Свет
Вкупно шест загинати во престрелки меѓу Тајланд и Камбоџа

Уште еден тајландски војник загина на тајландски-камбоџанската граница, каде што во саботата наутро се обновени судирите меѓу војските на двете земји кои беа прекинати во петокот, пренесуваат локалните медиуми.
Според официјален претставник на армијата на Талјанд, полковникот Санесен Коекамнет, борбата започнала рано утрото по локално време траела еден час. Полковникот Коекамнет говорејќи во саботата наутро на националната телевизија изјави дека во моментов на владино ниво се водат преговорите за преземање мерки за спречување на судирите. На овие преговори учествувале командантите на воените окрузи на двете земји и командири на областа од регионот каде што се случил инцидентот. Сепак, талјандските медиуми објавија дека во саботата наутро во спорната погранична област се’ уште се слушаат истрели од автоматско оружје и експлозии од гранати.
Во саботата, Камбоџанската армија соопшти дека заробила пет тајландски војници. Полковникот Кеокамнет рече дека станува збор за четворица војници за негираше дека биле заробени, нарекувајжи го „емисари испратен да преговараат со камбоџанската страна за прекин на огнот“ Во петокот, во оваа спорна област четири часа траеше интензивна размена на оган со автоматско оружје, ракетен и артилериски оган. Според некои податоци, кои се објавуваат во медиумите во саботата, за време на судирите загинаа шест лица од двете страни, два талјандски и три камбоџански војника и еден тајландски фармерНа тајландски страна оштетени се најмалку десет згради, вклучувајќи и две административни згради, локално училиште и седум цивилни куќи. Во текот на вечерта од четвртокот и во петокот наутро од областа на судирите на тајландски страна беа евакуирани повеќе од три илјади цивили. На страната на Камбоџа, како што објавија тамошните медиуми, немало цивилни жртви. Камбоџанските власти се’ уште не соопштуваат официјално за жртви. И двете страни меѓусебно се обвинуваат за отпочнување на конфликтот. Чести се престрелките меѓу војските на Тајланд и Камбоџа во регионот каде се протега спорната границата, но досега стануваше збор за краткотрајни пррестрелки без жртви. Тие обично беа надминувани со лична средби на командантите на воените единици кои размениле оган. Во моментов, сепак, односите меѓу Тајланд и Камбоџа се мошне напнати. Територијалниот спор околу земјиштето на кое се наоѓа древниот храм Преа Вихеар (Пхра Вихан) кој е на списокот на светско културно и историско наследство на УНЕСКО, ги доведе двете царства на работ од војна. Во последните неколку седмици, и од двете страни на границата трупаат армиски сили, вклучувајќи и оклопни единици. Судирите на границата се случуваат неколку дена на масовни протести на националистичкото движење „Жолтите кошули“, кои започнаа во Бангкок на 25-ти јануари. Демонстрантите бараат од владата одлучна акција да се „исчисти окупираната од Камбоџа тајландска територија“ која е во рацете на армијата на соседната држава и на доселениците. Тие исто така бараат официјален Бангкок ида го раскине меморандумот за разбирање за демаркацијата на спорните погранични области потпишан со Камбоџа во 2000 г., и инсистираат на повлекување на Тајланд од Комитетот на светското наследство на УНЕСКО. „Жотлтите кошули“ закажаа во сабота масивна акција кампања против владата на премиерот Абхисит Ветчачива. Во петок неговата влада апелираше до лидерите на протестите со барање да ја намали активноста на демонстрации и да не се преземаат какви и да се нелегални дејствија. „Жолтите кошули“ се познати по то а што во 2008 г. за време на масовните протести го заземаа и неколку седмици ја држеа под опсада зградата на владата во Бангкок, а потоа исто така ги запоседнаа меѓународните аеродроми во земјата со што неколку денови го парализираа меѓународниот воздушен сообраќај. Во саботата попладне бројот на демонстрантите во Ратчадамне, историскиот дел од тајландската престолнина остана на подносливо нови од пет илјади луѓе. Талјандската полиција засега нема процена дали демоснтрантите се готват за поаргесивна акција. Медиуми јавуваат дека демоснтрантите на митингот во Бангкок ја осудиле „ агресијата на војската на Камбоџа војската, која нападна тајландска територија“. Територијалниот спор околу древниот Хинду храм на Преа Вихеар изграден во XI век, во ерата на империјата Ангкор, трае повеќе од 50 години. Меѓународниот суд овој спор го реши во полза на Камбоџа во 1962 г. По таа одлука, тајландската војската своите позиции ги премести на своја територија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Португалија се откажа од планот да купи американски Ф-35

Министерот за национална одбрана на Португалија, Нуно Мело, објави дека неговата земја нема да набавува борбени авиони Ф-35 од САД, имајќи го предвид актуелниот геополитички контекст и непредвидливоста на американската политика, пишува португалскиот Подер Аеро.
Мело нагласи дека, иако Ф-16 на португалските воздухопловни сили се приближуваат кон крајот на работниот век, неопходно е да се проценат опциите кои обезбедуваат поголема предвидливост и оперативна безбедност.
Тој напомена дека се разгледуваат европски производствени алтернативи, исто така со цел да се генерираат економски придобивки за Португалија.
Министерот нагласи дека неодамнешната позиција на САД во контекст на НАТО и меѓународното геостратешко сценарио бара длабоко размислување за најдобрите опции за национална одбрана. Предвидливоста на сојузниците е клучен фактор во одлуката за замена на борбени авиони.
Иако не ги прецизираше моделите, Мело сугерираше дека француските алтернативи, како што е Dassault Rafale, би можеле да бидат меѓу опциите што ги разгледува португалската влада. Понатаму, министерот не ја исклучи можноста за испраќање на португалски воен персонал во Украина, под услов тие да бидат во мировни мисии и во сценарио за прекин на огнот.
Овие изјави одразуваат стратешка преоценка на сојузите и воените набавки на Португалија, со цел да се обезбеди националниот суверенитет и ефикасноста на вооружените сили во меѓународното сценарио кое постојано се менува.
Свет
(Видео) Најмалку 150 демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Менхетен

Еврејските демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Њујорк, барајќи ослободување на пропалестинскиот активист кој беше уапсен од претставници на имиграцијата.
Најмалку 150 луѓе се собраа во фоајето на зграда во центарот на Менхетен за да протестираат против приведувањето на Махмуд Калил, кој ги предводеше протестите против израелската војна во Газа на Универзитетот Колумбија минатата година, пишува „Скај Њуз“.
BREAKING: Hundreds of Jews and allies have taken over Trump Tower chanting “We want justice, you say how. Bring Mahmoud home now!” and “Fight Nazis, not students.”
The civil disobedience is spawned by the ICE arrest of Palestinian student Mahmoud Khalil. pic.twitter.com/eQLLfhrfmU
— Talia Jane ❤️🔥 (@taliaotg) March 13, 2025
Членовите на еврејскиот глас за мир вчера носеа транспаренти и црвени маици со натпис „Евреите велат престанете да го вооружувате Израел“ и извикуваа „донесете го Махмуд дома сега“. Локалната полиција соопшти дека 98 лица се уапсени под обвинение за неовластено преминување, опструкција и отпор при апсењето.
Американскиот претседател го опиша 30-годишниот Калил, кој доби постојан престој во САД, како „анти-Американец“. Калил се оженил со американски државјанин. Оваа недела, неговата депортација беше ставена на чекање бидејќи адвокатите го оспорија неговиот притвор во имиграцискиот притвор во Луизијана.
Looks like a tour of Trump Tower.
Not a protest according to Trump.
— Dean Blundell🇨🇦 (@ItsDeanBlundell) March 13, 2025
Калил беше уапсен во саботата, но не е обвинет за кривично дело. Сепак, американскиот државен секретар Марко Рубио тврди дека има разумна основа да верува дека активностите или присуството на Калил во земјата може да има „сериозни негативни надворешнополитички последици“.
Вчера адвокатите на Калил побараа од федералниот судија да го ослободи нивниот клиент од имиграцискиот притвор. Тие предупредија дека неговото притворање е кршење на заштитата на слободата на говор со Првиот амандман.
Трамп вети дека ќе депортира некои активисти кои учествуваа во бранот протести во кампусите на американските колеџи против воениот напад на Израел врз Газа. Администрацијата на Трамп посочува дека пропалестинските протести во колеџите, вклучително и Колумбија, вклучиле поддршка за Хамас и антисемитско вознемирување на еврејските студенти.
Свет
Кина, Иран и Русија започнаа разговори за иранските нуклеарни прашања

Високи дипломати од Иран, Русија и Кина се собраа денеска во Пекинг на разговори за нуклеарните прашања на Техеран, објави кинеската државна телевизија CCTV, неколку дена откако Иран одби да го продолжи дијалогот со САД за неговата нуклеарна програма.
Во 2015 година, Иран постигна договор со САД, Русија, Кина, Велика Британија, Франција и Германија и се согласи да ја ограничи својата нуклеарна програма во замена за укинување на меѓународните санкции. Но, во 2018 година, по една година во неговиот прв мандат во Белата куќа, Доналд Трамп се повлече од пактот.
Минатата недела Трамп рече дека испратил писмо до раководството на Иран во кое сугерира преговори со Исламската Република, за која Западот стравува дека брзо се приближува до способноста за производство на нуклеарно оружје. Но, иранскиот претседател Масуд Пезешкијан рече дека нема да преговара со САД додека се „загрозени“ и дека Иран нема да ги почитува американските „наредби“ за разговор.