Свет
Судиите под диригиран медиумски притисок за притворски казни
Со сензационализам и со медиумска помпа
не се добива битката со криминалот и корупцијата, порачуваат експертите
Со сензационализам и со медиумска помпа
не се добива битката со криминалот и корупцијата, порачуваат експертите
Гордана Дувњак
Тешката артилерија што се користи во борбата против корупцијата и криминалот не
смее да го „убие“ принципот на пресумпција на невиност, оценуваат експертите.
Тие предупредуваат дека секое демократско општество мора да води голема сметка
да не дојде до расчекор меѓу потребата да се обезбеди ефикасна правна држава и
човековите права и слободи. Мерката притвор не треба да биде начин за
казнување, туку само еден од начините за обезбедување присуство на лицата кои
дошле во судир со законот. Поради тоа што станува збор за најтешката мерка,
која во својата суштина претставува ограничување на слободата, познавачите на
оваа материја апелираат притоврот да се користи крајно внимателно. Медиумските
спектакли со приведувања „во живо“ на осомничени лица, создаваат дополнителен
притисок врз истражните судии, по секоја цена да се одреди притвор, дури и во
случаи кога за тоа не е неопходно.
Искуството на скопскиот адвокат и поранешен државен јавен обвинител Стеван
Павлески говори дека во практиката постојат две ситуации.
„Во таканаречените ’безначајни‘ и ’неатрактивни‘ предмети, кои не се следени со
сензација и медиумска помпа, истражните судии се крајно професионални и
коректни во изрекувањето на мерката притвор. Но, за сите оние случаи, за кои
постои нагласено интересирање од јавноста, а особено од политиката, заради
собирање политички поени, по правило истражните судии по професионална инерција
се одлучуваат да одредат притвор, дури и ако нема опасност од бегство,
повторување на делото или влијание на сведоци“.
Тој смета дека со помош на медиумите, полициски соопштенија или партиски
прес-конференции се создава претходна атмосфера дека осомничените по секоја
цена мора да се притворат, затоа што, наводно, планираат бегство или ќе влијаат
на сведоци. Според него, од неговата адвокатска практика такви биле случаите
„Југ“, „Кинески ѕид“, „Бачило“ .
Она на што сака посебно да обрне внимание Павлески е тоа што истражните судии
не ја почитуваат пресудата на Врховниот суд од 1994 година, кога токму по
барање заштита на законитоста, највисокиот суд се произнесол дека секое решение
за определување притоврска мерка треба да биде „дебело“ аргуемтнирано од
истражниот судија.
Тоа масовно не се почитува од судиите. Тие и натаму доставуваат ’голи‘
решенија, во кои само се цитираат одредбите од Законот за кривична постапка,
без да се образложи зошто судијата се сомнева дека осомничениот ќе бега, ќе го
повтори делото или ќе влијае на сведоци.
И д-р Звонимир Јанкуловски, експерт по човекови права и професор на
Американскиот колеџ, убеден е дека судиите лесно се определуваат за мерката
притвор и тоа не од сега, туку од 2002 година наваму.
„Која е логиката судијата да посегне по најтешката мерка, кога на дофат има и
други мерки за обезбедување присуство. Се прашувам каква е функцијата на
притворањето на д-р Докиќ, или на оние цариници што се фатени на дело со 10
евра мито, ако не е тоа казнување и морална и јавна дисквалификација“,
потенцира Јанкуловски.
Хелсиншкиот комитет во својот последен извештај посочи и на непочитување на начелото
на пресумпција на невиност. На тапет на оваа невладина организација се најдоа
„рамноправно“ и МВР и медиумите кои ,водени од свои цели, масовно го кршат ова
основно човеково право.
Забелешките на Хелсиншки комитет се однесуваат на објавувањето оперативни
снимки на Министерството за внатрешни работи од одделни приведувања, кои биле
доставени само до одделни медиуми, на кои претходно им се најавуваат акциите.
На овој начин е повредено правото на приватност, личниот и семеен живот и
угледот и достоинството на уапсените, права што им се загарантирани со Уставот
и Европската конвенција за човекови права. Критиките до медиумите се дека
дозволиле да бидат инструментализирани за дневнополитичките потреби на МВР, со
самото прикажување го повредиле и правото на приватност на овие лица.
На темата „пресумција на невиност“ слично размислуваат и нашите двајца
соговорници.
„Имаме апсурдни ситуации, полицијата за многу случаи тврди дека поседува
несоборливи докази, уште пред судот да го каже последниот збор“, укажува
Павлески. Тој вели дека недозволиво е и тоа што се случува во последно време во
медиумите предвреме да се најавуваат идни апсења, или да се проверува дали
некој е приведен“, додава адвокатот. „ За каква пресумпција на невиност
говориме, кога прогласуваме криминалци, без тоа да се докаже“, подвлекува
Јанкуловски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Мамдани објави водич за имигранти: „Вака треба да реагирате ако ве пресретне имиграционата“
Новиот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, објави видео на социјалните мрежи во кое ги објаснува правата на мигрантите кога се среќаваат со агенти на американската Служба за имиграција и царина (ICE).
Видеото беше објавено неколку дена откако федералните агенти извршија рација во Менхетен, предизвикувајќи протести во близина на Кинеската четврт.
Мамдани, кој ќе ја преземе функцијата градоначалник на 1 јануари, рече дека ќе заштити околу три милиони имигранти кои живеат во Њујорк. „Сите можеме да се спротивставиме на ICE ако ги знаеме нашите права“, рече тој.
Know your rights. Protect your neighbors.
New York is — and always will be — a city for all immigrants. pic.twitter.com/nuntRzgEwq
— Zohran Kwame Mamdani (@ZohranKMamdani) December 7, 2025
Објавувањето на видеото дава прв поглед на тоа како Мамдани планира да ги управува тензиите меѓу политиката на „град засолниште“ на Њујорк и федералните операции за имиграција на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Мамдани, кој ќе стане првиот муслимански градоначалник на Њујорк, освои 50,4 проценти од гласовите, победувајќи го поранешниот гувернер Ендру Куомо на демократските прелиминарни избори и општите избори. Трамп најави репресија врз градовите засолниште и се закани дека ќе ги задржи федералните средства од локалните самоуправи кои одбиваат да соработуваат со федералните органи за спроведување на имиграцијата.
Со оглед на тоа што ICE спроведува рации во неколку американски градови, упатствата на Мамдани би можеле да влијаат на однесувањето на милиони имигранти во Њујорк кога ќе се сретнат со федерални агенти.
Во видеото, Мамдани ги наведува клучните права на луѓето кои се среќаваат со агенти на ICE. Тој објасни дека луѓето имаат право да одбијат да разговараат со федералните агенти за имиграција, да ги снимаат без да им ја нарушуваат работата и да им забранат влез во приватни простори.
Според Мамдани, агентите на ICE не можат да влегуваат во домови, училишта или приватни простории на работни места без судска наредба потпишана од судија.
„ICE има законско право да ве лаже, но вие имате право да молчите. Ако ве приведат, секогаш можете да прашате: „Дали сум слободен да заминам?“ и да продолжите да прашувате додека не добиете одговор“, рече Мамдани во видеото.
Свет
Зеленски: Преговорите со Америка не се лесни
Разговорите со американските претставници за мировниот план за Украина беа конструктивни, но не и лесни, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски пред планираните консултации со европските лидери во наредните денови.
Во саботата, Зеленски разговараше со специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, а се очекува да се сретне и со француските, британските и германските лидери во Лондон денес. Планирани се понатамошни разговори во Брисел.
„Американските претставници ги знаат основните украински позиции“, рече Зеленски во своето вечерно обраќање. „Разговорот беше конструктивен, иако не и лесен“, додаде тој.
Трамп рече дека завршувањето на војната на Русија во Украина, која сега се приближува кон својата четврта година и е најсмртоносниот конфликт во Европа од Втората светска војна, останува неговиот најтежок предизвик во надворешната политика.
И покрај посредништвото на САД и повремените контакти на високо ниво, напредокот во мировните преговори е бавен, а споровите околу безбедносните гаранции за Киев и статусот на територијата окупирана од Русија сè уште не се решени.
Москва вели дека е отворена за преговори и ги обвинува Киев и Западот за блокирање на мирот, додека Украина и нејзините сојузници велат дека Русија одолговлекува и користи дипломатија за да ги консолидира своите придобивки.
Европските лидери поддржаа постепен дипломатски процес за Украина, поврзан со долгорочни безбедносни гаранции и континуирана воена помош. Трамп, сепак, се фокусираше на постигнување брз договор и поделба на товарот, а дипломатите предупредуваат дека сите разговори остануваат кревки и ранливи на промените во политиката на САД, објавува „Ројтерс“.
Свет
Вода протече низ таванот на Лувр, оштетени стотици вредни предмети
Во познатиот музеј Лувр во Париз, се случи протекување на вода, а неколку стотици предмети од египетскиот дел беа оштетени. Инцидентот се случува само неколку недели откако дрската кражба на накит покрена прашања за безбедноста на музејот и застарената инфраструктура, објавува The Guardian.
Заменик-директорот на музејот, Франсис Штајнбок, потврди дека „помеѓу 300 и 400 дела“ биле погодени од протекувањето, откриено на 26 ноември. Како што објасни, станува збор за „египтолошки списанија“ и „научна документација“ што ја користат истражувачите.
Штајнбок нагласи дека оштетените предмети, кои датираат од крајот на 19-ти и почетокот на 20-ти век, биле „исклучително корисни“, но „во никој случај не се уникатни“. „Ниеден историски артефакт не беше засегнат од оваа штета“, рече тој. „Во оваа фаза, немаме непоправливи и дефинитивни загуби во овие колекции.“
Лувр објави внатрешна истрага, наведувајќи случајно отворен вентил во системот за греење и вентилација, што предизвикало истекување на вода низ таванот на крилото Молиен, каде што се чувале вредни документи.
Директорот на музејот додаде дека „целосно застарениот“ систем не функционирал со месеци и дека неговата замена не е закажана до септември 2026 година.
Инцидентот дополнително го привлече вниманието кон проблемите со инфраструктурата на музејот, кои почнаа гласно да се дискутираат по кражбата на накит од 102 милиони долари во октомври, кога банда ги украде вредните предмети сред бел ден за само седум минути.
„Оштетените дела ќе бидат сушени, испратени во книговезница за реставрација, а потоа вратени на полиците“, објави Штајнбок.
За да се финансираат потребните структурни подобрувања, Лувр, исто така, објави зголемување на цените на билетите кон крајот на ноември.
Зголемувањето од 45% значи дека туристите од надвор од ЕУ, вклучувајќи ги посетителите од САД, Велика Британија и Кина, ќе платат 32 евра за влез. Музејот очекува овој потег да ги зголеми годишните приходи за околу 23 милиони долари. Лувр, за потсетување, го посетиле 8,7 милиони луѓе во 2024 година, од кои 69% биле странски државјани.

