Европа
Челниците ги прифатија „Насоките од Братислава“ за обновување на довербата во ЕУ
Челниците на земјите членки на Европската унија на вонредниот самит во петокот во словачката престолнина Братислава ги прифатија шестмесечните насоки за обновување на довербата во ЕУ по британското напуштање на блокот кои претставуваат контури за иднината на Унијата според кои треба да се дејствува до самитот во Рим во март следната година, кога ќе се одбележува 60-годишнината од Римските договори, објавено е на завршната прес-конференција пренесуваат агенциите.
„Иако една земја реши да замине, Европската унија останува неопходна за нас другите“, велат челниците на 27-те земји членки во заедничката изјава додавајќи дека се решителни ЕУ да биде успешна.
Таканаречените Насоки од Братислава носат чекори кои се потребни да се преземат за да се реши прашањето на миграцијата, со цел да не се повторат „неконтролираните минатогодишни бранови“, за да се подобри сигурноста на надворешните граници и за поефикасно да се води борбата против тероризмот, како и да се зајакне европската соработка во сферата на одбраната и да им се пружат подобри можности на младите.
„Братислава е почеток на процесот“, се истакнува во заедничката изјава, во која се додава дека по самитот во словачката престолнина ќе следат важните состаноци во Ла Валета на Малта кон крајот на годинава и потоа мартовскиот самит во Рим.
Претседателот на Европскиот совет, Доналд Туск, на завршната прес-конференција изрази надеж дека „Насоките од Братислава“ ќе ја водат ЕУ во нејзините акции кои мора да бидат „практични и опипливи“ во периодот кој надоаѓа, а до состанокот во Рим. Една од таквите опипливи практични одлуки и брзи мерки, според Туск, е и одлуката за помош на Бугарија во заштита на нејзината граница со Турција.
„Денеска сите земји членки се согласија дека се подготвени да ја поддржат Бугарија кога станува збор за ефикасната контрола на границата со Турција. Практично тоа значи голема помош од Европската комисија кога станува збор за парите, како и граничната полиција и опрема од некои земји членки“, појасни Туск кој одби конкретно да ги именува земјите, бидејќи, како што рече, „ова е почеток на процесот“,
На завршната прес-конференција покрај Туск, беа присутни и словачкиот премиер Роберт Фицо, од земјата која во моментов го извршува шестмесечното ротирачко претседавање со Унијата, и претседателот на Европската комисија, Жан-Клод Јункер.
„Самитот во Братислава е првиот самит на кој се разговараше за заедничката иднина за Европа на 27-те, по британското излегување. Денеска имавме искрени разговори за корените на сегашната ситуација во Европа… луѓето се загрижени и стравуваат од тероризмот, миграциите и недостигот од контрола, како и од економската и социјалната иднина“, изјави Туск, изразувајќи надеж дека во периодот кој доаѓа ќе се обнови довербата на граѓаните во ЕУ.
Иако стануваше збор за ЕУ по Брегзитот, агенциите забележуваат дека не се зборувало за Европската унија, бидејќи Лондон уште не го активирал членот 50 од Лисабонскиот договор за ЕУ со кој се одредуваат процесите на излегувањето на земја членка, а 27-те челници потврдиле дека нема да водат никакви преговори со Лондон пред тоа да го стори.
„Преговорите со Велика Британија не беа главна тема на самитот во Братислава, Потврдивме дека нема преговори без активирање на членот 50. Тоа мора да биде многу јасно. Тоа не е насочено против Велика Британија, туку со тоа ги следиме нашите правила“, појасни Туск.
Претседателот на Европскиот совет рече дека во текот на неговата неодамнешна посета на Лондон разговарал со британската премиерка Тереза Меј, која искрено му кажала дека е речиси невозможно да се активира членот 50 оваа година, како и дека тоа веројатно ќе го стори во јануари или во февруари 2017 година.
„Ние сме добро подготвени и би можеле да ги започнеме преговорите веќе утре, но мораме да ги чекаме нашите британски колеги“, истакна Туск.
Туск пред самитот истакна два приоритета. Прво, челниците да успеат да ги надминат разликите и да успеат да се договорат за потребата да се презема контролата и да се сврти страница од201 година и хаотичната мигрантска криза. Второ, внатрешната (тероризмот) и надворешната (миграцијата) безбедност да бидат апсолутни приоритети.
Британското истапување покажало до која мера граѓаните ја загубиле довербата во ЕУ, „Брегзит не е само британски проблем. Тој е показател на загриженоста која може да се најде насекаде во Европа“, рече Туск.
„За разлика од Велика Британија, ние знаеме што сакаме. Нашата позиција е јасна… Ја отфрламе можноста некој да избира што му одговара, а да го отфрла она што не му одговара“, изјави словачкиот премиер Роберт Фицо, додавајќи дека Европската унија сака добри односи со Обединетото Кралство, но дека преговорите не можат да одат против интересите на нејзините членки.
Фицо изрази задоволство од самитот, бидејќи смета дека се донесени некои конкретни одлуки, иако ЕУ не ја гледа секогаш „иднината како розова“. „Не ја гледаме секогаш иднината како розова, но доколку ние не ги дадеме одговорите, тогаш некој друг би можел да дојде со одговорите и тоа би можело да биде опасно“, рече Фицо.
Оцената на самитот од германската канцеларка Ангела Меркел е дека на него преовладувал „духот на соработката“, и покрај предизвикувачките прашања со кои се соочува Унијата.
„Духот на Братислава беше дух на соработката. Убедени сме дека ни е потребен компромис, дека ни е потребно чувството на солидарност, чувството на соработка, и дека работиме на основа на заедничките вредности“, рече германската канцеларка по еднодневниот самит.
Меркел, којашто во пресрет на самитот доаѓајќи во Братислава изјави дека станува збор за „критичен момент“ за Европската унија, призна дека пред Унијата стојат „месеци интензивна работа“
Челниците на Унгарија и на Италија упатија, пак, помалку оптимистички пораки. Италијанскиот премиер Матео Ренци изјави дека самитот во Братислава бил „чекор напред, но многу мал. Премал“.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека самитот не успеал да ја промени мигрантската политика на ЕУ, којашто ја нарече „автодеструктивна и наивна“. „ЕУ продолжува со своите автодеструктивни и наивни политики, тие повеќе зборуваат за забрзување на постапката на распределба, отколку за запирање на мигрантите на Шенгенските граници“, рече Орбан.
Премиерот на Луксембург, Ксавиер Бетел, исто така, не беше премногу оптимистичен. „Секој кој вели дека работите во моментов во Европа добро функционираат, треба да земе нови очила“, порача Бетел.
Белгискиот премиер Шарл Мишел зборуваше за потребата од „повторното јакнење на Европа“, а австрискиот канцелар Кристијан Керн предупреди пред самитот дека во овој момент не треба да се очекуваат „револуционерни разултати“./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Русите ја нападнаа Одеса: луѓето ги блокираат патиштата, лути затоа што нема струја
Во руските напади во близина на украинското црноморско пристаниште Одеса беше убиена жена синоќа, а градски округ претрпе прекини во електричната енергија и другите комунални услуги, соопштија официјални лица.
Гувернерот на регионот Одеса, Олех Кипер, пишувајќи на Телеграм, рече дека руски дрон уби жена која преминувала мост во нејзиниот автомобил југозападно од Одеса. Нејзините три деца се повредени во инцидентот.
Russians struck a bridge in Odesa Oblast with a Shahed drone — just near the Moldovan border
A 40-year-old woman was killed, local media report.
The bridge on the Odesa–Reni highway crosses the Dniester River and is critically important for regional traffic.
After the strike,… pic.twitter.com/F17Orobjtr
— NEXTA (@nexta_tv) December 18, 2025
Кипер апелираше до жителите на регионот кои претрпеле продолжени прекини на електричната енергија да покажат трпение и да престанат да блокираат патишта во знак на протест, велејќи дека службите за итни случаи работат деноноќно за да го вратат снабдувањето со електрична енергија.
Во Одеса, шефот на градската воена администрација, Серхиј Лисак, рече дека рускиот напад ја погодил инфраструктурата и предизвикал прекини во електричната енергија, водата и греењето во „густо населен округ“.
Едно лице е повредено, а службите за итни случаи работат на враќање на нормалното снабдување. Украинските гранични власти соопштија дека руските напади го запреле сообраќајот по должината на рутата што ја поврзува Одеса со пристаништето Рени на реката Дунав.
Европа
ЕУ, конечно, постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Европа
(Видео) Украинските дронови уништија „неуништливи“ руски С-400
Украинските оператори на беспилотни летала уништија два руски ракетни системи С-400 Триумф заедно со нивната муниција во рускиот регион Белгород, потврди украинскиот Генералштаб. Нападот, кој се случи на 14 декември, го изврши 15-та одделна артилериска извидничка бригада, а целата операција беше снимена, објави „Евромајдан прес“.
Ваквите напади се дел од пошироката украинска стратегија за ослабување на руската воздушна одбрана, како на руска територија, така и на окупираните територии. Системот С-400 Триумф, модернизиран наследник на советскиот С-300, е клучна компонента на слоевитата мрежа за воздушна одбрана на Русија. Русија повремено го користи и за напад на копнени цели, насочувајќи се кон украински градови. Затоа, уништувањето на овие системи се смета за голем губиток за руските сили.
Според извештајот на порталот Militarnyi, лансирните системи С-400 биле уништени додека биле во движење. Објавените снимки прикажуваат руски возила за противвоздушна одбрана како се движат по земјен пат, веројатно за време на промена на борбената позиција.

