Европа
Шкотската премиерка ѝ постави ултиматум на британската колешка во врска со Брегзит

Шкотската премиерка Никола Старџен ѝ постави на британската колешка по должност Тереза Меј ултиматум од два месеца да го договори излегувањето на Велика Британија од Европската унија, и навести нов референдум за независност на Шкотска.
И претходно шкотската челничка најавуваше дека новиот референдум за независност на Шкотска може да биде организиран и пред формалното истапување на Велика Британија од Европската унија.
„Ова е една од моите последни клучни можности да ѝ објаснам на премиерката (на Велика Британија, Тереза Меј), дека за мене е неопходно да видам некакво придвижување од нејзина страна, и таа има можност за неколку седмици да покаже дека оваа ситуација нема да трае долго“, изјави шкотската премиерка Никола Старџен, пренесе во понеделникот вечерта интернет весникот Independent
Потенцира дека „досега компромисите или обидите да се најде компромис доаѓале само од страна на шкотската влада“.
Пред три седмици Старџен предупреди дека многу малку знае за роковите за излегувањето од ЕУ, што го нарече „неприфатлива“ ситуација шест месеци откако гласачите во Велика Британија се изјаснија за излегувањето.
Страџен тогаш за BBC изјави дека британската влада во преговорите со Брисел треба да се постави така за да постигне компромис со Шкотска и да ја придобие, наместо да се фокусира на прашањето на имиграцијата. „Не ја занемарувајте Шкотска“, порача.
„Се чини дека за целите на владата во преговорите денеска не знам нималку повеќе отколку што знаев пред шест месеци, покрај тоа мислам, и тоа ушtе повеќе загрижува, дека ниту владата знае за своите преговарачки цели ништо повеќе отколку што знаеше претходно“, рече Старџен на 8-ми јануари
Според Independent до крајот на март, кога треба да биде активиран членот 50 од Лисабонскиот договор со кој се регулира истапувањето на земја членка од ЕУ, можно е да биде одржан конгрес на Шкотската национална партија (SNP) чиј лидер е Старџен, и која доминира во парламентот на овој британски ентитет. Се претпоставува, исто така, дека на конгресот може да биде објавено одржување на нов референдум за независност на Шкотска од Обединетото Кралство.
Исто така, SNP има намера активно да биде вклучена во процесот на дискусијата за условите за излегувањето од ЕУ, предложувајќи во договорот околу 50 амандмани.
Како челник на Шкотската национална партија (SNP), Старџен пред референдумот од 23-ти јуни 2016 година водеше кампања за останувањето на Обединетото Кралство во ЕУ и шкотските избирачи се изјаснија за зачувување на членството во Унијата, како и гласачите во Северна Ирска, додека Англија и Велс со своите повеќе гласачи го одредија излегувањето.
„Ќе сториме сé за волјата на граѓаните на Шкотска да биде земена предвид“, изјави претставничката на SNP за правни прашања, Џоана Чери. Таа истакнува дека планот на владата мора да добие одобрување од новиот министерски совет, во кој влегуваат и челниците на автономните региони на Обединетото Кралство, односно Англија, Велс, Северна Ирска и Шкотска.
На контроверзниот референдум за независност во 2014 година мнозинството, со 55 наспроти 45 отсто, гласаше Шкотска да остане во составот на Обединетото Кралство. Меѓутоа, откако на британскиот референдум беше изгласано излегувањето од ЕУ, според Старџен „тоа не е повеќе земјата во којашто Шкотите тогаш одлучија да останат“./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Захарова: Убедени сме дека Србите се свесни за ризиците поврзани со продажбата на оружје на Украина

Москва ги зеде предвид коментарите на српскиот претседател Александар Вучиќ за ревизијата на одредбите за српското воено производство по објавувањето на податоците од страна на Руската служба за надворешно разузнавање (СВР), потврди портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова.
Прес-уредот на Руската служба за надворешно разузнавање минатата недела објави дека српските воени компании ги снабдуваат Вооружените сили на Украина со муниција и покрај декларираната неутралност на Белград.
„И покрај ‘неутралноста’ декларирана од српските власти, српските воени компании продолжуваат да ја снабдуваат Украина со муниција. Покривањето на ова е шема што користи лажни сертификати на крајни корисници и земји посредници. Кога сме кај вторите, најчесто се споменуваат земјите од НАТО, имено Чешка, Полска и Бугарија“, нагласија тогаш руските разузнавачи.
Коментирајќи ги обвинувањата од Русија, српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека приватно разговарал за ова прашање со рускиот претседател Владимир Путин. Тој додаде дека е формирана комисија за да се испита веродостојноста на обвинувањата.
„Ги забележавме јавно изјавените уверувања на српските државни раководители дека ќе биде поведена ревизија на воено-техничката соработка на Белград со странски партнери, со цел да се идентификуваат измами со сертификати за крајни корисници. Претпоставуваме дека најавените мерки ќе овозможат навремено евидентирање и прекинување сомнителни извозни трансакции и ќе спречат испраќање воени производи на погрешна адреса“, рече Захарова.
Според Захарова, Русија е убедена дека „Србија е добро запознаена со сите ризици поврзани со паѓањето на производите од националниот воено-индустриски комплекс во рацете на режимот во Киев и ќе преземе ефикасни и доволни мерки за да се осигури дека ништо нема да фрли сенка врз добрите односи меѓу Москва и Белград“.
Европа
Зеленски: Русите го реструктуираа целото општество за да може да убиваат неказнето

Украинскиот претседател Володимир Зеленски синоќа реагираше на социјалните мрежи на ветувањето на рускиот лидер Владимир Путин дека ќе одговори на неодамнешниот напад на Киев врз руските воени аеродроми.
„Путин многу цврсто рече дека ќе мора да одговори на неодамнешниот напад врз аеродромите“, напиша американскиот претседател Доналд Трамп во објава на социјалните мрежи по телефонскиот разговор со Путин вчера.
Трамп делумно се осврна на нападот со беспилотни летала наречен „Операција Пајажина“ врз руските воени аеродроми во неделата, за кој се проценува дека уништил авиони и опрема во вредност помеѓу 4 и 6 милијарди евра. Белата куќа наводно не била информирана однапред за нападот од Украина.
„Многумина разговарале со Русија на различни нивоа. Сепак, ниту еден од овие разговори не донел сигурен мир ниту ја запрел војната“, одговори Зеленски во својата објава.
„За жал, Путин се чувствува неказнето. Дури и по сите ужасни руски напади, тој наводно подготвува повеќе таканаречени „одговори““, се вели во постот.
„Ова значи дека со секој нов напад, со секое одложување на дипломатијата, Русија покажува среден прст кон целиот свет – кон сите оние кои сè уште се двоумат да го зголемат притисокот врз неа“, забележа украинскиот претседател. „Сепак, Русија треба да бара мир. Токму во Москва мора да почнат да чувствуваат дека војната има цена, висока цена, а агресорот треба да ја плати највисоката цена“.
Зеленски изјави дека од почетокот на 2025 година, руската војска извршила напади врз Украина користејќи речиси 27.700 воздушни бомби, речиси 11.200 Шахед (дронови), речиси 9.000 други ударни дронови и повеќе од 700 ракети, вклучувајќи балистички ракети.
„Ова е темпото на руските напади, а тие намерно го поставија уште од првите денови од целосната војна. Русија ја реструктуираше целата своја држава, општество и економија за да може масовно и неказнето да убива луѓе во други земји“, напиша Зеленски.
Украинскиот претседател нагласи дека ако светот реагира слабо на заканите на Путин, тој го толкува ова како подготвеност да се затворат очите пред неговите постапки. Кога не чувствува сила и притисок, туку чувствува слабост, тој секогаш извршува нови злосторства. Тој го гледа таквиот став како премолчена дозвола: дозвола за нови злосторства, нови напади, нови убиства.
„Затоа ние во Украина сме благодарни на сите во светот кои се обидуваат да ја спречат оваа војна и руските напади. На сите кои му кажуваат на убиецот дека ќе биде повикан на одговорност. На сите кои велат дека руските ракети и бомби мора да престанат да одземаат невини животи“, нагласи Володимир Зеленски.
„И денес, на Денот на сеќавање на украинските деца убиени од руската агресија, ги потсетуваме моќните од овој свет на фактите. Ако моќните не го спречат Путин, тоа значи дека ја делат одговорноста со него. И ако сакаат да го спречат, но не можат, тогаш Путин повеќе нема да ги смета за моќни“, заклучи Зеленски.
Европа
(Видео) Борбени авиони на НАТО слетаа на автопатите во Финска и во Шведска

Сојузниците на НАТО одржаа големи воени вежби на автопатите во Финска и Шведска, демонстрирајќи ја способноста за брзо распоредување и дејствување во тешки услови според концепт познат како ACE (Agile Combat Employment), објави „Дифенс Индустри Јуроп“. Целта на ваквите вежби е да се зголеми флексибилноста и издржливоста на силите во потенцијално загрозените области.
Од 26 до 30 мај, Финска беше домаќин на редовна воздушна вежба наречена JPH, во која учествуваа повеќе од 20 сојузнички авиони и околу 2.000 регрути, резервисти и професионални војници. За прв пат, вежбата вклучуваше и операции на дел од автопатот, таканаречениот дел Баана, на патот број 4 во близина на воздухопловната база Тикакоски во Јивескила.
The Finnish Air Force's Baana 25 exercise has kicked off today. This week, the Air Force is operating from the Tikkakoski highway strip on E75, training in line with its mobile and dispersed battle concept. #ilmavoimat #baana25 pic.twitter.com/sr304XO1gZ
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Финските авиони F/A-18 Hornet и Hawk извршија полетувања и слетувања на автопатот, на кои за прв пат им се придружија и холандските борбени авиони F-35A Lightning II од Кралските воздухопловни сили на Холандија.
Холандските пилоти извршија непрекинати полетувања и слетувања, а заедничките вежби со финските авиони F/A-18 дополнително ја зајакнаа соработката меѓу сојузничките авиони од четврта и петта генерација.
The Royal Netherlands Air Force F-35A fighter jets are participating in the exercise #Baana25 at Tikkakoski for the first time. Alongside the touch-and-go landings, @Kon_Luchtmacht🇳🇱 is conducting fighter integration training w/ 🇫🇮 F/A-18 fighters, operating out of Pirkkala AFB. pic.twitter.com/JbHJrW6iGy
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Оваа обука е дел од финската доктрина за мобилно војување, која предвидува одржување на воздушни операции надвор од домашните бази доколку тие станат неупотребливи. Користењето на автопати за слетување и полетување е дел од воената обука во Финска уште од 1960-тите и сега дава важен придонес кон концептот на ACE на НАТО.