Европа
Гуљаш: Унгарија е меѓу првите во ЕУ со план за закрепнување од пандемијата
Унгарија ќе биде меѓу првите земји на ЕУ што ќе ги достави своите планови за закрепнување до Европската комисија по пандемијата, изјави денеска шефот на кабинетот на премиерот, Гергељи Гуљаш.
Тој кажал дека премиерот Виктор Орбан во петокот се состанал со претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, додавајќи дека прашањата за иднината на ЕУ се вклучени во агендата на состанокот.
Инструментот за обновување и издржливост на ЕУ беше исто така високо на агендата, рече Гуљаш.
Како што пренесуваат медиумите во регионот Унгарија треба да добие грантови во вкупен износ од 2.511 милијарди форинти или околу 6,9 милијарди евра и пристап до заеми во вкупна вредност од 3,384 милијарди форинти или околу 9,3 милијарди евра, додаде тој.
Гуљаш рече дека подготовките на Унгарија за планот за закрепнување се во напредна фаза и дека планот наскоро ќе биде доставен до ЕК.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Објавени нови мапи; Русите: Напредуваме на сите фронтови, Украинците се опколени
Рускиот генерал Валериј Герасимов изјави дека руските сили напредуваат по целата фронтова линија во Украина и ги напаѓаат опколените украински сили во градот Мирноград.
На состанокот на командниот пункт со офицери од Групата Центар кои се борат во украинскиот Дњепропетровски регион, Герасимов рече дека претседателот Владимир Путин наредил пораз на украинските сили во Мирноград, град со предвоено население од околу 46.000 источно од Покровск.
Русија ја презеде контролата врз повеќе од 30% од зградите во Мирноград, рече Герасимов. Русија, која го користи советското име Красноармејск за соседниот Покровск, вели дека го освоила целиот град и тврди дека ги опколила и украинските сили во Мирноград, кој Русите го нарекуваат Димитров.
NEW: Kremlin officials continue to demonstrate Russia’s unwillingness to compromise to end Russia’s war against Ukraine.
Putin is trying to portray the Russian economy as able to support a protracted war in Ukraine — likely to buttress the ongoing Russian cognitive warfare… pic.twitter.com/mBYBNhs0W0
— Institute for the Study of War (@TheStudyofWar) December 9, 2025
Украина негира дека Покровск е паднат
Украина постојано ги негира руските тврдења дека Покровск е паднат и вели дека нејзините сили сè уште држат дел од градот и се борат во Мирноград.
Русија моментално контролира 19,2% од Украина, вклучувајќи го Крим, кој го анектираше во 2014 година, Луганск, повеќе од 80% од Донецк, околу 75% од Херсон и Запорожје, како и делови од регионите Харков, Суми, Николаев и Дњепропетровск.
Украина тврди дека ги држи своите одбранбени линии и ја принудува Русија да плати висока цена за она што го нарекува релативно скромни добивки.
Путин минатата недела изјави дека Русија ќе преземе целосна контрола врз регионот Донбас во Украина со сила доколку украинските сили не се повлечат, тврдење што Киев цврсто го отфрли.
Европа
Фарските Острови го легализираа абортусот, само пет европски земји сè уште се придржуваат кон забраната
Фарските Острови повеќе не се меѓу европските земји и автономни региони кои не дозволуваат абортус по барање. Минатиот четврток, парламентот на оваа автономна и самоуправна нација во рамките на Кралството Данска гласаше со тесно мнозинство (17 наспроти 16) за промена на многу рестриктивниот закон од 1956 година, така што абортусот по барање сега ќе биде достапен таму до крајот на 12-тата недела од бременоста.
„Ова е голем момент за жените од Фарските Острови, кои сега можат да се чувствуваат почитувани во сопствената земја. Тие конечно имаат право сами да одлучуваат за своите тела“, изјави за данската телевизија (DR) Хервор Палсдотир, пратеник од левичарската Републиканска партија во парламентот, во кој доминираат три партии од социјалдемократскиот блок.
🇫🇴 The parliament of the Faroe Islands voted on Thursday to legalise abortion until the end of the 12th week of pregnancy, overturning a decades-old law that prohibited abortions in most cases. pic.twitter.com/bBXHm4c78s
— Joakim 🌹🇳🇴🇪🇺 (@joakial_) December 5, 2025
Тренд на либерализација во Европа
Фарските Острови се придружија на трендот на либерализација на абортусот во Европа, односно ја напуштија сè помалата група земји со рестриктивни закони. Андора останува единствената европска земја со целосна забрана за абортус, без никакви законски исклучоци. Абортусот по барање во моментов не е дозволен ниту во Малта, Полска, Монако и Лихтенштајн.
Треба да се додаде и дека Фарските Острови (околу 55.000 жители) имаат една од највисоките стапки на фертилитет во Европа (1,9). Просечната стапка на фертилитет во Европа е околу 1,4. За да може секоја генерација од населението да биде заменета со следната генерација, без потреба од имиграција, потребна е стапка од 2,1. Сè под тоа значи намалување на домашното население.
Европа
Украина не се откажува од еден услов, Зеленски подготвува одговор на Трамп
Украина подготвува нов мировен план што ќе го презентира пред Белата куќа, додека борбите на истокот од земјата продолжуваат. Клучниот услов на Киев е да избегне какви било територијални отстапки кон Русија, што го потврди и претседателот Володимир Зеленски, нагласувајќи дека „нема право“ да се откаже од украинска територија, јавува Би-Би-Си.
Дипломатската офанзива на Киев
Изјавата на Зеленски дојде во понеделник за време на состанокот со европските и НАТО лидери и е дел од поширокиот напор да се одвратат Соединетите Американски Држави од поддршката на мировниот договор за кој сојузниците стравуваат дека ќе вклучува премногу отстапки и ќе ја остави Украина ранлива на идни напади.
На дипломатската турнеја на Зеленски низ Европа ѝ претходеа интензивни, но неуспешни преговори меѓу американските и украинските претставници во текот на викендот.
Врвниот помошник на украинскиот претседател, Рустем Умеров, го информираше Зеленски за деталите од приватниот самит и директните разговори меѓу САД и рускиот претседател Владимир Путин. Според извештаите, нов украински предлог би можел да им биде испратен на Американците уште денес.
„Немаме никакво морално или законско право“
Зборувајќи за можноста за предавање на територија, Зеленски беше експлицитен.
„Русија инсистира да се откажеме од територија, но не сакаме да се откажеме од ништо“, изјави тој на прес-конференција.
„Немаме законско право да го сториме тоа, според украинскиот закон, нашиот устав и меѓународното право. И немаме никакво морално право“, додаде тој, повторувајќи го својот долгогодишен став дека секоја промена на границата ќе мора да биде одобрена од граѓаните на референдум.
Контроверзни точки од американскиот план
Според извештај на Интерфакс-Украина, Зеленски откри дека почетниот американски план од 28 точки, кој Киев и европските лидери го отфрлија како премногу проруски, сега е намален на 20 точки.
Тој нагласи дека „проукраинските“ точки не се отстранети од нацртот, но дека нема „компромиси“ за територијата.
Тој ја издвои контролата врз источниот регион Донбас и нуклеарната централа Запорожје како „најчувствителни“ прашања. Протечена верзија на планот поддржан од САД предлага Украина да ѝ ја отстапи целосната контрола врз Донбас на Русија, иако силите на Кремљ не успеаја целосно да го освојат по речиси четири години војна. Планот, исто така, предвидуваше енергијата произведена во Запорожје, најголемата нуклеарна централа во Европа, да се дели меѓу Русија и Украина.
Европска поддршка и идни гаранции
Брзо закажаниот состанок во Лондон во понеделник, на кој присуствуваа Зеленски, британскиот премиер Сер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц, беше протолкуван како јасен знак за поддршка на Украина во нејзиниот отпор кон притисокот од Белата куќа. Даунинг стрит соопшти дека лидерите се согласиле дека разговорите предводени од САД претставуваат „критичен момент“ и го повториле својот повик за „праведен и траен мир што вклучува силни безбедносни гаранции“.
Природата на тие идни безбедносни гаранции останува клучно отворено прашање. Додека Велика Британија и Франција предложија распоредување на меѓународни трупи во Украина, Германија и Италија изразија скептицизам во врска со идејата. Исто така, не е јасно до кој степен САД би биле подготвени да поддржат такви аранжмани.
По Лондон, Зеленски отпатува во Брисел на средби со шефот на НАТО Марк Руте и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, а денес е во Италија за да се сретне со премиерката Џорџа Мелони.
Реакции од Москва и Вашингтон
Додека дипломатите преговараат, руските напади на терен продолжуваат. Во текот на ноќта, градот Суми во северозападна Украина остана без електрична енергија по нападот со руски беспилотни летала. Регионалниот гувернер рече дека повеќе од десетина беспилотни летала ја погодиле енергетската инфраструктура. За среќа, немало жртви во нападот.
Москва ги опиша разговорите со Белата куќа како „конструктивни“, иако нема индикации дека Кремљ ги напуштил целите што ги поставил на почетокот на инвазијата во февруари 2022 година.
Од друга страна, американскиот претседател Доналд Трамп во неделата го издвои Зеленски како главна пречка за постигнување мировен договор. Тој им рече на новинарите дека Русија е „задоволна“ со мировниот план на САД, но дека е „малку разочаран што претседателот Зеленски не го прочитал“, иако не беше потврдено дали тоа навистина е случај.

