Свет
Над 700 тужби против Македонија чекаат правда во Стразбур

Само за три месеци од 2007 година судот
во Стразбур досудил две пресуди на штета на државата, а
една од тужбите против Македонија била отфрлена како неоснована
СПОРЕД ЕВРОПСКИОТ СУД ЗА ЧОВЕКОВИ ПРАВА
Само за три месеци од 2007 година судот
во Стразбур досудил две пресуди на штета на државата, а
една од тужбите против Македонија била отфрлена како неоснована
Над 700 тужби против Македонија годинава чекаат судска разврска пред
Европскиот суд за човекови права во Стразбур. Се очекува тужбите да бидат
разгледани до крајот на 2007 година. Иако голем дел од тие тужби ќе бидат
отфрлени, најчесто поради нецелосна документација, сепак, статистиката покажува
дека расте бројот на пресуди против државата пред судот во Стразбур.
Македонски државјани се’ почесто ја тужат државата во Стразбур за кршење на
човековите права, незадоволни што македонските судови со години не можат да
донесат правосилна одлука. Најновата анализа на Европскиот суд покажува дека за
годинава има 726 тужби во кои е тужена државата Македонија. Само за три месеци
од 2007 година судот во Стразбур досудил две пресуди на штета на државата, а
една од тужбите против Македонија била отфрлена како неоснована.
Според судијката Маргарита Цаца-Николовска, судија во Европскиот суд, бројката
на тужби против Македонија е голема ако се земе предвид бројот на жители во
државата.
Во минатата година судот во Стразбур пресудил дури 8 случаи против Македонија.
Ако се споредат податоците со изминатите осум години, тогаш ќе се утврди дека
лани биле донесени над 60 отсто од сите пресуди против Македонија.
Првата пресуда против државата била донесена во 2001 година. Во наредната
година имало еден случај на спогодбена одлука меѓу државата и тужителот.
Оттогаш дури три години Македонија не загубила ниту една тужба пред судот во
Стразбур. Во 2005 година Европскиот суд четири пати и’ пресуди на бавната
правда на македонските судови. Двојно повеќе пресуди Македонија загуби лани.
Според македонскиот Хелсиншки комитет, загубените пресуди во 2006 година
Владата на Македонија ќе ја чинат околу 90.000 евра.
БАВНОТО СУДСТВО ЈА ПРАЗНИ ДРЖАВНАТА
КАСА
Најчеста причина поради која македонските граѓани се одлучуваат да ја тужат
сопствената држава е неефикасноста на судскиот систем. Бавното судство е
рак-рана поради која се губат предмети во Стразбур, тврдат и во државниот
Управен инспекторат.
– Најчесто апликантите од Македонија се жалат на должината на судските
постапки, но има тужби и по други повреди на Европската конвенција за човекови
права – вели судијката Маргарита Цаца-Николовска.
Во Хелсиншкиот комитет на Македонија велат дека одолжувањето на судските
постапки во Македонија најчесто е поради бавноста во одлучувањето на Врховниот
суд. Во Комитетот тврдат дека основните проблеми се пасивноста на органите на
судската власт, лошата организација на судството, пинг-понг со судските
предмети, неажурност и други проблеми.
– Европскиот суд нема утврдено точно колку време е потребно да помине пред
донесување конечна судска одлука за една постапка да се води како судење во
неразумен рок. Судот, сепак, има воспоставено стандарди во делот на повреда на
правото на судење во разумен рок, кое е условено од вкупното траење на
постапката – вели Јелена Јовановска-Брезоска, надворешна соработничка на
Комитетот.
СЕ ЧЕКА ОДЛУКА ЗА ТУЖБИ ОД
2001 ГОДИНА
Доказ дека и Европскиот суд за човекови права во Стразбур долго време ги решава
процесите против државите е фактот што пред судот во моментов се одлучува за
тужби од 2003 и 2004 година, но има и голем број преостанати предмети од 2001
година.
Двата предмета против Македонија за кои годинава беше одлучено потекнуваат од
2001 година. Во првиот случај, Европскиот суд за човекови права во Стразбур ја
осуди Македонија на парична казна од над 12.000 евра за полицискиот ќотек врз
штипјанецот Јашар Перушан, што се случил пред седум години. Во вториот случај,
пензионерот Томислав Доцевски (74) од Куманово доби спор против државата
бидејќи Врховниот суд на Македонија осум години одлучувал дали тој може да
добие поголема пензија од онаа што му ја доделил Фондот за пензиско и
инвалидско осигурување. Судот во Стразбур нему му досуди 3.600 евра за
нематеријална отштета, а остатокот од неговите барања биле отфрлени.
Се очекува бројот на тужби против Македонија да расте во наредните години.
Александар Манасиев
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Првпат во историјата откриени комарци во Исланд

Комарци се откриени во Исланд, првпат во историјата, откако овој месец беа пронајдени три примероци во Ќос, рурална долина во близина на фјордот Хвалфјордур, објави Исландската национална радиодифузија.
Откритието првично го објави ентузијастот за инсекти Бјорн Хјалтасон во Фејсбук групата Skordyr a Islandi (Инсекти во Исланд). Примероците потоа беа испратени во Исландскиот институт за природна историја за анализа, каде што ентомологот Матијас Алфредсон потврди дека навистина станува збор за комарци.
Видот беше идентификуван како Culiseta annulata, комарец отпорен на студ, вообичаен во северна Европа.
„Многу е веројатно дека комарците ќе станат постојани жители тука“, рече Алфредсон. „Овој вид обично ја поминува зимата во потопли, позаштитени подрачја, како што се подруми и објекти за добиток.“
Иако комарците повремено пристигнувале во Исланд како слепи патници со авиони, ова е првпат да бидат пронајдени како живеат и преживуваат во дивината на исландска почва.
Научниците со години предупредуваат дека комарците би можеле да станат постојани жители на Исланд, особено откако ситните муви успешно се прилагодија на локалната клима во 2015 година.
Откривањето на комарци во Исланд, велат експертите, сугерира дека климатските промени и промените во животната средина им овозможуваат на видовите инсекти отпорни на студ да се шират подалеку на север од кога било досега.
Свет
Новинар: „Кој ја избра Будимпешта како место за средба?“; Белата куќа: „Мајка ти“

Откако американскиот претседател Доналд Трамп најави уште една средба со рускиот претседател Владимир Путин, овој пат во Будимпешта, новинар на „Хафингтон Пост“ ја праша Белата куќа: „Зошто Будимпешта?“.
Токму во унгарската престолнина беше потпишан Меморандумот од Будимпешта во 1994 година, со кој Украина се откажа од својот нуклеарен арсенал наследен од распадот на СССР, во замена за гаранции дека Русија ќе го почитува својот територијален интегритет.
Путин ги прекрши овие ветувања во 2014 година со анексијата на Крим, а потоа и со војната во Донбас, која кулминираше со целосна инвазија на Украина во 2022 година.
„ХафПост“ ја праша Белата куќа кој ја избрал локацијата на средбата. Одговорот дојде брзо. Портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, одговори со порака: „Мајка ти“.
For context, S.V. Dáte of the Huffington Post is not a journalist interested in the facts. He is a left-wing hack who has consistently attacked President Trump for years and constantly bombards my phone with Democrat talking points.
Just take a look at @svdate’s feed, it reads… https://t.co/NxWn2mdUsa pic.twitter.com/v7owI5N4us
— Karoline Leavitt (@PressSec) October 20, 2025
Откако новинарот С.В. Дејт ја праша Ливит дали нејзиниот одговор ѝ е смешен, по што следеше нов напад: „Смешно ми е што се сметате себеси за новинар. Вие сте левичарски агитатор кого никој не го сфаќа сериозно – дури ни вашите колеги, едноставно не ви го кажуваат тоа во лице. Престанете да ми ги испраќате вашите пристрасни и глупави прашања“, напиша Ливит.
Подоцна објави јавна порака на официјалниот профил на Белата куќа на платформата X, заедно со снимка од пораката:
„С.В. Дејт од ‘Хафингтон пост’ не е новинар заинтересиран за факти. Тој е левичарски активист кој со години го напаѓа претседателот Трамп и постојано ми го бомбардира телефонот со демократски тези. Погледнете го неговиот профил, изгледа како негов личен дневник против Трамп. Активистите кои се преправаат дека се новинари им прават лоша услуга на медиумите.“
„ХафПост“ одговори велејќи дека ќе продолжи да поставува прашања до портпаролите на Трамп, особено до оние на кои не сакаат да одговорат.
„Училишното малтретирање нема да нè спречи. Слободните и независни медиуми мора да ги постават тешките прашања“, се вели во уредничкиот текст.
Регион
Бугарија може да му дозволи на Путин да прелета над земјата за да се сретне со Трамп во Будимпешта

Авионот што го превезува рускиот претседател Владимир Путин би можел да добие права за прелет над Бугарија, за да може рускиот лидер да присуствува на состанок со американскиот претседател Доналд Трамп во Будимпешта, според министерот за надворешни работи Георгиев, објави државното радио.
„Доколку има напори за постигнување мир, ако тоа е услов за одржување на состанок, тогаш најлогично е да се овозможи состанок од ваков тип на изводлив начин“, рече Георгиев, според извештајот.
Георгиев зборуваше на маргините од состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во Луксембург. Една можна воздушна рута од Москва до Будимпешта ги опфаќа Црното Море, Бугарија и Србија, но бугарскиот воздушен простор е затворен за руски авиони од инвазијата на Украина во февруари 2022 година.
Други рути се протегаат на север, низ Белорусија и Полска или преку Балтичкото Море, Германија и Чешка. Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и американскиот државен секретар Марко Рубио, кои се задолжени за подготовка на самитот Путин-Трамп, разговараа во понеделник, објави руското Министерство за надворешни работи.
Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде потерница по Путин, а Унгарија е во процес на повлекување од таа меѓународна институција.
Москва го отфрла обвинението на МКС и ја прогласува потерницата по Путин за доказ за непријателството на Западот кон Русија.