Свет
Бучковски најавува смени за "случајот Бачило"

Дали се исцрпени сите правни средства околу исплатата на отштетата од гранатирањето на АРМ во време на конфликтот?
Дали се исцрпени сите правни средства околу исплатата на отштетата од гранатирањето на АРМ во време на конфликтот?
Јавната правобранителка ќе замине ако го лажела премиерот
Жаклина Ѓорѓевиќ
Премиерот Владо Бучковски се закани дека ќе ја смени јавната правобранителка Зоја Лега Станоевска доколку се покаже дека Јавното правобранителство го лажело во врска со „случајот Бачило", за кој тоа тврди дека се исцрпени сите правни лекови. „Некој е доведен во заблуда, или Врховниот суд или премиерот", рече Бучковски, кој додаде дека во овој момент нема ниту една индиција дека Јавното правобранителство не ги исцрпило сите правни лекови. Правобранителката Лега ги отфрла сите обвинувања и тврди дека за неа постапката е завршена.
„Случајот Бачило" деновиве дополнително се компликува по шпекулациите што се појавија во јавноста дека утврдувањето на штетата се темели врз белешка на локален ветеринар. Главната причина за тоа е што, поради воените дејства, местото било непристапно за редовен увид на МВР и на истражен судија. Бачилото, кое се наоѓало во Вакуф во близина на Камењане, Тетовско, било гранатирано на 26 јуни 2001 година околу 9 часот наутро од хеликоптер на АРМ, кој испукал два проектила. Од едниот проектил, како што се наведува во тужбеното барање, оштетено е бачилото, а од другиот, на далечина од околу 200 метра, направен е кратер. Дилемата што се наметнува е како е направен „пописот" за големината на направената штета, која низ судска постапка е проценета на 727.000 евра, како и за веродостојноста на добиените податоци.
„Случајот Бачило" ги скара државните институции, Врховниот суд, Министерството за одбрана и Јавното правобранителство, кои се препукуваат за тоа дали се искористени сите правни лекови во врска со оваа постапка. Според судската одлука, за спорот што се водел уште од 11 декември 2001 година државата, односно Министерството за одбрана, треба да му исплати 727.000 евра на тужителот Иснифарис Џемаили.
„Ако се покаже дека Јавното правобранителство ме лажело како министер за одбрана и сега како премиер, најлесно што можеме да направиме е да го разрешиме јавниот правобранител и да поведеме постапка за испитување на неговата одговорност. По дефиниција, не коментирам судски одлуки, но ќе го коментирам писмото од Врховниот суд. Што ако се докаже дека е точно тврдењето на Јавното правобранителство?", изјави вчера премиерот, коментирајќи ги постапките на државните институции околу случајот. Тој испрати и писмо до Антикорупциската комисија, која се надева дека целосно ги испита дали е законски постапено во случајот и дали има елементи на корупција.
Инаку, Врховниот суд во понеделникот ги демантираше информациите од Министерството за одбрана и од Јавното правобранителство, кои тврдеа дека се искористени сите правни средства околу надоместокот на штетата на Џемаили. Според Врховниот суд, за пресудата во корист на Џемаили, а на штета на државата, не само што не се употребени вонредните правни лекови туку пресудата не е ни обжалена. Пресудата, како што појаснува Врховниот суд, станала правосилна на 16 јули 2004 година, откако претходно била доставена до Јавното правобранителство, кое не поднело жалба. Јавното правобранителство, пак, тврди дека во конкретниот случај се преземени сите вонредни правни лекови за заштита на интересите на државата. Оттаму појаснуваат дека со правосилна меѓупресуда е утврдена правната основа за штетата, а за висината на штетата биле ангажирани и вештаци.
„Целата работа ја искомпликува писмото на Врховниот суд, кој наместо да испитува зошто Основниот суд донел таква пресуда и зошто во делот кога Јавното правобранителство се обратило до нив со меѓупресудата е потврдено дека има основа за надомест на штетата влегува во една ситуација што има друга димензија", запраша вчера премиерот.
Јавната правобранителка Зоја Лега вчера за „Утрински весник" изјави: „За мене тој процес е завршен. Сега, ако сакаат, нека го разгледуваат други државни институции", рече таа.
Во образложението на Јавното правобранителство стои дека по правосилноста на меѓупресудата од 10 декември 2002 година, со која е утврдена штетата на тужителот, првостепената постапка продолжила. Судот донел пресуда која по жалба од Јавното правобранителство е укината. Првостепениот суд, решавајќи по укинатата пресуда, со повторната пресуда од 18 јуни 2004 година делумно го усвоил тужбеното барање за надомест на штета и го намалил досудениот износ за 1 милион денари. Втората пресуда, како што објаснува Правобранителството, не е обжалена, бидејќи тие не нашле основа за поднесување жалба во однос на висината на штетата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Португалија се откажа од планот да купи американски Ф-35

Министерот за национална одбрана на Португалија, Нуно Мело, објави дека неговата земја нема да набавува борбени авиони Ф-35 од САД, имајќи го предвид актуелниот геополитички контекст и непредвидливоста на американската политика, пишува португалскиот Подер Аеро.
Мело нагласи дека, иако Ф-16 на португалските воздухопловни сили се приближуваат кон крајот на работниот век, неопходно е да се проценат опциите кои обезбедуваат поголема предвидливост и оперативна безбедност.
Тој напомена дека се разгледуваат европски производствени алтернативи, исто така со цел да се генерираат економски придобивки за Португалија.
Министерот нагласи дека неодамнешната позиција на САД во контекст на НАТО и меѓународното геостратешко сценарио бара длабоко размислување за најдобрите опции за национална одбрана. Предвидливоста на сојузниците е клучен фактор во одлуката за замена на борбени авиони.
Иако не ги прецизираше моделите, Мело сугерираше дека француските алтернативи, како што е Dassault Rafale, би можеле да бидат меѓу опциите што ги разгледува португалската влада. Понатаму, министерот не ја исклучи можноста за испраќање на португалски воен персонал во Украина, под услов тие да бидат во мировни мисии и во сценарио за прекин на огнот.
Овие изјави одразуваат стратешка преоценка на сојузите и воените набавки на Португалија, со цел да се обезбеди националниот суверенитет и ефикасноста на вооружените сили во меѓународното сценарио кое постојано се менува.
Свет
(Видео) Најмалку 150 демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Менхетен

Еврејските демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Њујорк, барајќи ослободување на пропалестинскиот активист кој беше уапсен од претставници на имиграцијата.
Најмалку 150 луѓе се собраа во фоајето на зграда во центарот на Менхетен за да протестираат против приведувањето на Махмуд Калил, кој ги предводеше протестите против израелската војна во Газа на Универзитетот Колумбија минатата година, пишува „Скај Њуз“.
BREAKING: Hundreds of Jews and allies have taken over Trump Tower chanting “We want justice, you say how. Bring Mahmoud home now!” and “Fight Nazis, not students.”
The civil disobedience is spawned by the ICE arrest of Palestinian student Mahmoud Khalil. pic.twitter.com/eQLLfhrfmU
— Talia Jane ❤️🔥 (@taliaotg) March 13, 2025
Членовите на еврејскиот глас за мир вчера носеа транспаренти и црвени маици со натпис „Евреите велат престанете да го вооружувате Израел“ и извикуваа „донесете го Махмуд дома сега“. Локалната полиција соопшти дека 98 лица се уапсени под обвинение за неовластено преминување, опструкција и отпор при апсењето.
Американскиот претседател го опиша 30-годишниот Калил, кој доби постојан престој во САД, како „анти-Американец“. Калил се оженил со американски државјанин. Оваа недела, неговата депортација беше ставена на чекање бидејќи адвокатите го оспорија неговиот притвор во имиграцискиот притвор во Луизијана.
Looks like a tour of Trump Tower.
Not a protest according to Trump.
— Dean Blundell🇨🇦 (@ItsDeanBlundell) March 13, 2025
Калил беше уапсен во саботата, но не е обвинет за кривично дело. Сепак, американскиот државен секретар Марко Рубио тврди дека има разумна основа да верува дека активностите или присуството на Калил во земјата може да има „сериозни негативни надворешнополитички последици“.
Вчера адвокатите на Калил побараа од федералниот судија да го ослободи нивниот клиент од имиграцискиот притвор. Тие предупредија дека неговото притворање е кршење на заштитата на слободата на говор со Првиот амандман.
Трамп вети дека ќе депортира некои активисти кои учествуваа во бранот протести во кампусите на американските колеџи против воениот напад на Израел врз Газа. Администрацијата на Трамп посочува дека пропалестинските протести во колеџите, вклучително и Колумбија, вклучиле поддршка за Хамас и антисемитско вознемирување на еврејските студенти.
Свет
Кина, Иран и Русија започнаа разговори за иранските нуклеарни прашања

Високи дипломати од Иран, Русија и Кина се собраа денеска во Пекинг на разговори за нуклеарните прашања на Техеран, објави кинеската државна телевизија CCTV, неколку дена откако Иран одби да го продолжи дијалогот со САД за неговата нуклеарна програма.
Во 2015 година, Иран постигна договор со САД, Русија, Кина, Велика Британија, Франција и Германија и се согласи да ја ограничи својата нуклеарна програма во замена за укинување на меѓународните санкции. Но, во 2018 година, по една година во неговиот прв мандат во Белата куќа, Доналд Трамп се повлече од пактот.
Минатата недела Трамп рече дека испратил писмо до раководството на Иран во кое сугерира преговори со Исламската Република, за која Западот стравува дека брзо се приближува до способноста за производство на нуклеарно оружје. Но, иранскиот претседател Масуд Пезешкијан рече дека нема да преговара со САД додека се „загрозени“ и дека Иран нема да ги почитува американските „наредби“ за разговор.