Свет
Градежната контрола загубена во децентрализацијата

Нема институција што во иднина ќе биде ефикасна и моќна за да спречува изградба на објекти без дозвола, стравуваат актуелни инспектори за градежништво и урбанизам.
Мирче Котевски
Нема институција што во иднина ќе биде ефикасна и моќна за да спречува изградба на објекти без дозвола, стравуваат актуелни инспектори за градежништво и урбанизам. Со новиот Закон за градба од почетокот на месецов нивните надлежности преминаа под управа на градоначалниците што треба да им ги распоредуваат работните задачи. До завршување на целата постапка на преземање на надлежноста тие нема да примаат пријави за нелегални градби, а ќе бидат спречени да ги вршат редовните контроли на терен.
„Време“ го има известувањето што актуелниот директор на Државниот инспекторат за градежништво и урбанизам Зоран Трошански минатата недела им го испратил на подрачните единици на инспекторатот. Таму пишува дека нивните надлежности од 1 јули преминуваат во надлежност на општините. Трошански, како што пишува во информацијата, побарал инспекторите да им „укажат на странките“ да ги доставуваат своите барања до општините, а не до државниот инспекторат.
– Не знаеме дали е ова само ненамерен пропуст на некој во Министерството или смислена акција за да се добие еден вакуум период без инспекциски контроли. Тоа може да и овозможи на секој што ќе му текне слободно да си гради онаму каде што сака, без документација и без да ги плати комуналиите и другите давачки кон државата – велат инспектори кои инсистираат на анонимност.
Тие не веруваат дека трансферот на надлежностите ќе ја зајакне борбата против никнување на дивоградбите. Како што велат, општините не се подготвени да ги извршуваат нивните основни функции, а камоли по експресна постапка да назначуваат општински градежни инспектори. Околу 30 помали општини извесно е дека ќе останат без надзорници за урбанизам, но доколку има потреба тие ќе имаат законска можност да ги ангажираат оние од соседните поголемите единици на локална самоуправа.
Министерството за транспорт и врски, велат познавачите, требало навреме да реагира и да го заврши примопредавањето на дел од своите надлежности кај општините пред официјалниот почеток на децентрализацијата (1 јули), а не тогаш да ја почнува постапката на преземање на вработените. Некои се убедени дека додека се завршат формалностите може да се парализира контролата врз градбите за повеќе од половина година.
– Точно е дека им испративме известување, што беше обврска на инспекторатот согласно со Законот за градба. Вкупно 54 инспектори од државниот инспекторат преминуваат во надлежност на локалната самоуправа, а нивното преземање треба да биде завршено најдоцна до крајот на неделава, а во тој период нема никој да почне нелегално да гради – вели Трошански.
Според новите надлежности Државниот инспекторат ќе биде надлежен да контролира градби од прва и од втора категорија, односно објекти од јавен интерес во кои влегуваат од автопат до нуклеарна централа. Контролата врз изградбата на куќи и станбени згради, пак, ја презема локалната самоуправа.
– Не е точно дека со преземањето на надлежностите градежните инспектори ќе немаат можност да контролираат. Ние сметаме дека само така ќе може да се зголеми нивната ефикасност и контрола на теренот. Но државниот инспекторат е овластен и по трансферот, да врши контрола врз работата на локалните инспектори. Исто така, ќе има и овластување на градоначалниците да им ги одзема надлежностите врз локалните инспектори за градежништво и урбанизам, доколку утврди дека општинарите не постапувале по одредени барања – објасни Трошански.
Отсега, сите пријави што ќе стигнат од граѓаните на адреса на Државниот инспекторат, тој ќе ги препраќа кај општините.
ХЕЛСИНШКИ КОМИТЕТ
Легализацијата на „Шпанско Село“ е беззаконие
Градоначалниците на градот Скопје, на општините Центар, Карпош и Гази Баба, како и министрите за животна средина и за транспорт и врски, да имаат предвид дека легализирањето на неправно изградените објекти, или неправно одобрените за градба објекти, претставуваат озаконување на неправото, а тие што ќе го сторат тоа – стануваат и самите починители на неправо, предупреди Хелсиншкиот комитет во отвореното писмо до овие институции.
„Со одолжувањето на спроведувањето на донесените решенија за уривање на објектите изградени надвор од подрачјето предвидено за изградба врз основа на Деталниот урбанистички план на градот Скопје (во просторот кој е дел од паркот Водно) и со евентуалното легализирање на овие објекти (изнесено во изјавите и најавите дадени од страна на градоначалникот на општина Карпош, градоначалникот на градот Скопје и министерот за урбанизам), се повредуваат и загрозуваат редица базични човекови права гарантирани со Уставот. Имајќи ги предвид и случаите каде што се во тек изградби, било легални било дивоградби, во Гази Баба и Градскиот парк, се создава корпус од сродни случаи што ја загрозуваат животната средина, а преку тоа и здравјето на граѓаните на Скопје“, се наведува во отвореното писмо.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Подољак за Путин: „Од една страна вели секако, но од друга страна, јасно е кој сака војната да продолжи“

Вонредната состојба во Украина нема да биде укината во случај на 30-дневно примирје со Русија, ниту за тоа време ќе се одржат избори, изјави денеска советникот на шефот на кабинетот на украинскиот претседател, Михаил Подољак.
„Примирјето од 30 дена не е крај на војната. Ситуацијата ќе биде непредвидлива. Невозможно е да се укинат вонредната состојба и процедурите за заштита на земјата за толку краток временски период. Ќе биде неопходно да се преговара, проверени набљудувачи кои ќе можат да го забележат прекршувањето на примирјето и да обезбедат одвојување на страните. Мораме да ја задржиме способноста за борба“, рече тој.
Подољак истакна и дека изборите во Украина нема да се одржат доколку се прогласи 30-дневен прекин на огнот, бидејќи се уште не е можно да се гарантира безбедноста на избирачките места и изборната кампања.
Тој нагласи дека тоа ќе биде можно доколку започнат преговорите за стабилен прекин на огнот гарантиран од неутрални набљудувачи.
Подољак посочи дека Украина нема да се откаже од одредени барања, како што се безбедносни гаранции, почитување на територијалниот интегритет на Украина и зачувување на нејзината култура, историја и јазик.
Тој го обвини рускиот претседател Владимир Путин дека всушност не планира да прифати привремено примирје според американскиот предлог, иако рускиот лидер рече дека начелно се согласува со предлогот, но дека „има нијанси“.
„Неговиот одговор е двосмислен. Од една страна, тој вели – се разбира, ова е јасно, ова е неопходно, но од друга страна, тој продолжува да вели дека има нијанси. И тие ја бришат самата идеја за прекин на огнот“, рече Подољак.
Тој тврди дека Путин во суштина сака Украина да престане да се брани и да произведува оружје, како и да се откаже од контролата над линијата на фронтот.
„Стана јасно кој сака да ја продолжи војната. Нашето искуство од 2014 година ни кажува дека Москва ги прекршува сите договори. Самитот во Џеда ја стави во позиција каде што ќе треба да ја разјасни ситуацијата. Ќе видиме“, рече тој.
Зборувајќи за украинско-американските преговори во Џеда, Подољак истакна дека САД директно не соопштувале какви отстапки ќе мора да направи Украина.
„Тие сакаат да имаат транспарентни економски односи со Украина, во кои инвестираа значителни воени и финансиски ресурси. А Украина е многу заинтересирана за обновување на ефективни билатерални односи: САД имаат клучен арсенал, како што се противракетна одбрана, специјална муниција и разузнавање“, рече тој.
Тој посочи дека и покрај конфликтот меѓу претседателите на Украина и на САД, Володимир Зеленски и Доналд Трамп, на средбата во Овалната соба, Киев „му верува“ на американскиот лидер, кој, како што тврди Подољак, е сојузник на Украина.
Подољак истакна дека „војната продолжува“, и дека украинските војници продолжуваат да дејствуваат во руската област Курск.
Свет
Деветмесечно бебе починало во автомобил, мајка и заборавила да ја однесе во градинка во Никозија

Деветмесечно бебе било пронајдено починато во автомобил пред градинка во Никозија.
Била повикана брза помош и бебето било пренесено во болница. Лекарите неуспешно се обиделе да го оживеат, пренесуваат медиумите во регионот.
Според написите, мајката го заборавила бебето во автомобилот. Жената го ставила бебето во автомобил и тргнала на работа, заборавајќи да го остави во градинката, која е веднаш до нејзиното работно место. Автомобилот останал на истото место до попладневните часови.
Кога завршила со работа, по работното време, отишла да го земе детето, но кога видела дека не е во дневен центар, сфатила што се случило.
Известена е полиција и се очекува мајката да биде уапсена.
Свет
Расте бројот на заболени од мали сипаници во САД

Епидемијата на мали сипаници (морбили) во Западен Тексас и Ново Мексико, во САД, сега достигна речиси 300 случаи, а од оваа болест починаа две невакцинирани лица.
Случаи на сипаници се пријавени во Алјаска, Калифорнија, Флорида, Џорџија, Канзас, Кентаки, Мериленд, Њу Џерси, Њујорк, Пенсилванија, Род Ајленд, Вермонт и Вашингтон.
Денеска, американскиот Центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) објави дека бројот на потврдени случаи на сипаници во САД го надминал бројот од 2024 година.
Здравствените власти во Тексас објавија дека до вторник имало 36 нови случаи на сипаници, со што вкупниот број во Тексас се искачи на 259. Уште пет лица се хоспитализирани, односно вкупно 34.
Сипаниците се предизвикани од високо заразен вирус кој исто така се пренесува преку воздухот кога заразено лице дише, кива или кашла. Во САД, случаите и епидемиите на болеста обично започнуваат со некој што се заразил со болеста во странство, а болеста се шири особено во заедниците со ниски стапки на вакцинација.
Малите сипаници најпрво го инфицираат респираторниот тракт, а потоа се шири низ телото, предизвикувајќи висока температура, течење на носот, кашлица, црвенило, насолзени очи и осип. Повеќето деца закрепнуваат од сипаници, но инфекцијата може да доведе до опасни компликации како што се пневмонија, слепило, оток на мозокот и смрт.
Најдобар начин да се избегне добивање на мали сипаници е вакцината против сипаници, заушки и рубеола (ММР). Првата инјекција се препорачува за деца меѓу 12 и 15 месеци, а втората меѓу четири и шест години, пренесуваат светските агенции.