Европа
ГЛОБСЕК: Излегувањето на Велика Британија од ЕУ – полесниот или потешкиот начин надвор
Четири месеци по референдумот за членството на Велика Британија во Европската унија (ЕУ) и одлуката на британскиот народ да го напушти европското семејство – се уште не е познато на кој начин Лондон ќе го изведе „разводот“ од Брисел и какви ќе бидат последиците и за двете страни. Прашањето за тоа што ќе се случи по Брегзит беше една од главните теми на кои коментираа многубројни политички експерти, политичари, новинари и граѓански активисти викендов на меѓународниот ГЛОБСЕК безбедносен форум го Братислава.
Од Братислава, Бојан Стојковски
Експертите во дискусиите кои ги следеше Макфакс излегоа со доста поделени мислење околу тоа како ќе се реализира процесот, но со заеднички став дека никој се уште не знае што точно ќе се случува, дали Британија ќе сака од ЕУ да излезе на „полесниот“ пат, односно во временски период до две години, или пак тоа ќе го направи по „потешкиот“ пат, што значи процес во времетраење до 10 години.
„Останува прашањето како ќе биде решено излегувањето на Велика Британија од ЕУ – дали тоа ќе го направиме на тешкиот начин што значи дека целиот процес ќе трае 10 години, со што акцентот ќе биде ставен на британската економија, да им се овозможи на британските компании да се преселат во ЕУ, да се отворат нови можности и да се воведе строга регулатива кон Унијата. Сметам дека токму тие што го заговараа Брегизт и самите ќе пропаднат, односно преку забрзувањето на процесот, тој нема да успее. Не ми е јасно како британската премиерка сака да активира членот 50 во март 2017-та година, без тоа да пропадне. Веднаш штом се активира тој член, компаниите ќе започнат да се селат во Унијата“, беше еден од коментарите на експертите кои говореа на оваа тема.
Експертите додаваат дека процедурата е загрижувачка бидејќи тоа претставува нешто што досега не е видено односно нема поставени правила, нема искуство или начин на однесување. „Веќе постои некаков замор од Брегзит. За различните договори ќе има различни процедури, која институција ќе прави што, и сето тоа на некој начин заморува“, сметаат дел од експертите.
Од големо значење ќе биде и улогата на Германија во целиот овој процес, бидејќи како лидер на Унијата, сега останува на неа да го зачува единството на Унијата. „Можеби Меркел сакаше полесен Брегзит, но тоа беше случај на почетокот, додека сега таа на прво место го става заедништвото на останатите 27 земји членки. ЕУ ќе биде обединета по прашањето и затоа во моментов „потешкиот“ Брегзит е доста реална опција за германската страна“, коментира еден од учесниците во дискусијата.
Експертите исто така се осврнаа и на поврзаноста помеѓу членството на Британија во ЕУ со она во НАТО, говорејќи дека се работи за различни процеси кои никако не можат да се поврзат еден со друг, бидејќи Обединетото Кралство ќе остане доследно на договорот што го има со Алијансата.
„Членството на Велика Британија во НАТО е нешто друго, овие процеси се различни и не можат да се поврзат. Можеби не толку целосно различно, но Британија останува посветена на НАТО и тоа нема врска со она што се случува со ЕУ. Британија долго време на меѓународната сцена се однесува поинаку во однос на официјалната надворешна политика на ЕУ, на пример таа е доста поблиска со Канада и Австралија отколку со Унијата. Соработката во разузнавачката сфера исто така, тие споделуваат информации со нив отколку со земјите од Унијата. Она што ќе се направи сега со Брегзит е редефинирање на улогата на учеството на Велика Британија во европската политика“, заклучува еден од надворешнополитичките експерти кои учествуваа во оваа дебата.
Безбедносниот форум ГЛОБСЕК, кој заврши во неделата, викендов се занимаваше со најжешките безбедносни прашања на денешницата, како мигрантската криза, справувањето со тероризмот од ултрарадикалите групации како Исламската држава и моменталната безбедноста ситуација во Европа. На дискусиите во главниот град на Словачка присуствуваа повеќе министри од земјите членки од Унијата, како и високи претставници од банкарскиот, ИТ секторот и енергетскиот сектор./крај/мф/бс
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Орбан: Ароганцијата на Брисел е на врвот
Унгарскиот премиер Виктор Орбан остро ги коментираше најновите случувања во Брисел, опишувајќи ги со зборовите: „Ароганцијата на Брисел е на врвот“. Во објава на социјалните мрежи, Орбан го критикуваше ставот на Европската Унија кон пристапувањето на Србија, а воедно рече дека Унгарија нема да учествува во финансирањето на Украина и е подготвена да остане во Брисел „колку што е потребно“ за да ја брани својата позиција, објави hirado.hu.
Критики за ставот кон Србија
Орбан се осврна на самитот ЕУ-Западен Балкан одржан во среда, кој, како што рече, бил подготвен на таков начин што српскиот претседател дури и не дошол. Според него, ова не е изненадувачки бидејќи Србија, која е кандидат за членство од 2012 година, е „заглавена со години“ без конкретен напредок во пристапувањето, со изговори за проблеми со владеењето на правото. Унгарскиот премиер направи паралела со Украина, каде што претставниците на Брисел, како што забележа, не нашле слични пречки.
„Претседателот Вучиќ постапи правилно што не учествуваше во оваа претстава. И е срам за Унијата и бриселските бирократи кои го свикаа самитот што значаен дел од земјите-членки дури и не дојдоа во Брисел вчера“, рече Орбан.
„Нема да учествуваме во финансирањето на војната“
Коментирајќи ги денешните настани, тој нагласи дека ароганцијата продолжува. „Бирократите се колнат дека не можеме да си одиме дома додека не се реши финансирањето на Украина. Тоа е, финансирањето на војната“, напиша Орбан, цврсто наведувајќи дека Унгарија нема да учествува во ова.
„Ќе бидеме тука колку што е потребно. Неколку непроспиени ноќи не се крај на светот. Тоа е сигурно подобро од војна“, заклучи унгарскиот премиер.
Европа
Лукашенко: „Орешник“ пристигна во Белорусија, подготвен е за напад
Белорускиот претседател Александар Лукашенко објави дека рускиот ракетен систем „Орешник“ пристигнал во Белорусија и веќе е ставен во борбена готовност. „Тој е тука од вчера и е ставен на борбена должност“, рече Лукашенко во својот говор, како што објави белоруската државна новинска агенција БелТА.
Објавата доаѓа само еден ден откако лидерот на Кремљ, Владимир Путин, изјави дека балистичкиот ракетен систем „Орешник“ ќе биде ставен на борбена должност до крајот на 2025 година.
Во говорот на 21 ноември, Путин индиректно ги потврди извештаите дека Русија користела ракета со среден дострел „Орешник“ за време на нападот врз градот Днепар истиот ден. САД подоцна официјално потврдија дека Русија го нападнала Днепар утрото на 21 ноември со балистичка ракета изведена од интерконтинентална балистичка ракета РС-26 Рубеж.
Украинските воздухопловни сили претходно објавија дека Русија користела интерконтинентална балистичка ракета за време на нападот, а извори на Украинска правда рекоа дека можеби станува збор за ракета „Рубеж“, потенцијален носач на нуклеарни боеви глави. На 22 ноември, Одбранбената разузнавачка служба на Украина (ДИУ) соопшти дека Русија лансирала балистичка ракета, веројатно од системот Кедр.
Кон крајот на ноември, Путин го објави почетокот на масовното производство на системот „Орешник“ и рече дека може да се користи за удар врз „центрите за донесување одлуки во Киев“.
Европа
(Видео) Зеленски: Искористете ги руските средства за одбрана, не плашете се од закани
Украинскиот претседател Володимир Зеленски, по денешната прес-конференција во Брисел, се огласи на социјалните мрежи за дополнително да го разјасни својот повик за користење на замрзнатите руски средства за одбрана од агресија.
Во серија објави на платформата Икс, повторувајќи ги клучните пораки од неговиот говор пред Европскиот совет, Зеленски порача дека Русија изгубила „сè што се обидела да искористи за да се заканува или скрши“ на Киев и Европа. „Ако сите постигнавме толку многу, тогаш како може Европската Унија да се скрши сега?“, праша тој.
At the EU Council meeting I said: just like authorities confiscate money from drug-traffickers and seize weapons from terrorists, Russian assets must be used to defend against Russian aggression and rebuild what was destroyed by Russian attacks. It’s moral. It’s fair. It’s legal. pic.twitter.com/y9npXV6AH8
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) December 18, 2025
Според него, одлуката за користење на руските средства е една од најважните пред Унијата. „Одлуката што сега е на маса – одлуката целосно да се користат руските средства за одбрана од руска агресија – е една од најјасните и морално оправданите одлуки што некогаш можат да се донесат“.
Зеленски нагласи дека тоа мора да биде суверена одлука на Европа, а не на некој однадвор, и дека со текот на времето ќе ја докаже својата исправност. „И ако – или кога – се донесе оваа одлука за целосно користење на руските средства за одбрана од руска агресија, тогаш со текот на времето ќе им стане јасно на сите – ова беше вистинскиот избор и ја направи Европа посилна.“
Тој се осврна и на руските закани насочени кон земјите што ја поддржуваат оваа иницијатива. „Знам дека Русија ги заплашува различните земји поради оваа одлука. Но, не треба да се плашиме од заканите – треба да се плашиме од слабата Европа“, рече тој.
На крајот, тој истакна дека Европската Унија би можела да има директна економска корист од ова, бидејќи парите би се користеле за финансирање на купување оружје произведено во европски компании.

