Европа
Грузиски избори: дуел меѓу автократот Саакашвили и милијардерот Иванишвили

Грузијците во понеделник избираат пратеници за 150-члениот парламент, десет дена по избувнувањето на аферата со злоставување на затворениците што предизвика протести и може да влијае врз можностите на партијата на претседателот Саакашвили наспроти опозицијата што ја води милијардерот Иванишвили
Од 150-те пратеници, 77 ќе бидат избрани според пропорционален модел, односно од партиските листи. За „партиските“ места се борат двата коалициски блока и 14 партии, коишто може да освојат мандат во парламентот доколку освојат најмалку 5 отсто од гласовите на избирачите коишто излегле на изборите. Другите 73 пратеници ќе бидат избрани во неоспредно гласање во изборните единици.
Вкупно се пријавени 2.805 кандидати. Според мнозинските избори има исто толку кандидати од партии и еден независен кандидат. За добивање на овие „мнозински“ пратенички мандати, потребно е да се освои 50 отсто плус еден глас од вкупниот број излезени избирачи.
Во Грузија во единствениот избирачки список има 3.613.851 избирач, а изборите ќе бидат валидни доколку излезе најмалку една третина од нив. Ќе се гласа од 8 до 20 часот по локално време, на 3.719 избирачки места во 84 избирачки окрузи, од кои 11 се во отцепните автономни покраини Абхазија и Јужна Осетија.
Во странство ќе бидат отворени 47 избирачки места во 44 градови во 37 дражви во светот. Меѓутоа, на територијата на Русија нема да има отворено избирачко место што значи дека Грузијците коишто живеат на руска територија нема да можат да гласаат на изборите. Ова претседателот на државната изборна комисија Зураб Харатапвили го оправда со „технички проблеми“. Според претходните податоци на грузиското министерство за надворешни работи, во Русија престојуваат 400 илјади грузиски државјани, или повеќе од 10 отсто од вкупното гласачко тело.
Најмногу избирачки места во странство се отворени во Грција – 4, по три во Турција и Украина и по две во САД и во Шпанија. Исто така две избирачки места ќе бидат отворени и во Авганистан за грузиските војници кои се таму во мисијата на ИСАФ.
Видеоснимките од тортурата врз затворениците во затворот во главниот град Тблиси поттикнаа протести и осуда од меѓународната заедница, а владејачката партија ја доведоа во многу чувствителна позиција.
Кампањата на владејачката партија на 44-годишниот грузиски претседател Михаил Саакашвили и неговиот 58-годишен противкандидат Бидзин Иванишвили, беше полна со провокации и агресивност, според оценките на Организацијата за европска безбедност и соработка (ОБСЕ), којашто ќе ги надлгедува изборите во Грузија.
Двете силни личности се „две големи ега кои сакаат да се победат меѓусебно одбивајќи каков и да е компромис“, оценува Томас де Вол, експерт за Кавказ во американскиот институт Карнеги.
Саакашвили беше миленик на Западот кој дојде на власт со популистичката ткн Револуција на розите во 2004 година, а повторно беше избран во 2008 година, кога неговата партија Национално обединето движење освои 119 од 150 парламентарни места. Меѓутоа, неговиот углед почна да опаѓа со зголемувањето на обвиненијата за авторитарност.
Коалицијата Грузискиот сон што ја предводи Иванишвили го обвинува претседателот за автократија, а Саакашвили ги уверува избирачите дека Иванишвили ќе ја запре модернизацијата на оваа поранешна советска република и ќе ја врати во периодот на корупцијата и анархијата.
Интерсно е што листата на владејачката партија Национално обединето движење ќе ја предводи спикерот на грузискиот парламент Давид Бакардѕе, додека листата на „сонувачите“ ја предводи поранешната фудбалска ѕвезда од италијанскиот Милан, Каха Каладѕе.
Меѓутоа, исто така, интересно е и што самиот Иванишвили не само што самиот не се кандидараше, туку и нема да може да гласа. Имено, веднаш по неговото објавување дека има намера активно да учествува во политичкиот на земјата, нему му беше одземено државјанството на Грузија, со образложение дека тој е истоврмено и државјанин на Франција.
Земјоделието е основната економска активност на оваа кавкаска држава со површина од 69.700 квадратни километри и 4,5 милиони жители, од коишто најголемито дел се Грузијци со рпавославна вероисповед, со малцински Ерменци, Руси, Азери, Грци, Осетијци и Абхазијци.
Невработеноста, којашто изнесува 16 отсто, и сиромаштијата, којашто ја чувствува 10 отсто од населението коешто живеее под границата на сиромаштијата според годишниот извештај на американската разунавачка агенција CIA, беа централни теми на предизборната кампања.
Партијата на Саакашвили водеше во анкетите до избувнивањето на затворскиот скандал, за којашто аналитичарите велат дека не може да се претпостави во која мерка ќе влијае врз изборните резултати.
Така според истражувањето на американскиот Национеле демократски институт (NDI), рејтингот на владејачката партија е речиси пет пати поголем отколку на опозициската коалициај на Иванишвили. За Националното обединето движење според оваа анкета ќе гласаат 47 отсто, додека за Грузиски сон – 10 посто од испитаниците. Опозицискиот телевизиски канал Мaestrо, јави дека во неговата анкета води Грузискиот сон со 48 отсто, додека партијата на Саакашвили има поддршка од 14 отсто од гласачите.
На два дена пред изборите двата големи блока ги одржаа завршните митинзи. Партијата на Саакашвили на централниот стадион во Тбилиси собрала според медиумските извештаи 60 до 70 илјади приврзаници, додека блокто на Иванишвили кој го одржа митингот следниот дена на плоштадот Слобода привлекла меѓу 100 и 150 илјади луѓе.
САД и Европската унија повикаа на одржување слободни и справедливи избори во државата којашто тежнее да стане членка на НАТО и која за таа цел испрати 800 свои војници во составот на меѓународните коалициски сили во Авганистан.
Саакашвили го обвинува Иванишвили дека е „тројански коњ“ и миленик на Русија. Меѓутоа, за мултимилиајрдерот Иванишвили кој е познат како голем љубител на уметнсота и својата куќа ја украсува со дела на најславните светски уметници а палти 95 милиони евра за сликата „Дора Маар со мачка“ на славниот Пабло Пикасо, го сметаат за прозападно ориентиран. Според листата на најбогатите во светот на американскиот магазин Forbes, Иванишвили е 153-ти со имот проценет на пет милијарди доалри. Иванишвили тврди дека со Русија сака да ги поправи прекинатите врски со кусата војна од 2008 година, околу грузиската автономна покраина Јужна Осетија којашто прогласи независност од властите во Тбилиси, инаку населена со проруски ориентираните Осетијци.
Кампањата со остро изразено непријателство ја покажува фрагилноста на гризуската демократија и високиот степен на нетолеранција кон поинаквото мислење, сметаат аналитичарите. Истакнуваат дека изборите се многу важни бидејќи треба да се направи нов Устав на земјата кој ќе ја зајакне улогата на парламентот и на премиерот, а ќе ги намали овластувањата на претседателот кому мандатот му истекува во 2013 година.
Саакашвили дојде на власта откако со Револуцијата на розите го урна од власта поранешнито претседател Едуард Шеварнадѕе, поранешен министер за надворешни работи на Советскиот сојуз./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Путин започнува брутална зимска тактика против Украина

Русија ги засили нападите врз енергетската и гасната инфраструктура на Украина во последните денови, во кампања што потсетува на најлошите зимски удари во последниве години. За само неколку дена, десетици електрани низ целата земја беа погодени, оставајќи милиони без електрична енергија, вода и греење – бидејќи температурите штотуку почнуваат да паѓаат.
Украина вчера воведе итни прекини на електричната енергија во речиси сите региони. Националниот оператор Укренерго соопшти дека далноводите и трафостаниците се оштетени и дека се потребни ограничувања на потрошувачката за стабилизирање на системот. ДТЕК, најголемиот приватен производител и дистрибутер, соопшти дека ја вратил електричната енергија на речиси два милиони корисници за само неколку дена, главно во регионите Киев, Одеса и Дњепропетровск.
Во главниот град, прекините на електричната енергија, исто така, предизвикаа пад на притисокот на водата, додека делови од метрото работеа на резервна електрична енергија. Во неколку региони, вклучувајќи ги регионите Суми и Черкаси, властите воведоа ротирачки прекини на електричната енергија и ги повикаа граѓаните да штедат енергија.
Зеленски: „Путин се обидува да предизвика хаос пред зимата“
Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека Русија го користи студот како оружје.
„Тие немаат што да покажат на бојното поле, па затоа се обидуваат да го уништат нашиот енергетски сектор. Нивната цел е да сеат хаос и страв пред зимата“, рече тој. Тој додаде дека руските сили лансирале повеќе од 150 беспилотни летала и десетици ракети за само неколку дена, насочени кон електрани, трафостаници и гасни постројки.
Министерот за енергетика Герман Галушченко рече дека нападите оваа недела ги погодиле и постројките на државната компанија Нафтогаз и неколку термоцентрали во централна Украина. „Нивната цел е да ги исцрпат нашите залихи на гас и да нè принудат да увезуваме во средината на зимата“, рече тој.
Повторување на бруталната тактика
Според проценките на воените и енергетските аналитичари објавени од Ројтерс и Блумберг, Русија ја повторува бруталната тактика што ја користеше во минатите зими – систематски напаѓајќи ги електроенергетските и гасните постројки за да ја намали отпорноста на Украина и да го ослаби моралот на населението.
Целта не е моментален прекин на електричната енергија, туку долгорочно осиромашување преку постојани поправки, преоптоварувања и недостиг на делови.
Нападите се темпирани да се совпаднат со промената на сезоната: како што паѓаат температурите, секоја штета има поголемо влијание, а работата на мрежата се забавува. Аналитичарите предупредуваат дека Москва користи тактика на „заситеност во одбраната“ – користејќи масивни бранови беспилотни летала и ракети за да ги истроши украинските ракети за воздушна одбрана, а потоа прецизно ги таргетира клучните точки на пренос.
Европа
Германските научници пронајдоа антитело против ХИВ

Од 1981 година, кога болеста стана позната, СИДА-та одзеде 44 милиони животи низ целиот свет. Се смета за една од најсериозните епидемии во историјата на човештвото. Иако бројот на смртни случаи се намали со текот на времето благодарение на едукацијата и превентивните мерки, луѓето сè уште умираат од последиците на оваа болест.
Во 2024 година, околу 630.000 луѓе починаа од СИДА низ целиот свет. Затоа, откритието од страна на Универзитетската клиника во Келн непосредно пред почетокот на Европската конференција за СИДА (15-18 октомври) во Париз буди нова надеж дека тоа би можело да претставува уште едно оружје во борбата против оваа болест, пишува Дојче Веле.
Тестирани повеќе од 800 антитела против ХИВ
Истражувачкиот тим предводен од Флоријан Клајн, директор на Институтот за вирусологија, проучувал примероци од крв од 32 лица. Сите биле заразени со ХИВ, но независно, односно без терапија, развиле силен и широко ефикасен имунолошки одговор преку антитела против вирусот.
Научниците тестирале повеќе од 800 различни антитела од овие примероци во лабораторија, испитувајќи ја нивната способност да го неутрализираат вирусот ХИВ. Едно од нив, означено со 04_A06, особено се издвојуваше. Ова антитело го блокира местото преку кое вирусот се прицврстува на клетките домаќини за време на инфекцијата. На овој начин, го спречува вирусот ХИВ да влезе во клетките. Откако вирусот ќе влезе во клетка, ги презема нејзините функции и ги користи за да се реплицира, со што го ослабува имунолошкиот систем на долг рок.
Планот за производство на антитела се наоѓа во човечкиот имунолошки систем, во Б-лимфоцитите. Кога ќе дојдат во контакт со патогени, овие лимфоцити созреваат во плазма клетки кои произведуваат големи количини на антитела, вклучувајќи го и 04_A06. Истражувачите го дешифрираа генетскиот план за неговото создавање и беа во можност да го репродуцираат. „Значи, повеќе не е потребно да се зема крв од пациенти, но овој генетски план може да се вметне во друга клетка и да се каже: произведете го овој протеин – или ова антитело.“
Антитело 04_A06 – за терапија и превенција на ХИВ
Во експерименти на глувци кои носат компоненти на човечкиот имунолошки систем и се инфицирани со ХИВ, антителото 04_A06 беше во можност целосно да го неутрализира поголемиот дел од вирусот ХИВ. Истражувачите тестираа околу 340 различни варијанти на ХИВ, вклучувајќи ги и оние кои веќе беа отпорни на други антитела. „Вирусите се многу разновидни и затоа ХИВ е толку тежок за лекување, бидејќи постои голема генетска разновидност меѓу вирусите“, објаснува Клајн. Новооткриеното антитело, сепак, беше во можност да неутрализира 98 проценти од тестираните варијанти.
Значи, 04_A06 може да им помогне на луѓето кои веќе се инфицирани со ХИВ бидејќи го спречува вирусот да влезе во клетката. „Се врзува за рецепторот на вирусот, го блокира и на тој начин го спречува да ја инфицира целната клетка.“ Покрај тоа, вирусите кои се „обележани“ со антитела полесно се препознаваат и уништуваат од имунолошкиот систем. Ова антитело може да се користи и превентивно за да се спречи инфекцијата со ХИВ: „Ако антителото веќе постои во телото, вирусот што влегува веднаш се запира пред да може да ја инфицира клетката.“
Сè уште нема вакцина против ХИВ
Новото антитело би можело да дејствува како таканаречена пасивна имунизација. Спротивно на тоа, активната имунизација вклучува вакцина што му овозможува на телото самостојно да произведува антитела, но таква вакцина сè уште не постои. Постојат студии со mRNA вакцина што треба да го стимулира имунолошкиот систем да одговори на специфичен протеин од обвивката на вирусот ХИВ. Сепак, досега овој пристап е тестиран само на една варијанта на вирусот.
Во моментов, разни лекови во форма на таблети или инјекции се користат за профилакса против ХИВ инфекции, и тоа со голем успех. Сепак, таблетите најчесто треба да се земаат секојдневно. Депо препаратите со долго дејство, како што се оние што содржат ленакапавир, веќе се одобрени во САД и ЕУ, но сè уште не се продаваат во ЕУ.
Идејата зад профилаксата со антитела како 04_A06, објаснува Клајн: „Дека можете да избегнете земање таблети дневно бидејќи би имало повеќе од 90 проценти шанса да се спречи инфекцијата“. Профилаксата со антитела би се земала приближно на секои шест месеци.
Ново ХИВ антитело со висока потенција
Веќе се откриени и други антитела со широк спектар против ХИВ, но „04_A06 дефинитивно е исклучително моќен претставник на оваа група“, вели Александра Тркола, директорка на Институтот за медицинска вирусологија на Универзитетот во Цирих. „Теоретски, само 04_A06 постигнува ефикасност што нормално се постигнува само со комбинирање на повеќе антитела“.
„Силен“ во овој контекст значи дека дури и кога мала количина од антителото се нанесува на заразените клетки, ефектот е многу изразен. Ова е важно ако откритието од Келн еден ден ќе се развие во лек што може да се администрира со инјекција. Бидејќи може да се администрира само ограничена количина – а давањето 20 инјекции не само што би било незгодно, туку и многу скапо за производство, објаснува Клајн.
Долгиот пат до лек за СИДА
Сепак, може да помине долго време пред да се развие вистински лек базиран на 04_A06, вели Кристоф Спинер, раководител на одделот за заразни болести во Универзитетската болница „Rechts der Isar“ во Минхен. Тој забележува дека резултатите од Келн во моментов се само лабораториски податоци, „така што ефикасноста не може директно да се пренесе во услови од реалниот живот“. Потребни се понатамошни студии за дозата, безбедноста и ефикасноста на антителото.
Александра Тркола, исто така, предупредува: „Сè уште не можеме да знаеме дали антителото ќе се покаже ефикасно и во клиничка употреба“. Сепак, додава: „Знаците секако се многу охрабрувачки“.
фото: принтскрин
Европа
Манекенка убиена во Милано: момчето ја изболо 24 пати на балкон пред соседите

29-годишната Памела Џенини, италијанска бизнисменка и модел, беше убиена на балконот од нејзиниот стан во Милано пред соседите кои беспомошно гледале во ужасот и ја повикале полицијата.
Убиецот, нејзиниот 52-годишен партнер Џанлука Сонцин, ја мачел дури и кога полицијата влегла во станот, а по убиството се обидел да се самоубие, пишуваат италијанските медиуми.
Убиството се случило на 14 октомври, вечерта во населбата Горла на северната периферија на Милано. Сонцин ја одвлекол Памела на балконот и почнал да ја боде со нож. „Ќе ја убие, ќе ја убие“, извикувале соседите кои биле сведоци на нападот. Околу 22 часот, полицијата и пожарникарите ја скршиле вратата од станот на третиот кат.
Внатре ја пронашле Памела на подот, додека Сонцин – вооружен со ловечки нож – продолжил да ја боде. Ја избодел вкупно 24 пати. Пред полицијата да може да го совлада, се избодел двапати во грлото. Тој бил итно префрлен во болница, но неговиот живот не бил во опасност.
Мотивот за злосторството наводно била одлуката на Памела да ја прекине врската.
„Знаев дека сака да се ослободи од него. Сакаше да го остави“, изјавил нејзин поранешен партнер на полицијата. Токму него го повикала Памела за време на смртоносниот напад и веднаш ги известил службите за итни случаи. Соседите биле привлечени од вресоците што одекнувале низ улицата. „Ги слушнавме нејзините вресоци, многу гласно. Таа викаше ‘помош, помош’“, рече еден жител.
Двојката била во врска една година, а Сонцин наводно ја злоупотребувал од самиот почеток на нивната врска. Наводно ѝ се заканувал и тврдел дека има оружје. Еден сосед се присетил на претходна полициска интервенција.
„Полицијата веќе интервенирала пред неколку месеци. Тој се јавил на мојот интерфон за да ме замоли да му отворам, но кога стигна на третиот кат, таа не му отвораше и се јави на 112. Сепак, во следните недели, често ги гледавме повторно заедно.“
Џанлука Сончин претходно ѝ бил познат на полицијата. Пред петнаесет години, тој бил уапсен за измама како дел од операција со која била разбиена организација која препродавала луксузни автомобили меѓу Германија и Италија, избегнувајќи ДДВ.
фото: принтскрин