Европа
Нова руско-чеченска војна?!
Кога ќе се има предвид хронологијата на двојниот бомбашки напад на жените-самоубијци кои ја предизвикаа смртта на најмалку 38 лица во московското метро, ова е еден од најсмртоносните напади изведени во руската престолнина. Нивната синхронизираност е причина за страв од нови напади
Координираниот напад од понеделникот кој следеше нападот од 28-ми ноември мината година врз лускузниот воз на релација Москва–Санкт Перебург „Невски експрес“ во кој загинаа 26 лица, ги зголеми стравувањата дека исламистички милитанти би можеле да извршат серија напади, и тоа директно во поголемите руски урбани средини. Покрај тоа, еден од податоците што треба да ги загрижи руските безбедносни служби е што во експлозијата бил користен моќниот експлозив RDX.Иако се претпоставува дека нападот изведен од ткн. „Црни вдовици’’ (Чеченки на различна возраст, дури и малолетни девојчиња, кои во руско-чеченските војни останале без член од семејството) е реакција на тоа што руските безбедносни сили последните месеци ликвидираа неколку значајни исламистички водачи во регионот на Северен Каваказ, многу аналитичари сега ја превртуваат изјавата на еден од чеченските сепаратистички водачи Доку Умаров. Човекот кој сака целиот регион да го претвори во емират неодамна во интервју за една исламистичка страница на интернет се закани дека „зоната на воените операции ќе се прошири на територијата на Русија. Крвта нема веќе да се лее само во нашите кавкаски градови и места. Војната доаѓа во нивните градови.“ А токму Умаров се споменува како еден од творците на овие „Црните вдовици“.
Тоа е слична тактика што ја применуваат талибаните и исламистичките бунтовници во Пакистан, каде притиснати од офанзивата во Јужен Вазиристан своите удари ги насочија кон милионските центри, како што се Карачи и Лахоре. Но не е тајна соработката на исламистите од Чеченија, Дагестан и Ингушетија со Ал Каеда и другите исламистички екстремни групи.
Ваков расплет на настаните би ја поткопал сигурноста на власта во Кремљ, кој, за чудо, реагираше релативно мирно. Тоа, најверојатно, ќе ја поткопа вербата на руските граѓани дека Владимир Путин може да се справи со бунтовниците. Тој во втората Чеченска војна не ги повтори грешките на неговиот претходник Борис Елцин и наместо тешко подвижните единици и корумпираните офицери, испрати специјалци чија тактика беше иста како и на бунтовниците – удри, уништи и бегај.
Освен што големо прашање е дали навистина бунтовниците имаат сила и моќ да продолжат со серија слични напад која ќе ја безбедносно ќе ја дестабилизира Русија и моќта на Путин, треба да се смета и на ефектот тие да предизвикаат изливи на руски национализам. Во тој случај, дури и економскиот негативен ефект по руското стопанство кој би се почувствувал дури и да уследат други напади, на премиерот и на претседателот би им дале одврзани раце за жестоки акции и пресметки. Секако, и во економска смисла, тоа би било повторно исцрпувачка војна. Но, и секоја друга руска власт ќе даде ваков одговор, особено ако бидат загрозени нејзините енергетски текови, коишто ја даваат главната моќ на големата држава.
Бунтовниците се заканија дека ќе ги напаѓаат нафтоводи и гасоводи низ гоеламта територија на Русија. Тие најавија дека Кремљ преку економијата скапо ќе ги плати акциите против нивните борци. Оттаму, повеќето западни аналитичари сметаат дека чеченските бунтовници, може да преземат и напади врз економските цели, што е и потајно посакувана варијанта за западот, особено за САД за кој дестабилизирана Русија би претставувала партнер без адути при остварувањето на неговите стратешки интереси на далечниот исток, особено по прашањата за Иран и северна Кореја.
Покрај притисок врз, во моментов, неприкосновениот руски водач, Путин, притисок ќе почувстува и претседателот Дмитриј Медведев, кому доколку сака навистина да го изрази својот авторитет надвор од сенката на премиерот, му е потребна одлучна реакција на овој терористички акт. Таа може да биде отстапување од досегашната негова стратегија за фокусирање врз најголемите проблеми на населението од Северен Кавказ, сиромаштијата и корупцијата, и да ги максимализира воените и полициски операции насочени бунтовници.и да предизвика помасовен отпор кон централната власт во Москва.
Листа на бомбашки напади во МоскваДенешниот напад следува по десетината смртоносни напади што во Москва се случија во последните 15 години.11-ти јули 1996 – Бомба експлодира во московското метро, при што загинаа четири лица, а 12 беа повредени. 11/12-ти јули 1996 – Бомба експлодира пред тролејбус во центарот на Москва, при што беа повредени пет лица. Следниот ден во сличен напад беа повредени околу 30 лица. Нападите беа поврзани со чеченските бунтовници. Неколку дена подоцна тоа беше негирано од чеченска страна. 31-ви август 1999 – Бомба експлодира во три-катниот трговски центар Манеж, во близина на Кремљ. Околу 29 лица беа повредени.. Властите го нарекоа терористички акт, но не го поврзаа со активностите на чеченските сепаратисти. 9-ти септември 1999 – Силна експлозија уништи станбен блок во југоисточна Москва, при што загинаа 94, и беа повредени околу 200 лица. 13-ти септември 1999 – Осум-катна зграда е уништена во експлозија на бомба во Москва, при што загинаа 118 лица. Властите го карактеризираа како терористички напад и ја зајакнаа безбедноста во градот. Чеченските бунтовници беа обвинети за нападот, иако тамошните лидери не ја презедоа одговорноста за нападот. 8-ми август 2000 – Вкупно 13 лица загинаа, а десетина беа повредени во експлозија во подземен премин во Москва.5-ти февруари 2001 – Мала бомба експлодира во една од најфрекфентните станици на подземната железница во Москва, при што беа повредени девет лица и беше предизвикана помала материјална штета.19-ти октомври 2002 – Бомба експлодира во една фреквентна населба во југо-западна Москва, при што загина едно лице, а беа повредени седум лица. 5-ти јули 2003 – Две жени бомбаши-самоубијци се разнесоа себе си за време на рок фестивал во Тушино, Москва, при што загинаа 15 лица. 9-ти декември 2003 – Шест лица загинаа во експлозија во центарот на Москва. Властите обвинија дека нападот е дело на жени бомбаши-самоубијци од Чеченија. 6-ти февруари 2004 – Силна експлозија, најверојатно активирана од бомбаш самоубиец, уби 39, а повреди 100 лица во подземната железница во Москва.31-ви август 2004 – Десет лица загинаа, а 51 се повредени во самоубиствен бомбашки напад во центарот на Москва.21-ви август 2006 – Во експлозија на бомба во маркет во предградие на Москва загинаа 10 лица.29-ти март 2010 – Во две одделни експлозии во Москва загинаа најмалку 40 лица, а најмалку 38 се повредени
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Една четвртина од Европејците не ги плаќаат сметките на време: младите се најтешко погодени
По неколку години тврдоглава инфлација и зголемување на трошоците за живот, ценовните притисоци се намалуваат низ цела Европа. Сепак, и покрај подобрувањето на економската состојба, еден од четири Европејци сè уште не ги плаќа своите сметки на време, според најновиот извештај на Intrum за европските плаќања на потрошувачите, објавува Euronews.
Иако ситуацијата е подобра отколку во 2023 година, кога 37% од граѓаните доцнеа со своите плаќања, фактот дека 24% сè уште не ги плаќаа своите долгови на време открива длабоки разлики меѓу земјите и социјалните групи.
„Гледаме јасна поделба помеѓу оние кои се чувствуваат финансиски сигурни и оние кои сè уште живеат од месец во месец. Многу потрошувачи остануваат во ‘режим на преживување’, се двоумат дали да инвестираат или да трошат повеќе, обележани со години економска неизвесност“, рече Агњешка Кункел, извршен директор на Intrum TFI.
Стапката на домаќинства кои ги плаќаат сите сметки на време варира од земја до земја. Шпанија и Австрија се најдобри во овој поглед, со 83%, додека Грција е рангирана најниско со 67%.
Трајните ефекти од кризата со трошоците за живот
Цели 43% од потрошувачите во Европа изјавиле дека последните години имале трајно негативно влијание врз нивната финансиска благосостојба, при што помладите генерации честопати се најтешко погодени. Цели 63% од испитаниците од Генерацијата Z изјавиле дека доцнењето со плаќањето сметки оваа година е редовна појава, а не еднократен настан.
Многу Европејци сè уште живеат од ден за ден, според Intrum. Само шест од десет редовно издвојуваат фонд за итни случаи за црни денови, додека 29% признаваат дека извештаите за економска нестабилност ги прават вознемирени.
Овогодинешниот извештај, исто така, покажува промена во причините за доцнење со плаќањето. Недостатокот на средства повторно стана доминантен проблем, а овој феномен особено влијае на Генерацијата Z. 52% од испитаниците изјавиле дека нивната главна причина за неплаќање е тоа што немаат доволно пари за да ги платат сметките.
Дополнителен товар за младите е таканаречениот аспиративен притисок. Како што истакнува Агњешка Кункел, социјалните мрежи честопати создаваат нереални стандарди, охрабрувајќи ги младите купувачи да се задолжуваат за да бидат во чекор со своите врсници. Според анкетата, 31% велат дека обидот да се реплицира животниот стил на инфлуенсер ги довел во долгови.
фото: принтскрин
Европа
Фон дер Лајен: Русија разбира само притисок, ќе го зголемиме
Лидерите на европските земји кои ја поддржуваат Украина како дел од Коалицијата на волните изјавија за време на видеоповик со американскиот државен секретар Марко Рубио во вторникот дека санкциите против Русија мора да останат на сила, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
Фон дер Лајен напиша на платформата Икс дека „притисокот е единствениот јазик на кој Русија реагира“ и дека Европа ќе го зголемува „сè додека не се појави искрена подготвеност за ангажирање на кредибилен пат кон мирот“. Таа додаде дека централна тема на разговорите е финансирањето на Украина, вклучително и користењето на замрзнатите руски средства во странство.
Состанокот го копретседателуваа францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот премиер Кир Стармер. Според француските претставници, учесниците одлучија да формираат работна група од претставници од САД и членови на Коалицијата на волните за зајакнување на безбедносните гаранции за Украина.
Макрон изјави по состанокот дека групата ќе ја предводат Франција и Велика Британија, во соработка со Турција и, за прв пат, од САД. Целта е да се дефинираат деталите за безбедносните гаранции откако ќе се постигне мировен договор.
„Во следните неколку дена ќе ги финализираме придонесите на секоја страна и ќе ги обликуваме безбедносните гаранции. Ова е клучно за Украина, клучно за преговори за кредибилен мир и за одржување на притисокот врз Русија“, рече Макрон.
Тој, исто така, најави финални разговори во рамките на Европската Унија за користење на замрзнатите руски средства како извор на финансирање за украинската одбрана. „Ќе финализираме решение што ќе ѝ даде на Украина видливост и трајна финансиска поддршка“, рече тој.
Украина изјави дека е подготвена да ја поддржи рамката на евентуален мировен договор, но дека „чувствителните прашања“ остануваат отворени и ќе бидат решени на состанокот меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и американскиот претседател Доналд Трамп.
фото: принтскрин
Европа
Дронови во воздушниот простор на Романија во екот на рускиот напад, подигнати борбени авиони
За време на масивниот руски напад со беспилотни летала и ракети врз Украина во вторник наутро, наводно беспилотно летало влегло во воздушниот простор на членката на НАТО, Романија, соопштија украинските воздухопловни сили. Романското Министерство за одбрана потврди дека регистрирало два упади на беспилотни летала во нејзиниот воздушен простор во текот на утрото, објавува „The Kyiv Independent“.
Романското Министерство за национална одбрана објави дека околу 6:30 часот по локално време, два германски авиони „Еурофајтер Тајфун“ биле испратени да ги пресретнат беспилотните летала во округот Тулча. Еден час подоцна, два американски борбени авиони Ф-16 полетале во друга погранична област, во округот Галаци.
Министерството додаде дека Ф-16 воспоставиле радарски контакт со дронот околу 7:50 часот наутро. За среќа, немало извештаи за повредени или материјална штета во Романија. Романските власти сè уште официјално не потврдиле дали беспилотните летала биле руски.
Ова не е прв пат беспилотни летала да го нарушат воздушниот простор на НАТО. Најновиот инцидент се случува во време на зголемени тензии, при што земјите во близина на Украина, вклучувајќи ги Полска, балтичките држави и Романија, ги засилуваат безбедносните мерки од страв од прелевање на конфликтот. Честите руски напади врз украинската пристанишна инфраструктура на Дунав, веднаш надвор од Романија, го држат Букурешт во состојба на висока готовност.
Сличен инцидент се случи во септември, кога руски дрон, исто така, влезе во романскиот воздушен простор, но не беше соборен и на крајот се врати во Украина, потврди тогаш министерот за одбрана Јонут Мостеану. Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека дронот навлегол околу 10 километри во романска територија и останал во воздушниот простор на НАТО речиси 50 минути.
фото: принтскрин

