Европа
Победа на десноцентристот Соуза на претседателските избори во Португалија
На претседателските избори кои се одржаа во Португалија во неделата победи кандидатот на партиите од десницата и од центарот Марселу Ребелу де Соуза, покажуваа резултатите од гласањето, а овој резултат би требало да придонесе за задржување на политичката рамнотежа по победата на левицата на парламентарните избори во октомври.
По обработката на 99 отсто од избирачкиот материјал се чини дека Марселу Ребелу де Соуза го надминал прагот од 50 отсто од гласовите за победа уште во првиот круг. Според прелиминарните податоци на изборната комисија, за него гласале 52 отсто од излезените избирачи, при традиционално ниската излезност на претседателските избори од 48,4 отсто, малку повеќе од минатите претседателски избори во 2011 година.
Всушност, главното прашање на португалските претседателски избори беше дали ќе има втор круг, бидејќи сите анкети покажуваа уверлива победа на де Соуза, поранешен новинар и поранешен лидер на социјалдемократска партија од десниот центар. Неговиот главен ривал, Сампајо де Новуа, поранешен прв човек на Лисабонскиот универзитет, поддржан од Социјалистичката партија, според прелиминарните резултати освоил 22,8 отсто од гласовите.
Тројката кандидати, спротивно од предвидувањата во анкетите, ја заокружува поддржуваната од крајно левите сили европратеничката Мариса Матиас. Матиас, потпретседателка на партијата Европска левица, која одржува тесна соработка со шпанската Подемос и грчката Сириза, освои малку над 10 отсто од гласовите, иако анкетите ѝ го предвидуваа четвртокот место.
Вкупно на претседателските избори се кандидираа десет претенденти, што претставува рекорд кога станува збор за Португалија.
Португалскиот претседател, кој се избира со мандат од пет години, има поголеми овластувања од повеќето негови колеги по должност од другите европски демократии. Има право да стави вето на законите изгласани во парламентот, го дава мандатот и инструкциите за формирање влада, може да распише избори па и да го распушти парламентот.
Сепак, должноста на португалскиот претседател во практиката главно е церемонијална, но сега може да одигра важна улога во моментот на политичката несигурност, каква што завладеа во земјата откако на парламентарните избори пред три месеца немаше јасен победник, со овластувањата да го разреши премиерот или да го распушти парламентот..
Де Соуза вети дека како претседател ќе гради консензус, што на Португалија најверојатно ќе ѝ биде потребен во периодот кога нестабилната влада на умерените социјалисти од левиот центар, која во парламентот зависи од поддршката на партиите од крајната левица, се обидува да ги усогласи своите предизборни ветувања дека ќе ја прекине економската криза и острите мерки на штедење со намалување на буџетскиот дефицит, што ѝ го вети на Европската унија.
Повеќето политички коментатори не веруваа дека владата под водството на социјалистите ќе успее да издржи четири години, па новиот претседател би можел да одигра клучна улога или како посредник меѓу партиите или користејќи ги своите овластувања да го распушти парламентот и да распише нови избори.
Де Соуза на должноста го наследува конзервативецот Анибал Кавако Силва кој изјави дека мандатот ѝ го доверил на социјалистичката влада само затоа што уставот му брани во последните шест месеци од мандатот да распише нови парламентарни избори./крај/мф/сн
Извор: Reuters/AFP
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Германски министер: Дроновите во Белгија се порака да не се допираат замрзнатите руски средства
Германскиот министер за одбрана Борис Писториус денес посочи врска помеѓу неодамнешните инциденти со беспилотни летала во Белгија и дебатата за користењето на замрзнатите руски средства што ги поседува белгиската финансиска институција „Еуроклеар“ за финансирање на огромен заем за Украина.
Појавата на беспилотни летала над аеродромите и воените бази стана чест проблем во Белгија во последните денови и предизвика големи нарушувања низ цела Европа во последните месеци. Некои официјални лица рекоа дека инцидентите низ Европа претставуваат „хибридна војна“ на Русија. Москва негираше каква било поврзаност со инцидентите.
„Да, сите го гледаме тоа. И Белгијците исто така. Оваа мерка има за цел ширење несигурност и заплашување на Белгија: Не се осмелувајте да ги допирате замрзнатите средства. Ова не може да се толкува на друг начин“, им рече Писториус на новинарите на прес-конференција во Берлин.
Белгиското Министерство за одбрана одби да коментира неговите изјави, но рече дека „оваа можност веќе е покрената во Белгија“. Белгискиот премиер Барт де Вевер рече дека на неговата земја ѝ се потребни конкретни и цврсти гаранции пред да спроведе план за користење на замрзнатите руски средства за да ѝ помогне на Украина во борбата против руската инвазија.
Ставот на Белгија е клучен бидејќи белгиската финансиска институција Евроклер држи замрзнати руски средства. Белгискиот аеродром во Лиеж ги продолжи летовите откако привремено го прекина сообраќајот во понеделник поради забележан дрон, втор ваков инцидент оваа недела.
Дроновите забележани над аеродромите во главниот град Брисел и источниот град Лиеж пренасочија бројни летови и приземјија некои авиони што требаше да полетаат пред три дена. Белгиската влада вчера свика итен состанок на клучните министри и шефови на безбедносни служби за да разговараат за она што министерот за одбрана го опиша како координиран напад.
фото: принтскрин
Европа
Данска ќе ги забрани социјалните мрежи за децата под 15 години
Данска ќе ја забрани употребата на социјалните медиуми од страна на деца под 15 години, соопшти денес данската влада, но родителите ќе можат да дадат согласност за пристап до одредени платформи за деца на возраст од 13 години и повеќе.
Овој потег доаѓа откако премиерката Мете Фредериксен во говорот пред парламентот во октомври повика на ограничувања за користењето на социјалните медиуми од страна на децата поради загриженост за менталното здравје на младите. „Таканаречените социјални медиуми сè повеќе им го крадат времето, детството и благосостојбата на нашите деца, и ние сега ставаме крај на тоа“, изјави министерката за дигитализација Каролин Стејџ Олсен.
Повеќето партии во парламентот изјавија дека ќе го поддржат планот пред официјалното гласање. Snapchat, YouTube, Instagram и TikTok се најпопуларните платформи на социјалните медиуми за деца во Данска, соопшти владата.
Според анализата од февруари на Данскиот орган за конкуренција и потрошувачи, младите луѓе во нордиската земја поминуваат просечно 2 часа и 40 минути дневно на социјалните медиуми. Данска ја следи Австралија, која минатата година ги забрани социјалните медиуми за деца под 16 години.
фото: принтскрин
Европа
Зеленски: На Украина ѝ е потребна меѓународна помош за заштита на енергетската инфраструктура
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека на Украина ѝ е потребна меѓународна помош за да ја заштити својата енергетска инфраструктура од руски напади.
Зеленски во видео порака рече дека системите за воздушна одбрана и заштитата на енергетската инфраструктура се „највисоки приоритети со оглед на руските напади“.
„Всушност, нашите добавувачи на енергија, тимови за поправка и силите за цивилна одбрана се зафатени со обновување на областите по нападите секој ден“, рече Зеленски, апелирајќи за помош од меѓународната заедница.
Четврта зима од војната
Додека војната влегува во својата четврта зима, руската војска повторно систематски ги гранатира електраните и трафостаниците за да го прекине снабдувањето со електрична енергија, греење и вода на украинското население.
Укренерго соопшти дека во четврток повторно се планирани фазни прекини на електричната енергија низ целата земја за да се стабилизира мрежата.
фото: принтскрин

