Свет
Најмалку 17 мртви, вонредна состојба во престолнината на Киргистан

Најмалку 17 луѓе се убиени во немирите во Киргистан, меѓу кои и министерот за внатрепни работи, а претседателот прогласи вонредна состојба
Опозициските демоснтранти во Киргистан во средата го убија министерот за внатрешни работи на Киргистан, а го земаа како заложник заменикот-преммиер, истовремено ставајќи ја под своја контрола и државната телевизија, додека претседателот Курманбек Бакијев приогласи вонредна состојба во престолнината Башкик и во градовите Талас и надин, јавуваат агенциите АФП, Итар Тас и Интерфакс.Претходно, полицијата уби повеѓе демоснтранти и рани неколку десеттици од нив, откако не успеа со други средства да ги растера од пред резиденцијата на претседателот. Полицијата тврди дека во пукањето се убиени најмалку 17 лица, додека дописникот на агенцијата АФП вели дека видел шест безживотни тела на плоштадот. веднаш по објавата на вонредната состојба, демонстраннтите ја напднаа државната телевизија и ја присилија да ги прекине сите програми, како уште еден знак дека владата забрзано ја губи контролата врз целата ситуација. истовремено, од канцеларијата на министерот за внатрешни работи Молдомус Конгантијев соопштија дека тој букл убиен во демонстрациите во предградие на Талас, каде што и запонаа насилните демонстрации во вторникот вечерта. Во истиот напад, демонстрантите го зеле како заложник и заменик-премиерот Акилбек Запаров. „Неколку луѓе се убиени, сите од огнострелно оружје, а многумина се ранети, десеттици“, изјави анонимен претставник на итните служби на Башкик. Се уште не е јасно кој пукал и кој се загинатите. Неколку оччевидци за агенцијата Ројтерс изјавија дека врз деммонстрантите пукале полициски снајперисти, распоредни на кровот на блиската зграда на владата. Демоснтрантите бараат предвремени избори и крај на петгодишното владеење на претседателот Бакијев. Специјалните полициски сили претходно се обидоа да ги растераат околу 5.000 демонстранти, кои се собраа пред претседателската резиденција на главниот плоштад во Бишкек, ноголем број полицајци бе апретепани, а им беше одземено и оружјето и оклопните возила. Едно до возилата беше употребено во обидот со него да се провали вратата во зградата на владата на Киргистан.Политичките немири во Киргистан ја потресуваат земјата уште од почетокот на март годинава и беа поттикнати распространетата сиромаштија, покачувањето на цените, корупцијата и непотизмот на администрацијата на претседателот Бакијев. Речиси целата власт во земјата се наоѓа во рацете не неговите браќа и неговиот си, што ги разгневи влијателните кланови од регионот на Бишкек и Талас, но од другите региони. Киргистан, која е најсиромашна земја од бившите советски републики, е длабоко зависен од помошта која ја добива и од САД и од Русија, кои имаат свои воени бази во земјата. И Кина испраѓа помош за оваа земја. Вашингтон е особено вознемирен поради немирите, бидејѓи воздухопловната база во киргистан е клучна за поддршка на воените напори на НАТО во Авганистан. Ако реакцијата оттаму е крајно негативна, смета политичкиот научник од Москва Алексеј Власов, тоа ѓе го стави бакијев во многу незгодна ситуација, затоа што економската ситуација во земјата е катастрофална.И Москва и Вашингтон засега само ги повикаа сите вмешани страни да покажат воздржаност и недоразбирањата да ги решат со разговори, без употреба на сила.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.
Свет
Хамас го ослободи последниот американски заложник од Газа

Палестинската милитантна група Хамас објави дека го ослободила израелско-американскиот заложник Едан Александар и го предала на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Израел потврди дека 21-годишниот Александар е ослободен.
Александар бил член на воена единица стационирана на границата со Газа кога бил заробен од милитантите на Хамас за време на нападот врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година.
Хамас изјави дека ослободувањето на Александар е „гест на добра волја“ насочен кон оживување на разговорите за ставање крај на 19-месечната војна меѓу Израел и Хамас.
Објавувањето доаѓа пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток, која започнува утре.
Свет
„Имате рок до крајот на денот“: Европа ѝ постави ултиматум на Русија, пристигна експресен одговор од Москва

Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.
Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.
Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.
За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.
Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.
И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.