Свет
Руската нафта се купува евтино, дериватите се продаваат скапо?

Регулаторите и ОКТА тврдат дека кај цената на бензините не се можни никакви „подземни договори"
Регулаторите и ОКТА тврдат дека кај цената на бензините не се можни никакви „подземни договори"
Дали рафинеријата ОКТА купува многу поевтина руска нафта и потоа ја преработува и продава многу поскапо на македонскиот пазар? Точно ли е дека руската нафта што се набавува кај нас е со послаб квалитет, бидејќи, наводно, содржела многу повеќе сулфур и затоа била многу поевтина? Врз основа на тоа, дали и кој остварува евентуални заработки од разликата во цената, што, пак, ја плаќаат крајните потрошувачи преку купувањето на нафтените деривати? Овие дилеми стануваат сж поактуелни по нафтениот шок што го тресе светот речиси една година. И, конечно, се прашуваат многумина, можно ли е нафтата да е набавена пред неколку месеци, кога цената ч беше многу пониска на светските пазари, а да се продава сега, кога е многу поскапа.
Овие нејаснотии испливуваат на површина во период кога цел свет трепери под налетот на високите нафтени цени, а во земјава има континуиран пораст на вредноста на нафтените деривати. Завчера, по долг период само поскапување, бензините поевтинија за симболични 0,76 отсто, согласно со последната одлука што ја донесе Регулаторната комисија.
Но, сите претходно изнесени шпекулации и дилеми најкатегорично ги демантираат и во Регулаторната комисија за енергетика и во рафинеријата ОКТА. Регулаторите прецизно објаснуваат дека цената на нафтените деривати се утврдува врз основа на модел кој е „чиста математика" и каде што не се возможни никакви „подземни договори", туку само прецизни пресметки и дневни следења на берзанските цени. „Цената на нафтените деривати се утврдува на секои 14 дена, согласно со движењата на цената на суровата нафта тип брент. Тоа е норвешка лесна нафта, чија цена се публикува секој ден во лондонското списание „ПЛАТТС". Ние ја земаме просечната цена од претходните 14 дена, што е математички модел, и тука нема ништо тајно. Притоа, се земаат предвид и цените на нафтените деривати на светските берзи како референтни цени. Потоа се пресметува и колку изнесуваат транспортните трошоци на ОКТА, како и маржата што ја наплатува рафинеријата за преработка", објаснуваат во Регулаторната комисија. Мора да се води сметка и за моменталниот курс на доларот, бидејќи нафтата се купува во долари, а тука се продава во денари. Така се добива излезната рафинериска цена, на која потоа се додаваат трошоците за превоз до пумпите и маржите и се добиваат малопродажните цени. Регулаторите потенцираат дека на кој износ ќе се утврдат цените воопшто не зависи од тоа дали и колкаво поскапување бара ОКТА, туку само од оваа методологија која, според нив, многу е коректна.
„Точно е дека ОКТА во тој 14-дневен период можела да работи со друг тип нафта, која може да не е брент. Но, кој тип нафта ќе го преработува зависи од тоа какви нафтени деривати сака да добие. Во секој случај, според стандардите точно е утврдено од каква нафта колку и какви деривати се добиваат. Ако сака повеќе светли деривати – бензини и дизел, ќе преработува лесна и поскапа нафта која дава повеќе такви деривати, а ако сака мазут, ќе преработува тешка нафта. Тоа зависи од менаџерскиот тим на ОКТА и не може никој да им го диригира, а се раководат од она што им го бара пазарот и од нивниот технолошки процес", потенцираат регулаторите.
Во Регулаторната велат дека тоа дали ОКТА чува одредени резерви нафта купени по одредена цена е нејзин ризик, бидејќи ако поскапи, може да заработи, но ако поевтини, ќе оствари загуба. И, конечно, објаснуваат регулаторите, самата рафинерија мора да си води сметка за цената, бидејќи ако и е превисока, фирмите што увезуваат ќе набават по поевтина цена и таа би остварила загуба.
Истото објаснување вчера ни го дадоа и неофицијални извори од ОКТА. Оттаму нагласуваат дека Регулаторната ја одредува цената, а дали рафинеријата се согласува или не, тоа е нејзин проблем. „Од квалитетот на нафтата што ја обработуваме зависи колку ќе нж чини и ќе трае процесот на обработка. Колку е полош квалитетот на нафтата што се обработува толку е поскапо и полошо за нас, бидејќи имаме повеќе остатоци. Но, најбитно е тоа дека каква било нафта да обработуваме, таа од кај нас излегува со сертификат, што е доказ за нејзиниот квалитет", децидни се експерти од рафинеријата кои бараат да останат анонимни. Истите извори тврдат дека измислената тема за „руската нафта со сулфур" секогаш злонамерно ја пласираат одредени кругови во отсуство на други атрактивни приказни.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Португалија се откажа од планот да купи американски Ф-35

Министерот за национална одбрана на Португалија, Нуно Мело, објави дека неговата земја нема да набавува борбени авиони Ф-35 од САД, имајќи го предвид актуелниот геополитички контекст и непредвидливоста на американската политика, пишува португалскиот Подер Аеро.
Мело нагласи дека, иако Ф-16 на португалските воздухопловни сили се приближуваат кон крајот на работниот век, неопходно е да се проценат опциите кои обезбедуваат поголема предвидливост и оперативна безбедност.
Тој напомена дека се разгледуваат европски производствени алтернативи, исто така со цел да се генерираат економски придобивки за Португалија.
Министерот нагласи дека неодамнешната позиција на САД во контекст на НАТО и меѓународното геостратешко сценарио бара длабоко размислување за најдобрите опции за национална одбрана. Предвидливоста на сојузниците е клучен фактор во одлуката за замена на борбени авиони.
Иако не ги прецизираше моделите, Мело сугерираше дека француските алтернативи, како што е Dassault Rafale, би можеле да бидат меѓу опциите што ги разгледува португалската влада. Понатаму, министерот не ја исклучи можноста за испраќање на португалски воен персонал во Украина, под услов тие да бидат во мировни мисии и во сценарио за прекин на огнот.
Овие изјави одразуваат стратешка преоценка на сојузите и воените набавки на Португалија, со цел да се обезбеди националниот суверенитет и ефикасноста на вооружените сили во меѓународното сценарио кое постојано се менува.
Свет
(Видео) Најмалку 150 демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Менхетен

Еврејските демонстранти упаднаа во кулата Трамп во Њујорк, барајќи ослободување на пропалестинскиот активист кој беше уапсен од претставници на имиграцијата.
Најмалку 150 луѓе се собраа во фоајето на зграда во центарот на Менхетен за да протестираат против приведувањето на Махмуд Калил, кој ги предводеше протестите против израелската војна во Газа на Универзитетот Колумбија минатата година, пишува „Скај Њуз“.
BREAKING: Hundreds of Jews and allies have taken over Trump Tower chanting “We want justice, you say how. Bring Mahmoud home now!” and “Fight Nazis, not students.”
The civil disobedience is spawned by the ICE arrest of Palestinian student Mahmoud Khalil. pic.twitter.com/eQLLfhrfmU
— Talia Jane ❤️🔥 (@taliaotg) March 13, 2025
Членовите на еврејскиот глас за мир вчера носеа транспаренти и црвени маици со натпис „Евреите велат престанете да го вооружувате Израел“ и извикуваа „донесете го Махмуд дома сега“. Локалната полиција соопшти дека 98 лица се уапсени под обвинение за неовластено преминување, опструкција и отпор при апсењето.
Американскиот претседател го опиша 30-годишниот Калил, кој доби постојан престој во САД, како „анти-Американец“. Калил се оженил со американски државјанин. Оваа недела, неговата депортација беше ставена на чекање бидејќи адвокатите го оспорија неговиот притвор во имиграцискиот притвор во Луизијана.
Looks like a tour of Trump Tower.
Not a protest according to Trump.
— Dean Blundell🇨🇦 (@ItsDeanBlundell) March 13, 2025
Калил беше уапсен во саботата, но не е обвинет за кривично дело. Сепак, американскиот државен секретар Марко Рубио тврди дека има разумна основа да верува дека активностите или присуството на Калил во земјата може да има „сериозни негативни надворешнополитички последици“.
Вчера адвокатите на Калил побараа од федералниот судија да го ослободи нивниот клиент од имиграцискиот притвор. Тие предупредија дека неговото притворање е кршење на заштитата на слободата на говор со Првиот амандман.
Трамп вети дека ќе депортира некои активисти кои учествуваа во бранот протести во кампусите на американските колеџи против воениот напад на Израел врз Газа. Администрацијата на Трамп посочува дека пропалестинските протести во колеџите, вклучително и Колумбија, вклучиле поддршка за Хамас и антисемитско вознемирување на еврејските студенти.
Свет
Кина, Иран и Русија започнаа разговори за иранските нуклеарни прашања

Високи дипломати од Иран, Русија и Кина се собраа денеска во Пекинг на разговори за нуклеарните прашања на Техеран, објави кинеската државна телевизија CCTV, неколку дена откако Иран одби да го продолжи дијалогот со САД за неговата нуклеарна програма.
Во 2015 година, Иран постигна договор со САД, Русија, Кина, Велика Британија, Франција и Германија и се согласи да ја ограничи својата нуклеарна програма во замена за укинување на меѓународните санкции. Но, во 2018 година, по една година во неговиот прв мандат во Белата куќа, Доналд Трамп се повлече од пактот.
Минатата недела Трамп рече дека испратил писмо до раководството на Иран во кое сугерира преговори со Исламската Република, за која Западот стравува дека брзо се приближува до способноста за производство на нуклеарно оружје. Но, иранскиот претседател Масуд Пезешкијан рече дека нема да преговара со САД додека се „загрозени“ и дека Иран нема да ги почитува американските „наредби“ за разговор.