Свет
Владата прва во вработувањата на црно

Нема град во земјава каде што Владата, јавните претпријатија, факултетите, угостителството, трговијата, услужните дејности не прибрале некое лице на црно.
Владимир Николоски
Нема град во земјава каде што Владата, јавните претпријатија, факултетите, угостителството, трговијата, услужните дејности не прибрале некое лице на црно. Македонија е земја со 800 илјади работоспособни луѓе, од кои околу 370 илјади се вработени, а само 250 илјади работници се осигурени и редовно земаат плата. Економската криза кај нас е реална бидејќи само една осмина од населението ги одржува државните фондови, а владите во последните десет години не презеле ништо за да ја спречат таквата состојба, која ја влече кон колапс домашната економија.
На трибината што во рамките на кампањата „Стоп за работата на жени на црно“ вчера ја организира Секцијата на жени при Сојузот на синдикатите на Македонија, синдикалци, стопанственици, претставници на трудовиот инспекторат, парламентарки и од невладини организации, се согласија дека во Македонија постојано расте бројот на лицата вработени на црно. Состојбите се алармантни, но Стевче Јакимовски, министерот за труд и социјална политика, чиј ресор е најнадлежен за тоа, не присуствуваше на трибината.
Лилјана Јанкуловска, претседателка на Секцијата на жени при ССМ, информира дека долгиот период на транзиција, непостоењето правна држава, 150-те илјади отпуштени работници и стапката на невработеност од 40 отсто се главните причинители на таа појава.
– Повеќе од 25 отсто од населението живее во сиромаштија со 1,5 долар на ден, а 65.000 семејства примаат социјална помош. Третина од работниците примаат плата со задоцнување, а околу 60 отсто од вработените примаат плата околу 100 евра – вели Јанкуловска.
Во Македонија нема официјални податоци за бројот на работниците на црно. Според Светската банка, во земјава околу 80.000 лица работат нелегално.
Статистичките податоци покажуваат дека во земјава работат 540 илјади граѓани, а тие на Државниот завод за ста тистика зборуваат дека во Агенцијата за вработување има 270 илјади пријавени работници. Споредбата покажува разлика од 50 отсто.
– Нашите сознанија велат дека во Македонија има 150 илјади работници што работат на црно, а 60 отсто од нив се жени – вели Јанкуловска.
Мимоза Вујошевиќ, координатор на кампањата „Стоп за работа на црна на жените“, смета дека главните причини поради кои работодавците вработуваат на црно се високите даночни стапки и високите придонеси за пензиско и здравствено осигурување. Таа вели дека главните причини поради кои граѓаните прифаќаат нелегално вработување се потребата да обезбедат основни средства за живот и фактот дека повеќето чекаат и по четири години на првото вработување.
Во рамките на споменатата кампања од 8 до 31 март годинава биле пријавени 150 работодавци што вработувале на црно. Според телефонските јавувања, најмногу нелегални вработувања има во Скопје, Куманово, Велес, Свети Николе, Охрид и во Делчево. Најмногу јавувања биле за работа на црно во текстилната и во чевларската индустрија, во трговијата, угостителството, прехраната, градежништвото и во услужните дејности.
Од Секција на жени во ССМ информираа дека, покрај газдите на малите и на средните претпријатија, како нелегално вработени пријавиле и во голем број јавни претпријатија.
Најголеми прекршувања на Законот за работни односи се констатирани по основа на вработување со договор на дело, вработување без договор за работа, вработување пензионери, стечајни работници и хендикепирани лица за кои државата доделува субвенции. Сепак, судбината на тие работници најчесто е неповолна – ги бркаат од работа.
Ангеле Стаменковски од Државниот инспекторат за труд вели дека вработување на црно има насекаде, почнувајќи од извршната власт.
– Владата е прва според вработувањето на црно. Повеќе министри имаат соработници што се вработуваат со договор на дело. Голем број нелегални вработувања има и во јавните претпријатија. Според законот, договор за дело е нелегално вработување – вели Стаменковски.
Владата мора да размислува за намалување на давачките што ги имаат работодавците за своите вработени, смета Вујошевиќ.
– Ако 100 илјади граѓани работат на црно, а просечната плата е 200 евра, тоа значи дека работодавците секој месец одвојуваат по 67 отсто или 134 евра од платата на работникот на име на давачки кон државата. Доколку работниците биле легално вработени, државата ќе добивала 160, 8 милиони евра годишно од давачки – вели Вујошевиќ.
Според неа, ако Владата реши да ги намали давачките само за 30 отсто, работодавците би плаќале 74 евра месечно за еден работник, а државата од 100 илјади легално вработени би инкасирала 88 милиони евра годишно. – Намалувањето на давачките е единствен начин да се намали бројот на невработените и да се елиминира работењето на црно. Колку пари ќе добие Македонија од последниот аранжман со Меѓународниот монетарен фонд, нека каже Владата – вели Вујошевиќ.
Петре Филипоски од Сојузот на стопански комори смета дека третманот на жените на пазарот на трудот е мизерен.
– Во Македонија само образованите, талентираните и натпросечните жени можат да обезбедат пристоен третман во општеството, а другите се принудени да работат на црно. Државата треба да донесе мерки што ќе ги стимулираат работодавците редовно да ги исполнуваат обврските кон вработените – вели Филипоски.
Најважно е Владата конечно да ја утврди минималната плата, смета тој.
– Мора да се воведе и бруто-плата со која работниците ќе знаат до денар колку од нивните заработени пари зема државата. Така работниците ќе сфатат дека државата е таа што собира голем дел од профитот на фирмата. Меѓутоа, овие акти се избегнуваат бидејќи се чини дека чистите сметки на многумина не им одговараат – констатира Филипоски.
Тој вели дека инспекциските служби и да сакаат не можат да стасаат да ги казнат сите работодавци што не го почитуваат законот.
– Законите не ни чинат. Со преговори меѓу Владата, работниците и работодавците треба да се дојде до законски решенија, кои ќе бидат доброволно применливи, а не репресивни. Кога има либерализирање на законите, казните за оние што не ги почитуваат ќе бидат толку строги што ретко кој ќе се реши да ги прекршува – вели Филипоски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп: Израел би можел да го нападне Иран

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека израелски напад врз Иран „може да се случи“, но не би го нарекол неизбежен и дека би претпочитал да избегне воен конфликт со Техеран и да преговара за мирно решавање на нуклеарниот спор.
Коментарите на Трамп дојдоа откако нуклеарната агенција на ОН го обвини Иран за кршење на своите обврски за неширење на нуклеарно оружје и откако Техеран изјави дека ќе преземе контрамерки откако „пријателска земја“ го предупредила за потенцијален израелски напад.
Американските и иранските претставници ќе одржат шеста рунда разговори во Оман во недела, соопштија американски и омански претставници.
Американските разузнавачки информации сугерираат дека Израел се подготвува да ги нападне нуклеарните постројки на Иран, но американски функционер вели дека нема докази дека Израел донел конечна одлука.
„Не сакам да кажам дека е неизбежно, но се чини дека може многу лесно да се случи“, изјави Трамп пред новинарите во Белата куќа, додавајќи дека на Иран не смее да му се дозволи да развива нуклеарно оружје. „Би сакал да избегнам конфликт. Иран ќе мора да преговара, што значи дека ќе мора да ни дадат нешто што не го сакаат во моментов“, додаде тој.
Трамп се закани дека ќе го бомбардира Иран ако нуклеарните разговори не успеат да доведат до договор и рече дека има мала верба дека Техеран ќе се согласи да престане да збогатува ураниум.
Исламската Република бара укинување на санкциите на САД воведени во 2018 година.
Свет
Светските лидери изразија сочувство, Трамп понуди помош по падот на Боингот во Индија

Портпаролот на британскиот премиер изјави дека Кир Стармер му изразил сочувство на индискиот премиер Нарендра Моди по денешната авионска несреќа во Ахмедабад. Да потсетиме дека меѓу 242 лица на летот на Ер Индија до лондонскиот Гетвик имало 53 британски и 169 индиски државјани.
Меѓу патниците имаше седум португалски и еден канадски државјанин. Нивната здравствена состојба сè уште е непозната.
Португалскиот премиер Луис Монтенегро изјави на социјалните мрежи: „Со длабок шок ја примив веста за трагичната авионска несреќа во Индија во која загинаа седум португалски државјани. Во мое име и во име на португалската влада, изразувам сочувство и длабока солидарност со семејствата на жртвите.“
Канадскиот премиер Марк Карни изјави дека е скршен од веста за несреќата: „Моите мисли се со најблиските на сите патници. Канадските транспортни власти се во близок контакт со своите индиски колеги и се информирани за напредокот во одговорот на оваа трагедија.“
Поранешниот британски премиер Риши Сунак изјави дека тој и неговата сопруга се длабоко шокирани и скршени од трагедијата. „Постои посебна врска меѓу нашите две земји и нашите мисли и молитви се со британските и индиските семејства кои денес ги загубија своите најблиски“, рече Сунак.
Британскиот монарх се огласи по веста за несреќата. Претходно беше објавено дека редовно добива информации за ситуацијата, но сега издаде соопштение на социјалните мрежи: „Мојата сопруга и јас сме длабоко шокирани од ужасните настани во Ахмедабад утрово.
Нашите молитви и најдлабоко сочувство се упатуваат кон семејствата и пријателите на сите погодени од оваа трагична несреќа, додека тие со нетрпение очекуваат вести за своите најблиски. Би сакал да им оддам почит на херојските напори на службите за итни случаи и на сите оние што обезбедуваат помош и поддршка во ова најтешко и најтрауматично време.“
Доналд Трамп рече дека ѝ понудил на Индија „сè што САД можат да направат по ужасната несреќа“ што се случи во Ахмедабад.
„Никој немаше поим што се случи“, рече тој. „Изгледаше како авионот да летал сосема нормално“. Трамп, исто така, рече дека верува оти тоа е една од најлошите несреќи во историјата на воздухопловството.
Свет
(Видео) Египет апси и депортира стотици активисти кои сакаа да влезат во Газа

Стотици активисти кои се обидоа да учествуваат во Глобалниот марш за Газа се приведени во Каиро или депортирани, објавија денес организаторите на конвојот Сумуд и арапските медиуми.
Египетското Министерство за надворешни работи соопшти дека нема да дозволи „конвојот на отпорот“ да го напушти Египет за Рафа без потребните дозволи.
Околу 200 марокански, француски, алжирски, туниски, шведски, дански и други активисти беа уапсени по пристигнувањето на аеродромот во Каиро или во нивните хотели, изјави портпаролот на конвојот, Сумуд Сеиф Абу Кишк.
Исам Ал-Јиши и Мухамед Шабан од Шведска и Зијад Шакер и Карим Шакер од Данска се меѓу депортираните, објави шведскиот портал на арапски јазик „АлКомпис“. Депортирани беа и некои холандски активисти, се вели во извештајот.
„Египетските власти одлучија да нè депортираат затоа што знаеја дека имаме намера да учествуваме во демонстрациите, иако изјавивме дека доаѓаме за туризам“, изјави Јиши за АлКомпис.
A Moroccan activist who travelled to Egypt to take part in the Global March for Gaza described how Egyptian authorities detained the activists for hours before deporting them, despite the fact they had valid visas to enter the country. pic.twitter.com/Z2IYUtLWW2
— Middle East Eye (@MiddleEastEye) June 12, 2025
„Бевме претепани, навредувани и депортирани од египетските власти откако организиравме протест со седење на аеродромот и извикувавме слогани за солидарност со Палестина кога бевме информирани за одлуката за депортација“, рече тој.
„Сега сме на аеродромот Сабиха во Истанбул, каде што властите се обидуваат да интервенираат за да ни обезбедат повратни билети за Шведска, иако имаме повратни билети за 22 јуни.“
Cairo Egyptian police stopped the Dutch delegation coming from the Netherlands on a "March global to Gaza" at the airport and deported them to Istanbul and Amsterdam.
After a brief demonstration, the delegation was subjected to police violence. Their passports were confiscated,… pic.twitter.com/55qJ9r4agw
— 𝐌𝐚𝐥𝐜𝐨𝐥𝐦 (@Malcolm_Pal9) June 12, 2025
Снимките на социјалните мрежи покажуваат како активисти се префрлаат во авион и се депортираат.