Свет
Даночна шепа врз несовесните парајлии

Никој во државава нема точна пресметка колку тежи даночната евазија. Сите се свесни и признаваат дека ја има, но не можат барем приближно да го изразат низ бројки овој голем грабеж
Даночните власти ги повикуваат граѓаните да ги намират своите обврски спрема државата
Никој во државава нема точна пресметка колку тежи даночната евазија. Сите се свесни и признаваат дека ја има, но не можат барем приближно да го изразат низ бројки овој голем грабеж. И додека од Министерството за финансии досега не сме слушнале податок колку изнесува вкупното даночно затајување, експертите, сепак, излегуваат со некакви математики од кои произлегува дека од 100 можни денари, државата во вид на даноци прибира речиси двојно помалку.
НИНА НИНЕСКА-ФИДАНОСКА
Професорот Живко Атанасовски вели дека, според неговите пресметки, даночната евазија во земјава тежи околу 40-45 проценти. Тоа значи дека овие пари државата може да ги собере од даночните обврзници, но реално не знае или не сака да ги наплати во националниот Буџет. "Секоја година кога се проектира Буџетот, само рутински се гледа како да се пополни до одредено ниво на приходи, без да се направат процени за тоа колку даноци навистина стојат на располагање и како да се наплатат", вели овој даночен експерт.
Кај сите видови даноци има сериозни прикривања. "Кај персоналниот данок на доход тоа се прави преку платите на вработените. Во огромен број компании се пријавува далеку помал износ на плата кој се оданочува, а остатокот им се дава на вработените тајно, кеш, за да се избегнат даночните обврски. Јавна тајна е дека во некои познати фирми и угледни професии како што се адвокатурата, новинарството, издаваштвото, градежништвото се пријавени минимални плати, а вработените примаат на рака многу поголеми износи, се разбира, неоданочени. Во Управата за јавни приходи знаат дека ако се откријат овие извори на затајување, станува збор за големи пари. Многу поголеми од сегашните даночни пирамиди. Но, засега никој во тоа не чепка, бидејќи е потребна специфична доказна постапка. Финансиската полиција вели дека може и на дело да ја фати поделбата на кеш пари во фирмите, бидејќи точно се знае кога се подигаат парите и зошто, но немаат право на самоиницијативност. Финансиските инспектори и полицајци прво мора да јават на повисоко ниво каде сакаат да интервенираат, па потоа, ако им се одобри, да спроведат некаква акција.
Кај данокот на добивка, пак, неограничени се можностите за негово затајување. Сега во поново време, особено поради многу дилетантски чекори на властите, тоа на големо се прави и кај данокот на додадена вредност", нагласува Атанасовски.
Сепак, според последните чекори, државата изгледа дека цврсто решила да ги наплати даноците од сите што инкасираа приходи по разни основи, а избегнуваа да им се оддолжат на даночните власти. "Даночната рака" сериозно ќе ги зафати "парајлиите" што земаат прилично дебели пликови, членувајќи во управни или надзорни одбори, остваруваат хонорари од разни институции, авторски права, кирии, капитални добивки на Берзата и слични приливи на средства. Данокот што за овие екстра-приходи треба да се плати веќе нема да може да се избегнува. Ова особено ќе важи за членството во бордовите на Јавното претпријатие за аеродромски услуги, Македонската радио и телевизија, Јавното станбено претпријатие и слични установи.
Управата за јавни приходи информира дека сите даночни обврзници кои лани, покрај редовните приходи од плата, оствариле и дополнителен прилив, како што е на пример членување во Управен или Надзорен одбор, имаат законска обврска најдоцна до 15 март годинава, до УЈП да поднесат годишна даночна пријава за 2005 година.
Колку персоналец ќе платат, ќе зависи од тоа колку тежат нивните дополнителни заработувачки. Па така, ако приходите на месечно ниво биле до 30 илјади денари, стапката на данок ќе изнесува 15 отсто. За "побогатите", пак, со месечни приливи до 60 илјади денари, даночната стапка за приливот од 30 до 60 илјади е 18 отсто. И конечно, оние што од вакви екстра-ангажмани месечно успеваат да се "нафатираат" со приходи дури и повисоки од 1.000 евра, за делот над 60 илјади денари ќе плаќаат данок од 24 отсто.
Всушност, стапката на персоналец е иста како и за платите на вработените, со таа разлика што тогаш данокот го плаќа работодавецот, а во овој случај тоа го прави самиот граѓанин, кој остварува вакви дополнителни приливи.
УЈП неодамна, преку медиумите, достави јавна покана до обврзниците да поднесат годишна даночна пријава најдоцна до 15 март.
Притоа, даночните власти децидно потенцираат дека даночни пријави не се должни да доставуваат единствено оние граѓани што остваруваат приходи само од плата или пензија, од земјоделска дејност според катастарските приходи, како и приходи од самостојна дејност.
Сите други кои, покрај редовните плати во фирмите, добро заработуваат и "од други извори", како што се членувања во управни и надзорни одбори, до 15 март ќе мора да поднесат годишни даночни пријави, врз основа на кои ќе плаќаат персонален данок.
Истото ќе важи и за примањата на функционерите, пратениците, советниците и другите носители на јавни функции доколку, покрај тие функции, работат и како доктори, адвокати, професори или други професии. Ќе мора да се пријават и надоместоците за работа на судии-поротници, потоа на вешти лица и стечајни управници, кои не се вработени во соодветните институции или друштва, надоместокот на членовите на Македонската академија на науките и уметностите, како и секој поединечно остварен приход врз основа на договор за дело. Идентично е и за оние што имаат приходи од авторски права и права од индустриска сопственост, приходи од имот и имотни права, приходи од капитал, како што се дивиденди, и приходи од капитални добивки.
"Доколку не ја исполнат оваа своја обврска, УЈП до сите обврзници за кои има податоци ќе поведе прекршочна постапка", вели Магдалена Чижбановска, шеф на Кабинет на директорката на УЈП, Петра Митева. Согласно со законот ќе им следуваат парични казни од 40 до 50 илјади денари.
Инаку, приходите од камати на штедните влогови што граѓаните ги имаат во банките не се оданочуваат, што ќе важи до 2008 година.
Покрај овие даноци, граѓаните се должни да плаќаат и данок на имот, но отсега ќе го наплаќаат општините и Градот Скопје. Овој данок се плаќа годишно и изнесува 0,2 отсто од вредноста на имотот. Оние граѓани што до крајот на минатата година веќе го пријавиле својот имот и немаат никакви промени во имотната состојба, сега единствено треба да го чекаат решението од градоначалниците за данок на имот, што ќе им пристигне на 31 март или малку подоцна, по што во рок од 15 дена ќе треба да го платат наведениот износ на данок, преку банка или пошта. "Оние, пак, што во меѓувреме купиле нов стан или куќа, ќе мора до општинската администрација да достават нова даночна пријава, со наведената промена, врз основа на што ќе го добијат решението за овој данок", вели Гордана Чолакова, раководител од секторот за финансирање на Град Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Ќе бидам во Турција, се надевам дека ќе дојдат и Путин и Трамп

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека ќе отпатува во Истанбул на мировни преговори и дека е подготвен да се сретне директно со рускиот претседател Владимир Путин – доколку се појави. Во објава на социјалната мрежа, X му се заблагодари и на американскиот претседател Доналд Трамп за неговата поддршка на иницијативата за прекин на огнот и го покани лично да се придружи на состанокот.
„Тукушто ја слушнав изјавата на претседателот Трамп. Многу важни зборови“, напиша Зеленски, реагирајќи на денешната изјава на Трамп дека постои можност тој лично да отпатува во Истанбул, каде што треба да се одржи состанок меѓу украинската и руската страна.
„Го поддржав предлогот за целосен и безусловен прекин на огнот – доволно долго за да се создаде основа за дипломатија. Ние сме подготвени, од наша страна, да го одржиме прекинот на огнот“, објави Зеленски.
„Исто така, го поддржав претседателот Трамп во идејата за директни преговори со Путин. Отворено реков дека сум подготвен за средба. Ќе бидам во Турција. Се надевам дека Русите нема да се извлечат“, додаде украинскиот претседател.
Зеленски нагласи дека би им значело многу на Украинците доколку Трамп лично се придружи на разговорите: „Тоа е вистинската идеја. Можеме многу да промениме. Претседателот Ердоган навистина може да биде домаќин на состанок на највисоко ниво. Благодарам на сите што помагаат.“
Американскиот претседател Доналд Трамп претходно денес изјави дека тој инсистирал состанокот да се одржи во Турција.
„Мислам дека од таа средба можат да произлезат добри работи“, рече Трамп, додавајќи: „Размислував да одлетам. Не знам каде ќе бидам во четврток, но постои можност ако мислам дека нешто може да се случи“.
Досега само Зеленски официјално го потврди своето учество. Рускиот претседател Владимир Путин сè уште јавно не изјавил дали ќе се појави. Кремљ претходно изјави дека не прифаќа ултиматуми, но не ја исклучи можноста за разговори во Истанбул.
Според неофицијални извори, Москва би можела да го испрати министерот за надворешни работи Сергеј Лавров, со што ќе се создаде впечаток за подготвеност за дијалог без директно присуство на Путин.
Свет
На Газа и се заканува глад: „Тука се случува катастрофа“

Половина милион луѓе во Појасот Газа се соочуваат со критичен ризик од глад што би можел да се појави до крајот на септември, предупреди денес глобалниот мониторинг за глад.
Нов извештај предупредува на значително влошување на ситуацијата од нивниот последен извештај во октомври, повторувајќи ги предупредувањата од меѓународните агенции дека во Појасот Газа се одвива катастрофа.
Извештајот предвидува дека 2,1 милиони луѓе во Појасот Газа, речиси целото население, веројатно ќе доживеат високо ниво на акутна несигурност во однос на храната до крајот на септември, а 469.500 на „катастрофални“ нивоа.
Израел го блокираше Појасот Газа на почетокот на март кога ја продолжи воената кампања против Хамас, прекршувајќи го примирјето. „ИПЦ постојано зборува за глад, глад никогаш не се случил поради напорите на Израел да достави поголема помош“, изјави денес портпаролот на израелската влада, Дејвид Менсер.
Менсер го повтори обвинувањето дека Хамас го предизвикал гладот крадејќи помош наменета за цивилите и дека „создал хуманитарна криза“. Хамас ги негира овие обвинувања и го обвинува Израел дека го користи гладот како оружје.
ИПЦ вели дека постои „висок ризик“ од глад во Појасот Газа помеѓу 11 мај и 30 септември, бидејќи Израел планира воени операции од големи размери, а хуманитарните агенции не се во можност да обезбедат основни стоки и услуги. Израелскиот претседател Исак Херцог денес ја повика меѓународната заедница да помогне со нов план за директно дистрибуирање на помошта до луѓето од Појасот Газа, без Хамас.
ИПЦ верува дека планот за помош на Израел за Појасот Газа не е доволен за да ги задоволи потребите на луѓето за храна, вода, засолниште и лекови. „Покрај тоа, механизмите за дистрибуција би можеле да создадат значителни пречки за пристап за големи делови од населението. Итна акција е од суштинско значење за да се спречат понатамошни смртни случаи, акутна неухранетост и глад.“
За да се прогласи глад, најмалку 20 проценти од населението мора да страда од екстремен недостиг на храна, едно од три деца мора да биде акутно неухрането, а две лица на 10.000 мора да умираат секој ден од глад или неухранетост и болести.
Според извештајот, од април 2025 до март 2026 година, се очекуваат речиси 71.000 случаи на акутна неухранетост, вклучувајќи 14.100 тешки случаи, кај деца на возраст од 6 до 59 месеци. Извештаите на IPC се резултат на соработка меѓу агенциите на ОН, невладините организации и други организации.
Извештајот „навистина покажува дека ситуацијата во Газа драматично се влошила во последните месеци“, изјави Бет Бечдол, заменик-директор на Организацијата за храна и земјоделство на ОН (ФАО). „Од 2 март, општата блокада навистина ја спречи испораката на основна хуманитарна помош, па дури и на други стоки“, рече таа.
МПК признава дека двомесечното примирје овозможило привремено олеснување на акутниот недостиг на храна и неухранетоста, но предупредува дека сегашната блокада ја променила ситуацијата. Според извештајот, 1,95 милиони луѓе, или 93 проценти од населението на Појасот Газа, живеат во услови на високо ниво на акутна несигурност во однос на храната, вклучувајќи 244.000 во најтешки или „катастрофални“ услови.
Свет
Аналитичар: Зеленски мора да оди на преговори дури и ако Путин не дојде

Володомир Зеленски ќе мора да отпатува во Истанбул на мировни преговори, дури и ако Владимир Путин не се појави, според Џо Барнс, аналитичар на „Бритиш Телеграф“.
Според неговата анализа, украинскиот претседател и неговите европски сојузници инвестирале политички капитал во идејата да ги убедат Американците дека Русија не е сериозна во врска со прекинувањето на инвазијата. Барнс тврди дека ако Зеленски не се појави на разговорите сега, тоа би можело да ја оштети позицијата на Украина пред американското раководство.
„Украинците веруваат дека мора да му покажат на Трамп дека тие се единствените што се вистински посветени на мирот. Ако Зеленски се појави, а Путин не, тоа ќе биде клучно во очите на Трамп“, пишува Барнс.
Аналитичарот потсетува дека минатиот викенд во Киев беше голема дипломатска победа за Украина, кога европските лидери, вклучувајќи го новиот германски канцелар Фридрих Мерц, францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот и полскиот премиер Кир Стармер и Доналд Туск, се согласија со американскиот предлог за 30 дневно безусловно примирје како предуслов за мировни преговори.
Путин, смета Барнс, се обидел да го поткопа овој консензус со неочекуван предлог за мировен состанок во Турција, што го искористи американскиот претседател Доналд Трамп, барајќи Зеленски да се појави таму. Според аналитичарот, многу е веројатно дека Кремљ ќе го испрати министерот за надворешни работи Сергеј Лавров во Истанбул за да создаде илузија дека Москва е исто така сериозна во врска со својата желба за мир.
„Но, всушност, овој гест е насочен кон Трамп – да создаде впечаток дека Киев всушност е пречка за примирје“, пишува Барнс. Во овој контекст, заклучува аналитичарот, физичкото присуство на Зеленски во Турција станува клучно, без оглед на тоа дали Путин ќе дојде или не.