Свет
Постапивме законски во "случајот Фершпед"
Зоја Лега-Станоевска, јавен правобранител, за прозивките од Антикорупциската комисија
Зоја Лега-Станоевска, јавен правобранител, за прозивките од Антикорупциската комисија
Не чувствувам никаква одговорност, затоа што и во овој случај, како и во сите други, постапувавме совесно и професионално
Гордана Дувњак
Госпоѓо Лега-Станоевска, Антикорупциската комисија завчера јавно Ве прозва за "случајот Фершпед" и Ве обвини дека свесно го забошотувате овој случај. Дали е точно дека повеќе од три години непотребно сте ја одложувале постапката?
– Одговорно тврдам дека Јавното правобранителство постапувало во согласност со своите законски овластувања и во однос на овој случај и за другите. За нас "случајот Фершпед" има ист третман како и сите други кон кои се посветуваме со сето наше должно внимание. Но, сакам да потенцирам дека во конкретниот предмет немало никакво одолжување на постапката, ниту свесно, ниту несвесно. Во текот на 2005 година, Јавното правобранителство постапуваше по околу 47.000 предмети, меѓу кои има и за многу други фирми кои се приватизирани по сличен модел.
Зошто е земен предвид само последниот извештај на Управата за јавни приходи, а не и претходните два извештаја во кои, наводно, се утврдени голем број неправилности во начинот на приватизирање на "Фершпед"?
– Во почетокот сакам да појаснам дека не постојат никакви три извештаи. Земен е предвид само извештајот на УЈП од декември 2005 година, бидејќи само тој е поднесен од овластен предлагач. Законот јасно пропишува кој може да побара контрола на законитоста на процесот на трансформацијата на претпријатијата со општествен капитал: јавниот правобранител, јавниот обвинител, инспекциските служби и Агенцијата за приватизација. Барањето за контрола, кое се спомнува од јули 2002 година, е поднесено од неовластен орган (МВР).
Дали има големи отстапувања во последните два извештаја?
– Јавното правобранителство ја ценеше содржината само на последниот извештај бидејќи, како што веќе спомнав, претходниот беше поднесен од неовластен предлагач.
Кога првпат "случајот Фершпед" го документиравте како посебен случај?
– Предметот датира од август 2002 година, а јас функцијата ја презедов на 1 јануари 2003 година. Со решение на Владата од 27 август 2002 година, решението на Комисијата за приватизација на Владата на РМ од 24.1.1995 година е прогласено за ништавно со кое е дадена согласност за доприватизација на АД "Фершпед" според моделот продажба на претпријатие на лица кои го преземаат управувањето. Водена е управна постапка пред Врховниот суд во која е поднесено решение за поништување на владината одлука.
Дали е точно дека лицата што го презеле управувањето на "Фершпед" ги немале откупено законски потребните над 10 отсто од проценетата вредност на капиталот, туку само 3,66 отсто?
– Тоа е точно. Агенцијата за приватизација, како овластена институција, на 23 август 2004 година му наложи на "Фершпед" да ги отстрани констатираните пропусти. АД "Фершпед" постапило според решението и ги отстранило неправилностите, по што продолжила постапката за доприватизација.
Антикорупционерите забележуваат и околу тоа дека 51 отсто од капиталот на "Фершпед" бил на Јавното претпријатие "Македонски железници", кој не можел да биде предмет на приватизација
– Ваквата констатација на Антикорупциската комисија не произлегува од извештајот на УЈП.
Сепак, и покрај завршувањето на процесот на доприватизација во ова претпријатие, Антикорупциската комисија меѓу првите случаи го отвори токму "случајот Фершпед", со иницијатива до Вас за поведување постапка пред надлежниот суд за поништување на приватизацијата?
– По поднесената иницијатива, ние како институција побаравме од УЈП да изврши контрола на законитоста на спроведената постапка во "Фершпед".Од добиениот извештај се гледа дека нема оштетување на општествениот капитал, затоа што не постои оправдано сомневање дека во постапката се направени битни повреди на законот.
Дали тоа значи дека за Вас овој случај е затворен?
– Со допис ја известивме Антикорупциската комисија за заклучоците од извршената контрола. Во оваа фаза на постапката, за нас овој предмет е завршен.
Дали чувствувате некаква одговорност за она што Ве обвинува Антикорупциската комисија?
– Не чувствувам никаква одговорност затоа што и во овој случај како и во сите други постапувавме совесно и професионално и во согласност со законските овластувања. Оцените на антикорупционерите се нивно субјективно мислење.
Постојано Ве поврзуваат како некаков дел од постоењето на некакво "влашко лоби" што треба да биде главниот аргумент за објаснување на некои случаи?
– Под нивото на моето лично и професионално достоинство ми е да коментирам вакви тврдења.
Какви се Вашите релации со господинот Штерјо Наков и дали некогаш сте имале политички или друг вид притисоци за да постапите на одреден начин?
– Господинот Наков не го познавам лично. Не сум имала никакви притисоци ниту од него, ниту од кој било друг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Руската централна банка: ЕУ нема право да ги користи нашите средства за да ѝ помогне на Украина
Руската централна банка денес изјави дека објавените предлози на Европската унија за користење на нејзините средства се нелегални и дека го задржува правото да ги користи сите расположливи средства за заштита на своите интереси.
„Механизмите за директно или индиректно користење на средствата на Банката на Русија, како и сите други форми на неовластено користење на средствата на Банката на Русија, се нелегални и спротивни на меѓународното право, вклучително и кршење на принципот на суверен имунитет на имотот“, соопшти банката.
Банката се повика на соопштението за медиумите на Европската комисија, објавено на 3 декември, во кое се наведени две решенија за поддршка на финансиските потреби на Украина во 2026 и 2027 година.
Според едно од овие решенија, Европската комисија би можела да позајми пари од финансиските институции на ЕУ кои поседуваат замрзнати средства на руската централна банка со цел да издаде заем на Украина за репарации.
Руските претставници постојано повторуваат дека таквата акција ќе наиде на „најсилна реакција“.
Централната банка изјави дека спроведувањето на ваквите планови ќе биде оспорено пред „национални судови, судски тела на странски земји и меѓународни организации, арбитражни судови и други меѓународни судски инстанци, а потоа спроведување на судски одлуки на териториите на земјите-членки на ООН“.
фото/депозитфотос
Европа
(Видео) Украина спроведува невиден напад: се шири листата на цели во Русија
Украина соопшти дека нејзините беспилотни летала со долг дострел погодиле голема нафтена платформа во Каспиското Езеро за прв пат оваа недела, што означува нова ескалација во сè поинтензивната кампања на Киев за прекинување на приходите од енергија на Москва што ја финансираат нејзината војна. Мисијата, која претходно беше ненајавена, означува значително проширување на списокот на цели на Украина, објавува Си-ен-ен.
„Ова е првиот украински напад врз руската инфраструктура поврзан со производството на нафта во Каспиското Езеро“, изјави за Си-ен-ен извор во Службата за безбедност на Украина, нарекувајќи го „уште еден потсетник за Русија дека сите нејзини претпријатија што работат за војна се легитимни цели“. Нападот бил насочен кон нафтената платформа Филановски во сопственост на Лукоил, за која се вели дека е најголемото нафтено поле во рускиот сектор на Каспиското Море. Си-ен-ен. контактирал со Лукоил и руското Министерство за одбрана за коментар.
Ukraine has struck a large Russian oil platform in the Caspian Sea.
The Security Service of Ukraine (SBU) struck the Filanovsky offshore platform, operated by Lukoil-Nizhnevolzhskneft, marking Ukraine's first strike against Russian oil production infrastructure in the Caspian… pic.twitter.com/u6UCzRnEqn
— Meanwhile in Ukraine (@MeanwhileInUA) December 11, 2025
Сè пожестоки напади врз руската енергија
Кампањата на Украина за длабоки напади врз руските енергетски објекти започна сериозно на почетокот на 2024 година, но од почетокот на август Киев значително ги засили своите напори, удвојувајќи го она што украинскиот комесар за санкции Владислав Власиук го нарекува „долгорочни санкции“ насочени кон најголемата финансиска линија на Русија. Украина сега се насочува кон сè поширок спектар на цели, вклучувајќи не само рафинерии, туку и инфраструктура за извоз на нафта и гас, цевководи, танкери, а сега и инфраструктура за дупчење.
More footage of the area near the Syzran refinery in the Samara region, Russia. Russian air defense tried to intercept the Ukrainian UAVs. pic.twitter.com/f9NPR4udtx
— (((Tendar))) (@Tendar) December 5, 2025
Промена на стратегијата и западната поддршка
Ескалацијата доаѓа во критичен момент од војната. Неодамнешните мировни напори предводени од САД само се чинеше дека ги зацврстуваат максималистичките барања на Русија, додека силите на Москва напредуваат бавно на неколку фронтови. Ова, заедно со глобалната презаситеност со нафта што ги ублажува пазарните шокови, ги наведе западните сојузници сè повеќе да ја поддржуваат кампањата.
That’s what I call real sanctions: Ukraine is shutting down Russian oil production (alone!)
Reuters: Transneft warned Russian oil producers they may need to cut output due to Ukrainian drone attacks on export ports and refineries
Zelenskyy calls it sanctions that work faster 1/ pic.twitter.com/UpShFOPfKf
— Tymofiy Mylovanov (@Mylovanov) September 16, 2025
Последици за Москва: од недостиг до пад на приходите
Додека Русија останува непопустлива во мировните преговори, нејзиниот нафтен сектор – најголемиот финансиски столб на војната – изгледа значително понестабилен отколку пред една година. Руските рафинерии преработуваат околу 6% помалку нафта отколку во ова време минатата година, а повторените напади, според аналитичарите, „го забавуваат темпото на какви било поправки“.
Gasoline crisis in Russia.
The situation in Primorsky Krai is getting worse.
In the first video I counted 85 cars in the queue! pic.twitter.com/gWt044YRPi— Evgen Istrebin 🇺🇦 (@evgen1232007) August 23, 2025
Во септември и октомври оваа година се појавија снимки од долги редици автомобили на бензинските пумпи, а руската влада, соочена со недостиг во некои региони, го забрани извозот на бензин до крајот на годината. Ескалацијата на нападите се совпадна и со новите санкции на САД. Во октомври, Трамп најави целосно блокирачки санкции против најголемите руски нафтени компании – Роснефт и Лукоил.
Цените на руската сурова нафта оттогаш паднаа, што придонесе за пад на приходите од извоз на нафта на Русија на најниско ниво од февруари 2022 година. Во ноември, државните медиуми објавија дека приходите од нафта и природен гас се намалиле за речиси 34% во споредба со истиот месец минатата година.
Свет
(Видео) Шефот на НАТО: „Ние сме следната цел на Русија, немаме време“; Москва одговори
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес ги повика сојузниците да ги засилат одбранбените напори за да спречат војна што Русија би можела да ја започне, „војна каква што доживеале нашите дедовци и прадедовци“.
Зборувајќи во Берлин, Руте нагласи дека премногу членови на воениот сојуз не ја чувствуваат итноста на руската закана во Европа и мора брзо да ги зголемат трошоците и производството за одбрана за да спречат конфликт од размерите на минатите векови.
„Ние сме следната цел на Русија. Се плашам дека многумина се премногу самозадоволни. Не ја чувствуваат итноста. И премногу веруваат дека времето е на наша страна. Не е. Времето за дејствување е сега“, рече Руте. Тој додаде дека „конфликтот е пред нашата врата. Русија ја врати војната во Европа. И ние мора да бидеме подготвени“. Руте предупреди дека Русија би можела да биде подготвена да употреби воена сила против НАТО во рок од пет години.
❗️NATO Secretary General Rutte: "We must be prepared for the scale of war that our grandfathers and great-grandfathers experienced." pic.twitter.com/8HP4ltdUxx
— 🪖MilitaryNewsUA🇺🇦 (@front_ukrainian) December 11, 2025
Русија: НАТО се подготвува за војна со нас
„Раководството на НАТО и Европската Унија постојано ја ескалира ситуацијата и се подготвува за конфликт од големи размери со Русија“, соопшти руската амбасада во Белгија во коментар на изјавите на Руте, пренесува ТАСС.
„Не Москва, туку раководството на НАТО и ЕУ е тоа што постојано ја ескалира ситуацијата и се подготвува за конфликт од големи размери со нашата земја. Ги сметаме изјавите на генералниот секретар на НАТО Руте дека алијансата е следната цел на Русија и дека војната ќе дојде во секој дом за крајно неодговорни и крајно провокативни“, соопшти амбасадата.
Амбасадата нагласи дека „воената партија“ во Брисел се обидува да „го продаде неконтролираното зголемување на воените трошоци и милитаризацијата на економиите на населението на штета на социо-економската благосостојба“.
Според нивните тврдења, целта е и да се „оправда континуираното пумпање оружје и опрема на украинските вооружени сили што се повлекуваат и на кој било начин да се меша во напорите на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп за мирно решавање на украинската криза“.

