Најголемата плата во земјава изнесува 40.000 денари. Ова е официјалната бројка што ја регистрира Државниот завод за статистика.

НЕМА СТАТИСТИКА КОГА СЕ ВО ПРАШАЊЕ ПАРИ

Радмила Ј. Николовска – Спасијка Јиванова

Најголемата плата во земјава изнесува 40.000 денари. Ова е официјалната бројка што ја регистрира Државниот завод за статистика. Дали има лични доходи повисоки овој износ и колкави се тие, никој официјално не кажува. Платите на банкарите, на менаџерите во телекомуникациските и во осигурителните компании, кои според неофицијалните информации се движат од 4.000 до 10.000 евра, се енигма за статистичарите. И самите менаџери ги кријат своите баснословни примања.

Во анкетата за работна сила за 2005 година, Заводот за статистика ги евидентира овие вработени во групата за плати од 40.000 денари и повеќе. Во земјава лани од вкупно 543.036 вработени, само 2.527 граѓани имале плата поголема од 700 евра.

статистика без реални броЈки

Во Заводот велат дека лицата што имаат поголеми примања избегнуваат да ги пријават своите лични доходи или даваат лажни податоци.

– Нашите луѓе што вршат анкети на терен не наидуваат на голема соработка. Се случува граѓани што имаат куќи на четири ката и возат луксузни џипови да пријават месечни примања од 15.000 денари. Сите знаеме дека такво царство не се стекнува со толку мала плата. Во некои случаи, граѓаните дури одбиваат да зборуваат за своите плати и прашуваат зошто ни се такви податоци – објаснуваат во Заводот за статистика. Оттаму тврдат дека податоците во анкетата за работна сила се точни, но дека не ја одразуваат вистинската слика во земјава.

Статистичарите велат дека најголеми проблеми имаат со директорите во телекомуникациските компании, кои одбивале да кажат колкави се нивните месечни примања.

Во Управата за јавни приходи воопшто немаат податоци за висината на платите во земјава бидејќи фирмите не ги уплаќале даноците за плати за секој вработен одделно, туку за сите одеднаш.

– Даночните инспектори редовно контролираат дали фирмите прикажуваат точни податоци за платите. Досега не се евидентирани злоупотреби, особено не кај телекомуникациските компании. Таму се е регуларно – тврдат во УЈП.

Експертите не ги прифаќаат оправдувањата на надлежните институции дека не е можно да се види колкави се платите во државава. Според професорот на Економскиот факултет во Скопје Живко Атанасовски, Управата за јавни приходи, ако сака, може индиректно преку персоналниот данок да утврди колкави плати исплаќаат претпријатијата.

УЈП мора да ги знае платите

– Сите имаат обврска да го пријават точниот износ на платите за да може државата да располага со реални податоци со кои ќе ја креира економската политика. Управата за јавни приходи не смее да биде затворена институција. Кај нас менаџерите не ги кажуваат платите оти никој не ги гони за тоа. Некои од нив и ги прикриваат платите со тоа што еден дел од сумата ја исплаќа во готово. На тој начин губи државата – дециден е професорот Атанасовски.

Единствено се знае дека најниската плата е 3.000 денари и неа ја добиваат вработените во текстилната и во кожарската индустрија. Во минатата година 5.665 вработени имале плата од 50 евра.

Синдикалците укажуваат дека расте бројот на вработените чии примања се минимални. Во Сојузот на синдикатите на Македонија сметаат дека тоа е резултат на експлоатацијата на работниците, особено во текстилните и во кожарските претпријатија.

– Газдите се алчни за што поголем профит. За да остварат поголем профит, ги намалуваат платите на работниците и поставуваат неостварливи норми. Добивките од зголеменото производство завршуваат на нивните конта, а не во џебот на работникот – вели Пеце Ристевски, претседател на Синдикатот на металците, енергетичарите и на рударите (СМЕР).

Според него, овие примери се најизразени во текстилната и во индустријата за преработка на кожа, каде што се случувала класична експлоатација на трудот.