исто така, изрази благодарност до земјите што помогнаа во ослободувањето на израелско-американскиот заложник Едан Александар и ја пофали улогата на арапските лидери во обидите за решавање на конфликтот во регионот.
Кога станува збор за Сирија, Трамп потврди дека САД ќе ги укинат сите санкции против таа земја, велејќи дека ова е шанса за развој и дека санкциите биле парализирачки и многу силни.
Тој, исто така, објави дека сака да ги нормализира односите со Дамаск.
Иранскиот заменик-министер за надворешни работи, Абас Аракчи, објави дека во петок ќе се сретне со европски дипломати во Истанбул на разговори за обновување на нуклеарниот договор од 2015 година.
Европските страни потписнички на договорот се Франција, Велика Британија и Германија.
Европа
Објавено кои санкции ги воведува ЕУ кон Русија: опфатени се и компании од Виетнам, Србија и од Турција за кои постои сомневање дека ја снабдуваат руската војска

Амбасадорите на земјите членки на ЕУ постигнаа договор за 17-тиот пакет-санкции против Русија, кој треба да го потврдат министрите за надворешни работи следната недела. Новиот пакет-санкции вклучува речиси 200 нови танкери од таканаречените флоти во сенка што Русија ги користи за да ги заобиколи санкциите.
Станува збор за стари, неосигурени бродови, кои користат разни трикови за да го скријат потеклото на нафтата што ја транспортираат, вклучително и испраќање фалсификувани податоци и исклучување на транспондерите. Се сомнева дека бродовите се користат и за саботажи на подморничката инфраструктура. Досега 153 вакви брода се санкционирани и им е забрането да се закотвуваат во европските пристаништа. Сега тој број се зголеми на речиси 350 брода.
30 компании се додадени на листата на санкции поради вмешаност во заобиколување на санкциите, особено кога станува збор за производи со двојна намена. Овие компании ќе се соочат со нови трговски ограничувања. Санкциите ќе ги опфатат и компаниите од земји како Виетнам, Србија и Турција за кои постои сомневање дека ја снабдуваат руската војска.
Додадени се уште 75 поединци и компании поврзани со воено-индустрискиот комплекс. Исто така, се забранува извоз на хемикалии од ЕУ што може да се користат за производство на ракети.
Заедно со овој пакет, ЕУ ѝ се закани на Русија со масовни санкции доколку одбие да го прифати предлогот за прекин на огнот од 30 дена, поддржан од САД.
Германскиот канцелар Фридрих Мерц ја предупреди Москва во вторникот дека ќе се соочи со дополнителни санкции доколку нема вистински напредок кон мир во Украина оваа недела. Мерц го покани рускиот претседател Владимир Путин да седне со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Истанбул в четврток за да разговараат за прекин на огнот и евентуално мировно решение.