Свет
Судиите под диригиран медиумски притисок за притворски казни
Со сензационализам и со медиумска помпа
не се добива битката со криминалот и корупцијата, порачуваат експертите
Со сензационализам и со медиумска помпа
не се добива битката со криминалот и корупцијата, порачуваат експертите
Гордана Дувњак
Тешката артилерија што се користи во борбата против корупцијата и криминалот не
смее да го „убие“ принципот на пресумпција на невиност, оценуваат експертите.
Тие предупредуваат дека секое демократско општество мора да води голема сметка
да не дојде до расчекор меѓу потребата да се обезбеди ефикасна правна држава и
човековите права и слободи. Мерката притвор не треба да биде начин за
казнување, туку само еден од начините за обезбедување присуство на лицата кои
дошле во судир со законот. Поради тоа што станува збор за најтешката мерка,
која во својата суштина претставува ограничување на слободата, познавачите на
оваа материја апелираат притоврот да се користи крајно внимателно. Медиумските
спектакли со приведувања „во живо“ на осомничени лица, создаваат дополнителен
притисок врз истражните судии, по секоја цена да се одреди притвор, дури и во
случаи кога за тоа не е неопходно.
Искуството на скопскиот адвокат и поранешен државен јавен обвинител Стеван
Павлески говори дека во практиката постојат две ситуации.
„Во таканаречените ’безначајни‘ и ’неатрактивни‘ предмети, кои не се следени со
сензација и медиумска помпа, истражните судии се крајно професионални и
коректни во изрекувањето на мерката притвор. Но, за сите оние случаи, за кои
постои нагласено интересирање од јавноста, а особено од политиката, заради
собирање политички поени, по правило истражните судии по професионална инерција
се одлучуваат да одредат притвор, дури и ако нема опасност од бегство,
повторување на делото или влијание на сведоци“.
Тој смета дека со помош на медиумите, полициски соопштенија или партиски
прес-конференции се создава претходна атмосфера дека осомничените по секоја
цена мора да се притворат, затоа што, наводно, планираат бегство или ќе влијаат
на сведоци. Според него, од неговата адвокатска практика такви биле случаите
„Југ“, „Кинески ѕид“, „Бачило“ .
Она на што сака посебно да обрне внимание Павлески е тоа што истражните судии
не ја почитуваат пресудата на Врховниот суд од 1994 година, кога токму по
барање заштита на законитоста, највисокиот суд се произнесол дека секое решение
за определување притоврска мерка треба да биде „дебело“ аргуемтнирано од
истражниот судија.
Тоа масовно не се почитува од судиите. Тие и натаму доставуваат ’голи‘
решенија, во кои само се цитираат одредбите од Законот за кривична постапка,
без да се образложи зошто судијата се сомнева дека осомничениот ќе бега, ќе го
повтори делото или ќе влијае на сведоци.
И д-р Звонимир Јанкуловски, експерт по човекови права и професор на
Американскиот колеџ, убеден е дека судиите лесно се определуваат за мерката
притвор и тоа не од сега, туку од 2002 година наваму.
„Која е логиката судијата да посегне по најтешката мерка, кога на дофат има и
други мерки за обезбедување присуство. Се прашувам каква е функцијата на
притворањето на д-р Докиќ, или на оние цариници што се фатени на дело со 10
евра мито, ако не е тоа казнување и морална и јавна дисквалификација“,
потенцира Јанкуловски.
Хелсиншкиот комитет во својот последен извештај посочи и на непочитување на начелото
на пресумпција на невиност. На тапет на оваа невладина организација се најдоа
„рамноправно“ и МВР и медиумите кои ,водени од свои цели, масовно го кршат ова
основно човеково право.
Забелешките на Хелсиншки комитет се однесуваат на објавувањето оперативни
снимки на Министерството за внатрешни работи од одделни приведувања, кои биле
доставени само до одделни медиуми, на кои претходно им се најавуваат акциите.
На овој начин е повредено правото на приватност, личниот и семеен живот и
угледот и достоинството на уапсените, права што им се загарантирани со Уставот
и Европската конвенција за човекови права. Критиките до медиумите се дека
дозволиле да бидат инструментализирани за дневнополитичките потреби на МВР, со
самото прикажување го повредиле и правото на приватност на овие лица.
На темата „пресумција на невиност“ слично размислуваат и нашите двајца
соговорници.
„Имаме апсурдни ситуации, полицијата за многу случаи тврди дека поседува
несоборливи докази, уште пред судот да го каже последниот збор“, укажува
Павлески. Тој вели дека недозволиво е и тоа што се случува во последно време во
медиумите предвреме да се најавуваат идни апсења, или да се проверува дали
некој е приведен“, додава адвокатот. „ За каква пресумпција на невиност
говориме, кога прогласуваме криминалци, без тоа да се докаже“, подвлекува
Јанкуловски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Сиднеј влезе во Новата година: 3.000 полицајци низ градот по неодамнешниот масакр
Сиднеј денес ја дочека новата 2026 година со спектакуларен огномет во услови на засилена безбедност, две недели откако во вооружен напад беа убиени 15 лица на еврејска прослава на плажата Бонди во градот.
Организаторите одржаа минута молчење во 23 часот по локално време за да им оддадат почит на жртвите од нападот. Харбор Бриџ беше осветлен во бело, а на неговите столбови беше проектирана менора, симбол на јудаизмот.
„По трагичниот крај на годината за нашиот град, се надеваме дека новогодишната ноќ ќе ни даде можност да се собереме и да се надеваме со надеж на мирна и среќна 2026 година“, изјави градоначалничката на Сиднеј, Кловер Мур, пред настанот.
Вооружените лица, татко и син, убија 15 лица на прославата на Ханука на плажата Бонди на 14 декември. Тоа е најлошото масовно убиство во Австралија во последните речиси три децении, што ја шокира нацијата и предизвикува страв од растечки антисемитизам во земјата.
Традиционалните божиќни прослави на плажата оваа година беа поскромни и неколку новогодишни забави беа откажани. Околу 3.000 полицајци, некои со пушки, беа распоредени во градот за време на главната забава, која обично привлекува повеќе од еден милион луѓе.
„Мораме да покажеме пркос пред ова ужасно злосторство и да испратиме порака дека нема да бидеме заплашени од таков тероризам и дека нема да го промениме начинот на кој живееме во нашиот прекрасен град“, изјави премиерот на Нов Јужен Велс, Крис Минс.
Европа
(Видео) Русите објавија снимка: „Ова е дронот со кој ја нападнаа резиденцијата на Путин“
Руската војска денеска повторно ја обвини Украина дека со дронови ја нападнала резиденцијата на претседателот Владимир Путин, објавувајќи видео од беспилотно летало кое наводно е соборено во нападот, што Киев го отфрли како невистинито, а највисокиот дипломат на Европската Унија рече дека е „намерно одвлекување на вниманието“.
Руското Министерство за одбрана објави видео на кое се гледа војник со покриено лице во близина на остатоците од дронот, тврдејќи дека леталото превезувало шест килограми експлозив.
FIRST FOOTAGE OF UKRAINE'S DRONE TARGETED PUTIN'S RESIDENCE
The Russian Defense Ministry publishes flight path of Ukraine's UAVs that took off from Sumy and Chernigov regions pic.twitter.com/VlQA8ZriLg
— Sprinter Press (@SprinterPress) December 31, 2025
Москва го обвини Киев дека користел 91 дрон за напад врз резиденцијата на Путин во Валдај, помеѓу Москва и Санкт Петербург, во понеделник вечерта.
Украина веднаш го негираше ова, нагласувајќи дека нема докази за ова и дека Москва се обидува да го оправда блокирањето на преговорите за прекин на конфликтот.
Шефицата за европска надворешна политика, Каја Калас, ја обвини Русија дека се обидува да ги саботира мировните напори со овие „неосновани“ обвинувања.
Russia’s claim that Ukraine recently targeted key government sites in Russia is a deliberate distraction. Moscow aims to derail real progress towards peace by Ukraine and its Western partners.
No one should accept unfounded claims from the aggressor who has indiscriminately…
— Kaja Kallas (@kajakallas) December 31, 2025
„Тврдењето на Русија дека Украина неодамна нападнала клучни владини објекти во Русија е намерно одвлекување на вниманието. Москва има за цел да спречи вистински напредок кон мирот од страна на Украина и нејзините западни партнери“, рече таа на платформата Икс.
Свет
(Видео) Судир на возови на железничката пруга кон Мачу Пикчу: еден загинат, десетици повредени
Во тешка железничка несреќа во близина на најпознатата туристичка атракција во Перу, Мачу Пикчу, загина машиновозач, а најмалку 40 лица беа повредени. Директниот судир меѓу два воза се случи на единствената железничка линија што води до древниот град на Инките, јавува Би-би-си.
Според соопштението на локалните власти, на местото на настанот биле испратени 20 амбулантни возила, а повредените биле однесени во медицински установи во блискиот град Куско. Здравствен службеник за Ројтерс изјави дека најмалку 20 од повредените се во сериозна состојба.
A train driver was killed and 40 more people were injured in Peru after two trains collided on the railway leading to the Inca citadel of Machu Picchu, the Andean nation's top tourist site https://t.co/4zbPcazV2a pic.twitter.com/dKDhnjWKgV
— Reuters (@Reuters) December 31, 2025
Американската амбасада во Перу потврди дека меѓу повредените има американски државјани, додека полицијата сè уште ги идентификува сите вклучени во несреќата. Локалниот медиум Peru21 известува дека стотици туристи сè уште чекаат да бидат евакуирани од местото на несреќата, што е отежнато поради многу непристапниот терен.
Судирот се случил на линијата што ги поврзува станицата Олантајтамбо и Агуас Калиентес, најблискиот град до Мачу Пикчу, а патувањето помеѓу двете станици вообичаено трае околу 90 минути.
Во несреќата учествувале возови на PeruRail и Inca Rail. „Длабоко жалиме за тоа што се случи“, соопшти PeruRail, додавајќи дека нивниот персонал веднаш им пружил прва помош на машиновозачот, кондуктерот и патниците. Причината за несреќата сè уште е непозната.

