Европа
Полјаците гласаат за себе, и за Европа

Полјаците во недела гласаат на парламентарните избори чиј исход може да има последици и многу подалеку од Варшава, од улогата којашто Полска би ја имала во актуелната бегалска криза во Европа, преку односите на Брисел кон Русија, до изгледите британскиот премиер Дејвид Камерон успешно да го испреговара новиот статус за својата земја во Европската унија.
Полска е единствената земја во ЕУ која ја избегна рецесијата и останува една од најбрзо растечките европски економии. Доколку, сепак, се покаже дека анкетите се точни, по осум година на власт би можела да се врати конзервативната и евроскептична партија Право и правда (PiS) на поранешниот премиер Јарослав Качински.
Според последните анкети, PiS има околу 36 отсто поддршка, дури 14 отсто повеќе од Граѓанската платформа (PO) на премиерката Ева Копач, која ја презема должноста откако нејзиниот претходник Доналд Туск минатата година беше избран за претседател на Европскиот совет. PO е централната партија во владејачката коалиција од 2007 година.
Право и правда (PiS) ја основаа во 2001 година браќата Качински, близнаците Лех и Јарослав, кои подоцна беа избрани за претседател и премиер. Лех загина во воздухопловната несреќа кај руски Смоленск во 2010 година, Јарослав сега е претседател на партијата.
Доследниот конзервативец Качински ја истакна помалку борбената политичарка Беата Шидло за партиска кандидатка за премиерка. Иако ја ублажи антиевропската реторика, неговата длабока недоверба во европските сили, особено во Германија, не е променето и коментаторите мислат дека ќе продолжи да ги влече конците од заднина. Можеби не им се допаѓа на сите кога се борите за своите интереси. Но ЕУ не е клуб на алтруисти“, вели Витолд Вашчиковски., водечки експерт на PiS за надворешна политика.
Со „подрската“ Полска, ЕУ би можела да има повеќе проблеми во барањето решение за најголемата бегалска криза, постигнувањето на единствен став во борбата со климатските промени или во политиката против Русија. Премиерката Ева Копач, на пример, се согласи да прими 7.000 бегалци според квотата одредена од Европската комисија. Во текот на последната влада на PiS, Полска одолговлекуваше со ратификацијата на Лисабонскиот договор и го блокираше покренувањето на преговорите за партнерскиот договор со Русија. Се претпоставува и дека односите меѓу Туск, како претседател на Европскиот совет, кому Качински многу му забележуваше како премиер, и новата полска влада би биле напнати.
Полјаците избираат 460 пратеници на Сејмот (парламентот) според пропорционален систем. На политичките партии им требаат 5 отсто за преминување на изборниот праг, а на коалициите 8 отсто.
Освен PiS и PO, во парламентот веројатно ќе влезе и Обединетата левица кога во анкетите добива околу 10 отсто поддршка. Главни во оваа коалиција се социјалдемократите кои во 1990-те беа силни на полската политичка сцена, но од 2001 година изборните резултати им се слаби и се движат меѓу 8 и 11 отсто.
Околу 6 отсто доверба во анкетите добиваат уште три групации, и тоа Полската партија од десниот центар, која е малцинскиот партнер во владата на PO, Коалицијата за обновување на републиката, слободата и надеждта (KORWiN), од крајната десница, Модерната партија која неодамна ја формираше економистот на Светската банка Ришард Петру и партијата Кукиз 15, протесно движење која ја води пејачот Павел Кукиз, кој освои 21 отсто гласови на претседателските избори во мај и заврши на третото место.
Според анкетите, PiS без проблеми би требало да победи на изборите, а во полза ѝ оди и тоа што партискиот кандидат Аднжеј Дуда неодамна победи на претседателските избори, но ниедна партија од падот на комунизмот не успеа да оствари апсолутно мнозинство во парламентот. За тоа на PiS му е потребен 231 мандат. Доколку не успее во тоа, формирање на коалицијата би можело да биде тешко, па дури ни сојуз на PO со сите против PiS, не е невозможен.
Во секој случај, кој и да ја формира следната влада, неа ќе ја предводи жена, бидејќи освен Копач и Шидло на чело на третата најсилна групација, Обединетата левица, се наоѓа жена – Барбара Новацка. Тоа ќе биде познато набрзо по 21 часот кога ќе бидат затворени избирачките места кои беа отворени во 7 часот, кога ќе бидат објавени излезните анкети./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Главниот осомничен во случајот со Меди Мекен одбива да разговара со британската полиција

Главниот осомничен за исчезнувањето на Мадлен Мекен, Кристијан Б., одби да разговара со британската полиција пред неговото ослободување од затвор. Германскиот државјанин, познат под својот псевдоним поради законите за приватност, се очекува да биде ослободен во среда по отслужување казна за силување на постара жена во Праја да Луз во 2005 година, објави Скај њуз.
Полицијата се надева на пробив во истрагата
Британските истражители се надеваа дека 49-годишникот конечно ќе може да зборува за исчезнувањето на тригодишното девојче од португалско одморалиште во 2007 година, во клучен развој на долготрајната истрага. Метрополитенската полиција потврди дека му испратила „меѓународен допис со барање“ за разговор, но тој одби.
Мадлен исчезна од својот апартман кратко откако нејзините родители, Кејт и Гери Мекан, ја оставија да спие додека вечерале во блискиот ресторан. И покрај неговото одбивање да соработува, Мет потврди дека Кристијан Б. останува клучен осомничен во нивната истрага, која се спроведува со португалските и германските власти. Самиот Кристијан Б. претходно негираше каква било вмешаност во случајот.
Истрагата продолжува и покрај одбивањето
Главниот детектив, инспекторот Марк Кренвел, виш истражен службеник, рече дека полицијата ќе „продолжи да ги бара сите веродостојни траги“ и покрај неуспехот да разговара со Кристијан Б.
„Тесно соработувавме со нашите колеги од полицијата во Германија и Португалија со години за да го истражиме исчезнувањето на Мадлен Мекан и да го поддржиме семејството на Мадлен во разбирањето што се случило…“, рече Кренвел.
„Побаравме да разговараме со овој осомничен од Германија, но, од правни причини, ова може да се направи само преку меѓународно писмо за барање кое е поднесено. Осомничениот последователно одби. Во отсуство на разговор, сепак ќе продолжиме да ги бараме сите веродостојни траги.“
Со текот на годините, властите спроведоа серија претреси, најновиот во јуни во близина на португалската општина Лагос. Во 2023 година, истражителите ја пребараа областа околу резервоарот Барагем до Араде, на околу 50 километри од Праја да Луз, каде што Кристијан Б престојувал помеѓу 2000 и 2017 година и каде што фотографирал и снимил видеа.
Минатиот октомври, германски суд го ослободи Кристијан Б. од обвиненијата за неповрзани сексуални престапи што наводно се случиле во Португалија помеѓу 2000 и 2017 година. Вкупните трошоци за истрагата на Метрополитенската полиција, позната како Операција Grange, од 2011 година надминаа 13,2 милиони фунти, откако во април беа одобрени дополнителни 108.000 фунти владино финансирање.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Зеленски: Имаме решение за руските дронови, подготвени сме да го споделиме со НАТО

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нагласи важноста на дроновите во одбраната на неговата земја од руска инвазија, истовремено нудејќи поддршка на НАТО во одвраќањето на руските беспилотни летала.
„Најефикасните санкции, санкциите што се најбрзи, се пожари во руските рафинерии за нафта, на нивните терминали и на складиштата за нафта“, рече тој во своето вечерно обраќање, осврнувајќи се на серијата украински напади со беспилотни летала насочени кон рускиот нафтен сектор. Тој рече дека нападите биле болни за Москва и дека ќе влијаат и на воените напори на Русија. Нападите „значително ја ограничиле руската нафтена индустрија, а тоа значително ја ограничува војната“, рече Зеленски.
Today I want to especially thank all our warriors who are inflicting truly significant losses on Russia. Losses at the front. Losses along the border. Losses on Russia’s own territory thanks to our long-range strikes. The most effective sanctions – the ones that work the fastest… pic.twitter.com/tOdd6xkqqD
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) September 14, 2025
Украина во ноќта кон неделата нападна една од најголемите руски рафинерии во градот Кириши, 110 километри југоисточно од Санкт Петербург. Пред официјалната потврда за нападот, на социјалните мрежи веќе почнаа да кружат слики и видеа на кои се гледаат големи пламени над рафинеријата.
Зеленски рече дека Украина е подготвена да го сподели своето искуство во одбивањето на нападите од руските беспилотни летала со НАТО, наведувајќи го неодамнешното навлегување на руски беспилотни летала во полскиот воздушен простор пред неколку дена и неодамнешниот инцидент со руски беспилотен авион над Романија.
„Подготвени сме да ги обучиме сите партнери во оваа одбрана“, рече Зеленски. „Сите гледаат дека Русите бараат начини да ја прошират војната на територијата на Полска и балтичките држави, а руската војска ја тестира и Романија.“
Иако НАТО има ефикасно одбранбено оружје, тој рече дека Украина развила „многу поекономични, помасовни и систематски решенија“.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Голем протест во Анкара: „Државен удар против идниот претседател“

Десетици илјади луѓе протестираа вчера во турската престолнина Анкара против судскиот случај што може да доведе до отстранување на лидерот на главната опозициска партија од функцијата денеска, по едногодишна правна битка меѓу владата и стотици нејзини членови. Снимките покажаа толпи како бараат оставка од претседателот Таип Ердоган, мавтајќи со турски знамиња и партиски транспаренти.
Судската одлука за поништување на конгресот на Републиканската народна партија (ЦХП) во 2023 година поради наводни процедурални неправилности може да ја преобликува партијата, да ги потресе финансиските пазари и да влијае на текот на општите избори закажани за 2028 година. Судот може и да ја одложи пресудата.
Лидерот на ЦХП, Озгур Озел, на митингот изјави дека владата сака да ја задржи власта, поткопувајќи ги демократските норми и потиснувајќи ги политичките противници откако опозициските партии победија на локалните избори минатата година. Озел повика на предвремени општи избори.
„Ова е политички случај. Обвинувањата се клевета. Она што се случува е државен удар – државен удар против идниот претседател, против идната влада. Ќе се спротивставиме, ќе се спротивставиме, ќе се спротивставиме“, изјави Озел пред насобраните. Владата инсистира дека судството е независно и негира какви било политички мотиви.
Во изминатата година, Турција приведе повеќе од 500 лица, вклучувајќи 17 градоначалници, во Истанбул и други општини и градови управувани од Републиканската народна партија низ целата земја, како дел од истрагите за наводна корупција.
Стотици членови на ЦХП се во притвор во рамките на широка истрага за наводни врски со корупција и тероризам, вклучувајќи го и главниот противник на Ердоган, градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу. Апсењето на Имамоглу во март предизвика најголемите протести во земјата во последната деценија. Стотици илјади Турци излегоа на улиците, а турската лира падна.
фото: принтскрин