Европа
Италија на референдум за уставна реформа
Италијанците во неделата гласаат на референдумот за уставната реформа којашто се претвора и во изјаснување за поддршка за премиерот Матео Ренци, кој во случај на неуспех на референдумот вети оставка.
Избирачките места беа отворени во 7 часот утрото, а се затвораат во 23 часот за повеќе од 46 милиони Италијанци со право на глас, додека по дописен пат до четвртокот навечер можеа да гласат околу 4 милиони Италијанци кои живеат во странство.
Првите излезни анкети се очекуваат по затворањето на гласачките места, а првите резултати ноќта кон понеделникот.
Неизвесноста околу италијанскиот референдум ја загрижува Европската унија и финансиските пазари, бидејќи се стравува дека по шокот предизвикан од британското излекување од Униката и јакнењето на десните и популистичките движења би можела да избувне нова нестабилност во Италија, третата по обемот економија во еврозоната.
Италијанците се изјаснуваат за уставната реформа којашто предвидува драстично намалување на овластувањата на Сенатот, а гласањето дефакто претставува и плебисцит за премиерот Матео Ренци, од левиот центар, кој вети дека ќе поднесе оставка доколку предложената реформа не мина. Тоа би можело да доведе од политичка парализа и да им овозможи на популистичките, на европскептичните и десните опозициски парти да се приближат кон освојувањето на власта.
Големо мнозинство од политичката сцена во Италија, од десницата до популистите на сатиричарот Бепе Грило – Движењето пет ѕвезди (M5S) или Северната лига, па дури и фракцијата во владејачката Демократска партија на Матео Ренци, ги повикуваат гласачите да кажат „не“, предупредувајќи дека со предложените реформи пресилна концентрација на моќ би била во рацете на шефот на државата.
Опозицијата, исто така, е обединета и во желбата од власт да си замине Ренци, кој должноста ја презема во февруари 2014 година, а во медиумите и на социјалните мрежи со сите сили ја бранеше „својата реформа која треба да го поедностави политичкиот живот во земјата во којашто се изредија дури 60 влади од 1948 година“.
Последните анкети, објавени пред две седмици, бидејќи во Италија се забранети 15 дена пред изборите, даваа 5 до 8 отсто предност за опцијата „не“, но исто така има и голем број неодлучени гласачи.
Американскиот претседател Барак Обама, германската канцеларка Ангела Меркел и претседателот на Европската комисија Жан-Клод Јункер, отворено ги повикаа Италијанците да ја поддржат реформата на левиот премиер.
Оваа уставна реформа предвидува најдлабоко институционално преустројување откако пред 70 години Италија стана република според уредувањето. Реформата на владата би ѝ го олеснило носењето закони, особено со новиот изборен законик, усвоен минатата 2015 годна, кој на победникот на идните избори, кои се очекуваат во 2018 година, му обезбедува сигурно парламентарно мнозинство.
Клучниот момент од реформата е тоа што ја укинува обврската сите закони да мора да минат во двата дома на италијанскиот парламент. Во иднина Претставничкиот дом би одлучувал за повеќето прашања, вклучително и за гласањето за доверба на владата и за националниот буџет.
Сенатот се намалува од 315 на 100 мандати, а неговите членовите повеќе не би ги избирале граѓаните непосредно. Петмина би именувал претседателот на Републиката, а 95 би се избирале меѓу регионалните советници и градоначалници. Сенаторите би го задржале правото на вето за уставните прашања, прашањата коишто се однесуваат на локалните власти и на клучните одлуки на ЕУ.
Некои аналитичари се прашуваат дали е мудро на Горниот дом на парламентот, кој го сочинуваат локални политичари, кои во Италија се често корумпирани, да им се дадата овластувања за да можат да ги блокираат европските одлуки.
Реформата, исто така, ги намалува овластувањата на регионалните власти, префрлајќи ги одлуките за важните транспортни, енергетски и инфраструктурни проекти во рацете на државата. Се укинува и Националниот совет за економија и труд, форумот на синдикатите и работодавачите.
Ренци појаснува дека реформата ќе го подобри процесот на носење одлуки, ќе ги намали преклопувањата меѓу локалните и централните тела на власта што се смета за голема причина за бирократскиот застој, и ќе стави крај на политичката нестабилност. Истакнува и дека ќе ја намали цената на јавните институции./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Кремљ: Го освоивме Покровск
Руската армија го зазеде украинскиот рударски град Покровск во источниот регион Донецк, кој беше под напади околу една година, изјави денес портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, за новинарите.
Песков рече дека претседателот Владимир Путин бил информиран. Нема потврда од Киев. Руските сили наводно го окупирале и градот Вовчанск во соседниот Харков. Тврдењата не можеа да бидат независно потврдени, иако украинскиот претседател Володимир Зеленски за време на посетата на Париз изјави дека интензивните борби продолжуваат околу Покровск и во Харков.
Набљудувачите сугерираат дека руското соопштение за воените придобивки би можело да биде темпирано пред очекуваната посета на американскиот специјален претставник Стив Виткоф на Москва утре, додека Кремљ се обидува да покаже напредок пред разговорите за евентуален мировен план.
Европа
Мерц: Европејците ќе се спротивстават на наметнатиот мир врз Украина
Европејците ќе се спротивстават на „наметнат мир“ врз Украина, потврди денес германскиот канцелар Фридрих Мерц пред планираната средба меѓу претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин.
„Следиме јасна линија, нема одлука за Украина и Европа без Украинци и без Европејци, не може да се наметне мир зад грбот на Украина, нема слабеење или поделба на Европската Унија и НАТО“, рече германскиот лидер по телефонскиот разговор со неговите украински, француски, британски и полски колеги.
Мултилатералната средба се одржа додека Мерц беше домаќин на полскиот премиер Доналд Туск во Берлин, а францускиот претседател Емануел Макрон го угости украинскиот претседател Володимир Зеленски во Париз. Двајцата претходно разговараа со претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и украинскиот преговарач Рустем Умеров, соопшти Елисејската палата.
Туск: Едногласни сме
„Во Украина, единството на Европа е исто така во прашање“, рече Мерц, додавајќи дека големите европски земји, вклучувајќи ги Полска и Германија, имаат „посебна одговорност да обезбедат дека ништо и никој не ја дели Европа“.
Според симултаниот германски превод, Доналд Туск рече дека Европејците се „едногласни“ по ова прашање и се „целосно посветени на продолжување на целосната поддршка на Украина во нејзината одбрана во војната против Русија“.
Европа
Макрон: Само Украина може да одлучува за своите територии
Европските лидери во понеделник му дадоа поддршка на украинскиот претседател Володимир Зеленски по американско-украинските разговори за мировниот предлог кој првично беше во корист на Русија, додека претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп се упати кон Москва на разговори во Кремљ.
Зеленски беше топло пречекан во Париз од францускиот претседател Емануел Макрон, а двајцата им се придружија на десетина европски лидери, меѓу кои и од Велика Британија, Италија, Полска и Европската Унија, во телефонски разговор.
France’s support holds special significance for Ukraine, and I am grateful to President @EmmanuelMacron and his team for their attention to our people and their willingness to help.
Our engagement today was substantive and important – above all, focused on the steps that bring a… pic.twitter.com/aL3mcUokAO
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) December 1, 2025
„Војната мора да заврши што е можно поскоро. Сега многу зависи од вклученоста на секој лидер“, напиша Зеленски на Икс.
Макрон објави фотографија со украинскиот лидер пред почесната гарда во Елисејската палата.
Le travail pour la paix se poursuit.
The work for peace continues.
🇺🇦🇫🇷 pic.twitter.com/31OgcnrO2s— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) December 1, 2025
По средбата со Макрон, Зеленски изјави дека приоритетите на Украина во мировните преговори се одржување на суверенитетот и обезбедување силни безбедносни гаранции.
Тој, исто така, ги повика сојузниците на Киев да спречат Русија да биде наградена за војната што ја започна. Тој истакна дека територијалните прашања претставуваат најголем предизвик во преговорите.
Украинскиот лидер, исто така, изјави дека се надева дека ќе разговара со американскиот претседател Доналд Трамп откако специјалниот претставник на Трамп, Стив Виткоф, ќе ја посети Русија.
Францускиот претседател нагласи дека само Украина може да одлучува за своите територии во мировните преговори. Тој додаде дека Русија не покажува знаци дека ќе ја запре својата агресија.
Мировниот план меѓу Русија и Украина, рече тој, може да се финализира само со учество на Киев и европските партнери.
„За прашањата за замрзнатите средства, безбедносните гаранции, пристапувањето кон Европската унија и европските санкции, (овој план) може да се финализира само со Европејците на маса. Значи, сè уште сме во прелиминарна фаза“, рече Макрон.

