Свет
Во Балетот владее страв
Со Балетот раководат две личности од сенка, при што целиот репертоар и програма се приспособуваат за едната од нив. Имам чувство дека Националниот балет се приватизира, а атмосферата, од уметнички аспект, се повеќе се политизира
КАТЕРИНА КИПРОВСКА – ПРИМАБАЛЕРИНА
Со Балетот раководат две личности од сенка, при што целиот репертоар и програма се приспособуваат за едната од нив. Имам чувство дека Националниот балет се приватизира, а атмосферата, од уметнички аспект, се повеќе се политизира
*Во моментов во Балетот се подготвува "Ромео и Јулија". Вие веќе еднаш бевте Јулија, дали сте и сега во поделбата?
– Да, во поделба сум. Но, за жал, нема да играм. Актуелното раководство на Балетот, од причини кои не се професионални и уметнички туку поинакви, одлучи целиот ансамбл да се подготвува заедно, а јас поединечно и сама. Сето време работев без партнер, иако требаше да ја толкувам главната улога. Тој факт нека му служи на чест на раководството, особено што јас сум единствената активна првенка во Македонија која ја има одиграно оваа улога. Згора на тоа, јас ја работев со кореографот Хазарос Сурмеан пред седум години кога се поставуваше претставата, што значи дека најмногу ја познавам улогата.
*Која е основната причина што нема да играте: кадровска политика, недостиг на партнер или нешто трето?
– За жал, по заминувањето на првенецот Василиј Чичијашвили, не само јас туку и други солистки од Балетот се оставени без партнер. Постојаното канење на гости, всушност, е само за една балерина, но така не се води репертоар и репертоарска политика. Инаку, заминувањето на Чичијашвили го чувствувам и како лична загуба, бидејќи во изминатите четири години ми беше постојан партнер. Заедно го одигравме целиот репертоар, а со успех ја претставуваме повеќепати Македонија и во странство. Тој беше миленик на нашата публика. Но болна вистина е дека тој не замина туку беше избркан, па дури и депортиран од Македонија. Не сакам да помислам, но сепак се сомневам дека тоа е направено од завист, од оние на кои им пречеа неговиот квалитет и успех кај публиката и критиката. Кога сето оваа лакрдија ја спроведуваше раководството во Балетот, а за жал и со поддршка на Министерството за култура, очекував дека некои вработени во Балетот, кои имаат посредно влијание во политиката, тоа ќе го спречат. Се чини дека се случи токму спротивното, тие да бидат главните организатори на неговото депортирање. Токму на тој начин, оние што требаа да се грижат за Македонскиот балет, практично го уназадија. Со тој потег му овозможија на Загрепскиот балет да добие еден врвен уметник, а Македонија да остане културно многу посиромашна. Впрочем, сиот тој срамен случај и нанесе штета и го извалка образот на нашата култура, па и на сета земја.
* Дали во ансамблот можеби имаше некакви реакции за то случај.
– Не, чудно, но немаше.
* Зошто?
-Од едноставна причина: во Балетот, во сиот ансамбл е внесен страв. Тоа се чувствува во контактите со луѓето, се чувствува во воздухот.
*На кој начин?
– Со директни и индиректни притисоци однатре и однадвор.
* Во смисла на квалитет, каква е моменталната состојбата во Балетот?
– За состојбата говори фактот што веќе го споменав. Балетот е доведен во ситуација кога без постојани гостувања на странски уметници, не може да го одржува репертоарот. Имаме само еден маж првенец – Горан Божинов. Со него соработувам 17 години и го почитувам, но нему годините веќе не му дозволуваат самиот да го носи целиот репертоар. Исто така, мислам дека и атмосферата, од уметнички аспект, се повеќе се политизира, за што нема никаква потреба. Не сакам ниту да ги коментирам најавите дека во МОБ ќе гостуваат кореографи од хип-хоп сцената во Америка. Ако идејата алтернатива на класичната балетска уметност да бидат кореографи од шоу-бизнисот, тогаш е јасно каде се движи Балетот, а и нашата култура. Што се однесува до најавите за редефинирање на репертоарот, повеќе од очигледно е дека тоа не се случува. Костурот на репертоарот и натаму се претстави кои се поставени во изминативе 2-3 години. Ова се однесува и на големата и на малата сцена.
*Сегашното раководство ве обвини како ексдиректори за оставени долгови и нереализирана програма. Коментар?
– За финансиските аспекти на работењето, јас, како поранешен уметнички директор на Балетот, не можам да коментирам. Но знам дека оставивме помалку долгови отколку што наследивме. За уметничките и програмски остварувања подобро од мене ќе говори фактот што во 2006 година за прв пат Балетот ја доби највисоката државна награда "11 Октомври". Не верувам дека државата и одборот немале точна процена за тоа што постигнал Балетот, но веднаш по донесувањето на одлуката за наградата, јас бев разрешена како директор од новите власти во МОБ. За жал, и тоа говори за цената на успехот која некогаш треба да се плати.
* Балетот неодамна доби уште една награда "Златна бубамара".
– Ако таа награда е критериум за една национална институција од областа на уметноста, тогаш коментар не е потребен.
*Што мислите за вечниот проблем со недостиг на балетски кадар?
– За да може една национална установа, каква што е Балетот, да го одржува квалитетот на репертоарот и високите уметнички стандарди на т.н. железен репертоар, нужно е да ги има сите неопходни услови кои ги побаруваат кореографските и сценските стандарди.
Изминативе две години направивме еден исчекор со вработување на 5 нови балетски танчари, а многу членови на ансамблот се здобија со многу високо образовани и специјализации во странство. Би било добро таа политика да трае и натаму. Но, очигледно, и тенденциите се обратни, а дури и првенци се бркаат од Балетот.
*Се зборува дека во МОБ и особено во Балетот има директор во сенка. Што мислите?
– Мислам дека сте во право. Во Балетот раководат две личности од сенка, при што целиот репертоар и програма се приспособуваат за едната од нив. Имам чувство дека Националниот балет како да се приватизира и поради тоа трпат многумина.
*Последен пат пред публиката настапивте како Жизел. Дали сте задоволна?
– Задоволна сум од настапот. Улогата на Жизел е една од најтешките во балетската уметност. Тоа е критериум за успешност на една првенка. На мојата матична сцена во МОБ и на повеќе светски сцени ја имам одиграно повеќе од 35 пати. Жалам што во Македонија како да се одбегнува оваа улога, бидејќи таа подразбира исклучителна техничка и уметничка подготовка.
*Што друго имате на вашиот репертоар?
– Ги играм сите главни улоги кои во моментов се на репертоарот на нашиот балет – во "Есмералда", "Оревокршачка", "Танго" и, секако, во "Жизел". Дирекцијата на Балетот не ме стави само во поделбата во "Шехерезада" што сметам дека не беше професионален туку калкулантски чекор на тие што одлучуваат. Но за оваа улога воопшто и не жалам бидејќи целата претстава трае 30-ина минути, од кои вистинска балетска игра на главната женска улога е само 10 минути. А и тие си играат, како што ние професионално велиме, на полупрсти, без шпиц патики. Тоа и не е некој предизвик за балетско докажување.
*По сите овие улоги, што би било нов предизвик за вас?
– Има уште улоги од класиката, од железниот репертоар кои би сакала да ги одиграм, а кај нас не се поставени. Како одат работиве во Балетот, којзнае дали во догледно време ќе имам шанса нешто такво да заигра. Ете, во моментов ми беше предизвик повторно да ја подготвам Јулија. Работев напорно и тешко, бидејќи работев сама, но многу ми помогна репетиторот Јагода Сланева со која соработувам 17 години. Јулија е една прекрасна улога од класичниот балет која не била често на репертоарот на нашата сцена. А јас за неа добив прекрасни критики од балетските критичари. Иако нема да играм, сепак, како човек од Балетот, ме радува фактот што оваа претстава повторно ќе заживее на сцената, а со тоа на многумина за првпат ќе им се даде шанса да настапат во оваа претстава која изобилува со прекрасни танчарски и драмски елементи, специфични за Шекспир. Д.Стојановиќ
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
ЕУ замрзна 210 милијарди евра руски пари за да ја поддржи Украина, Москва го оцени потегот како „објава на војна“
Европската унија одлучи да ги замрзне средствата на руската централна банка во вредност од околу 210 милијарди евра на неопределено време, со цел тие да се користат за финансиска поддршка на Украина, јавува Ројтерс. Каматата на замрзнатите средства ќе биде наменета за Киев, додека главниот капитал останува блокиран.
Според Ројтерс, Украина ќе мора да го врати заемот само кога Русија ќе ги исплати воените репарации. Од 27-те земји членки на ЕУ, само Унгарија и Словачка гласаа против мерката.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, преку социјалната мрежа X порача дека одлуката е „силна порака до Русија“. Таа нагласи дека мерката е јасен знак дека додека продолжува бруталната војна во Украина, трошоците за Русија ќе продолжат да растат, и дека ЕУ ќе направи сè за да го направи својот сосед посилен „и на бојното поле и на преговарачката маса“.
Москва го оцени потегот како „кражба“ и „објава на војна“. Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев го нарече планот потенцијален „чин на војна“. Амбасадорот на Русија во Германија, Сергеј Нечаев, исто така, го оцени како „кражба“, додека портпаролката на Министерството за надворешни работи, Марија Захарова, објави дека Русија ќе даде „најстрога реакција“.
Кремљ веќе презеде правни чекори: руската централна банка поднесе тужба против белгиската финансиска куќа „Евроклир“, која управува со околу 185 милијарди евра од замрзнатите руски средства. Останатите 25 милијарди евра се сместени во банки во Белгија и Франција. Русија ја обвинува „Евроклир“ за нелегално спречување пристап до средствата.
Во посебна изјава, руската централна банка го нарече планот на ЕУ за користење на средствата за помош на Украина „нелегален и спротивен на меѓународното право“.
ЕУ го нарекува овој инструмент „заем за репарација“, кој треба да се утврди на претстојниот самит, а замрзнувањето на средствата претставува значителен притисок врз Кремљ, кој досега се обидува да најде правни и дипломатски начини за реакција.
Свет
Приведен еден осомничен за пукањето на Универзитетот Браун во САД
Полицијата во Провиденс приведе едно лице во врска со пукањето на Универзитетот Браун, во кое загинаа двајца студенти, а девет други беа повредени.
Портпаролката на службата за јавна безбедност на Провиденс, Кристи ДосРејс, за Ројтерс изјави дека „лице од интерес“ е во притвор по пукањето на универзитетот во Род Ајленд.
Повеќе од 400 полицајци беа ангажирани да бараат осомничен кој влегол со огнено оружје во зграда каде студентите полагале испити.
Пристапот до делови од кампусот беше ограничен, а полицијата остана на местото на настанот.
Агенти од ФБИ и Бирото за алкохол, тутун, огнено оружје и експлозиви соработуваат со локалната и државната полиција во истрагата.
Службениците објавија видео од осомничениот, за кој се верува дека е маж на околу 30 години облечен во црно.
Истражителите пронашле чаури на местото на настанот, а вооружениот напаѓач избегал по пукањето.
Свет
Зеленски: Украина се откажува од НАТО во замена за безбедносни гаранции
Украина е подготвена да се откаже од членството во НАТО во замена за западни безбедносни гаранции, како компромис за завршување на војната со Русија, изјави претседателот Володимир Зеленски пред разговорите со американски претставници во Берлин.
Зеленски оцени дека безбедносните гаранции од САД, европските земји и други партнери, би можеле да спречат нова руска инвазија и претставуваат значаен отстап од украинска страна.
Тој потсети дека членството во НАТО долго време беше стратешка цел на Украина и дел од уставните определби на земјата.
Иако официјалниот состав на разговорите во Берлин не е објавен, американски функционер потврди дека специјалниот пратеник на поранешниот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и Џаред Кушнер ќе учествуваат на средбите со украински и европски претставници.

