Европа
Реконструкција на денот кога почина Навални

Поминаа неколку дена од смртта на Алексеј Навални во поправната колонија „Поларниот волк“ (ИК-3) во Русија. Накратко, ситуацијата одела вака: властите тврдат дека тој починал во затворот од згрутчување на крвта или синдром на ненадејна смрт. Семејството речиси веднаш го демантира ова наведувајќи дека Навални е убиен и дека Путин е одговорен.
Одговорите на клучните прашања сè уште не се достапни, а нелогичностите во овој случај фрлаат ново светло, но и сомнеж во официјалната верзија на настаните.
Кога точно почина Алексеј Навални?
Формално, одговорот на ова прашање се дава веднаш. Според официјалната верзија, Навални починал на 16 февруари. По прошетката му се слошило, по што опозицискиот политичар веднаш изгубил свест и по извесно време, и покрај „сите неопходни мерки за реанимација“ што ги презела брзата помош, починал. Навални на 15 февруари учествуваше на теренско судско сослушување преку видеоврска, а извадок од неговиот говор објави „Сота“.
Хронологијата на денот на смртта на Навални може да се утврди врз основа на изјавите на анонимни извори на каналите на „Телеграм“ (се разбира, нема причина да им се верува безусловно).
Извори на каналот „Маш“ на „Телеграм“ објавија дека „сигналот за итен случај“ кај Навални во градската болница е примен во 13.30 часот по локално време (11.30 часот по московско време). По тоа, „тим за реанимација“ од селото Харп, каде што се наоѓа ИК-3, наводно стигнал до колонијата „за помалку од седум минути“. На лекарите им требаа уште две минути да стигнат до Алексеј, а потоа реанимацијата продолжи најмалку половина час. Севкупно, целиот овој процес требаше да трае најмалку 40 минути. Според „Маш“, смртта на Навални била потврдена во 14.17 часот по локално време (12.17 часот по московско време).
Извори од каналот на „Телеграм“, „База“, наведоа слично време на смртта и во описот на „Маш“ го додадоа фактот дека на Навални му се слошило околу 13 часот по локално време (11 часот по московско време), може да се претпостави дека персоналот на ИК-3 доцнеше барем половина час да повика брза помош.
Изворот на телеграмскиот канал ВЧК-ОГПУ го појасни и времето кога Навални излегол на прошетка по што му се слошило: 12.11 часот (10.11 часот по московско време). И тој го потврди времето на смртта – 14.17 часот (12.17 часот по московско време). Има некои докази што фрлаат сомнеж на оваа хронологија.
Од изјавите на соработниците на Навални знаеме дека тој од 14 февруари се наоѓа во затворската ќелија ИК-3. Во исто време, самиот политичар, нешто повеќе од еден месец пред смртта, успеа да каже дека прошетките во казнената ќелија се одвиваат во 6.30 часот наутро (4.30 часот по московско време), а не во попладне, како што тврдат, претставници на затворската колонија и извори на „Телеграм“.
Тројца соговорници на „Медуза“, ослободени од ИК-3, забележале и дека затворениците од казнената ќелија се вадат на прошетка во раните утрински часови. Затвореникот, ослободен во 2023 година, рече дека интервалот бил од седум до осум наутро. Точно, еден од соговорниците призна дека некои затвореници може да имаат индивидуална дневна рутина со услови поинакви од другите затвореници.
Адвокатот Валерија Ветошкина изјави за „Медуза“ дека е исклучително тешко да се замисли временска рамка за давање медицинска нега во максималната безбедносна колонија, која се наоѓа на далечниот север.
Според наредбата на Министерството за здравство, времето на патување до пациентот во итни случаи не треба да надминува 20 минути – медицинските работници наводно успеале да го направат тоа уште побргу.
Затвореник од „Поларниот волк“, кој сакаше да остане анонимен, изјави за „Нова газета Европа“ дека Навални можеби починал вечерта на 15 февруари кога офицерите на ИК-3 ја забрзаа вечерната проверка и ја зголемија безбедноста „така што беше невозможно да се види што се случува“. Во исто време, „некои автомобили се слушаа како влегуваат во зоната трипати доцна вечерта и во ноќта“. А утрото на 16 февруари почна со темелно пребарување на ќелиите и „според чуварите, затворениците заклучиле дека се очекува инспекција во колонијата“. И веќе во 10 часот (осум часот по московско време) шпекулациите за смртта на Навални се проширија низ ИК-3.
„Мислам дека Навални почина порано отколку што беше наведено. Најверојатно, претходната вечер. Инаку, зошто беше потребно цврсто да нѐ затворат во касарната и да организираат претрес наутро?“, праша еден од затворениците.
Државните новински агенции „РИА новости“ и ТАСС исто така во своите публикации го наведоа 15 февруари како датум на смртта. Подоцна, и двата медиума ја коригираа информацијата, но агенциите не прецизираа дали овие грешки се едноставни печатни грешки или се појавиле поради некоја друга причина.
Која е причината за смртта?
На ова прашање има официјален одговор: на 17 февруари вработените во „Поларен волк“ ја известиле мајката на Навални, Људмила, и неговиот адвокат дека политичарот починал од синдром на ненадејна смрт. Проблемот е што не постои таква формулација во верзијата на Меѓународната класификација на болести (МКБ-10) по која треба да се водат руските лекари.
Ако се работи за ненадејна срцева смрт или инстант-смрт, кои се споменати во МКБ-10, тогаш и двете од овие причини може да се утврдат само по обдукција. Според изворите на „Нова газета Европа“, тоа не било спроведено во моментот кога Људмила Навални била информирана за „синдромот на ненадејна смрт“.
Покрај тоа, „ненадејната срцева смрт“ е во спротивност со ситуацијата опишана во соопштението на ФСИН, истакна лекарот Алексеј Полупан, кој учествуваше во лекувањето на Навални по неговото труење.
„Обично ова (ненадејна срцева смрт) се случува веднаш. Ова не е некаков вид влошување. Ако имало влошување, тоа траело една секунда пред пациентот да изгуби свест и да нема ефективна циркулација. Ова се случува одеднаш“, вели тој.
Во интервју за „Медуза“, Полупан се сомневаше во друга можна причина, која пропагандниот телевизиски канал РТ ја наведе во првите часови по смртта на Навални повикувајќи се на својот извор дека политичарот наводно развил згрутчување на крвта.
Зошто телото на Навални не му беше дадено на семејството?
И овде го имаме официјалниот одговор на властите: телото на Алексеј Навални ќе им биде предадено на неговите роднини по завршувањето на истрагата од истражниот комитет. Во исто време, на 17 февруари, адвокатите на политичарите беа известени дека проверката наводно веќе е завршена, а следниот ден дека е продолжена и дека не се знае колку ќе трае.
Формално, дејствата на истражителите се во согласност со законот, а рокот за спречување на семејството да пристапи до телото, всушност, и на ниеден начин не е регулиран. Но, меѓу соработниците на Навални одбивањата предизвикуваат природен сомнеж дека, додека телото е кај нив, властите може да ги прикријат трагите на злосторството. На пример, ако некој политичар е отруен или врз него се употреби насилство. Јулија Навални, вдовицата на опозиционерот, веќе изјави дека мисли оти тој бил отруен со новичок.
Таа за тоа го обвини Владимир Путин. Кремљ ги негира овие тврдења, а на семејството му беше кажано дека е неопходна двонеделна „хемиска анализа“ на телото.
Во меѓувреме, пред ѕидовите на затворот очајната Људмила Навалња моли да ѝ го предадат телото на синот за да може да го погреба соодветно.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Захарова: Убедени сме дека Србите се свесни за ризиците поврзани со продажбата на оружје на Украина

Москва ги зеде предвид коментарите на српскиот претседател Александар Вучиќ за ревизијата на одредбите за српското воено производство по објавувањето на податоците од страна на Руската служба за надворешно разузнавање (СВР), потврди портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова.
Прес-уредот на Руската служба за надворешно разузнавање минатата недела објави дека српските воени компании ги снабдуваат Вооружените сили на Украина со муниција и покрај декларираната неутралност на Белград.
„И покрај ‘неутралноста’ декларирана од српските власти, српските воени компании продолжуваат да ја снабдуваат Украина со муниција. Покривањето на ова е шема што користи лажни сертификати на крајни корисници и земји посредници. Кога сме кај вторите, најчесто се споменуваат земјите од НАТО, имено Чешка, Полска и Бугарија“, нагласија тогаш руските разузнавачи.
Коментирајќи ги обвинувањата од Русија, српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека приватно разговарал за ова прашање со рускиот претседател Владимир Путин. Тој додаде дека е формирана комисија за да се испита веродостојноста на обвинувањата.
„Ги забележавме јавно изјавените уверувања на српските државни раководители дека ќе биде поведена ревизија на воено-техничката соработка на Белград со странски партнери, со цел да се идентификуваат измами со сертификати за крајни корисници. Претпоставуваме дека најавените мерки ќе овозможат навремено евидентирање и прекинување сомнителни извозни трансакции и ќе спречат испраќање воени производи на погрешна адреса“, рече Захарова.
Според Захарова, Русија е убедена дека „Србија е добро запознаена со сите ризици поврзани со паѓањето на производите од националниот воено-индустриски комплекс во рацете на режимот во Киев и ќе преземе ефикасни и доволни мерки за да се осигури дека ништо нема да фрли сенка врз добрите односи меѓу Москва и Белград“.
Европа
Зеленски: Русите го реструктуираа целото општество за да може да убиваат неказнето

Украинскиот претседател Володимир Зеленски синоќа реагираше на социјалните мрежи на ветувањето на рускиот лидер Владимир Путин дека ќе одговори на неодамнешниот напад на Киев врз руските воени аеродроми.
„Путин многу цврсто рече дека ќе мора да одговори на неодамнешниот напад врз аеродромите“, напиша американскиот претседател Доналд Трамп во објава на социјалните мрежи по телефонскиот разговор со Путин вчера.
Трамп делумно се осврна на нападот со беспилотни летала наречен „Операција Пајажина“ врз руските воени аеродроми во неделата, за кој се проценува дека уништил авиони и опрема во вредност помеѓу 4 и 6 милијарди евра. Белата куќа наводно не била информирана однапред за нападот од Украина.
„Многумина разговарале со Русија на различни нивоа. Сепак, ниту еден од овие разговори не донел сигурен мир ниту ја запрел војната“, одговори Зеленски во својата објава.
„За жал, Путин се чувствува неказнето. Дури и по сите ужасни руски напади, тој наводно подготвува повеќе таканаречени „одговори““, се вели во постот.
„Ова значи дека со секој нов напад, со секое одложување на дипломатијата, Русија покажува среден прст кон целиот свет – кон сите оние кои сè уште се двоумат да го зголемат притисокот врз неа“, забележа украинскиот претседател. „Сепак, Русија треба да бара мир. Токму во Москва мора да почнат да чувствуваат дека војната има цена, висока цена, а агресорот треба да ја плати највисоката цена“.
Зеленски изјави дека од почетокот на 2025 година, руската војска извршила напади врз Украина користејќи речиси 27.700 воздушни бомби, речиси 11.200 Шахед (дронови), речиси 9.000 други ударни дронови и повеќе од 700 ракети, вклучувајќи балистички ракети.
„Ова е темпото на руските напади, а тие намерно го поставија уште од првите денови од целосната војна. Русија ја реструктуираше целата своја држава, општество и економија за да може масовно и неказнето да убива луѓе во други земји“, напиша Зеленски.
Украинскиот претседател нагласи дека ако светот реагира слабо на заканите на Путин, тој го толкува ова како подготвеност да се затворат очите пред неговите постапки. Кога не чувствува сила и притисок, туку чувствува слабост, тој секогаш извршува нови злосторства. Тој го гледа таквиот став како премолчена дозвола: дозвола за нови злосторства, нови напади, нови убиства.
„Затоа ние во Украина сме благодарни на сите во светот кои се обидуваат да ја спречат оваа војна и руските напади. На сите кои му кажуваат на убиецот дека ќе биде повикан на одговорност. На сите кои велат дека руските ракети и бомби мора да престанат да одземаат невини животи“, нагласи Володимир Зеленски.
„И денес, на Денот на сеќавање на украинските деца убиени од руската агресија, ги потсетуваме моќните од овој свет на фактите. Ако моќните не го спречат Путин, тоа значи дека ја делат одговорноста со него. И ако сакаат да го спречат, но не можат, тогаш Путин повеќе нема да ги смета за моќни“, заклучи Зеленски.
Европа
(Видео) Борбени авиони на НАТО слетаа на автопатите во Финска и во Шведска

Сојузниците на НАТО одржаа големи воени вежби на автопатите во Финска и Шведска, демонстрирајќи ја способноста за брзо распоредување и дејствување во тешки услови според концепт познат како ACE (Agile Combat Employment), објави „Дифенс Индустри Јуроп“. Целта на ваквите вежби е да се зголеми флексибилноста и издржливоста на силите во потенцијално загрозените области.
Од 26 до 30 мај, Финска беше домаќин на редовна воздушна вежба наречена JPH, во која учествуваа повеќе од 20 сојузнички авиони и околу 2.000 регрути, резервисти и професионални војници. За прв пат, вежбата вклучуваше и операции на дел од автопатот, таканаречениот дел Баана, на патот број 4 во близина на воздухопловната база Тикакоски во Јивескила.
The Finnish Air Force's Baana 25 exercise has kicked off today. This week, the Air Force is operating from the Tikkakoski highway strip on E75, training in line with its mobile and dispersed battle concept. #ilmavoimat #baana25 pic.twitter.com/sr304XO1gZ
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Финските авиони F/A-18 Hornet и Hawk извршија полетувања и слетувања на автопатот, на кои за прв пат им се придружија и холандските борбени авиони F-35A Lightning II од Кралските воздухопловни сили на Холандија.
Холандските пилоти извршија непрекинати полетувања и слетувања, а заедничките вежби со финските авиони F/A-18 дополнително ја зајакнаа соработката меѓу сојузничките авиони од четврта и петта генерација.
The Royal Netherlands Air Force F-35A fighter jets are participating in the exercise #Baana25 at Tikkakoski for the first time. Alongside the touch-and-go landings, @Kon_Luchtmacht🇳🇱 is conducting fighter integration training w/ 🇫🇮 F/A-18 fighters, operating out of Pirkkala AFB. pic.twitter.com/JbHJrW6iGy
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Оваа обука е дел од финската доктрина за мобилно војување, која предвидува одржување на воздушни операции надвор од домашните бази доколку тие станат неупотребливи. Користењето на автопати за слетување и полетување е дел од воената обука во Финска уште од 1960-тите и сега дава важен придонес кон концептот на ACE на НАТО.