Европа
Американското шпионирање на француските претседатели го крена Париз

Веста дека американската Агенција за национална безбедноста (NSA) ги шпионирала тројцата последни француски претседатели Жак Ширак, Николас Саркози и Франсоа Оланд, најмалку во периодот меѓу 2006 и 2012 година, ја крена француската политика, а актуелниот претседател ја оцени како „неприфатлива“ ваквата американската политика кон Франција и се истакнува дека Вашингтон е должен да се придржува до своите обврски преземени особено по 2013 година, кога беше објавено дека тајните служби на САД масовно ги прислушувале телефонските разговори на милиони француски државјани.
„Франција нема да ги толерира делата кои претставуваат закана за безбедноста и заштитата на нејзините интереси“, се наведува во соопштението на Елисејската палата од средата, додека актуелниот претседател Франсоа Оланд се среќава дека најважните министри, команданти и пратеници, по извештајот на WikiLeaks дека САД го шпионирале него и двајцата негови претходници. Француски дипломатски извори наведуваат за медиумите дека по тој повод американскиот амбасадор во Париз е повикан да даде образложение во француското министерство за надворешни работи.
Станува збор за шпионски активности водени најмалку во периодот меѓу 2006 и 2012 година, односно тројцата последни француски претседатели Жак Ширак, Николас Саркози и Франсоа Оланд, произлегува од документите на основачот на WikiLeaks, Џулиан Асанж,кои во вторникот ги објавија дневниот весник Liberation и истражувачкиот портал Mediapart. Тие документи, коишто ги носат ознаките на највисока тајност, се состојат од пет извештаи на NSA и се однесуваат на прислушувани телефонски разговори на француските претседатели. Биле наменети за повеќе американски разузнавачки служби, забележува Liberation.
Најновиот документ го носи датумот 22-ри мај 2012 година, неколку дена пред стапување на Франсоа Оланд на претседателската должност, и се однесува на тајните состаноци околу евентуалното излегување на Грција од еврозоната. Во друг од 2011 година, се наведува дека Саркози е одлучен да ги обнови мировните преговори меѓу Израел и Палестинците, можно и без учество на САД. Документ од 2010 година укажува дека француските функционери знаеле дека САД ги шпионираат, како и дека имале намера да протестираат за тоа.
Француски функционер за BBC изјави дека шпионирањето „меѓу сојузниците е неприфатливо“, најавувајќи дека претседателот Оланд за тој проблем ќе зборува и на состанокот на францускиот национален совет за одбрана. Советник на францускиот претседател изјави за AFP дека Оланд ќе одржи состанок на одбранбениот совет за „да се процени карактерот на информациите кои ги објавија медиумите во вторникот навечер и да се извлечат полезни заклучоци“.
„Тешко ни е да разбереме или да замислиме што го мотивира некој сојузник да ги шпионира другите своите сојузници, коишто по светските прашања често ги споделуваат истите стратешки прашања“, изјави портпаролката на француската влада Стефани Л’Фол за телевизијата i>TELE.
Интернет страницата на ткн „свиркач“ и основач на WikiLeaks, Џулијан Асанж се повикува на „строго доверливи разузнавачки извештаи и технички документи“ на NSA. Засега не е јасно дали станува збор за податоци коишто ги поседува поранешниот соработник на американското разузнавање Едвард Сноуден.
Во вторникот WikiLeaks соопшти дека започнува со објавувањето на тајните документи под називот „Елисејската шпионажа“, кои „директно произлегуваат од насочениот надзор на NSA на комуникациите “ на тројцата француски претседатели,, како и француски министри и амбасадорот на Париз во САД.
„Францускиот народ има право да знае дека владите избрани од нив биле подложени на непријателски надзор од страна на претпоставените сојузници. Горди сме на нашата соработка со водечките француски издавачи Liberation и Mediapart,коишто помогнаа да се осветли оваа епизода. Француските читатели може да очекуваат наскоро повеќе значајни откритија“, напиша во вторникот основачот Асанж.
Портпаролот на WikiLeaks, Кристин Храфносн во средата за BBC изјави дека иако нивното откритие дека NSA ги прислушувала телефонските разговори на германската канцеларка Ангела Меркел не ја вклучувало содржината, овој пот постојат тани извештаи. „Тоа покажува колку далеку NSA и највисоките функционери на САД се подготвени да одат“, рече.
Како одговор на наводите за истекување на документите, портпаролот на NSA, Нед Прајс изјави дека нема да коментираат одредени разузнавачки наводи. „Ние воопшто не спроведуваме никакво надворешен разузнавачки надзор, освен доколку не постојат посебни и оправдани причини поради заштитата на националната безбедност. Тоа подеднакво се однесува и на обичните граѓани и на светските челници“, рече Пеајс. Подоцна додаде дека комуникациите на претседателот Оланд „не се и нема да бидат“ цели, како и дека „NSA тесно соработува со Франција по сите меѓународно важни прашања“ и дека Французите се „незаобиколен партнер“.
Станува збор за втора афера во последните две години во која САД ги прислушуваат челниците на своите најважни европски сојузници. Доставените од „протекувачот на информации“ извештаи до медиумите од страна на поранешниот соработник на американската Агенција за национална безбедност Едвард Сноуден, кој за тоа во САД е обвинет за три дела во врска со шпионажа од јули 2013 година за огромниот обем на долгогодишното американско шпионирање на милиони германски граѓани, институции и функционери, па дури и самата канцеларка, предизвика гнев во Германија. Тогаш, со цел да ја смири јавноста, германските власти најавуваа дека со Вашингтон подготвуваат договор за меѓусебно нешпионирање, но според најновите сознанија тоа никогаш не било тема./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Главниот осомничен во случајот со Меди Мекен одбива да разговара со британската полиција

Главниот осомничен за исчезнувањето на Мадлен Мекен, Кристијан Б., одби да разговара со британската полиција пред неговото ослободување од затвор. Германскиот државјанин, познат под својот псевдоним поради законите за приватност, се очекува да биде ослободен во среда по отслужување казна за силување на постара жена во Праја да Луз во 2005 година, објави Скај њуз.
Полицијата се надева на пробив во истрагата
Британските истражители се надеваа дека 49-годишникот конечно ќе може да зборува за исчезнувањето на тригодишното девојче од португалско одморалиште во 2007 година, во клучен развој на долготрајната истрага. Метрополитенската полиција потврди дека му испратила „меѓународен допис со барање“ за разговор, но тој одби.
Мадлен исчезна од својот апартман кратко откако нејзините родители, Кејт и Гери Мекан, ја оставија да спие додека вечерале во блискиот ресторан. И покрај неговото одбивање да соработува, Мет потврди дека Кристијан Б. останува клучен осомничен во нивната истрага, која се спроведува со португалските и германските власти. Самиот Кристијан Б. претходно негираше каква било вмешаност во случајот.
Истрагата продолжува и покрај одбивањето
Главниот детектив, инспекторот Марк Кренвел, виш истражен службеник, рече дека полицијата ќе „продолжи да ги бара сите веродостојни траги“ и покрај неуспехот да разговара со Кристијан Б.
„Тесно соработувавме со нашите колеги од полицијата во Германија и Португалија со години за да го истражиме исчезнувањето на Мадлен Мекан и да го поддржиме семејството на Мадлен во разбирањето што се случило…“, рече Кренвел.
„Побаравме да разговараме со овој осомничен од Германија, но, од правни причини, ова може да се направи само преку меѓународно писмо за барање кое е поднесено. Осомничениот последователно одби. Во отсуство на разговор, сепак ќе продолжиме да ги бараме сите веродостојни траги.“
Со текот на годините, властите спроведоа серија претреси, најновиот во јуни во близина на португалската општина Лагос. Во 2023 година, истражителите ја пребараа областа околу резервоарот Барагем до Араде, на околу 50 километри од Праја да Луз, каде што Кристијан Б престојувал помеѓу 2000 и 2017 година и каде што фотографирал и снимил видеа.
Минатиот октомври, германски суд го ослободи Кристијан Б. од обвиненијата за неповрзани сексуални престапи што наводно се случиле во Португалија помеѓу 2000 и 2017 година. Вкупните трошоци за истрагата на Метрополитенската полиција, позната како Операција Grange, од 2011 година надминаа 13,2 милиони фунти, откако во април беа одобрени дополнителни 108.000 фунти владино финансирање.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Зеленски: Имаме решение за руските дронови, подготвени сме да го споделиме со НАТО

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нагласи важноста на дроновите во одбраната на неговата земја од руска инвазија, истовремено нудејќи поддршка на НАТО во одвраќањето на руските беспилотни летала.
„Најефикасните санкции, санкциите што се најбрзи, се пожари во руските рафинерии за нафта, на нивните терминали и на складиштата за нафта“, рече тој во своето вечерно обраќање, осврнувајќи се на серијата украински напади со беспилотни летала насочени кон рускиот нафтен сектор. Тој рече дека нападите биле болни за Москва и дека ќе влијаат и на воените напори на Русија. Нападите „значително ја ограничиле руската нафтена индустрија, а тоа значително ја ограничува војната“, рече Зеленски.
Today I want to especially thank all our warriors who are inflicting truly significant losses on Russia. Losses at the front. Losses along the border. Losses on Russia’s own territory thanks to our long-range strikes. The most effective sanctions – the ones that work the fastest… pic.twitter.com/tOdd6xkqqD
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) September 14, 2025
Украина во ноќта кон неделата нападна една од најголемите руски рафинерии во градот Кириши, 110 километри југоисточно од Санкт Петербург. Пред официјалната потврда за нападот, на социјалните мрежи веќе почнаа да кружат слики и видеа на кои се гледаат големи пламени над рафинеријата.
Зеленски рече дека Украина е подготвена да го сподели своето искуство во одбивањето на нападите од руските беспилотни летала со НАТО, наведувајќи го неодамнешното навлегување на руски беспилотни летала во полскиот воздушен простор пред неколку дена и неодамнешниот инцидент со руски беспилотен авион над Романија.
„Подготвени сме да ги обучиме сите партнери во оваа одбрана“, рече Зеленски. „Сите гледаат дека Русите бараат начини да ја прошират војната на територијата на Полска и балтичките држави, а руската војска ја тестира и Романија.“
Иако НАТО има ефикасно одбранбено оружје, тој рече дека Украина развила „многу поекономични, помасовни и систематски решенија“.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Голем протест во Анкара: „Државен удар против идниот претседател“

Десетици илјади луѓе протестираа вчера во турската престолнина Анкара против судскиот случај што може да доведе до отстранување на лидерот на главната опозициска партија од функцијата денеска, по едногодишна правна битка меѓу владата и стотици нејзини членови. Снимките покажаа толпи како бараат оставка од претседателот Таип Ердоган, мавтајќи со турски знамиња и партиски транспаренти.
Судската одлука за поништување на конгресот на Републиканската народна партија (ЦХП) во 2023 година поради наводни процедурални неправилности може да ја преобликува партијата, да ги потресе финансиските пазари и да влијае на текот на општите избори закажани за 2028 година. Судот може и да ја одложи пресудата.
Лидерот на ЦХП, Озгур Озел, на митингот изјави дека владата сака да ја задржи власта, поткопувајќи ги демократските норми и потиснувајќи ги политичките противници откако опозициските партии победија на локалните избори минатата година. Озел повика на предвремени општи избори.
„Ова е политички случај. Обвинувањата се клевета. Она што се случува е државен удар – државен удар против идниот претседател, против идната влада. Ќе се спротивставиме, ќе се спротивставиме, ќе се спротивставиме“, изјави Озел пред насобраните. Владата инсистира дека судството е независно и негира какви било политички мотиви.
Во изминатата година, Турција приведе повеќе од 500 лица, вклучувајќи 17 градоначалници, во Истанбул и други општини и градови управувани од Републиканската народна партија низ целата земја, како дел од истрагите за наводна корупција.
Стотици членови на ЦХП се во притвор во рамките на широка истрага за наводни врски со корупција и тероризам, вклучувајќи го и главниот противник на Ердоган, градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу. Апсењето на Имамоглу во март предизвика најголемите протести во земјата во последната деценија. Стотици илјади Турци излегоа на улиците, а турската лира падна.
фото: принтскрин