Свет
Нови антијапонски протести во Кина

Илјадници Кинези во вторникот повторно излегоа на протести против Јапонија во неколку градови, што предизвика јапонските компании во Кина привремено да ги суспендираат своите операции во земјата.
Антијапонските протести се испровоцирани од територијалниот спор на двете земји во Источното Кинеско Море, а траеја целиот викенд, и очекувано се засилија во вторникот на денот кога Кина ја одбележува годишнината од почетокот на јапонската инвазија врез Манџурија во 1931 година.
Тензиите дополнително беа подигнати со истоварувањето на двајца јапонски активисти на спорниот архипелаг во вторникот. Кинеското министерство за надворешни работи таквиот потег го нарече „тешка провокација и нарушување на кинескиот суверенитет“, пренесува AFP.
Територијалниот спор драматично ескалираше во петокот кога Кина испрати шест извидувачки бродови до групата ненаселени острови во Источното Кинеско Море, што ги подигна тензиите меѓу двете земји на највисоко ниво од 2010 години.
Тоа беше одговор на Кина, којашто има слични територијални спорови со другите соседи, по одлуката на јапонската влада да ги откупи островите коишто Јапонија ги нарекува Сенкаку, а во Кина – Дјаојујидао, од приватниот јапонски сопственик и покрај кинеското предупредување да не го прави тоа.
Во Пекинг во вторникот повеќе од илјада демонстранти се приближиле кон амбасадата на Јапонија, којашто е обезбедувана со шест полициски кордони и метални препреки високи по два метра. Демонстрантите јапонската дипломатска мисија ја гаѓале со пластични шишиња со вода и со јајца.
„Збриштете се јапонски“, „Јапонците надвор од Дјаојујидао“, „Бојкотирајте ги јапонските производи“, беа написите на транспарентите што ги носеа демонстрантите, а, исто така, носеле и портрети на комунистичкиот лидер Мао Це Тунг, основач на Народна Република Кина.
Во Шангај повеќе од три илјади лица се собрале пред јапонскиот конзулат,а протести има и во други градови. Протесните собири имаат логистичка поддршка од кинеските државни медиуми, пренесува Reuters.
Стотици јапонски фабрики, погони, продавници и ресторани во Кина се затворени во вторникот за да ги заштитат своите вработени, сеќавајќи се на уништувањето на јапонските имоти во текот на протестите во саботата и неделата. Меѓу другите своите погони ги затворија „Honda“, „Toyota“, „Panasonic“, „Hitachi“, „Mazda“ и „Mitsubishi“.
Американскиот министер за одбрана Леон Панета кој од посетата во Јапонија во понеделникот допатува во посета на Кина, ги повика двете страни на воздржаност и зачувување на мирот.
На 10-ти септември, јапонската влада донесе официјално решение за национализирање на трите од вкупно петте спорни острови Сенкаку за кои се спори со Кина, од приватните сопственици на малиот архипелаг. Според јапонските медиуми, договорот за преземање на трите острови на архипелагот – Уоцуриџима, Китакоџима и Минамикоџима.
Пекинг претходно објави дека не го смета овој договор за валиден, потсетувајќи ја Јапонија дека островите историски и’ припаѓаат на Кина. Кинеското министерство за надворешни работи купувањето на островите од страна на јапонската влада го смета за нарушување на територијалниот суверенитет на Кина и предупреди дека доколку Јапонија не се откаже од таквата акција, би можела да се соочи со „сериозни последици“.
На крајот од август јапонската агенција Kyodo пишуваше дека јапонската влада води заткулисни игри за откуп на петте острови од приватните поседници. За државниот закуп за островите семејството Курихара, плаќаше вкупно 24 милиони јени (околу 314 илјади долари) годишно. Од април оваа година властите на јапонската престолнина Токио преговараа за купување на островите од сопствениците со пари од буџетот на округот на главниот град, што предизвика бран незадоволство кај централната влада. Според идејата за купување на островите, градоначалникот на јапонската престолнина Токио собра 1,3 милијарди јени (16 милиони долари).
На крајот од јули, централната јапонска власт, исто така, направиjа понуда за сопствениците на островите, и изразила подготвеност да се купат островите наместо тоа да го стори јапонската престолнина за 26 милиони долари. Во овој случај, државата понуди очигледно повисока цена за островите отколку токиските градски власти. Сепак, сопствениците на островите изјавија дека не може да го загубат достоинството и да ја одбијат понудата на градоначалникот на Токио кој прв ја објави подготвеноста за нивното купување.
Во меѓувреме, според извори на агенцијата, од неодамна семејството Курихара заземало малку помека позиција по ова прашање. Така, агенцијата пишува дека започнале тајни преговори со сопствениците на островите кои ги предводи заменик-генералниот секретар на јапонската влада, Хиројуки Нагахама по налог на јапонскиот премиер Јошихико Нода.
Како што пишува агенцијата, претставници на централната власт одржале неколку официјални средби со сопствениците на островите, откако претходно во август семејството Курихара одби да се сретне со претставниците на регионот Токио, изразувајќи несогласувања околу цената на трансакцијата.
Покрај ова, централната јапонска влада одговори со официјално одбивање на барањето на градоначалникот на Токио Шинтаро Исихари за посета на група експерти на островите Сенкако за кои се спорат Јапонија и Кина, коишто би спровеле топографско истражување на областа.
Од своја страна, пак, токиските градски власти соопштија дека имаат намера да спроведат истражување на области во морето, доколку не добијат дозвола да се истоварат на островите.
Петте острови Сенкаку (Дјаојујидао) претставуваат спорна територија меѓу Јапонија и Кина. Токио и Пекинг не можат да ја одредат насоката на границата меѓу ексклузивните економски зони околу островите. Јапонија инсистира на исцртување на линијата на поделба во средината на водното пространство, додека Кина бара линијата на раздвојувањето да се помести поблиску до јапонскиот брег.
Јапонија тврди дека островите се нејзина територија од 1895 година, додека во Пекинг потсетуваат дека на јапонските географски мапи од 1783 и 1785 година островите Дјаојујидао се означени како кинеска територија. По Втората светска војна островите биле под контрола на САД и ѝ биле предадени во владеење на Јапонија во 1972 година. На Тајван и во континентална Кина сметаат дека Јапонија ги поседува островите незаконски. Јапонија, од своја страна, тврди дека Кина и Тајван почнале да претендираат на островите во 1970-те години, кога станало јасно дека во оваа област има ресурси од многу минерали.
Спорот околу сопственоста на островите кулминираше во 2012 година. Во август годинава активисти до двете земји се стоварија на островите, што имаше силна поддршка и од граѓаните од двете страни. Досега конфликтот беше надминуван по дипломатски пат./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Украина е убедена дека го предвидела следниот потег на Путин: „Тоа ќе биде конечен доказ“

Неприсуството на рускиот претседател Владимир Путин на преговорите за завршување на војната во Украина во Истанбул би бил последен сигнал дека Кремљ не сака крај на конфликтот, изјави денес шефот на кабинетот на украинскиот претседател Андриј Јермак.
Шефот на канцеларијата на Володимир Зеленски на безбедносниот форум во данската престолнина изјави дека украинскиот претседател разговарал со својот турски колега Таип Ердоган еден ден претходно, кој потврдил дека Турција е подготвена да биде домаќин на преговори за завршување на војната во Украина.
Киев досега не добил „никаков одговор или потврда“ од Русија дека Путин ќе пристигне во Истанбул, но „важно е да се потврди дека Зеленски е подготвен“ да пристигне во најголемиот град во Турција, рече Јермак за време на панел-дискусија со поранешниот генерален секретар на НАТО, Андерс Фог Расмусен.
Јермак всушност откри дека Украина очекува Путин да не се појави во Турција и дека ова ќе биде конечен доказ дека рускиот претседател не сака мир.
„Ако Путин одбие да дојде во Турција, тоа ќе биде последен сигнал дека не сака да ја заврши војната и дека Русија не е подготвена за преговори“, рече Украинецот.
Ако тоа се случи, „реакцијата на САД и на целиот свет мора да биде силна“, продолжи Јермак, повикувајќи на нови санкции и воена помош за Украина.
Денес во Киев, од кабинетот на Зеленски за Ројтерс појаснија дека украинскиот претседател ќе се сретне само со рускиот претседател во Турција во четврток, а не и со другите членови на руската делегација.
Началникот на кабинетот на Зеленски, Јермак, изјави дека Украина се согласила на прекин на огнот пред два месеци, за време на преговорите со посредство на САД во Џеда, Саудиска Арабија, но дека Русија е таа што го отфрла.
„Украина е подготвена за преговори – но прво примирје, а потоа ќе разговараме“, заклучи Јермак во своето видео обраќање на Copenhagen Democracy Summit.
Свет
Хамас: Израел продолжи со бомбардирањето по ослободувањето на заложникот, убиен е новинар

Израелската армија, според Хамас, продолжи со бомбардирањето на Појасот Газа, напаѓајќи болница во вторник вечерта, убивајќи еден новинар, по паузата да се ослободи израелско-американскиот заложник Еден Александар.
Додека Доналд Трамп денес тргнува на турнеја низ Блискиот Исток, ослободувањето на единствениот жив заложник кој има американско државјанство беше можност за редок одмор за населението на Блискиот Исток.
Но, израелската армија рано утрово објави дека погодила „команден и контролен центар лоциран во болницата Насер во Кан Јунис“, на јужната палестинска територија.
„Високи функционери на Хамас продолжуваат да ја користат болницата за терористички активности, цинично и брутално експлоатирајќи го цивилното население во и околу болницата“, се вели во објавата.
Властите на Хамас подоцна објавија дека загинале неколку пациенти, без да го наведат бројот. Тие го обвинија Израел за убиството на новинарот Хасан Аслих, директор на палестинската новинска агенција Алам24, кој беше на лекување откако беше ранет во претходен напад на 7 април, кога беа убиени уште двајца палестински новинари.
Израелската армија потоа објави дека цел на бомбардирањето бил токму Аслих, наречен „терорист кој дејствува под маската на новинар“ и наводно „учествувал во масакрот на 7 октомври“.
По двомесечно примирје, Израел ја продолжи својата офанзива врз Газа на 18 март, заземајќи големи области од палестинската територија, а на 5 мај објави план за „освојување“ на Газа.
Од 2 март, израелската војска го забрани влезот на хуманитарна помош во Газа, каде што околу 2,4 милиони луѓе живеат под опсада.
Прекинот на огнот што стапи на сила помеѓу 19 јануари и 17 март им овозможи на 33 израелски заложници, вклучувајќи осум тела, да ја напуштат Газа во замена за ослободување на околу 1.800 палестински затвореници.
Нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година резултираше со смрт на 1.218 лица на израелска страна, повеќето од нив цивили, според податоците на АФП, базирани на официјални информации.
Од 251 лице киднапирано тој ден во Израел, 57 се уште се во Газа, вклучувајќи 34 кои беа прогласени за мртви од страна на израелската војска.
Израелските одмазди во Газа оставија најмалку 52.862 мртви, повеќето од нив цивили, според бројките објавени во неделата од Министерството за здравство на Хамас, кои Обединетите нации ги оценија како веродостојни.
Свет
Човекот на Трамп: Им поставивме ултиматум и на Путин и на Зеленски – преговарајте или си заминуваме

Американскиот претседател Доналд Трамп им постави ултиматум на Москва и Киев: или наскоро ќе има напредок во мировните преговори, или САД ќе се повлечат од процесот – ова е она што неговиот специјален пратеник Стив Виткоф го изјави во интервју за „Брајтбарт њуз“.
„Претседателот им постави ултиматум на двете страни: ако нема директни преговори, и ако тие не се случат многу наскоро, тој верува дека Соединетите Држави треба да се повлечат од овој конфликт – што и да значи тоа точно – и едноставно да престанат да бидат вклучени“, рече Виткоф во разговор снимен на 8 мај, пред да започнат дискусиите за можни разговори на високо ниво во Турција на 15 мај.
Виткоф е една од клучните фигури во обидите на Трамп да посредува во мировните преговори меѓу Москва и Киев. Тој се сретна лично со рускиот претседател Владимир Путин, како и со украински и европски претставници.
Виткоф минатата недела за „Брајтбарт њуз“ изјави дека средбата меѓу претседателот Володимир Зеленски и Владимир Путин е „целосно можна“. Зеленски предложи средба со Путин на 15 мај во Истанбул – тоа ќе биде нивна прва средба од почетокот на целосната војна – и повика на безусловно примирје што ќе започне на 12 мај. Москва го отфрли предлогот за примирје и средба меѓу двајцата лидери, но го поддржа почетокот на директните преговори оваа недела.
Според Виткоф, клучните теми на дискусија се: судбината на пет делумно или целосно окупирани украински региони, статусот на нуклеарната централа Запорожје и пристапот на Украина до реката Днепар и Црното Море.
Русија моментално окупира околу 20 проценти од територијата на Украина, вклучувајќи го целиот Кримски полуостров, речиси целата Луганска област и големи делови од Донецката, Запорошката и Херсонската област. Кремљ еднострано и нелегално ги прогласи овие територии за дел од Руската Федерација и инсистира на целосно повлекување на украинските сили од овие области како услов за постигнување мировен договор.
„Русија има контрола – огромна контрола – врз два од тие региони. Украинците имаат одреден степен на контрола врз другите три, па прашањето сега е како го проценуваме тоа – постои разлика помеѓу фронтовските линии, каде што се распоредени воените сили и административните граници“, рече Виткоф.
„Нуклеарната централа Запорожје е важен дел од овие разговори бидејќи е еден вид скапоцен камен. Моментално е затворена, но треба повторно да се стави во функција бидејќи произведува голема количина електрична енергија што ги напојува градовите како Киев“, додаде тој.
Според извештаите, САД предложиле преземање на управувањето со нуклеарната централа Запорожје, под услов и Украина и Русија да продолжат да добиваат електрична енергија.