Свет
Бучковски најавува смени за "случајот Бачило"

Дали се исцрпени сите правни средства околу исплатата на отштетата од гранатирањето на АРМ во време на конфликтот?
Дали се исцрпени сите правни средства околу исплатата на отштетата од гранатирањето на АРМ во време на конфликтот?
Јавната правобранителка ќе замине ако го лажела премиерот
Жаклина Ѓорѓевиќ
Премиерот Владо Бучковски се закани дека ќе ја смени јавната правобранителка Зоја Лега Станоевска доколку се покаже дека Јавното правобранителство го лажело во врска со „случајот Бачило", за кој тоа тврди дека се исцрпени сите правни лекови. „Некој е доведен во заблуда, или Врховниот суд или премиерот", рече Бучковски, кој додаде дека во овој момент нема ниту една индиција дека Јавното правобранителство не ги исцрпило сите правни лекови. Правобранителката Лега ги отфрла сите обвинувања и тврди дека за неа постапката е завршена.
„Случајот Бачило" деновиве дополнително се компликува по шпекулациите што се појавија во јавноста дека утврдувањето на штетата се темели врз белешка на локален ветеринар. Главната причина за тоа е што, поради воените дејства, местото било непристапно за редовен увид на МВР и на истражен судија. Бачилото, кое се наоѓало во Вакуф во близина на Камењане, Тетовско, било гранатирано на 26 јуни 2001 година околу 9 часот наутро од хеликоптер на АРМ, кој испукал два проектила. Од едниот проектил, како што се наведува во тужбеното барање, оштетено е бачилото, а од другиот, на далечина од околу 200 метра, направен е кратер. Дилемата што се наметнува е како е направен „пописот" за големината на направената штета, која низ судска постапка е проценета на 727.000 евра, како и за веродостојноста на добиените податоци.
„Случајот Бачило" ги скара државните институции, Врховниот суд, Министерството за одбрана и Јавното правобранителство, кои се препукуваат за тоа дали се искористени сите правни лекови во врска со оваа постапка. Според судската одлука, за спорот што се водел уште од 11 декември 2001 година државата, односно Министерството за одбрана, треба да му исплати 727.000 евра на тужителот Иснифарис Џемаили.
„Ако се покаже дека Јавното правобранителство ме лажело како министер за одбрана и сега како премиер, најлесно што можеме да направиме е да го разрешиме јавниот правобранител и да поведеме постапка за испитување на неговата одговорност. По дефиниција, не коментирам судски одлуки, но ќе го коментирам писмото од Врховниот суд. Што ако се докаже дека е точно тврдењето на Јавното правобранителство?", изјави вчера премиерот, коментирајќи ги постапките на државните институции околу случајот. Тој испрати и писмо до Антикорупциската комисија, која се надева дека целосно ги испита дали е законски постапено во случајот и дали има елементи на корупција.
Инаку, Врховниот суд во понеделникот ги демантираше информациите од Министерството за одбрана и од Јавното правобранителство, кои тврдеа дека се искористени сите правни средства околу надоместокот на штетата на Џемаили. Според Врховниот суд, за пресудата во корист на Џемаили, а на штета на државата, не само што не се употребени вонредните правни лекови туку пресудата не е ни обжалена. Пресудата, како што појаснува Врховниот суд, станала правосилна на 16 јули 2004 година, откако претходно била доставена до Јавното правобранителство, кое не поднело жалба. Јавното правобранителство, пак, тврди дека во конкретниот случај се преземени сите вонредни правни лекови за заштита на интересите на државата. Оттаму појаснуваат дека со правосилна меѓупресуда е утврдена правната основа за штетата, а за висината на штетата биле ангажирани и вештаци.
„Целата работа ја искомпликува писмото на Врховниот суд, кој наместо да испитува зошто Основниот суд донел таква пресуда и зошто во делот кога Јавното правобранителство се обратило до нив со меѓупресудата е потврдено дека има основа за надомест на штетата влегува во една ситуација што има друга димензија", запраша вчера премиерот.
Јавната правобранителка Зоја Лега вчера за „Утрински весник" изјави: „За мене тој процес е завршен. Сега, ако сакаат, нека го разгледуваат други државни институции", рече таа.
Во образложението на Јавното правобранителство стои дека по правосилноста на меѓупресудата од 10 декември 2002 година, со која е утврдена штетата на тужителот, првостепената постапка продолжила. Судот донел пресуда која по жалба од Јавното правобранителство е укината. Првостепениот суд, решавајќи по укинатата пресуда, со повторната пресуда од 18 јуни 2004 година делумно го усвоил тужбеното барање за надомест на штета и го намалил досудениот износ за 1 милион денари. Втората пресуда, како што објаснува Правобранителството, не е обжалена, бидејќи тие не нашле основа за поднесување жалба во однос на висината на штетата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Трогателна средба: Еден Александар го прегрнува своето семејство откако е ослободен од Хамас

Израелско-американскиот заложник Еден Александар се врати со своето семејство во Израел, откако помина 19 месеци во заробеништво на Хамас во Газа.
Дваесет и едногодишниот Александар служел во израелската армија на границата со Газа кога бил заробен од членови на Хамас на 7 октомври 2023 година.
Во понеделникот, Израел ги прекина воените операции во Газа на неколку часа за да се овозможи негова размена. Висок функционер на Хамас изјави за Би-би-си дека ослободувањето на заложниците е „гест на добра волја“ како дел од напорите за постигнување нов прекин на огнот, пред пристигнувањето на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток во вторник.
Redemption of Hostages
Staff-Sgt. Edan Alexander, reunites with his family at the initial reception facility. pic.twitter.com/PDp8uX48ce
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) May 12, 2025
Се верува дека Александар е последниот жив американски државјанин држен во заробеништво од Хамас.
Претседателот Трамп му честиташе на неговото семејство за ослободувањето.
Телевизиските снимки го покажуваат Едан Александар како насмеано ги прегрнува своите родители и браќа и сестри во израелска воена база.
Redemption of Hostages:
Staff-Sgt. Edan Alexander being transferred to the IDF. pic.twitter.com/Xk0cRe47yW
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) May 12, 2025
Во изјава за медиумите, неговото семејство му се заблагодари на американскиот претседател, но исто така ги повика израелската влада и преговарачите да продолжат да работат на ослободување на преостанатите 58 заложници.
Александар е првиот заложник ослободен од Хамас откако Израел ги продолжи воените операции на 18 март по двомесечното примирје.
Европа
Ултиматумот на Европската Унија до Путин и Русија истече

Украина и европските лидери се согласија на безусловно примирје во траење од 30 дена, почнувајќи од 12 мај, со поддршка на американскиот претседател Доналд Трамп. Во исто време, тие му се заканија на претседателот Владимир Путин со нови „масивни“ санкции доколку не се придржува до договорот.
ЕУ му постави ултиматум на Путин да се согласи на 30-дневен прекин на огнот од полноќ или да се соочи со значително построги санкции. Кина, исто така, го поддржа планот.
Русија не се огласи по ова прашање до полноќ.
Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.