Свет
Претседателски избори во Јемен
Јеменците во вторникот ќе гласаат на претседателските избори со коишто се верува ќе го сменат досегашниот претседател Али Абдул Салех, надевајќи се дека со изборот на новиот претседател ќе се надмине длабоката криза што ја зафати земјата и ја доведе до работ на граѓанска војна.
Јеменците во вторникот ќе гласаат на претседателските избори со коишто се верува ќе го сменат досегашниот претседател Али Абдул Салех, надевајќи се дека со изборот на новиот претседател ќе се надмине длабоката криза што ја зафати земјата и ја доведе до работ на граѓанска војна. Единствен кандидат на јеменските претседателски избори е досегашниот заменик претседател Абд Рабо Мансур Хади, што е резултат на консензусот постигнат меѓу политичката елита по повеќемесечните насилни протести во земјата. Јеменците се надеваат дека со овие избори ќе свртат нов лист и дека по 33 години ќе го соборат претседателот Али Абдула Салех кој владееше со цврста рака. Од утрото во вторникот пред избирачките места во Јемен гласачите чекаат во долги редици, пренесуваат агенциите. Особено масовност е забележана во главниот град Сана’а каде бројни полициски сили ги обезбедуваат гласачките места, имајќи предвид дека вечерта пред изборите пред избирачки место во јужниот пристанишен град Аден се случи експлозија. „Објавуваме крај на ерата на Салех и почнуваме со изградба на новиот Јемен“, изјави нобеловката Тавакул Карман, чекајќи во ред пред избирачки место во зградата на Универзитетот во главниот град Сана’а.Салех кој во моментов се наоѓа на лекување во САД, по изборите ќе биде најверојатно четвртиот арапски лидер чие повеќедецениско владеење се засноваше на автократијата а кој ќе биде симнат од власта по минатогодишната ткн „арапска пролет“ која доведе веќе до смена на режимите во Тунис, Египет и Либија. Инаку во вторникот истече 90-дневниот преоден период кој започна на 23-ти ноември која претседателот Салех во Ријад го потпиша планот за надминување на кризата изготвен од Советот за соработка на арапските земјите во Персискиот залив. Со овој план се предвидува заминување од власта на Салех во замена за имунитет од кривично гонење за него и за неговите најблиски соработници. Салех се согласи да го потпише планот со кој се предвидува и одржување на претседателските избори, по повеќе од десет месец масовни протести со кои се бараше неговото заминување. Но и покрај оставката на Салех, немирите не престануваат. Во моментов, земјата ја управува привремена влада според мировниот план на Советот за соработка на арапските земјите во Персискиот залив, кој предвидува заминување од власта на претседателот Салех и нејзин трансфер на опозицијата во замена за имунитет за него и за неговото семејство од кривична одговорност. Сега илјадници демонстранти во Јемен бараат судење на Салех.Претседателот Салех кон крајот на октомври минатата година изјави дека постои „сеопфатна документација за соработката меѓу Ал Каеда и Муслиманското братство, којашто упатува на дестабилизација на земјата и воен удар“. Според него опозицијата ја сочинуваа „пореметени луѓе кои не можат да спијата туку само ја посакуваат власта“.Осиромашената земја во којашто истовремено режимските сили се борат и со ќелии на терористичката глобална мрежа Ал Каеда, од јануари 2011 година е потресувана од речиси секојдневни масовни протести, со кои се бара оставка на режимот, како и ставање крај на корупцијата и невработеноста.Речиси 40 отсто од населението на Јемен опстојува со приход од два американски долара на ден или помалку, а една третина се бори со хроничен глад.Претседателот Салех кој во државата се врати на почетокот од ланскиот октомври и пет други високи функционери на Јемен се наоѓаа во Саудиска Арабија, каде што се лекуваа по нападот врз џамијата во комплексот на претседателската резиденција во Сана’а од 3-ти јуни. Тогаш врз Салех непознати лица пукаа додека тој беше во џамијата во близина на претседателската палата. Според други извори, во џамијата експлодирала подметната бомба. Повредени во експлозијата беа и премиерот и заменик премиерот, претседателот на парламентот и неколку политичари кои присуствуваа на традиционалната петочна молитва. Салех, во нападот се здоби со изгореници околу 40 проценти на кожата и повреди на белите дробови. По два дена во Ријад нему му беше извршена операција со која беа отстранети шрапнели од проектил.Противниците на Салех бараа негово непосредно заминување од функцијата, иако неговиот мандат истекува на крајот од 2013 година.Водечката опозициска организација во земјата „Револуционерна младина на Јемен“ на почетокот од минатата есен го повика претседателот Салех да си поднесе оставка и апелираше на итно формирање преоден револуционерен совет, кој треба да ги преземе ингеренциите и да го подготви новиот устав на земјата.Во истиот период и повеќе од сто влијателни племенските и верските лидери во Јемен, исто така, повикаа на брзо спроведување на претседателските избори во земјата. Тие во јуни 2011-та издадоа писмена изјава, во која уште еднаш побараа оставка од претседателот Салех и избор на нов претседател во рок од 60 дена.Протестите инспирирани од востанијата во Тунис и во Египет го доведоа до раб на пропаст 33-годишното владеење на актуелниот претседател Али Абдула Салех, кој во почетокот повика на прекин на насилствата, затоа што немал никаква намера да си поднесе оставка.Во Јемен од почеток во февруари продолжуваат анти-владините демонстрации, со кои се бара оставката на Салех, кој стана претседател на Северен Јемен во 1978 гoдина по повторното обединување на Северен и Јужен Јемен во 1990 година, застана на чело на новоформираната унитарна Република Јемен./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Путин: Немаме намера да војуваме со Европа, но ако таа сака и почне, подготвени сме
Рускиот претседател Владимир Путин денес изјави дека Русија не сака војна со европските сили, но дека ако Европа сака војна, Русија е веднаш подготвена да се бори.
Путин рече дека европските сили поставуваат барања за можно мировно решение за Украина, што Москва го смета за апсолутно неприфатливо.
„Немаме намера да војуваме со Европа, но ако Европа го сака тоа и почне, ние сме подготвени од овој момент“, изјави Путин пред новинарите пред средбата со американскиот претставник Стив Виткоф во Москва.
Тој ги обвини Европејците дека сакаат да ги попречат американските напори за завршување на војната во Украина.
„Тие немаат мировна програма, тие се на страната на војната“, додаде.
Свет
САД најавија забрана за патување за повеќе земји: „Ќе ги запреме убијците и пијавиците“
Американската министерка за внатрешна безбедност Кристи Ноем најави дека ќе препорача забрана за патување и доаѓање во САД за неколку земји за кои тврди дека ја преплавуваат државата со криминал. Ноем на социјалните мрежи објави дека се сретнала со претседателот Доналд Трамп и дека одлучила да предложи „целосна забрана за патување за секоја проклета земја што ја преплавува нашата нација со убијци, пијавици и зависници од придобивки“, јави Би-Би-Си.
Нејзината објава веднаш ја споделија и претседателот Трамп и Министерството за внатрешна безбедност на своите официјални профили. Засега не е познато на кои земји би се однесувала предложената забрана ниту кога би можела да стапи во сила, но од Министерството порачаа дека списокот наскоро ќе биде објавен.
I just met with the President.
I am recommending a full travel ban on every damn country that’s been flooding our nation with killers, leeches, and entitlement junkies.
Our forefathers built this nation on blood, sweat, and the unyielding love of freedom—not for foreign…
— Secretary Kristi Noem (@Sec_Noem) December 1, 2025
Најавата доаѓа само неколку дена откако во Вашингтон беа застрелани двајца припадници на Националната гарда. Пред коментарите за забраната за патување, Ноем истакна дека 100.000 авганистански државјани влегле во САД во рамки на програмата од ерата на Бајден – „Операција добредојде за сојузниците“, и порача дека безбедносните структури темелно ќе ја преиспитаат постапката за проверки.
Властите, осомничениот за пукањето го идентификуваа како авганистански државјанин кој во САД пристигнал во 2021 година токму преку таа програма, замислена за локалното население кое соработувало со американските сили за време на дваесетгодишниот ангажман во Авганистан. Според електронската преписка до која дошол „Си-би-ес њуз“, осомничениот по доаѓањето во САД имал проблеми со менталното здравје.
По пукањето во кое беше убиена 20-годишната Сара Бекстром, а тешко ранет 24-годишниот Ендру Волф, администрацијата на Трамп ги зајакна мерките против мигрантите. Гувернерот на Западна Вирџинија, Патрик Мориси, изјави во понеделникот дека Волф е во тешка состојба, но дека успеал на медицинските сестри да им покаже „палац горе“.
Портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит, потврди за „Фокс њуз“ дека Трамп уште пред неколку месеци најавил забрана за патување за „земји од третиот свет и пропаднати држави“ и дека препораката на министерката Ноем тоа само би го проширува на поголем број држави. Белата куќа на 4 јуни веќе наведе 19 земји, главно од Африка, Блискиот Исток и Карибите, кои би се соочиле со целосни или делумни ограничувања за миграција.
По инцидентот во Вашингтон, запрено е и одлучувањето по сите барања за азил. Директорот на Американската служба за државјанство и имиграција, Џозеф Едлоу, изјави дека обврската ќе остане во сила „додека не осигуриме дека секој странец е проверен и контролирано прегледан во најголема можна мера“.
Самиот Трамп минатиот четврток отиде чекор понатаму, заканувајќи се дека ќе „ја паузира миграцијата“ од сите „земји од третиот свет“. Во неговата објава по повод Денот на благодарноста, за „општествената дисфункција во Америка“ ги обвини бегалците и вети дека ќе го отстрани „секој што не претставува нето-корист“ за САД.
Авганистанската коалиција на заедницата во САД објави соопштение по нападот во Вашингтон, изразувајќи сочувство до семејствата на жртвите и повикувајќи на сеопфатна истрага, со нагласување дека станува збор за чин на поединец. Коалицијата исто така апелираше до американската влада да не ги одложува ниту да ги укинува авганистанските имиграциски барања.
„Дваесет години авганистанско-американско партнерство не смеат да бидат заборавени“, стои во соопштението.
Обединетите нации ги повикаа САД да ги почитуваат меѓународните договори за барателите на азил, јави новинската агенција „Ројтерс“.
Свет
Нетанјаху: Израел бара демилитаризирана зона од Дамаск до Хермон за договор со Сирија
Израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, изјави дека е можен договор со Сирија и дека очекува сириските власти да воспостават демилитаризирана тампон-зона од Дамаск до планината Хермон и околните подрачја.
Еден ден претходно, американскиот претседател Доналд Трамп порача дека е важно Израел да одржува силен и искрен дијалог со Дамаск.
Сирија формално не го признава Израел, кој ја окупирал и анектирал Голанската висорамнина. Нетанјаху рече дека Израел ги контролира тие области заради безбедноста на своите граѓани и дека договор е можен ако има добра волја и разбирање на принципите што ги поставува Израел.
Трамп го поддржува новиот сириски лидер Ахмед ал-Шара, но Израел изразува загриженост поради неговите претходни врски со исламистички милитанти. Пред четири дена, во израелски напад на југот на Сирија биле убиени 13 Сирци, јавија сириските државни медиуми, а израелската војска соопшти дека цел била либанонска исламистичка група. Нетанјаху денес ги посетил ранетите војници.

