Европа
Каталонците го избираат парламентот кој може да прогласи независност

Во североисточната шпанска покраина Каталонија во недела се одржуваат избори за автономната управа, кои локалните власти предводени од челникот на а од женералиетот (владата) Артур Мас ги нарекоа „првиот чекор“ кон стекнувањето независност од Шпанија.
Последните години каталонската влада постојано го истакнува прашањето за спроведување референдум за независноста, носеше закони со цел да се создаде „државност“, особено во сферата на надворешната политика. Откако овие инсистирања беа одбиени од централната влада во Мадрид и Уставниот суд на Шпанија, кој не дозволува да се одржи референдум само на територија на автономната единица, туку во целата држава прогласувајќи го каталонскиот референдум за неуставен, властите во Барселона организираа неформален плебисцит на кој 80 отсто од излезените избирачи се изјаснија за независност. Но на него излегоа само третина од вкупниот електорат на Каталонија.
Оттаму, каталонските власти прибегнаа кон нова стратегија. Па така, доколку шпанските власти не им дозволуваат организирање валиден референдум, тие независноста ќе ја прогласат во покраинскиот парламент.
Мас изборите в недела ги нарече „референдум“,велејќи дека жителите на Каталонија треба да гласаат врз база на позициите на партиите во однос на независноста. Неговата е да оствари апсолутно мнозинство во законодавниот дом на покраината и да го „започне процесот на стекнувањето независност“.
Од друга страна шпанската конзервативна влада на премиерот Маријано Рахој соопшти дека не може да стане збор за никакви „плебисцитарни избори во Каталонија, туку станува збор за обични покраински избори, како и дека нема проблеми кои одат во прилог на идејата за независност. Како своевидна „компензација“, Рахој најави можност во Шпанија следната година да се направат уставни реформи, со што во уставот на земјата ќе бидат јасно дефинирани надлежностите на шпанските автономни покраини.
Во неделата 5,5 милиони ќе гласаат за 135 пратеници, а според предизборните испитувања на јавното мнение, во парламентот ќе влезат шест политички групации.
Во анкетите води коалицијата Junts pel si“ (Заедно за ‘да’), којашто ја сочинуваат Convergencia Democratica de Catalunya (CDC) на Арур Мас и Левите републиканци на Каталонија кои ги води Ориол Жункарес, како голем број помали движења. За нив, според проекциите, ќе гласаат повеќе од 40 отсто од гласачите, и би добиле 64 места во парламентот. Уште десет мандати, или 8 до 9 отсто од гласовите, би можела да добие Кандидатура на народното единство (CUP), со што поддржувачите на независноста би можеле да завладеат со апсолутно мнозинство (68 пратеници) и да го „започнат процесот на одвојување на Каталонија“,
Притоа за нив, според анкетите, би гласале помалку од 50 отсто од вкупното население. А тоа е еден од главните аргументи на противниците на сепаратистите, односно како е можно да се прогласи независност без апсолутно мнозинство во парламентот, без поддршка од поголемиот дел од населението во покраината?
Меѓу поддржувачите на шпанскиот интегритет води десно-центирстичката партија Граѓаните која во Каталонија е основана пред десет години, но стана општо шпанска и влезе во четворката главни партии во земјата. Таа може да добие 19 пратенички мандати, или околу 15 отсто од гласовите. Социјалистичката партија на Каталонија може да смета на 14 пратеници, или 12 отсто.
Иста поддршка, според анкетите, може да очекува и коалицијата Catalunya Si que es Pot (Каталонија, да, можно е), во којашто влегува и радикалната левица Podemos, за којашто би гласале 11 отсто од испитаниците. Сепак, оваа коалиција не може сосема да се смести во кампусот на противниците на независноста, бидејќи, нејзините челници повикуваат да се спроведе референдум за да се појасни вистинската рамнотежа на силите во покраината.
Народната партија (PP) на Рахој, која е владејачка во Шпанија, е последна на листата, со поддршка од 7 отсто од испитаниците, што би ѝ овозможило десет места во каталонскиот парламент. Со тоа би била најголемиот губитник, бидејќи во моментов има 19 мандати./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Главниот осомничен во случајот со Меди Мекен одбива да разговара со британската полиција

Главниот осомничен за исчезнувањето на Мадлен Мекен, Кристијан Б., одби да разговара со британската полиција пред неговото ослободување од затвор. Германскиот државјанин, познат под својот псевдоним поради законите за приватност, се очекува да биде ослободен во среда по отслужување казна за силување на постара жена во Праја да Луз во 2005 година, објави Скај њуз.
Полицијата се надева на пробив во истрагата
Британските истражители се надеваа дека 49-годишникот конечно ќе може да зборува за исчезнувањето на тригодишното девојче од португалско одморалиште во 2007 година, во клучен развој на долготрајната истрага. Метрополитенската полиција потврди дека му испратила „меѓународен допис со барање“ за разговор, но тој одби.
Мадлен исчезна од својот апартман кратко откако нејзините родители, Кејт и Гери Мекан, ја оставија да спие додека вечерале во блискиот ресторан. И покрај неговото одбивање да соработува, Мет потврди дека Кристијан Б. останува клучен осомничен во нивната истрага, која се спроведува со португалските и германските власти. Самиот Кристијан Б. претходно негираше каква било вмешаност во случајот.
Истрагата продолжува и покрај одбивањето
Главниот детектив, инспекторот Марк Кренвел, виш истражен службеник, рече дека полицијата ќе „продолжи да ги бара сите веродостојни траги“ и покрај неуспехот да разговара со Кристијан Б.
„Тесно соработувавме со нашите колеги од полицијата во Германија и Португалија со години за да го истражиме исчезнувањето на Мадлен Мекан и да го поддржиме семејството на Мадлен во разбирањето што се случило…“, рече Кренвел.
„Побаравме да разговараме со овој осомничен од Германија, но, од правни причини, ова може да се направи само преку меѓународно писмо за барање кое е поднесено. Осомничениот последователно одби. Во отсуство на разговор, сепак ќе продолжиме да ги бараме сите веродостојни траги.“
Со текот на годините, властите спроведоа серија претреси, најновиот во јуни во близина на португалската општина Лагос. Во 2023 година, истражителите ја пребараа областа околу резервоарот Барагем до Араде, на околу 50 километри од Праја да Луз, каде што Кристијан Б престојувал помеѓу 2000 и 2017 година и каде што фотографирал и снимил видеа.
Минатиот октомври, германски суд го ослободи Кристијан Б. од обвиненијата за неповрзани сексуални престапи што наводно се случиле во Португалија помеѓу 2000 и 2017 година. Вкупните трошоци за истрагата на Метрополитенската полиција, позната како Операција Grange, од 2011 година надминаа 13,2 милиони фунти, откако во април беа одобрени дополнителни 108.000 фунти владино финансирање.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Зеленски: Имаме решение за руските дронови, подготвени сме да го споделиме со НАТО

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нагласи важноста на дроновите во одбраната на неговата земја од руска инвазија, истовремено нудејќи поддршка на НАТО во одвраќањето на руските беспилотни летала.
„Најефикасните санкции, санкциите што се најбрзи, се пожари во руските рафинерии за нафта, на нивните терминали и на складиштата за нафта“, рече тој во своето вечерно обраќање, осврнувајќи се на серијата украински напади со беспилотни летала насочени кон рускиот нафтен сектор. Тој рече дека нападите биле болни за Москва и дека ќе влијаат и на воените напори на Русија. Нападите „значително ја ограничиле руската нафтена индустрија, а тоа значително ја ограничува војната“, рече Зеленски.
Today I want to especially thank all our warriors who are inflicting truly significant losses on Russia. Losses at the front. Losses along the border. Losses on Russia’s own territory thanks to our long-range strikes. The most effective sanctions – the ones that work the fastest… pic.twitter.com/tOdd6xkqqD
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) September 14, 2025
Украина во ноќта кон неделата нападна една од најголемите руски рафинерии во градот Кириши, 110 километри југоисточно од Санкт Петербург. Пред официјалната потврда за нападот, на социјалните мрежи веќе почнаа да кружат слики и видеа на кои се гледаат големи пламени над рафинеријата.
Зеленски рече дека Украина е подготвена да го сподели своето искуство во одбивањето на нападите од руските беспилотни летала со НАТО, наведувајќи го неодамнешното навлегување на руски беспилотни летала во полскиот воздушен простор пред неколку дена и неодамнешниот инцидент со руски беспилотен авион над Романија.
„Подготвени сме да ги обучиме сите партнери во оваа одбрана“, рече Зеленски. „Сите гледаат дека Русите бараат начини да ја прошират војната на територијата на Полска и балтичките држави, а руската војска ја тестира и Романија.“
Иако НАТО има ефикасно одбранбено оружје, тој рече дека Украина развила „многу поекономични, помасовни и систематски решенија“.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Голем протест во Анкара: „Државен удар против идниот претседател“

Десетици илјади луѓе протестираа вчера во турската престолнина Анкара против судскиот случај што може да доведе до отстранување на лидерот на главната опозициска партија од функцијата денеска, по едногодишна правна битка меѓу владата и стотици нејзини членови. Снимките покажаа толпи како бараат оставка од претседателот Таип Ердоган, мавтајќи со турски знамиња и партиски транспаренти.
Судската одлука за поништување на конгресот на Републиканската народна партија (ЦХП) во 2023 година поради наводни процедурални неправилности може да ја преобликува партијата, да ги потресе финансиските пазари и да влијае на текот на општите избори закажани за 2028 година. Судот може и да ја одложи пресудата.
Лидерот на ЦХП, Озгур Озел, на митингот изјави дека владата сака да ја задржи власта, поткопувајќи ги демократските норми и потиснувајќи ги политичките противници откако опозициските партии победија на локалните избори минатата година. Озел повика на предвремени општи избори.
„Ова е политички случај. Обвинувањата се клевета. Она што се случува е државен удар – државен удар против идниот претседател, против идната влада. Ќе се спротивставиме, ќе се спротивставиме, ќе се спротивставиме“, изјави Озел пред насобраните. Владата инсистира дека судството е независно и негира какви било политички мотиви.
Во изминатата година, Турција приведе повеќе од 500 лица, вклучувајќи 17 градоначалници, во Истанбул и други општини и градови управувани од Републиканската народна партија низ целата земја, како дел од истрагите за наводна корупција.
Стотици членови на ЦХП се во притвор во рамките на широка истрага за наводни врски со корупција и тероризам, вклучувајќи го и главниот противник на Ердоган, градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу. Апсењето на Имамоглу во март предизвика најголемите протести во земјата во последната деценија. Стотици илјади Турци излегоа на улиците, а турската лира падна.
фото: принтскрин