Европа
Владата на Каталонија повторно сака референдум за независност
Владата на шпанската автономна област Каталонија повторно побара од Мадрид да се одржи референдум за независност, кој е инспиран од примерот на Шкотска, пренесоа во понеделникот агенциите.
Барањето е поднесено во форма на отворено писмо до централните власти во Мадрид, објавено во весникот. “Ел Паис”, од страна на претседателот на Владата на Каталонија Карлес Пучдемон и неговиот заменик Орион Жункерас.
Ова доаѓа само една седмица откако шкотскиот прв министер Никола Старџан соопшти дека ќе побара втор референдум за независност на Шкотска. Таа првично инсистираше тој да биде направен пред Велика Британија формално да ја напушти ЕУ.
“Се покажува дека Шкотска и Велика Британија повторно ќе се договорат за организирање на втор референдум за независност”, пишуваат двајцата каталонски лидери.
“Разликите не не делат, туку недостатокот од согласност да се направи обид да се надминат”, пишуваат Пучдемон и Жункерас.
Владата на Каталонија ветува дека во септември ќе организира референдум за независност, со или без согласност на Мадрид.
Дел од каталонците лошо ја го поднесоа одлуката на Уставниот суд од 2010 година со која се поништи “статусот”, со пошироки овластувања на нивната автономна област, потсетува БТА.
Каталонците се поделени по прашањето за независноста. Значително мнозинство сака референдум, но според истражувањето од декември, кампусот на оние кои сакаат Каталонија да остане дел од Шпанија, има мала предност.
Неколку часа откако Пучдемон и Жункерас го најавија своето барање, владата во Мадрид го отфрли.
Кабинетот на Маријано Рахој, цитиран од “Ел Паис”, објави дека не може да се водат преговори за нешто што е нелегално.
Властите во Мадрид изразуваат жалење што каталонската влада продолжува да инсистира на референдум, кој нема да се случи, а во исто време ги остава нерешените проблемите на каталонците.
Против нова анкета се изјаснија и некои од партиите, кои во моментов се во опозиција во Барселона.
Минатата недела, поранешниот каталонски лидер Артур Мас беше осуден поради нелегалниот организиран референдум за независност во 2014 година, кога од гледна точка на Мадрид кабинетот на Рахој тврдеше дека слична анкета не е предвидена во Уставот, а позицијата подоцна беше потврдена и од шпански суд.крај/мф/кс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Орбан: Колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија и дека мора да се направи сè за да се спречи тоа.
Тој ја испрати пораката во неделата за време на говорот во Сегед како дел од својата предизборна турнеја, каде што се соочува со силна опозиција пред претстојните избори прв пат по 15 години на власт, пренесува „Евроњуз“.
„Немојте да се залажувате: колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија. Затоа колапсот на Украина не е во интерес на Унгарија, но ние мора да направиме многу за да го спречиме“, им рече Орбан на своите поддржувачи фокусирајќи се на надворешната политика.
Тој го илустрира својот став со споредба: „Луѓето од село совршено добро разбираат дека вредноста на вашето парче земја е под влијание не само на состојбата на таа земја туку и на состојбата на соседното парче земја, како и на тоа кој живее таму“.
Клучен снабдувач со енергија
Орбан исто така истакна дека Украина зависи од Унгарија за 44 % од својата електрична енергија и 56 % од природниот гас што го троши. Тој додаде дека значителен дел од оваа енергија доаѓа од руски извори. Унгарските власти претходно ги наведоа овие бројки како одговор на критиките за блиските врски на Унгарија со Русија.
💥 “It’s not clear who attacked whom,” Hungarian PM Viktor Orbán said today at a presser on the Russia–Ukraine war, after an EU summit where he opposed any financial help for Ukraine. He’s escalating his rhetoric, for the first time openly questioning that Russia started the war. pic.twitter.com/liuQGa0Dsm
— Szabolcs Panyi (@panyiszabolcs) December 19, 2025
Еден ден претходно, унгарскиот премиер коментира за руската инвазија на Украина наведувајќи дека е „тешко да се каже кој кого нападнал“, што е спротивно на преовладувачкиот меѓународен став за војната.
Во својот говор во саботата тој исто така го повтори својот став дека обезбедувањето воена помош за Украина само го продолжува конфликтот и, според него, не им служи на интересите на Украина.
Европа
„Асошиетед прес“: Русија наводно развива ново оружје за уништување на сателитите „Старлинк“
Разузнавачките агенции на две членки на НАТО се сомневаат дека Русија развива ново антисателитско оружје дизајнирано да ја нападне констелацијата „Старлинк“ на Илон Маск со деструктивни облаци од шрапнели во орбитата, со цел да ја ограничи западната вселенска супериорност, што ѝ помогна на Украина на бојното поле, објавува „Асошиетесд прес њуз“.
Според разузнавачките информации, во кои увид имал „Асошиетед прес“, таканареченото оружје со зонски ефект би се обидело да ги преплави орбитите на „Старлинк“ со стотици илјади топчиња со висока густина, потенцијално онеспособувајќи повеќе сателити одеднаш, но исто така ризикувајќи катастрофална колатерална штета на други орбитални системи.
Аналитичарите што не ги виделе извештаите изразуваат сомнеж дека таквото оружје би можело да функционира без да предизвика неконтролиран хаос во вселената за компаниите и земјите, вклучувајќи ги Русија и нејзиниот сојузник Кина, кои се потпираат на илјадници сателити во орбитата за комуникации, одбрана и други витални потреби.
Ваквите последици, вклучувајќи ги и ризиците за сопствените вселенски системи, би можеле да ја одвратат Москва од распоредување или користење такво оружје.
Сомнежи на експертите
„Не верувам во тоа. Навистина не верувам во тоа“, рече Викторија Самсон, експерт за вселенска безбедност во фондацијата Secure World. „Искрено, би била многу изненадена ако направат нешто такво“.
Сепак, командантот на вселенската дивизија на канадската војска, бригаден генерал Кристофер Хорнер, рече дека таквата руска работа не може да се исклучи во светлината на претходните американски обвинувања дека Русија исто така развива неселективно нуклеарно оружје базирано во вселената.
„Не можам да кажам дека сум свесен за таков систем. Но, тоа не е неверојатно“, рече тој. „Ако извештаите за систем на нуклеарно оружје се точни и ако се подготвени да го развијат и да одат до тој степен, тогаш не би бил шокиран ако нешто малку помало од тоа, но еднакво штетно, е во нивниот дофат на развој“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, не одговори на барањата за коментар. Русија претходно повика на напори на Обединетите нации за спречување поставување оружје во орбитата, а претседателот Владимир Путин рече дека Москва нема намера да постави нуклеарно оружје во вселената.
„Старлинк“ како клучна закана
Според разузнавачките информации, Русија го смета „Старлинк“ за особено сериозна закана. Илјадниците сателити во ниска орбита беа клучни за опстанокот на Украина против руската инвазија, која сега е во четвртата година.
Украинските сили ја користат брзата интернет-услуга на „Старлинк“ за комуникации на бојното поле, таргетирање оружје и други цели како што прават и цивилите и владините претставници, каде што руските напади ги прекинаа комуникациите. Руските претставници постојано предупредуваат дека комерцијалните сателити што ѝ служат на украинската војска би можеле да бидат легитимни цели.
Европа
Данската пошта ја прекинува доставата на писма по 400 години
По повеќе од 400 години традиција, данската поштенска служба „ПостНорд“ ќе го достави своето последно писмо на 30 декември, затворајќи важно поглавје во историјата на земјата.
Дигитализацијата ги затвора поштенските услуги
Претходно оваа година, „ПостНорд“ објави крај на доставата на писма во Данска, наведувајќи ја брзата дигитализација и драстичниот пад на обемот на поштата како главни причини. Во текот на изминатите 25 години, доставата на писма во земјата опадна за повеќе од 90 проценти. Како резултат на промените, компанијата ќе отпушти 1.500 работни места и ќе отстрани ист број од своите иконски црвени поштенски сандачиња.
Носталгичните Данци ги зграпчуваат поштенските сандачиња
Фактот дека на Данците сè уште им недостига стариот начин на испраќање пошта е потврден од неверојатниот интерес за купување расклопени поштенски сандачиња. Кога 1.000 од нив беа понудени на продажба претходно овој месец, тие се распродадоа за само три часа. Цената за поштенски сандачиња во добра состојба беше 2.000 дански круни (268 евра), додека оние со повидливи знаци на употреба беа продадени за 1.500 круни (201 евро).
Приватна компанија ја презема услугата
Иако „ПостНорд“ ја прекинува доставата на писма во Данска, ќе ја продолжи услугата во соседна Шведска и ќе понуди ограничени повратни средства за неискористени дански марки. Услугата за достава на писма во Данска ќе ја преземе приватната компанија „Дао“ од јануари.
Компанијата планира да ги прошири своите операции за да ја исполни законската обврска дека поштенската опција мора да остане достапна за сите граѓани.

