Свет
Корупцијата е белег на функционерите
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2016/11/84ecf311-70b5-4927-b9ad-012708efc02e-1820.jpeg)
Михајло Маневски, член на Државната комисија за спречување корупција, деновиве ја промовира книгата „Корупцијата во Македонија, превентивни и казнени мерки за спречување“.
Мери Јордановска
Михајло Маневски, член на Државната комисија за спречување корупција, деновиве ја промовира книгата „Корупцијата во Македонија, превентивни и казнени мерки за спречување“. Тој, како поранешен член на Владата и министер за правосудство и управа, отворено зборува за корупцијата во Македонија, која длабоко навлегла во сите пори на општеството. Со конкретни примери и со детални анализи, Маневски одговорно стои пред фактот дека корупцијата е белег на државните функционери, а политичката корупција е основа за корупција во сите други дејности.
* Господине Маневски, како ја оценувате моменталната состојба во државата околу борбата против корупцијата и што недостига кај нас на тој план?
– Кај нас не недостигаат ниту закони, ниту органи за поголема ефикасност во борбата против корупцијата. Прво немавме закони, а кога се донесоа, почнавме да зборуваме дека ни недостигаат специјализирани тела. Кога и тие се создадоа, велевме дека немаме кадри што ќе водат борба со корупцијата. И тоа се надмина, а сега зборуваме за недостиг од политичка волја. Тоа значи дека кај нас всушност не постои волја и желба да се справиме со злото што им нанесува огромни штети на државата и на граѓаните. Законите не можат да бидат само демократски декор дека ние водиме борба против корупцијата со вербални изјави, кога никој не ги гледа резултатите.
* Во книгата наведувате дека најмногу корупција има во судството, политичките партии, здравството, царината и во медиумите. Според истражувањата, Македонија е на врвот според степенот на корупцијата. Што е она што кај нас создава поволна почва за нејзин развој, особено во политичките партии?
– Поранешниот закон не овозможуваше никаква контрола на институциите во финансирањето на политичките партии. Тоа е затоа што во законот имаше одредба во која се вели дека контрола на финансиското работење врши надзорниот одбор. Корупцијата најмногу ја имаше по изборната кампања, со разместувањето на трошоците, со нивното ненаплаќање, користењето пари од фондови и трговски друштва. Однесувањето на тие фондови и друштва јасно покажуваше дека тие финансираат одредена кампања или политичка партија, меѓутоа веруваат дека тоа некако ќе им биде надоместено.
* Дали Државната комисија за спречување корупција има увид во финансирањето на политичките партии и дали повела постапка за одредени нерегуларности?
– Комисијата уште во почетокот се зафати со прашањата за финансирањето на партиите. Се обидовме од секоја партија да добиеме податоци за тоа колку пари потрошиле и дали имало злоупотреба на државните фондови или на парите од јавните претпријатија и буџетот. На овие прашања добивме малку одговори, затоа што државните органи немаа обврска да го следат тоа пред донесувањето на законот. Државата немаше увид во финансирањето на политичките партии и на изборните активности. И за претседателските и за локалните избори од некои структури имаше манифестации дека се трошеле пари што наголемо го надминувале лимитот. Постапка не се поведе, бидејќи партиите имаа обврска по изборите да отворат сметка и да ги евидентираат парите што ги трошат. Сепак, очигледно дека работите не се уредуваат добро и состојбите не се следат. Затоа, политичката корупција е основа за корупција во другите дејности.
* Поминаа неколку години откако државата турна во стечај повеќе претпријатија што ги прогласи за загубари. Се добива впечаток дека Владата не може да најде сериозен инвеститор, додека поранешните вработени се борат за егзистенција. Профитираше ли некој на сметка на тој колапс?
– Моментно сме сведоци на една социјална драма што се случува во Македонска Каменица. Тоа е последица токму на лажниот стечај што беше поништен од Врховниот суд на Македонија, но последиците останаа да ги чувствуваат токму оние што штрајкуваат со глад. Најтрагично е што сето тоа се случува во рударски краишта, кои опустеа поради незаконска приватизација и постапка за стечај. Смислено и во спрега со власта, беа обезвреднети многу значајни стопански субјекти и претпријатија, а за лажен стечај никој не одговараше. Откако ќе стекнеа пари врз основа на кредити и заеми, капиталот смислено се пренесуваше на нов правен субјект, а остануваа само обврските. Приватизацијата на државниот капитал што не е завршен ни по 14 години се одвиваше нетранспарентно и со големи пропусти. Од тој процес на приватизација поединци или одредени лоби-групи толку се збогатија што толкаво богатство други не можеа да стекнат со генерации и со години.
* Постои ли можност допрва да се лоцира одговорноста за одредени структури вмешани во незаконските приватизации?
– Одговорноста за огромниот грабеж на парите од граѓаните се сведе на периферни лица. Главните актери останаа недопрени, и покрај клетвата на тогашниот претседател на Владата Бранко Црвенковски за сечење на главата на октоподот. Не се презедоа никакви сериозни мерки, бидејќи требаше да се почне од врвот на власта, а корупцијата остана белег на високите државни функционери и на јавните службеници.
* Какви се досегашните резултати од постапките против оние што ја злоупотребиле службената положба?
– Кај нас има примери кога еден трудов инспектор од Битола бил фатен како прима поткуп од 50 евра, исто како и полицаец на граничен премин или пак професор што зел 5.000 денари мито од студент. Во кривичното гонење ние немаме поткуп кај високи државни функционери, освен оној поврзан со државниот советник Љупчо Поповски од Министерството за одбрана, за кој има првостепена пресуда. Освен тоа, во земјава нема ниту една пријава за противзаконско посредување, како што е влијанието при вработување. Кривичното дело злоупотреба на службената положба е прво во битката против корупцијата. Од 1995 до 2004 година за злоупотреба биле поднесени пријави против 3.621 лица. Тоа е импозантна бројка, но резултатот е поразителен, бидејќи 75 отсто од пријавите завршуваат неуспешно.
* Има ли некое унифицирано решение што Македонија може најитно да го употреби за да се справи со корупцијата?
– Ако ние не ги гледаме проблемите со отворени очи и не навлеземе во суштината, нема да можеме да се бориме против корупцијата. Не можеме повеќе да ги заташкуваме работите поради интересот на некоја структура или политичка партија. Прво, мора да се прекине навиката по секоја промена на власта да се менува стручниот и носечки кадар на институцијата.
За две и пол години во Дирекцијата за извршување санкции биле сменети 4 директори. Слична е ситуацијата и во Државниот завод за статистика. Очигледно дека најважно прашање што треба да се постави се стручноста и способноста на кадарот што се поставува во државните институции. Второ, државата мора најитно да ги спроведе судските реформи. Ги ценам напорите што ги прават судовите, но очигледно дека и тие се незадоволни, бидејќи нема резултат од нивната работа, а зад тоа има и друга заднина. Колку за пример, пред одредено време застаре една кривична пријава за 123 милиони денари, потрошени од државните стоковни резерви во „Годел“. Пријавата била поднесена во 2001 година, а била отворена дури во мај годинава.
Недопуштено е да застари една кривична пријава за повеќе од 2,5 милиони евра од државните стоковни резерви.
ПРЧЕВСКИ МОРА ДА СОРАБОТУВА
Во јавноста се повеќе јакне угледот на антикорупциската комисија. Имаме поддршка и од јавноста и од медиумите, но за жал некои институции се однесуваат несоодветно. Тие се на врвот на пирамидата и мора да ги координираат институциите што се под нив. Темата за односот меѓу комисијата и јавниот обвинител е многу експлоатирана. Никој нема намера да се меша во работата на јавниот обвинител, но по силата на законот ние мора да соработуваме. Тоа не зависи од волјата на поединецот. Пред неколку дена добивме известување од обвинителството дека по иницијатива на антикорупциската комисија е спроведена истрага за кумановскиот случај со „Бисерка“, па се надеваме дека соработката ќе тргне кон подобро.
ДРЖАВАТА НЕМА СЛУХ ЗА ПОТЕКЛОТО НА ИМОТОТ НА ФУНКЦИОНЕРИТЕ
Во земјава не му се посветува внимание на потеклото на имотот на државните функционери. Државната комисија за спречување корупција поведе дваесетина иницијативи за испитување на имотната состојба на одредени лица, а од нив завршени се само три. Постапката е бавна затоа што нема поврзаност со базата на податоци, а нема ни волја за да се справиме со ова прашање. Имаме ситуација кога поранешни политичари, директори на рудници и пратеници градат огромни станбени објекти и луксузни палати на атрактивни места, а сето тоа не побудува интерес кај органите да проверат од каде потекнуваат парите за тоа. Треба да се испита дали тоа се должи на неплаќање даноци, акцизи или злоупотреба на законите. Се наоѓаме во ситуација на селективност во рушењето на дивоградбите. Кога ќе се обратиме до надлежните, добиваме одговор дека за некои уривања или нема доволно пари или пак тоа рушење не било предвидено за годинава.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Свет
Полска: Укината е поддршката за домаќинствата кои обезбедуваат помош за украинските бегалци
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/jm.jpg)
Полските власти најавија дека од денеска ќе стапат на сила измените на законот за помош на граѓаните на Украина, а во рамките на новите регулативи полските домаќинства кои обезбедуваат засолниште за бегалците повеќе нема да добиваат финансиска поддршка од полската влада.
Досега Полјаците кои беа домаќини на Украинците добиваа по 40 злоти дневно за секој кој престојуваше во нивното сместување, пренесува Полското радио.
Заменик министерот за внатрешни работи и државна администрација Мачеј Душчик рече дека системот се укинува поради големите злоупотреби.
Свет
Невработеноста во Австрија во јуни падна на 6,2 отсто, што е најниско ниво во последните девет месеци
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/bx.jpg)
Стапката на невработеност во Австрија падна во јуни од 6,4 отсто во мај на 6,2 отсто и сега е најниска во последните девет месеци, објави денеска австриската јавна служба за вработување (АМС).
Бројот на регистрирани невработени во Австрија се зголемил за 24.700 на годишно ниво, се наведува на веб-страницата на АМС.
Невработеноста во Австрија е во согласност со трендовите во еврозоната.
Свет
Од израелскиот затвор ослободени 55 Палестинци, меѓу кои и директорот на болницата Ал-Шифа
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/vc.jpg)
Неименуван функционер на палестинското Министерство за здравство во окупираниот Појас Газа потврди дека Израел денеска ослободил 55 Палестинци од заробеништво, меѓу кои и Мохамед Абу Селми, директорот на главната болница Ал-Шифа.
Мохамед Абу Селмија беше уапсен во ноември 2023 година кога израелските сили извршија рација во болницата Ал-Шифа, според АП.
Во видео изјава емитувана на палестинските медиуми по неговото ослободување, Абу Селми ги обвини израелските власти дека ги подложуваат палестинските затвореници на „секојдневно физичко и психичко понижување“, но Израел веднаш ги отфрли таквите обвинувања.