Поранешниот полски премиер Доналд Туск во понеделникот ја преземa должноста претседател на Европскиот совет, институцијата во која учествуваат претседателите на државите или владите на земјите членки на Европската унија.
 

Поранешниот полски премиер Доналд Туск во понеделникот ја преземa должноста претседател на Европскиот совет, институцијата во која учествуваат претседателите на државите или владите на земјите членки на Европската унија.

„Новиот претседател доаѓа од земја која од Европа беше одвоена со железната завеса. Денес, синот на Полска е на чело на најважната институција на ЕУ. Туск е син на големиот полски народ, а тој од денеска ќе биде татко на големата Унија“, изјави досегашниот претседател на Европскиот совет, Херман ван Ромпуј, во кус говор за време на примопредавањето на должноста.

Туск ги возвратил комплиментите, нагласувајќи дека тој е „еден од големите обожаватели на Херман ван Ромпуј, личноста која ја извлече Унијата од бурата“.

Поранешниот полски премиер истакнал четири предизвици кои го чекаат на новата функција: заштита на европските вредности, како што се единството, слободата и солидарноста против „внатрешните и надворешните“ закани за Унијата, потоа развој на економската и монетарната унија, зајакнување на улогата на ЕУ во светски рамки, која заедно со САД го чини „`рбетот“ на демократската заедница, како и совладувањето на економската криза.

Должноста претседател на Европскиот совет беше воведена со Лисабонскиот договор, а нејзината улога е во подготвувањето и претседавањето со состаноците на шефовите на државите или владите на 28-те земји членки, кои се состануваат најмалку четири пати годишно.

Оваа функција стапи на сила на 1-ви декември 2009-та година, заедно со стапувањето на сила на Лисабонскиот договор, а претседавањето на Ван Ромпуј беше обележано со должничката и финансиската криза, додека, пак, Туск го дочекува украинската криза и можноста Велика Британија да ја напушти ЕУ.

Туск е роден на 22-ри април 1957-та година во Гдањск, каде на тамошниот универзитет студирал историја. Во 1980-та година Туск станува дел од синдикатот Солидарност, кој најмногу придонесе за падот на комунистичкиот режим во Полска.

Туск доаѓа со искуство како најдолговечен премиер во посткомунистичка Полска, а на оваа должност беше седум години, а се до неговото стапување на власт просечната полска влада траеше околу 13 месеци. Се смета дека тој е голем сојузник на германската канцеларка Ангела Меркел, со која го врзува долгодишното пријателство. Како премиер, Туск беше еден од најгласните критичари на руската политика.

„За Путин и денешна Русија, Европската унија е проблем. Ние мора да разбереме дека се наоѓаме до момент во кој Русија повеќе не е наш стратешки партнер. Русија е наш стратешки проблем“, рекол Туск.

По падот на комунизмот, Туск го основа првото либерално движење во Полска, Либералниот демократски конгрес, со кој во 1991-та година влезе во Парламентот. Во 2011-та година беше еден од основачките на Граѓанската платформа, денешна владејачка партија од десниот центар, на која подоцна стана претседател. Како еден од неговите најголеми недостатоци при изборот за претседател на Европскиот совет се споменуваше слабото познавање на англискиот јазик. По изборите на 30-ти август, тој вети дека до стапувањето на должноста „ќе го совлада“ англискиот јазик, а тоа ветување го исполни и според дадените оценки, тој денес говори англиски сосема добро. Освен англиски, Туск добро говори и германски, а го учи и францускиот јазик./крај/мф/бс