Свет
Од цвеќар до „Господарот на војната“

Апелацискиот суд на Тајланд во четвртокот донесе одлука на САД да им биде испорачан Виктор Бут, човекот кој се смета за најголемиот криумчар на оружје во светот, вмешан последните две децении во четири војни на четири континенти, кој беше успен во Бангкок уште во 2008 г.
САД преку своите агенти од Агенцијата за борба против наркотиците (DEA) учествуваа во апсењето на Виктор Антолјович Бут, кој е обвинет дека почнувајќи од војната во Босна и Херцеговина па до граѓанските војни во Африка се јавува како најголемиот добавувач на илегално оружје. Тој е уапсен во 2008 г. кога американските агенти се преправале дека се претставници на колумбиската герилска марксистичка војска FARC и дека од него сакаат да купат оружје. По неколкумесечна операција го намамиле во хотелска соба во Бангкок каде се согласил да им продаде оружје за сума од неколку милиони доалри, по што е уапсен. Веднаш, во август истата година САД побараа негова екстрадиција, но Тајландскиот суд тогаш го одби барањето на Вашингтон, но сега по две години тамошниот апелациски суд тоа го одобри.Неговата сопруга Ала Бут, за американските медиуми изјавила дека ваквата одлука е неправедна.„Сите знаат дека станува збор за политички монтиран случај“, изјавила госпоѓа Бут. Човекот за кого Американците велат дека е вистински „Господар на војната“ или ппознат и како како „Трговецот со смртта“, е Русин, роден 1967 г. во тогашната советска република Таџикистан. Почнува да работи како преведеувач, бидејќи течно зборува шест јазици. По распаѓањето на Советскиот сојуз го користи хаосот кој владее во поранешната воена суперсила и по многу ниски цени набавува практично нови авиони со кои ја формира компанијата за транспорт. Според руските медиуми, првиот бизнис со кој Виктор Бут почнал да се занимава било распространувањето на цвеќе. Наводно исклучиво се занимавал со препродажба на гладиоли кои ги набавувал од Јужноафриканската Република, а потоа ги препордавал во Саудиска Арабија. Неговите почетоци во криумчарењето оружје потекнуваат од соработката со рускиот дилер на оружје Александар Исламов, а подоцна евтиното оружје го набавувал во Украина, Молдавија и во Бугарија, но истоврмено активно занимавајќи се и со своите легални бизниси.Според американските медиуми кои деновиве се повикуваат на извештаи од тајните служби и документи од обвиението против Бут, неговиот прв посериозен бизнис со шверцот на оружје било снабдувањето на муслиманските единцици во војната во Босна. Во почетокот на 1990-те оружјето го доставувал преку Словенија и Хрватска, а се сокривал зад суданската хуманитарна органзиација „Third World Releif Agency“. Тој во Босна во контејнери со наводно хуманитарна помош превезувал оружје кое го платиле богатите исламски земји. Подоцна, при крајот на 1990-те, почнал да криумчари и за судирите во Јужа Америка, Африка и на Блискиот исток. Имал деловна соработка и со либерискиот диктатор Черлс Тејлор кому сега му се суди за геноцид и воени злосторства пред Хашкиот трибунал, а работел и со либијскиот претседател Муамер ел Гадафи. Со оружје ги снабдувал и двете завојувани страни во Ангола, а истото го правел и во грашанскат авојна во Авганистан кога прво и продавал оружје на владата на претседателот Бурханудин Рабани а потоа и на талибаните.Дури тогаш САД ќе се заинтересираат за него, бидејќи неговото оружје доаѓа и до Ал Каеда. Меѓутоа, иако неговот име уште од почетокот на 2000-та е на „црната листа“, неговите авиони во 2004 г. во Ирак биле изнајмени од компаниите Fedex и од KBR, која е филијала на озлогласената копманија Hulliburton кои имаат договори со владата на САД вредни повеќе стотини милиони долари. Се верува дека холивудскиот хит трилер „Господарот на војната“ е снимен според податоците што американските служби ги собрале за Виктор Бут.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.
Свет
Хамас го ослободи последниот американски заложник од Газа

Палестинската милитантна група Хамас објави дека го ослободила израелско-американскиот заложник Едан Александар и го предала на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Израел потврди дека 21-годишниот Александар е ослободен.
Александар бил член на воена единица стационирана на границата со Газа кога бил заробен од милитантите на Хамас за време на нападот врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година.
Хамас изјави дека ослободувањето на Александар е „гест на добра волја“ насочен кон оживување на разговорите за ставање крај на 19-месечната војна меѓу Израел и Хамас.
Објавувањето доаѓа пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток, која започнува утре.
Свет
„Имате рок до крајот на денот“: Европа ѝ постави ултиматум на Русија, пристигна експресен одговор од Москва

Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.
Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.
Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.
За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.
Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.
И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.