Свет
Потпишан договорот START
Барак Обама и Дмитриј Медведев го потпишаа во четврток во Прага новиот договор за нуклеарно разоружување. Новиот договор START за намалување на нуклеарното вооружување на САД и Русија претседателите на двете држави го потпишаа во четврток напладне во Прашкиот дворец во главниот град на Чешка
Програмата за средбата на претседателите Барак Обама и Дмитриј Медведев бил допрецизирана во текот на велигденскиот викенд Новиот Договор за ограничување на стратешкото вооружување (START) ќе има важност од десет години а се надоврзува на претходниот ваков договор кој важеше од 1991 до крајот на 2009 г. На него преговарачите работеа од април 2009 г. Разговорите беа тешки, бидејќи имаше големи разлики околу верификацијата, вклучувајќи ги инспекциите на самите арсенали, како и околу проектилите кои ги носат нуклеарните боеви глави.Според податоците за новиот START, кои ги објави Белата куќа, двете земји се обврзуваат значително да го намалат стратешкото вооружување во рок од седум години од неговото стапување на сила. Тој ќе стапи откако по потписите на претседателите врз него, ќе биде ратификуван и од руската Дума и од американскиот Сенат. START 2 предвидува ограничување на разместувањето на нуклеарните боеви глави на 1.500 за секоја од страните. Тоа е ниво за 74 отсто помало од она од претходниот договор START 1 од 1991 г., и за 30 проценти пониско од она предвидено со Московскиот договор од 2002 г. Комбинираната бројка разместени и неразместени копнени и поморски лансери на интерконтиненталните балистички проектили (ICBM), како и на тешките бомбардери опремени да носат нуклеарно оружје, се ограничува на по 800 за секоја од потписничките на договорот. Со овие ограничувања се преполовени и одредбите за системите за испорачување на нуклеарното оружје. Според податоците што претходно ги објави Федерацијата на американските научници (FAS), САД моментално имаат разместени 2.100 а Русија 2.600 стратешки боеви глави. Двете земји неколку години наназад еднострано ги намалуваа бројките на лансери (ICBM), па така според истите податоци САД имаат сега помалку од 1.200 а Русија околу 800, колку и што се предвидува со новиот договор.Верификацискиот режим за кој зборуваше американскиот претседател предвидува теренски инспекции, размена на податоци и информации.Меѓутоа, потврдено е дека договорот не содржи ограничување за тестирање, развој и разместување на веќе постојните или планирани американски програми за одбрана од проектили или за постојните или планираните капацитети за конвенционални напади од долг дострел, потврди Белата куќа. Според американските медиуми, оваа одредба била една од најспорните точки од преговорите, бидејќи Русија бараше со договорот да се ограничат и системите за одбрана од проектили. Државната секретарка Хилари Клинтон и министерот за одбрана на САД, Роберт Гејтс минатиот петок изјавија дека промените нема да ја загрозат способноста на земјата да се заштити самата и нејзините сојузници. Како што пишуваат американските медиуми, Обама планира да отвори и втор круг од преговорите за натамошно намалување на нуклеарните арсенали, во кои би биле опфатени веќе складираните нуклеарки и тактичките атомски бомби, а на крајот смета во преговорите да бидат вклучени и другите нуклеарни сили, како Кина, Велика Британија, Франција итн. По потпишување на договорот со Медведев, на 12. и 13-ти април, во Вашингтон Обама организира самит на 45 држави посветен на спречувањето на ширењето нуклеарно оружје и материјали. Во мај, пак во Њујорк светските лидери ќе имаат редовна конференција за ревизија на спроведувањето на Договорот за неширење на нуклеарното оружје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Данска: Именувањето на американскиот претставник го одразува континуираниот интерес на Трамп за Гренланд
Одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп да го назначи гувернерот на Луизијана, Џеф Ландри, за свој специјален пратеник за Гренланд, сигнализира континуиран интерес на САД за арктичкиот остров, изјави во понеделник данскиот министер за надворешни работи Ларс Локе Расмусен.
„Назначувањето го потврдува континуираниот интерес на САД за Гренланд. Сепак, инсистираме дека сите, вклучително и САД, мора да покажат почитување на територијалниот интегритет на Кралството Данска“, рече Расмусен во изјава испратена по е-пошта.
Трамп во неделата објави дека го назначува гувернерот на Луизијана, Џеф Ландри, за свој специјален пратеник за Гренланд.
Трамп: Гренланд е клучен за безбедноста на САД
„Џеф разбира колку е важен Гренланд за нашата национална безбедност и силно ќе ги промовира интересите на нашата земја за безбедноста, сигурноста и опстанокот на нашите сојузници и светот“, напиша Трамп во објава на Truth Social.
Лендри, кој ја презема функцијата гувернер на Луизијана во јануари 2024 година, му се заблагодари на Трамп на X, велејќи: „Чест ми е што служам… на оваа волонтерска позиција за да го направам Гренланд дел од Соединетите Американски Држави. Ова во никој случај не влијае на мојата позиција како гувернер на Луизијана!“
Европа
Орбан: Колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија и дека мора да се направи сè за да се спречи тоа.
Тој ја испрати пораката во неделата за време на говорот во Сегед, како дел од неговата предизборна турнеја, каде што се соочува со силна опозиција пред претстојните избори за прв пат по 15 години на власт, пренесува Euronews.
„Немојте да се залажувате: колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија. Затоа, колапсот на Украина не е во интерес на Унгарија, но ние мора да направиме многу за да го спречиме“, им рече Орбан на своите поддржувачи, фокусирајќи се на надворешната политика.
Тој го илустрираше својот став со споредба: „Луѓето од село совршено добро разбираат дека вредноста на вашето парче земја е под влијание не само на состојбата на таа земја, туку и на состојбата на соседното парче земја, како и на тоа кој живее таму“.
Клучен снабдувач со енергија
Орбан, исто така, истакна дека Украина зависи од Унгарија за 44% од својата електрична енергија и 56% од природниот гас што го троши. Тој додаде дека значителен дел од таа енергија доаѓа од руски извори. Унгарските власти претходно ги наведоа овие бројки како одговор на критиките за блиските врски на Унгарија со Русија.
💥 “It’s not clear who attacked whom,” Hungarian PM Viktor Orbán said today at a presser on the Russia–Ukraine war, after an EU summit where he opposed any financial help for Ukraine. He’s escalating his rhetoric, for the first time openly questioning that Russia started the war. pic.twitter.com/liuQGa0Dsm
— Szabolcs Panyi (@panyiszabolcs) December 19, 2025
Еден ден претходно, унгарскиот премиер коментираше за руската инвазија на Украина, наведувајќи дека е „тешко да се каже кој кого нападнал“, што е спротивно на преовладувачкиот меѓународен став за војната.
Во својот говор во саботата, тој исто така го повтори својот став дека обезбедувањето воена помош за Украина само го продолжува конфликтот и, според него, не им служи на интересите на Украина.
Европа
АП: Русија наводно развива ново оружје за уништување на сателитите „Старлинк“
Разузнавачките агенции на две членки на НАТО се сомневаат дека Русија развива ново антисателитско оружје дизајнирано да ја нападне констелацијата Старлинк на Илон Маск со деструктивни облаци од шрапнели во орбитата, со цел да ја ограничи западната вселенска супериорност што ѝ помогна на Украина на бојното поле, објавува АП њуз.
Според разузнавачките информации во кои имал увид Асошиејтед прес, таканареченото оружје со „зонски ефект“ би се обидело да ги преплави орбитите на Старлинк со стотици илјади куглици со висока густина, потенцијално онеспособувајќи повеќе сателити одеднаш, но исто така ризикувајќи катастрофална колатерална штета на други орбитални системи.
Аналитичарите кои не ги виделе извештаите изразуваат сомнеж дека таквото оружје би можело да функционира без да предизвика неконтролиран хаос во вселената за компаниите и земјите, вклучувајќи ја Русија и нејзиниот сојузник Кина, кои се потпираат на илјадници сателити во орбитата за комуникации, одбрана и други витални потреби.
Ваквите последици, вклучувајќи ги и ризиците за сопствените вселенски системи, би можеле да ја одвратат Москва од распоредување или користење на такво оружје.
Сомнежи на експертите
„Не верувам во тоа. Навистина не верувам во тоа“, рече Викторија Самсон, експерт за вселенска безбедност во фондацијата „Secure World“. „Искрено, би била многу изненадена ако направат нешто такво“.
Сепак, командантот на вселенската дивизија на канадската војска, бригаден генерал Кристофер Хорнер, рече дека таквата руска работа не може да се исклучи во светлината на претходните американски обвинувања дека Русија исто така развива неселективно нуклеарно оружје базирано во вселената.
„Не можам да кажам дека сум свесен за таков систем. Но, тоа не е неверојатно“, рече тој. „Ако извештаите за систем на нуклеарно оружје се точни и ако се подготвени да го развијат и да одат до тој степен, тогаш не би бил шокиран ако нешто малку помало од тоа, но подеднакво штетно, е во нивниот дофат на развој“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, не одговори на барањата за коментар. Русија претходно повика на напори на Обединетите нации за спречување на поставување оружје во орбитата, а претседателот Владимир Путин рече дека Москва нема намера да постави нуклеарно оружје во вселената.
Старлинк како клучна закана
Според разузнавачките информации, Русија го смета Старлинк за особено сериозна закана. Илјадниците сателити во ниска орбита беа клучни за опстанокот на Украина против руската инвазија, која сега е во четвртата година.
Украинските сили ја користат брзата интернет услуга на Старлинк за комуникации на бојното поле, таргетирање на оружје и други цели, како што прават и цивилите и владините претставници каде што руските напади ги прекинаа комуникациите. Руските претставници постојано предупредуваат дека комерцијалните сателити што ѝ служат на украинската војска би можеле да бидат легитимни цели.

