Европа
Избори во Шпанија, се очекуваат резултати исти како во декември
Шпанците во неделата во девет часот ги отворија избирачките места, вторпат за последните шест месеци, меѓутоа и овие повторени парламентарни избори веројатно ќе ги исфрлат четирите парии од коишто ниедна нема да добие доволно гласови за самостојно да ја составува владата.
Околу 36,5 милиони граѓани со право на глас до 21часот ќе имаат можноста да ја изменат ситуацијата од пред 189 дена, кога последен пат гласа. Четирите водечки парии, пак, не се изјаснија за можните коалиции по неделните избори.
Шпанија, земја со 20 отсто невработени, по Грција најмногу во ЕУ, мораше да организира нови избори откако главните партии не успеаја да постигнат договор и да формираат влада по изборите во декември. Доколку дојде повторно до политичка блокада, Шпанија може да остане без нова влада и до есента.
На изборите пред шест месеци беше нарушен 40 години долгиот двопартизам во текот на кој на власта се менуваа партијата од десниот центар Народна партија (Partido Popular), и партијата од левиот центар Шпанската социјалистичка работничка партија (PSOE). Двете нови партии, Можеме (Podemos) и Граѓани (Ciudadanos), успеаја да ја канализираат огорченоста од традиционалните политички партии, како и незадоволството од високата невработеност и корупциските скандали.
Анкетите пред изборите укажуваат дека парламентот и по овие парламентарни избори ќе биде поделен како и по минатите избори, на четирите споменати големи партии и шест помали. За самостојно формирање на владата, потребни се 176 од вкупно 350 мандати во парламентот, но толку пратеници ниедна партија не може да добие самата, покажуваат испитувањата на јавното мнение.
Народната партија на претходниот и сега привремен премиер Маријано Рахој, која е на власт од 2011 година, може повторно да победи со совиени 120 пратеници, но засега не може да смета на ниедна друга партија за достигнување на потребните 176 гласови во парламентот. Нејзиниот природен сојузни, партијата Граѓани, која се залага за слична економска политика и е против референдумот за независност на покраината Каталонија, добива околу 40 мандати, покажаа последните анкети. Евентуалното коалицирање би дало недоволно 160 пратеници.
Шпанската економија пораснала минатата година за 3,2 отсто, најмногу меѓу големите земји во еврозоната. Стапката на невработеноста паднала во последните три години од 26 на 20 отсто, пораснала личната потрошувачка, и стабилизиран е финансискиот систем. Благото економско закрепнување и туристичката сезона го поткрепуваат 61-годишниот Рахој кој истакнува дека за водење на државата е важно искуството кое го немаат младите лидери на опозициските партии. Рахој дојде на власт во текот на длабоката рецесија, позајми пари за паднатите банки, го намали јавниот дефицит и го либерализираше пазарот на трудот. Сега тврди дека земјата мора да продолжи во насока на закрепнувањето.
Неговите мерки за штедење, меѓутоа, оставија лузни во шпанското општество. Личните примања и натаму се помали отколку во 2008 година кога започна кризата. Оние кои сега ќе најдат работа примаат помали плати, покрај несигурноста, има многу привремени работни места, а според државната статистика 14 отсто од населението нема доволно пари за намирување на основните месечни потреби.
За младите Шпанци подеднакво се виновни и Народната партија и Социјалистите. На изборите во декември беше очигледен генерацискиот јаз, имајќи предвид дека повеќе од половината помлади од 35 години гласаа за Можеме и Граѓаните додека постарите од 54 години ги поддржаа традиционалните партии. Корупциските скандали кај народњаците и социјалистите, исто така, ги нарушија нивните кредибилитети.
Можеме, која доживува подем врз фрустрацијата на младите и која ги нарекува традиционалните партии каста, во неделата може да внесе значителен пресврт на шпанската политичка лева сцена. Имено, социјалистите кои со земјата владееја 21 од последните 34 години може првпат да падне на третото место. Во декември Социјалистите освоија 90 места во парламентот, а Можеме – 69.
Потоа Можеме со малцинската партија Обединета Левица ја основаше коалицијата Обединети можеме, која може да го освои второто место на изборите, покажаа анкетите од минатата седмица. Тоа, по победата на заговорниците за излегување на Велика Британија од Европската унија, би можело да биде вториот удар за традиционалните партии во Европа./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Русите ја нападнаа Одеса: луѓето ги блокираат патиштата, лути затоа што нема струја
Во руските напади во близина на украинското црноморско пристаниште Одеса беше убиена жена синоќа, а градски округ претрпе прекини во електричната енергија и другите комунални услуги, соопштија официјални лица.
Гувернерот на регионот Одеса, Олех Кипер, пишувајќи на Телеграм, рече дека руски дрон уби жена која преминувала мост во нејзиниот автомобил југозападно од Одеса. Нејзините три деца се повредени во инцидентот.
Russians struck a bridge in Odesa Oblast with a Shahed drone — just near the Moldovan border
A 40-year-old woman was killed, local media report.
The bridge on the Odesa–Reni highway crosses the Dniester River and is critically important for regional traffic.
After the strike,… pic.twitter.com/F17Orobjtr
— NEXTA (@nexta_tv) December 18, 2025
Кипер апелираше до жителите на регионот кои претрпеле продолжени прекини на електричната енергија да покажат трпение и да престанат да блокираат патишта во знак на протест, велејќи дека службите за итни случаи работат деноноќно за да го вратат снабдувањето со електрична енергија.
Во Одеса, шефот на градската воена администрација, Серхиј Лисак, рече дека рускиот напад ја погодил инфраструктурата и предизвикал прекини во електричната енергија, водата и греењето во „густо населен округ“.
Едно лице е повредено, а службите за итни случаи работат на враќање на нормалното снабдување. Украинските гранични власти соопштија дека руските напади го запреле сообраќајот по должината на рутата што ја поврзува Одеса со пристаништето Рени на реката Дунав.
Европа
ЕУ, конечно, постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Европа
(Видео) Украинските дронови уништија „неуништливи“ руски С-400
Украинските оператори на беспилотни летала уништија два руски ракетни системи С-400 Триумф заедно со нивната муниција во рускиот регион Белгород, потврди украинскиот Генералштаб. Нападот, кој се случи на 14 декември, го изврши 15-та одделна артилериска извидничка бригада, а целата операција беше снимена, објави „Евромајдан прес“.
Ваквите напади се дел од пошироката украинска стратегија за ослабување на руската воздушна одбрана, како на руска територија, така и на окупираните територии. Системот С-400 Триумф, модернизиран наследник на советскиот С-300, е клучна компонента на слоевитата мрежа за воздушна одбрана на Русија. Русија повремено го користи и за напад на копнени цели, насочувајќи се кон украински градови. Затоа, уништувањето на овие системи се смета за голем губиток за руските сили.
Според извештајот на порталот Militarnyi, лансирните системи С-400 биле уништени додека биле во движење. Објавените снимки прикажуваат руски возила за противвоздушна одбрана како се движат по земјен пат, веројатно за време на промена на борбената позиција.

