Свет
Судовите пресудуваат без докази
Форензичарите од Институтот
предлагаат да се формира екипа за криминални дела со предвидени казни над 5
години, во која ќе има докажани експерти
ИНСТИТУТОТ ЗА СУДСКА МЕДИЦИНА
ОБВИНУВА
Форензичарите од Институтот
предлагаат да се формира екипа за криминални дела со предвидени казни над 5
години, во која ќе има докажани експерти
Политички притисоци, нестручни
и нарачани вештачења, потпишување посмртници од ракав и недозволување да се
прави обдукција се причини за неоткривање на многу можни убиства и осудување на
лица без докази, тврдат од Институтот за судска медицина. Директорот на
Институтот, Алексеј Дума, вели дека односите помеѓу Институтот и државните
институции се полоши од кога било во неговата триесетгодишна кариера.
– Се случуваат апсурдни ситуации, а најдебелиот крај го извлекуваат невините
граѓани. Се вршат притисоци, се нарачуваат вештачења, нестручни лица
обезбедуваат докази што се пресудни во судската постапка. Тоа се големи
проблеми во правниот систем. Политички моќници пред неколку недели инсистирале
кај истражен судија во Тетово да не се испратат тела од сообраќајна несреќа на
обдукција поради непознати причини и тие не беа испратени. Поради политички
притисоци, истражните судии не ги испратиле телата и на средношколецот Ванчо
Јосифовски од Тетово и на двајцата работници од „Бриони“, поради што беа
изгубени многу важни докази за овие случаи – вели Дума.
Експертите од Институтот за судска медицина се сомневаат во стручноста на некои
судови во државава кога станува збор за увид на убиства и сметаат дека е
неразбирливо како им се дозволува на судови што досега имале еден или воопшто
немале такви случаи да го работат тоа.
– Неискусните судии не знаат какво прашање да постават. Доволно е да им кажат
дека човекот висел на јаже за да прифатат дека станува збор за самоубиство.
Никој не го сфаќа сериозно правилото од судската практика дека „недокажано
самоубиство е прикриено убиство“- објаснуваат тие.
Во Институтот за судска медицина годишно се прават околу 300 обдукции. Оттаму
велат дека бројот не соодветствува на реалноста бидејќи многу тела од
самоубиства, сообраќајки, смртни случаи во болниците, како од западниот дел на
државава така и од Источна Македонија, не се даваат на обдукција.
Како случај во кој обвинетиот е осуден врз основа на погрешни докази го
споменуваат случајот со Џемо Зејнелов (22), кој беше осуден за убиство на Ајше
Демирова (14) од Штип.
– Тој случај е доказ дека нестручни лица вршат многу сериозна работа. Вештото
лице само со надворешен преглед заклучил дека девојчето е задавено. Тоа е
апсурд, затоа што за таков заклучок мора да се отвори телото. Покрај тоа,
стануваше збор за изгниен леш кај кој е неверојатно тешко да се докаже дека е
задавен со раце. Втората катастрофална грешка е тоа дека девојчето имало
фрактура на вратот во сите правци. Такво објаснување не постои во науката. Се’
мора да се објасни детаљно и да се образложи што е тоа што го предизвикало. Во
овој случај не е можно да се направат такви повреди со голи раце. Такви повреди
се можни само од пад од височина или од сообраќајна несреќа. Според мене,
човекот е осуден без докази поради нестручното вештачење. Штипскиот Апелациски
суд за судско медицинска експертиза користи очен лекар затоа што татко му бил
патолог – тврди Дума. Форензичарите од Институтот предлагаат да се формира
екипа за криминални дела со предвидени казни над 5 години, во која ќе има
докажани експерти што во секое време ќе прават увиди на целата територија на
државава.
– Работни групи уште пред две години ги дефинираа работите за начинот на вршење
на увид, принципи во предистражната постапка, поделбата на работните задачи и
начини на плаќање на вештачењето. Документите беа предадени во Министерствата
за правда и за внатрешни работи и оттогаш ништо. Сигурно на некој му одговара
ваквата ситуација, па затоа не презема ништо за да се подобри ситуацијата.
Сметаме дека граѓаните на земјава не се од втор ред и нив не може да им се суди
со докази што веќе во ниедна европска земја не се користат и не се прифаќаат-
велат тие.
Претседателот на Здружението на судски вешти лица, Димитар Андоновски, се
согласува дека нестручни или нарачани експертизи на вешти лица може да го
променат епилогот од судските процеси: невини да лежат во затвор, а виновни да
бидат на слобода.
– Се случува да има големи разлики во вештачења за ист случај. Судот треба да
побара ново, независно вештачење, а потоа, ако утврди дека некое од двете
вештачења било нарачано, тогаш веднаш треба да се побара кривична одговорност –
вели Андоновски.
Тој тврди дека постојат случаи кога е поведена судска постапка против вешти
лица за вакви малверзации.
Бесплатни вештачења
за 800.000 евра годишно
Бараме од државата да одвои од
буџетот 800.000 евра годишно за Институтот, а за возврат сите вештачења ќе ги
работиме бесплатно. Парите нема да ги ставиме в џеб, туку ќе бидат наменети за
едукација, за апарати и за тековно одржување на опремата. Ако смета Владата
дека бараме премногу пари, се согласуваме да направат тим што ќе ги пресмета
нашите трошоци, но да не се изгуби на квалитет во работата.
Нашето барање го одбија министрите за правда и за финансии. Претседателот на
Врховниот суд ни даде поддршка во намерата, но не и помош. Затоа се обративме
директно до премиерот кој ни вети дека ќе ни одговори на барањето. Во најскоро
време мора да се реши проблемот во Институтот. На последниот меѓународен
конгрес на форензичари не’ прогласија за најдобар Институт на Балканот, а ние
работиме на 50 Целзиусови степени и немаме пари ни за ракавици. Ни должат
500.000 за услуги за вештачење, но никој не плаќа.
Ненад Мирчевски
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Орбан: Срамно е како ЕУ се однесува кон Србија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан денес изјави дека Србија е клучна земја во Западен Балкан и дека начинот на кој Европската унија се однесува кон Белград е срамен и неправеден.
Орбан го изјави ова пред самитот на Европската унија и земјите од Западен Балкан во Брисел, одговарајќи на прашање за отсуството на Србија од состанокот, објавија регионалните медиуми.
Тој изјави дека Западен Балкан претставува економска резерва на злато за Европската Унија и дека Србија игра клучна улога во регионалната стабилност и заштитата на Европа од мигрантските текови.
„Не можеме ништо да направиме без Србија. Она што се случува тука, мислам на третманот и однесувањето кон Србија, е срамно. Тоа е целосно неправедно и неприфатливо“, рече Орбан.
Унгарскиот премиер истакна дека Србија сочинува повеќе од една третина од вкупното население на Западен Балкан, додека, според него, најмалку половина од економијата на регионот е поврзана со таа земја. Тој додаде дека околу две третини од извозот на Западен Балкан е поврзан со Србија.
„Без Србија, невозможно е да се направи нешто на Западен Балкан“, тврди Орбан.
Тој оцени дека, за да се најдат решенија за постојните предизвици, Европската унија прво треба да ја прифати Србија како членка, а дури потоа да го продолжи процесот на проширување со другите земји во регионот.
„Ние го правиме токму спротивното. Не е добро. Лошо е, неправедно и срамно. Затоа ние Унгарците мора да ја поддржиме Србија да продолжи напред“, заклучи Орбан.
Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави доцна синоќа дека Србија нема да присуствува на денешниот самит ЕУ-Западен Балкан во Брисел, наведувајќи дека не сака владата на земјата да трпи притисок, но повтори дека Белград останува посветен на членството во ЕУ.
фото/депозитфотос
Свет
Убиен почитуван професор од МИТ, бил застрелан пред неговиот дом
Шок и неверување владееше во престижниот Масачусетски институт за технологија (МИТ) и во мирното бостонско предградие Бруклин по веста за бруталното убиство на почитуван професор.
Нуно Ф.Г. Луреиро, 47, професор по нуклеарни науки, инженерство и физика и директор на Центарот за наука за плазма и фузија на МИТ, беше застрелан повеќе пати во понеделникот вечерта во својот дом на улицата Гибс. Починал од повредите во болница рано наутро во вторник, потврди канцеларијата на окружниот обвинител на округот Норфолк, Мајкл В. Морисеј, според „Бостон тајмс“.
Соседка која живее во станот над Луреиро рече дека слушнала повеќе истрели во понеделник вечерта. Кога ја отворила вратата, затекнала ужасна сцена – Лоуреиро лежел на грб на влезот од зградата.
Полициските службеници на местото на настанот пронашле чаури во лобито и куршуми во ѕидот. Информациите за убиецот се спротивставени; еден полицаец пријавил сив седан кој возел со исклучени светла, додека друг споменал син или црн седан.
Шефицата на полицијата во Бруклин, Џенифер Пастер, изјави дека истрагата за убиство е активна и во тек. „За да го заштитиме интегритетот на истрагата, ограничени сме во информациите што можеме да ги споделиме во овој момент и бараме разбирање и трпение од заедницата“, рече Пастер.
Иако ФБИ понуди помош на државните власти, таа во овој момент не е побарана. Специјалниот агент Тед Докс нагласи дека злосторството не изгледа поврзано со пукањето што се случи во саботата на Универзитетот Браун, каде што беа убиени двајца студенти.
Во вторник вечерта на улицата Гибс се одржа бдение во спомен на убиениот професор. Според соседите, Лоуреиро имал три деца, а неговата смрт ја потресе целата заедница.
Претседателката на МИТ, Сали Корнблут, изрази сочувство до семејството. „Соочени со оваа шокантна загуба, нашите мисли се со неговата сопруга и нивното семејство, како и со неговите многубројни посветени студенти, пријатели и колеги“, рече Корнблут, додавајќи дека универзитетот ги поддржува сите погодени од оваа трагедија.
Лоуреиро пораснал во малиот град Визеу, Португалија, и уште од мал знаел дека сака да биде научник. Тој дипломирал физика од Лисабон, докторирал од Империјал колеџ во Лондон и продолжил со постдокторски истражувања на престижниот универзитет Принстон и Националната лабораторија за истражување на фузија во Велика Британија.
По враќањето во Португалија, се приклучил на МИТ во 2016 година. Опишан како „признаен теоретски физичар и научник за фузија“, во 2024 година бил именуван за директор на Центарот за плазма и фузиска наука на МИТ, кој има повеќе од 250 истражувачи и студенти.
Неговото почитување во научната заедница се одразува во фактот дека ја добил Претседателската награда за научници и инженери во рана кариера, највисокото признание што владата на САД им го доделува на научниците во рана кариера.
Свет
Зеленски бара конкретни чекори против Русија
Украинскиот претседател Володимир Зеленски ги повика сојузниците на Украина да му дадат поддршка на Киев и да и покажат на Русија дека војната е бесмислена, пред клучниот самит на Европската унија на кој треба да се разговара за замрзнатите средства на Русија.
„Исходот од овие состаноци – исходот за Европа – мора да биде таков што Русија ќе почувствува дека нејзината желба да продолжи со борбите следната година ќе биде бесмислена бидејќи Украина ќе има поддршка“, рече Зеленски во своето вечерашно обраќање.
Тој ги повика украинските партнери да донесат одлука за користење на речиси 250 милијарди долари замрзнати руски државни средства во Европската унија, од кои повеќето се чуваат во белгискиот Euroclear, за поддршка на заем за Украина.
Владите на ЕУ минатата недела се согласија да ги задржат средствата замрзнати до понатамошно известување, наместо да гласаат на секои шест месеци дали да го продолжат статусот.
Некои европски лидери се спротивставија на планот, плашејќи се дека тоа би можело да претставува правни ризици за нив.
„Ни треба сите наши партнери да имаат храброст да ја видат вистината, да ја признаат вистината и да дејствуваат соодветно“, рече Зеленски. Тој додаде дека постапките на Русија покажуваат дека таа има намера да продолжи да се бори следната година.
„Сојузниците во Соединетите Американски Држави често велат дека се чини дека Русија сака да ја заврши војната. Но, Русија испраќа сосема поинаква реторика и сигнали, вклучително и официјални наредби до својата војска“, рече Зеленски.
фото/депозитфотос

