Европа
Победа на десноцентристот Соуза на претседателските избори во Португалија
На претседателските избори кои се одржаа во Португалија во неделата победи кандидатот на партиите од десницата и од центарот Марселу Ребелу де Соуза, покажуваа резултатите од гласањето, а овој резултат би требало да придонесе за задржување на политичката рамнотежа по победата на левицата на парламентарните избори во октомври.
По обработката на 99 отсто од избирачкиот материјал се чини дека Марселу Ребелу де Соуза го надминал прагот од 50 отсто од гласовите за победа уште во првиот круг. Според прелиминарните податоци на изборната комисија, за него гласале 52 отсто од излезените избирачи, при традиционално ниската излезност на претседателските избори од 48,4 отсто, малку повеќе од минатите претседателски избори во 2011 година.
Всушност, главното прашање на португалските претседателски избори беше дали ќе има втор круг, бидејќи сите анкети покажуваа уверлива победа на де Соуза, поранешен новинар и поранешен лидер на социјалдемократска партија од десниот центар. Неговиот главен ривал, Сампајо де Новуа, поранешен прв човек на Лисабонскиот универзитет, поддржан од Социјалистичката партија, според прелиминарните резултати освоил 22,8 отсто од гласовите.
Тројката кандидати, спротивно од предвидувањата во анкетите, ја заокружува поддржуваната од крајно левите сили европратеничката Мариса Матиас. Матиас, потпретседателка на партијата Европска левица, која одржува тесна соработка со шпанската Подемос и грчката Сириза, освои малку над 10 отсто од гласовите, иако анкетите ѝ го предвидуваа четвртокот место.
Вкупно на претседателските избори се кандидираа десет претенденти, што претставува рекорд кога станува збор за Португалија.
Португалскиот претседател, кој се избира со мандат од пет години, има поголеми овластувања од повеќето негови колеги по должност од другите европски демократии. Има право да стави вето на законите изгласани во парламентот, го дава мандатот и инструкциите за формирање влада, може да распише избори па и да го распушти парламентот.
Сепак, должноста на португалскиот претседател во практиката главно е церемонијална, но сега може да одигра важна улога во моментот на политичката несигурност, каква што завладеа во земјата откако на парламентарните избори пред три месеца немаше јасен победник, со овластувањата да го разреши премиерот или да го распушти парламентот..
Де Соуза вети дека како претседател ќе гради консензус, што на Португалија најверојатно ќе ѝ биде потребен во периодот кога нестабилната влада на умерените социјалисти од левиот центар, која во парламентот зависи од поддршката на партиите од крајната левица, се обидува да ги усогласи своите предизборни ветувања дека ќе ја прекине економската криза и острите мерки на штедење со намалување на буџетскиот дефицит, што ѝ го вети на Европската унија.
Повеќето политички коментатори не веруваа дека владата под водството на социјалистите ќе успее да издржи четири години, па новиот претседател би можел да одигра клучна улога или како посредник меѓу партиите или користејќи ги своите овластувања да го распушти парламентот и да распише нови избори.
Де Соуза на должноста го наследува конзервативецот Анибал Кавако Силва кој изјави дека мандатот ѝ го доверил на социјалистичката влада само затоа што уставот му брани во последните шест месеци од мандатот да распише нови парламентарни избори./крај/мф/сн
Извор: Reuters/AFP
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Украинците ја нападнаа Москва со беспилотни летала
Руската престолнина синоќа повторно беше цел на беспилотни летала, изјави градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин. Ова е втор голем напад со беспилотни летала за помалку од една недела по големиот напад на 10 декември, објави „Киев индепендент“.
Русите: Соборивме најмалку 18
Според Собјанин, руската воздушна одбрана собори најмалку 18 беспилотни летала што се движеа кон Москва. Тој рече дека нема извештаи за жртви или штети и дека службите за итни случаи ги расчистуваат остатоците од соборените беспилотни летала.
Taking the war to russian’s front door in Moscow tonight:
🔥Drones are attacking Moscow: explosions are heard and smoke is rising. Muscovites are panicking. Cope is real. pic.twitter.com/45Ca3Wym77
— Beefeater (@Beefeater_Fella) December 14, 2025
Руското Министерство за одбрана подоцна објави подетаљни податоци тврдејќи дека вкупно 130 беспилотни летала биле пресретнати во Русија преку ноќ. Од нив, велат тие, 25 биле соборени над Московскиот Регион.
Експлозии и прекини во сообраќајот
Жителите на истринскиот округ, 40-ина километри западно од Москва, пријавија повеќе од десетина гласни експлозии, објави рускиот телеграм-канал „Шот“. Експлозии се слушнале и во Кашира и во Коломна, јужно од главниот град.
Нападите доведоа и до привремени ограничувања на воздушниот сообраќај на московските аеродроми „Жуковски“ и „Домодедово“. Претходните напади исто така ги прекинаа воздушните операции приземјувајќи и одложувајќи стотици летови.
Европа
Евростат објави колку бегалци од Украина примила секоја земја од ЕУ
Евростат објави детаљни податоци за тоа колку граѓани, кои не се од ЕУ, а избегале од Украина, моментно имаат статус на привремена заштита во Европската Унија.
На 31 октомври оваа година вкупно 4,3 милиони такви лица имале статус на привремена заштита. Во споредба со крајот на септември оваа година, вкупниот број на лица од Украина под привремена заштита се намалил за 6.170 (-0,1 %).
Земјите членки на ЕУ, кои примиле најголем број корисници на привремена заштита од Украина, биле Германија (1.229.960 лица; 28,6 % од вкупниот број во ЕУ), Полска (965.005; 22,5 %) и Чешка (393.005; 9,1 %).
Список на земји според примени бегалци од Украина:
- Германија – 1.229.960
- Полска – 965.005
- Чешка – 393.005
- Шпанија – 250.135
- Романија – 197.675
- Словачка – 137.600
- Холандија – 132.200
- Ирска – 117.805
- Белгија – 93.520
- Австрија – 90.340
- Норвешка – 82.590
- Финска – 77.335
- Бугарија – 75.255
- Швајцарија – 70.950
- Италија – 56.940
- Франција – 54.005
- Литванија – 50.600
- Шведска – 48.315
- Данска – 45.230
- Унгарија – 42.430
- Грција – 37.685
- Естонија – 34.965
- Латвија – 31.280
- Хрватска – 28.070
- Кипар – 24.755
- Словенија – 10.950
- Малта – 2.445
- Лихтенштајн – 845
Европа
(Видео) Експлозии во Белгород; Русите: Бевме нападнати со ракети, штетата е значителна
Украинскиот ракетен напад врз рускиот град Белгород предизвика „сериозна штета“ на локалната инфраструктура, изјави доцна синоќа гувернерот на Белгородската област, Вјачеслав Гладков.
„Како резултат на нападот, е предизвикана сериозна штета на инженерската инфраструктура. Службите за итни случаи и оперативните служби работат на отстранување на последиците“, напиша Гладков на социјалните мрежи.
Night-time strikes were reported in Belgorod, Russia. Russian channels say the Luch thermal power plant was hit in a missile attack. Unconfirmed reports suggest HIMARS was used – something seen relatively rarely. pic.twitter.com/m6FVEx261w
— WarTranslated (@wartranslated) December 14, 2025
Гладков објави заматена фотографија од местото на нападот, но не прецизираше кои цели биле погодени. Локалните канали на Телеграм објавија експлозии во термоцентралата Луч во градот, клучна енергетска инфраструктура во Белгород, која во минатото беше цел на украински напади, предизвикувајќи големи прекини во снабдувањето со електрична енергија.
Белгород е честа цел на украински напади
Термоцентралата Луч е гасно-турбинска електрана која произведува топлина и електрична енергија и обезбедува околу 10 проценти од греењето на градот.
❗️According to local reports, a missile strike hit the "Luch" substation in 🇷🇺Belgorod. The city is experiencing power outages. pic.twitter.com/PRq6at8B6T
— 🪖MilitaryNewsUA🇺🇦 (@front_ukrainian) December 14, 2025
Според Гладков, некои куќи и станбени згради во областа беа исто така оштетени во вчерашниот напад. Засега нема извештаи за жртви. Жителите на Белгород, исто така, пријавија прекини во снабдувањето со електрична енергија по нападот.
Сместен на границата со Харковската област, Белгород е честа цел на украински напади. Украина претходно ја таргетираше енергетската инфраструктура во регионот користејќи HIMARS и повеќекратни ракетни системи (MLRS) како одговор на руските напади врз енергетската мрежа на Украина, што сè повеќе го нарушува секојдневниот живот на жителите на Белгород.

