Свет
Сирија потврди дека го урнала турскиот авион, Турција бара детална истрага

Сириската армија потврди дека нејзината воздушна одбрана во петокот го урнала турскиот борбен авион „над сириските територијални води“, по што Анкара побара детална истрага и најави дека по инцидентот ќе преземе„решителни чекори“ .
„Нашата воздушна одбрана, соочена со цел која навлезе во нашиот простор на територијалните води, го урна авионот. Се покажа дека станува збор за турски воен авион“, се наведува во изјавата на сириската армија што ја цитираше државната агенција SANA.
Сириските власти тврдат дека турскиот борбен авион од типот на американските ловци бомбардери „Ф-4Е“ кога бил соборен летал ниско и на оддалеченост од само еден километар од нејзиниот брег.
„Турција ќе го изнесе својот конечен став откако во целост ќе го расветли инцидентот ќе преземе решителни чекори“, соопшти канцеларијата на турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган, по двочасовниот итен состанок на кој покрај премиерот учествуваа и началникот на генералштабот на турските оружени сили, командантот на военото воздухопловство, министрите за надворешни и внатрешни работи и директорот на разузнавачката служба.
Кабинетот на Ердоган, исто така, наведе дека се подразбира дека турскиот авион е урнат од страна на Сирија.
Ердоган изјави во меѓувреме дека Турција и Сирија соработуваат во потрагата по двајцата исчезнати пилоти на авионот.
Генералштабот на турската армија во петокот соопшти дека турскиот авион борбени авиони „Ф-4 Фантом“, кој полетал од воздухопловната база Ерхач во провинцијата Малатија на југоисток, од земјата исчезнал од радарот по половина час по полетувањето во воздушниот простор на Средоземното Море на границата со Сирија, во провинцијата Хатај. Локалните медиуми подоцна објавија дека двата пилота биле пронајдени живи осум милји од брегот на Сирија, но оваа информација не е потврдена..
Меѓутоа како што пишуваат во саботата турските медиуми повикувајќи се на владини извори, Анкара може да се обрати и до меѓународните организации за формирање специјална комисија која ќе го истражи инцидентот со авионот.
Турски експерти, коментирајќи го инцидентот со авионот, го нарекоа „сериозен инцидент“ и не ја отфрлаат можноста дека Анкара ќе ги искористи можностите од меѓународното право да ги истражи причините за инцидентот кој може да го влоши веќе влошените односи на Анкара со Дамаск. Тие, исто така, веруваат дека Турција ќе го изложи инцидентот во Обединетите нации и НАТО, чијашто членка е.
„Фактот што е уништен наш авион претставува многу сериозна ситуација. Дури и ако нашиот авион го нарушил сирискиот воздушен простор, тоа не е причина да го соборат. Сирија не може да ја оправда својата постапка…“, изјави за турската телевизија NTV, поранешниот дипломат Онур Ојмен.
Во истиот контекст зборува и професорот од Универзитетот Бигли, Илтер Туран, кој истакнува дека „позицијата преземени од страна на Сирија, е непријателска, и таа не треба да се впушта во такви драстични акции против турските авиони“. „Следниот чекор кој треба да се преземе е да ги оствариме нашите права коишто произлегуваат од меѓународните норми“, вели професорот туран за NTV.
Друг реномиран турски правник од Универзитетот Едитепе, Месут Џашин, пак, изрази мислење дека Турција ќе треба од повика на формирање меѓународна комисија да го испита инцидентот во воздушниот простор на Сирија.
Во меѓувреме, не сите турски експерти се оптимисти на по темата за „правниот аспект“.
„Доколку турскиот авион го нарушил воздушниот простор на друга земја, во случајов на Сирија, ништо не може да се стори“, вели за NTV, еден од турските водечки експерти за меѓународно право, Јусеин Багџи.
„Инцидентот има неколку димензии: НАТО, САД и регионална. Развојот на настаните може да го истакне прашањето за можна операција на Турција против Сирија. Во однос на воена способност, тоа е можно, но ние не треба да заборавиме дека тоа ќе доведе до војна. Притоа неопходно е да се потсетиме дека повелбата на НАТО е одредба во која се наведува дека нападот врз една земја на НАТО е агресија против сите земји-членки на блокот“, нагласува турскиот експерт
Турција којашто тесно соработуваше со Сирија пред бунтот против сирискиот претседател Башар ал-Асад, се сврти против него откако го обвини дека насилно реагира на опозициските протести коишто беа поттикнати со превратите во другите арапски земји минатата година во ткн Арапска пролет. Сега Турција им дава политичка поддршка и засолниште на сириските опозициски групи, отвори кампови за илјадниците бегалци на границата со Сирија, а лани весникот Hurriyet пишуваше дури дека турските и француските специјалци ги обучувале припадниците на вооружената опозиција и воените дезертери за справување со сириските безбедносни сили./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп до НАТО: Подготвен сум да воведам санкции кон Русија ако и вие тоа го направите

Американскиот претседател Доналд Трамп преку својата мрежа Truth Social објави „писмо до сите народи на НАТО и светот“, во кое најавува дека е подготвен да воведе силни санкции кон Русија, но само доколку и сите земји на НАТО се усогласат и престанат да купуваат руска нафта.
„Подготвен сум да воведам големи санкции кон Русија кога сите земји членки на НАТО ќе се усогласат и ќе почнат да го прават истото, и кога ќе престанат да купуваат нафта од Русија. Во секој случај, јас сум подготвен да ‘тргнам’ кога и вие ќе бидете. Само кажете кога,“ порача Трамп.
Тој предложи и воведување царини од 50 до 100 проценти на Кина, кои би се укинале откако ќе заврши војната меѓу Русија и Украина. Според него, тоа би помогнало да се скрати руското влијание и побрзо да се стави крај на конфликтот.
„Ова не е моја војна, таа никогаш немаше да започне доколку јас бев претседател. Ова е војна на Бајден и Зеленски. Јас сум тука само да помогнам да се запре и да се спасат илјадници животи,“ додаде Трамп, наведувајќи дека само минатата недела, според неговите информации, во Украина и Русија загинале повеќе од 7.000 луѓе.
Последните недели Трамп значително ја заостри реториката кон државите кои и понатаму купуваат руска нафта, предупредувајќи дека со тоа ја финансираат војната во Украина. На почетокот на август тој воведе дополнителни царини од 25 отсто за Индија поради продолжување на увозот на руски енергенси, директно или преку посредници.
Истовремено, во повеќе наврати ги повика европските лидери целосно да го прекинат купувањето руска нафта, предупредувајќи дека Европа и натаму ѝ обезбедува на Москва милијарди евра годишни приходи.
Трамп предложи и Г7 и Европската унија да воведат високи царини за Кина и за сите земји што продолжуваат да купуваат руска нафта, истакнувајќи дека неговото „трпение кон Путин е при крај“.
Европската унија засега е воздржана кон идејата за воведување царини од 100 отсто на стоката од Индија и Кина, а според дипломатски извори, ваквите екстремни мерки најверојатно ќе бидат одбиени. Наместо тоа, ЕУ се залага за постепено укинување на увозот на руска нафта и гас до 1 јануари 2028 година, со забрана за краткорочни договори што би стапила во сила уште следната година.
Индија, пак, реагираше со критики, обвинувајќи ги САД и ЕУ за двојни стандарди. Владата во Њу Делхи истакна дека, додека ним им се префрла за увоз на руски енергенси, западните држави и понатаму имаат значителна трговија со Русија. И владејачките, и опозициските партии во Индија оценија дека е неправедно земјата да биде изложена на притисок додека слични практики се толерираат на Запад.
Свет
Експлозија во кафуле во Мадрид, 14 повредени

Во експлозија во кафуле во шпанската престолнина Мадрид во саботата, 14 лица беа повредени, од кои едно потешко, соопштија службите за итни случаи.
Експлозијата се случила во 15 часот во мадридската населба Ваљекас, според службите за итни случаи.
Причината за експлозијата сè уште не е позната.
Свет
(Видео) Новинар: Како се справувате по смртта на Кирк? Трамп: Многу добро, градиме сала за бал

Тајлер Робинсон, осомничениот за убиството на американскиот конзервативен активист Чарли Кирк, беше уапсен во четврток навечер и јавно идентификуван во петок.
Тој беше уапсен во четврток навечер околу 22 часот по локално време по 33-часовна потера, изјави директорот на ФБИ, Кеш Пател.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, беше прашан од новинарите пред Белата куќа како се чувствува.
„Господине претседателе, мое сочувство. Мое сочувство за загубата на вашиот пријател Чарли Кирк. Како се справувате во последниот ден и половина, господине?“, го праша новинарот Трамп.
„Мислам, многу добро. Патем, ги гледате ли сите тие камиони таму? Тие штотуку почнаа со изградба на новата балска сала за Белата куќа, што е нешто што се обидуваат да го добијат, знаете, околу 150 години. И ќе биде прекрасна. Апсолутно величествена градба. Само што почнавме, па ќе биде многу убаво завршена. И всушност ќе биде една од најдобрите во светот“, одговори Трамп.
“My condolences on the loss of your friend Charlie Kirk. How are you holding up?” – Reporter
“I think very good. And by the way, you see all the trucks? They just started construction of the new ballroom for the White House.” – Donald Trump
— Spencer Hakimian (@SpencerHakimian) September 12, 2025
Чарли Кирк, 31, беше контроверзна фигура во американската политика, која многумина ја сметаат за иднината на конзервативизмот поради неговата способност да ги мотивира младите луѓе. Тој беше клучен организатор во коалицијата МАГА на Доналд Трамп и помогна Трамп да се врати во Белата куќа за втор мандат.
Кирк беше силен застапник на правата за оружје, жестоко се спротивставуваше на абортусот, ги критикуваше правата на трансродовите лица и промовираше лажни тврдења за Ковид-19. Неговите ставови предизвикаа поларизација на универзитетите, каде што неговите провокативни говори привлекоа и бројни поддржувачи и гласни противници.