Свет
Сирија потврди дека го урнала турскиот авион, Турција бара детална истрага

Сириската армија потврди дека нејзината воздушна одбрана во петокот го урнала турскиот борбен авион „над сириските територијални води“, по што Анкара побара детална истрага и најави дека по инцидентот ќе преземе„решителни чекори“ .
„Нашата воздушна одбрана, соочена со цел која навлезе во нашиот простор на територијалните води, го урна авионот. Се покажа дека станува збор за турски воен авион“, се наведува во изјавата на сириската армија што ја цитираше државната агенција SANA.
Сириските власти тврдат дека турскиот борбен авион од типот на американските ловци бомбардери „Ф-4Е“ кога бил соборен летал ниско и на оддалеченост од само еден километар од нејзиниот брег.
„Турција ќе го изнесе својот конечен став откако во целост ќе го расветли инцидентот ќе преземе решителни чекори“, соопшти канцеларијата на турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган, по двочасовниот итен состанок на кој покрај премиерот учествуваа и началникот на генералштабот на турските оружени сили, командантот на военото воздухопловство, министрите за надворешни и внатрешни работи и директорот на разузнавачката служба.
Кабинетот на Ердоган, исто така, наведе дека се подразбира дека турскиот авион е урнат од страна на Сирија.
Ердоган изјави во меѓувреме дека Турција и Сирија соработуваат во потрагата по двајцата исчезнати пилоти на авионот.
Генералштабот на турската армија во петокот соопшти дека турскиот авион борбени авиони „Ф-4 Фантом“, кој полетал од воздухопловната база Ерхач во провинцијата Малатија на југоисток, од земјата исчезнал од радарот по половина час по полетувањето во воздушниот простор на Средоземното Море на границата со Сирија, во провинцијата Хатај. Локалните медиуми подоцна објавија дека двата пилота биле пронајдени живи осум милји од брегот на Сирија, но оваа информација не е потврдена..
Меѓутоа како што пишуваат во саботата турските медиуми повикувајќи се на владини извори, Анкара може да се обрати и до меѓународните организации за формирање специјална комисија која ќе го истражи инцидентот со авионот.
Турски експерти, коментирајќи го инцидентот со авионот, го нарекоа „сериозен инцидент“ и не ја отфрлаат можноста дека Анкара ќе ги искористи можностите од меѓународното право да ги истражи причините за инцидентот кој може да го влоши веќе влошените односи на Анкара со Дамаск. Тие, исто така, веруваат дека Турција ќе го изложи инцидентот во Обединетите нации и НАТО, чијашто членка е.
„Фактот што е уништен наш авион претставува многу сериозна ситуација. Дури и ако нашиот авион го нарушил сирискиот воздушен простор, тоа не е причина да го соборат. Сирија не може да ја оправда својата постапка…“, изјави за турската телевизија NTV, поранешниот дипломат Онур Ојмен.
Во истиот контекст зборува и професорот од Универзитетот Бигли, Илтер Туран, кој истакнува дека „позицијата преземени од страна на Сирија, е непријателска, и таа не треба да се впушта во такви драстични акции против турските авиони“. „Следниот чекор кој треба да се преземе е да ги оствариме нашите права коишто произлегуваат од меѓународните норми“, вели професорот туран за NTV.
Друг реномиран турски правник од Универзитетот Едитепе, Месут Џашин, пак, изрази мислење дека Турција ќе треба од повика на формирање меѓународна комисија да го испита инцидентот во воздушниот простор на Сирија.
Во меѓувреме, не сите турски експерти се оптимисти на по темата за „правниот аспект“.
„Доколку турскиот авион го нарушил воздушниот простор на друга земја, во случајов на Сирија, ништо не може да се стори“, вели за NTV, еден од турските водечки експерти за меѓународно право, Јусеин Багџи.
„Инцидентот има неколку димензии: НАТО, САД и регионална. Развојот на настаните може да го истакне прашањето за можна операција на Турција против Сирија. Во однос на воена способност, тоа е можно, но ние не треба да заборавиме дека тоа ќе доведе до војна. Притоа неопходно е да се потсетиме дека повелбата на НАТО е одредба во која се наведува дека нападот врз една земја на НАТО е агресија против сите земји-членки на блокот“, нагласува турскиот експерт
Турција којашто тесно соработуваше со Сирија пред бунтот против сирискиот претседател Башар ал-Асад, се сврти против него откако го обвини дека насилно реагира на опозициските протести коишто беа поттикнати со превратите во другите арапски земји минатата година во ткн Арапска пролет. Сега Турција им дава политичка поддршка и засолниште на сириските опозициски групи, отвори кампови за илјадниците бегалци на границата со Сирија, а лани весникот Hurriyet пишуваше дури дека турските и француските специјалци ги обучувале припадниците на вооружената опозиција и воените дезертери за справување со сириските безбедносни сили./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Европратеници: Да се забрани користењето на социјалните мрежи за деца под 16 години без согласност од родителите

Членовите на Европскиот парламент предложија да се воведе забрана за користење на социјалните мрежи без согласност од родителите за деца под 16 години во Европската Унија и побараа построги мерки за заштита на малолетниците на Интернет.
Денес беше објавена анкета, според која две третини од младите луѓе на возраст меѓу 15 и 24 години ги користат социјалните мрежи за информации за социјални и политички вести, додека 78 проценти од нив изјавиле дека барем понекогаш се изложени на дезинформации.
Комитетот на Европскиот парламент за внатрешен пазар и заштита на потрошувачите денес усвои извештај во кој се изразува загриженост поради неуспехот на големите онлајн платформи соодветно да ги заштитат малолетниците и се предупредува на ризици поврзани со зависност, ментално здравје и изложеност на нелегална и штетна содржина.
Европратениците предложија минималната возраст за пристап до социјалните мрежи, платформите за споделување видеа и придружниците на вештачката интелигенција во ЕУ да биде 16 години, освен ако родителите не одобрат, и најмалку 13 години за пристап до која било социјална мрежа.
Пратениците исто така бараат забрана за штетни технологии и практики што предизвикуваат зависност или личат на коцкање и други мерки за подобра заштита на децата на интернет.
Европскиот парламент ќе гласа за овие препораки на пленарната седница на крајот на ноември.
Според најновото истражување на Евробарометар објавено денес, младите луѓе се информираат претежно преку социјалните мрежи, а повеќето од нив знаат дека се изложени на дезинформации и лажни вести.
Резултатите покажуваат дека две третини од испитаниците од сите возрасни групи користат традиционални медиуми за секојдневно следење на општествените и политичките актуелности, а 59 проценти од испитаниците користат други дигитални извори како што се социјалните мрежи, онлајн информативните портали, платформите за стриминг, блоговите.
Во однос на изворите на информации, 71 процент изјавиле дека добиваат информации за општествените и политичките прашања преку телевизијата, 43 проценти рекле радио, 41 процент печатени весници и списанија или нивните онлајн верзии, а 40 проценти користат пребарувачи и социјални мрежи.
Анкетата покажа дека 42 проценти од испитаниците веруваат дека телевизијата станала поважна како извор на информации во последната година, додека една четвртина велат дека важноста на социјалните мрежи како што се Фејсбук, Инстаграм, ТикТок, Икс е зголемена.
Две третини од учесниците во истражувањето веруваат дека барем понекогаш биле изложени на дезинформации или лажни вести, но повеќето од нив (61 процент) се убедени дека можат да препознаат дезинформации.
Фото: принтскрин
Свет
Орбан: Европа мора да преговара со Русија, а не да чека на Америка

Унгарскиот премиер Виктор Орбан упати апел до европските лидери, предупредувајќи дека „ризикот Европа да биде вовлечена во конфликтот е поголем денес отколку во кое било време од почетокот на војната во Украина“. Орбан рече дека е крајно време Европската Унија да ја промени својата политика и да започне директни преговори со Русија, наместо да чека исход од американско-руските договори.
„Мирот бара трпение, сила и понизност. Европа мора да го промени својот став“, напиша унгарскиот премиер на социјалната мрежа X, додавајќи дека сегашната политика на Брисел е деструктивна за континентот.
„Наместо ароганција и поттикнување бесконечна војна, ни требаат преговори со Русија. Само дијалогот може да донесе мир на нашиот континент“, рече Орбан, придружувајќи ја својата објава со симболот на мировниот гулаб.
Зборувајќи подоцна на пленарната седница на Унгарската постојана конференција (MAERT) во Будимпешта, Орбан оцени дека прашањето за војната и мирот во Украина е најитното прашање на европската политика, особено за земјите од Карпатскиот басен.
„Европа мора да преговара со Русија за да постигне мирен договор и да изгради нова европска безбедносна архитектура“, рече Орбан. „Тоа не смее да биде прашање што ќе го решат други – Европа мора да преземе одговорност и да зборува со свој глас“.
Според него, унгарскиот предлог за решение е јасен: дипломатски пат, а не ескалација.
„Иако Украина е клучно прашање во секој договор, таа не е најважна. Потребна е поширока европска дискусија за прашањата за оружјето, големината на армиите и безбедносниот систем со механизми за следење“, нагласи Орбан, додавајќи дека некои од претходните договори за контрола на оружјето веќе се грубо прекршени.
Унгарскиот премиер претходно ги критикуваше европските лидери за она што го нарекува „штетна комбинација од ароганција и потчинување на интересите на другите луѓе“, нагласувајќи дека политиката на санкции и поддршка за бесконечна војна мора да се заврши во корист на мирот и стабилноста во Европа.
Фото: принтскрин
Свет
Судот на правдата на ЕУ: Изгубен миленик на лет се смета како изгубен багаж

Судот на правдата на Европската унија донесе одлука дека домашните миленици кои се превезуваат со авион се сметаат за „багаж“, а не за патници.
Одлуката следи по случај во кој куче исчезнало при пренос до авион на лет од Буенос Аирес до Барселона, по што сопственичката побарала 5.000 евра отштета.
Судот оцени дека, според Монреалската конвенција, авиокомпанијата не е должна да исплати поголема отштета од онаа предвидена за изгубен багаж, освен ако патникот претходно не доставил специјална изјава за вредноста на пратката.