Свет
Постапивме законски во "случајот Фершпед"
Зоја Лега-Станоевска, јавен правобранител, за прозивките од Антикорупциската комисија
Зоја Лега-Станоевска, јавен правобранител, за прозивките од Антикорупциската комисија
Не чувствувам никаква одговорност, затоа што и во овој случај, како и во сите други, постапувавме совесно и професионално
Гордана Дувњак
Госпоѓо Лега-Станоевска, Антикорупциската комисија завчера јавно Ве прозва за "случајот Фершпед" и Ве обвини дека свесно го забошотувате овој случај. Дали е точно дека повеќе од три години непотребно сте ја одложувале постапката?
– Одговорно тврдам дека Јавното правобранителство постапувало во согласност со своите законски овластувања и во однос на овој случај и за другите. За нас "случајот Фершпед" има ист третман како и сите други кон кои се посветуваме со сето наше должно внимание. Но, сакам да потенцирам дека во конкретниот предмет немало никакво одолжување на постапката, ниту свесно, ниту несвесно. Во текот на 2005 година, Јавното правобранителство постапуваше по околу 47.000 предмети, меѓу кои има и за многу други фирми кои се приватизирани по сличен модел.
Зошто е земен предвид само последниот извештај на Управата за јавни приходи, а не и претходните два извештаја во кои, наводно, се утврдени голем број неправилности во начинот на приватизирање на "Фершпед"?
– Во почетокот сакам да појаснам дека не постојат никакви три извештаи. Земен е предвид само извештајот на УЈП од декември 2005 година, бидејќи само тој е поднесен од овластен предлагач. Законот јасно пропишува кој може да побара контрола на законитоста на процесот на трансформацијата на претпријатијата со општествен капитал: јавниот правобранител, јавниот обвинител, инспекциските служби и Агенцијата за приватизација. Барањето за контрола, кое се спомнува од јули 2002 година, е поднесено од неовластен орган (МВР).
Дали има големи отстапувања во последните два извештаја?
– Јавното правобранителство ја ценеше содржината само на последниот извештај бидејќи, како што веќе спомнав, претходниот беше поднесен од неовластен предлагач.
Кога првпат "случајот Фершпед" го документиравте како посебен случај?
– Предметот датира од август 2002 година, а јас функцијата ја презедов на 1 јануари 2003 година. Со решение на Владата од 27 август 2002 година, решението на Комисијата за приватизација на Владата на РМ од 24.1.1995 година е прогласено за ништавно со кое е дадена согласност за доприватизација на АД "Фершпед" според моделот продажба на претпријатие на лица кои го преземаат управувањето. Водена е управна постапка пред Врховниот суд во која е поднесено решение за поништување на владината одлука.
Дали е точно дека лицата што го презеле управувањето на "Фершпед" ги немале откупено законски потребните над 10 отсто од проценетата вредност на капиталот, туку само 3,66 отсто?
– Тоа е точно. Агенцијата за приватизација, како овластена институција, на 23 август 2004 година му наложи на "Фершпед" да ги отстрани констатираните пропусти. АД "Фершпед" постапило според решението и ги отстранило неправилностите, по што продолжила постапката за доприватизација.
Антикорупционерите забележуваат и околу тоа дека 51 отсто од капиталот на "Фершпед" бил на Јавното претпријатие "Македонски железници", кој не можел да биде предмет на приватизација
– Ваквата констатација на Антикорупциската комисија не произлегува од извештајот на УЈП.
Сепак, и покрај завршувањето на процесот на доприватизација во ова претпријатие, Антикорупциската комисија меѓу првите случаи го отвори токму "случајот Фершпед", со иницијатива до Вас за поведување постапка пред надлежниот суд за поништување на приватизацијата?
– По поднесената иницијатива, ние како институција побаравме од УЈП да изврши контрола на законитоста на спроведената постапка во "Фершпед".Од добиениот извештај се гледа дека нема оштетување на општествениот капитал, затоа што не постои оправдано сомневање дека во постапката се направени битни повреди на законот.
Дали тоа значи дека за Вас овој случај е затворен?
– Со допис ја известивме Антикорупциската комисија за заклучоците од извршената контрола. Во оваа фаза на постапката, за нас овој предмет е завршен.
Дали чувствувате некаква одговорност за она што Ве обвинува Антикорупциската комисија?
– Не чувствувам никаква одговорност затоа што и во овој случај како и во сите други постапувавме совесно и професионално и во согласност со законските овластувања. Оцените на антикорупционерите се нивно субјективно мислење.
Постојано Ве поврзуваат како некаков дел од постоењето на некакво "влашко лоби" што треба да биде главниот аргумент за објаснување на некои случаи?
– Под нивото на моето лично и професионално достоинство ми е да коментирам вакви тврдења.
Какви се Вашите релации со господинот Штерјо Наков и дали некогаш сте имале политички или друг вид притисоци за да постапите на одреден начин?
– Господинот Наков не го познавам лично. Не сум имала никакви притисоци ниту од него, ниту од кој било друг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп му рече на новинар да не го срами саудискиот принц прашувајќи за убиството на новинарот
Претседателот на САД, Доналд Трамп, свечено го пречека саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман во Белата куќа на Јужниот тревник со прегратка и надлетување со авион во чест на посетата.
По краткиот разговор и прес-конференцијата, атмосферата стана напната кога еден новинар постави прашање за убиството на новинарот Џамал Кашоги. Трамп одговори коментирајќи му на новинарот да не го „засрамува“ саудискиот лидер. Ова е прва посета на бин Салман на САД откако Кашоги беше убиен во 2018 година во саудискиот конзулат во Истанбул.
Имено, американските разузнавачки служби заклучија дека наследникот на престолот е тој што ја одобрил операцијата за апсење или убиство на Кашоги, кој беше истакнат критичар на саудискиот режим. Иако Бин Салман го негираше тоа, тој ја призна одговорноста како де факто владетел на земјата.
„Што се однесува до овој господин, тој заврши феноменална работа“, рече Трамп во одбрана на својот гостин. „Споменувате некој што беше исклучително контроверзен. На многу луѓе не им се допадна тој господин за кој зборувате, сакале или не, се случуваат работи, но тој не знаеше ништо за тоа и можеме да го оставиме на тоа. Не треба да го засрамувате нашиот гостин поставувајќи прашања.“
За време на состанокот во Овалната соба, саудискиот престолонаследник го пофали Трамп, велејќи дека Саудиска Арабија „верува во она што го прават САД“. Тој истакна дека Трамп направил „многу добри работи“ и поставил „добра основа за создавање поголем економски раст“ и ја пофали неговата работа за „светскиот мир“.
Бин Салман, исто така, објави дека Саудиска Арабија би можела да ги зголеми своите ветени инвестиции во САД на речиси трилион долари во наредните денови. Трамп ја прими веста со воодушевување. „Одлично е, го ценам тоа“, рече тој. „Остваруваме бројки што никој досега не ги постигнал“.
Двете земји се исто така подготвени да потпишат договори за одбрана. Трамп им рече на новинарите во понеделник дека планира да продаде напредни борбени авиони Ф-35 на Ријад, кој сака 48 од нив. Тоа би била прва продажба на американски борбени авиони на Саудиска Арабија, потег што би можел да го промени балансот на моќ на Блискиот Исток. Досега, само Израел го имаше Ф-35 во тој регион.
Исто така, се очекува дека Трамп ќе изврши дополнителен притисок врз Саудиска Арабија да се приклучи на таканаречените договори на Авраам за нормализација на односите со Израел. Саудијците досега не сакаа да преземат таков значаен чекор без јасен пат кон формирање палестинска држава.
Регион
Сараево: Парламентарците од Балканот за ЕУ, но без договор за статусот на Косово
Учесниците на Конференцијата на парламентарни комисии за европска интеграција од земјите од Процесот за стабилизација и асоцијација во Југоисточна Европа (КОСАП) во Сараево оценија дека е потребно да се забрза патот на земјите од Западен Балкан кон ЕУ, но не успеаја да се договорат за заедничка изјава за ова прашање.
Учесници на конференцијата беа претставници на парламентите на Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Северна Македонија и Србија, заедно со гости од парламентите на Грузија и Турција. Пратениците на КОСАП сметаат дека е потребно да се забрза процесот на европска интеграција на сите земји од регионот и дека никој, имајќи го предвид сегашниот геополитички контекст, не треба да биде изоставен од тој процес, пренесе „Индекс“.
Тие ја нагласија потребата од зајакнување на регионалната меѓупарламентарна соработка со цел зајакнување на надзорот врз извршните тела, особено во процесот на европска интеграција, како и подготовката на сите земји во регионот за членство во ЕУ. Тие, исто така, посочија на фактот дека интеграцијата е двонасочен процес, што е во интерес и на ЕУ и на земјите што сакаат да станат полноправни членки, објави Парламентот на БиХ.
Сепак, претставникот на ХДЗ БиХ во Домот на народите на Парламентот на БиХ, Зденко Ќосиќ, им рече на новинарите по таа средба дека само ветувањата го поттикнуваат евроскептицизмот во земјите од регионот, иако е јасно дека тие самите не ги исполнуваат задачите што се очекуваат од нив.
Ќосиќ, исто така, потврди дека старите спорови сè уште постојат, што е причината зошто учесниците на состанокот на КОСАП не усвоија заедничка изјава по состанокот во Сараево. „Постигнавме договор за повеќето прашања, но не и за заедничка изјава“, им рече Ќосиќ на новинарите. Нема изјава бидејќи немаше едногласно мислење, но вистинскиот проблем е што немаше договор за името или статусот на Косово. „Србија беше против тоа, а ние го имаме она што го имаме“, додаде тој.
Свет
По трагедијата во турскиот хотел: полицијата се сомнева дека пестицидот стигнал до семејството преку вентилацијата
Полицијата верува дека четиричленото семејство, меѓу кои и две мали деца, починало како резултат на труење од пестицид што се користел за контрола на штетници во хотелот каде што престојувале. Според првите индикации, отровната супстанца можеби стигнала до нивната соба преку отворот за вентилација во бањата, што довело до фатален исход за време на одморот.
За потсетување, мајката Чигдем Бочек (27), таткото Сервет (38) и нивните деца Масал (3) и Кадир Мухамет (6) беа прогласени за мртви откако сериозно се разболеле во нивната хотелска соба во Истанбул. Претходно се претпоставуваше дека сите претрпеле труење со храна по еден ден дегустација на улична храна на тезги и ресторани во турската престолнина.
Сепак, полицијата и обвинителите уапсија 11 лица, вклучувајќи го и персоналот во хотелот „Харбор Свитс Олд Сити“, под сомнение дека алуминиум фосфид, кој се користи во третманот на креветни бубачки во соба на долниот кат, можеби стигнал до семејната соба преку отвор за вентилација во бањата и ги отрул.
Алуминиум фосфидот е многу токсична супстанца што се користи како пестицид во земјоделството и домаќинствата и може да предизвика смрт ако се вдиши во големи количини. Истражителите, исто така, откриле дека барем еден вработен во компанија за контрола на штетници чии производи се користеле во хотелот немал потребни сертификати.
Хотелот оттогаш е евакуиран и затворен додека полицијата продолжува да собира примероци од зградата за тестирање. Според извештаите, полицајците земале примероци од чаршафи, перници, шишиња со вода и ќебиња. Полицијата, исто така, наводно, отстранила работи од собите на двајца други гости – еден Италијанец и еден Мароканец – откако и тие биле однесени во болница под сомнение за труење.
Семејството Бочек од Хамбург, Германија, пристигнало во нивниот хотел во истанбулската населба Фатих на почетокот од нивниот одмор на 9 ноември. Два дена подоцна, тие отишле во болница откако се пожалиле на гадење и вртоглавица.
Чигдем и двете деца починаа само неколку часа подоцна, додека Сервет почина во понеделникот откако поминаа шест дена на интензивна нега во градската болница „Џемил Ташкчоглу“. Чигдем и децата беа погребани во саботата во градот во западната турска покраина Афјонкарахисар, според извештаите.
Главниот јавен обвинител во Истанбул првично притвори седум лица, вклучувајќи продавачи на улична храна, а примероци од тезги и ресторани што ги посетило семејството биле анализирани од Институтот за судска медицина.
Дедото на жртвите, Мустафа Челик, рече дека семејството планирало да го посети по седумдневниот одмор во Истанбул. Тој истакна дека ќе покрене постапка против сите одговорни и нагласи дека очекува виновниците да бидат казнети што е можно построго.
Се обрати и претседателот на Турција, Реџеп Таип Ердоган, кој рече: „Нашите безбедносни сили и обвинители ќе ги спроведат потребните истраги за да ги утврдат причините за овие смртни случаи“.

