Европа
Полската полиција спречи масовна тепачка меѓу поддржувачките и противничките на абортусот
Избегната е масовна тепачка во понеделникот во центарот на полската престолнина Варшава за време на протестите против заострувањето на националното законодавството за абортусот, кога противничките на прекинот на бременоста се појавиле на местото на одржување на демонстрациите за да ја изразат својата спротивна позиција.
Во еден момент во текот на блиската средба меѓу двете спротиставени групи, полицијата морала да интервенира за да ги раздели кога започнале да разменуваат тупаници, пренесува агенцијата ТАСС.
„Ние го браниме правото на животот. Ние сме против нацистичката политика на убиство на болните луѓе“, извикувале приврзаничките на построгиот закон за абортусот. „Ние се залагаме за слободата и сакаме самите да носиме одлуки за нашите судбини“, извикувале, пак, приврзаничките на слободата на изборот при прекинот на бременоста, пренесуваат полските медиуми.
Протестите во Варшава се одржаа во рамките на вториот Сеполски штрајк на жените. Таа акција започна во неделата и продолжи во понеделникот во повеќе од 100 градови ширум Полска.
Првата акција на протести наречена „Црн протест“, се одржа на 3-ти октомври. Учесничките и поддржувачите на овие протести се залагаат за правата на жените и против забраната за абортус. Три дена подоцна, под притисок на масовните протести на кои учествуваа околу 100.000 жени во целата земја, конзервативната влада на партијата Правда и справедливост (PiS), отфрли еден од нацрт законите кои го забранува абортусот. Но три дена по отфрлањето на тој предлог, челникот на PiS, Јарослав Качински изјави дека неговата партија и натаму сака да ја ограничи можноста за прекинување на бременоста, „дури и кога смртта на детето е неизбежна, за да биде крстено“.
„Успеавме да го отфрлиме апсурдниот закон и тензиите во земјата попуштија. Но сега власта тоа сака да го искористи и да спроведе нов закон, можеби помалку апсурден, но исто така неприфатлив, Не се согласуваме со тоа“, изјавила за AFP Алексндра Секула, една од демонстрантките,
Во текот на обновените протести кои групата наречена Штрајк на жените ги организираше и во Катовице, Вроцлав, Познан, Гданск, Варшава и Бјалисток, демонстрантките предупредуваа на „вмешување на црквата во политиката“ и „кршење на правата на жените“.
Една од организаторките на протестот Божена Пржилушка изјавила дека „црквата се вмешува во политиката и во правосудството на земјата. Тие ги уценуваат политичките партии и се мешаат во работи кои не се однесуваат на нив“. „Ние се бориме и за секуларна држава, за правото на контрацепција и за еднакви права меѓу мажите и жените во поглед на платите“, појаснила друга организаторка на протестите Камила Мајер.
Сегашниот полски закон усвоен во 1993 година. кој е еден од најрестриктивните во Европа, го дозволува прекинот на бременоста само во три случаи: опасност по животот и здравјето на мајата, во случај на тешка патологија на ембрионот и бременост по силување или инцест.
Меѓутоа, активистите од кампањата „За живот“ со предлогот од средината на септември би дозволиле абортус само доколку животот на мајката е загрозен, и бараат да се зголеми максималната казна затвор за оние кои го извршуваат од две на пет години. Граѓанската иницијатива која во парламентот ја поднесе здружението „Запрете го абортусот“, сојуз на различни групи против абортусот, предвидува и мајките кои направиле абортус да бидат осудени на затвор, иако судиите би можеле да се откажат од казните во таквите случаи.
Католичката црква, којашто е многу влијателна во Полска, ја одобри таа иницијатива претходно оваа година, иако бискупите се изјаснија против одредбите за затворање на мајките.
Овој предлог, кој Советот на Европа го нарече „сериозно назадување во правата на жените“, поттикна неколку големи поворки на поборниците на правото на избор во случајот на абортусот, како и иницијативата за либерализација на постојниот закон за абортус.
Полска, којашто има 38 милиони жители, има помалку од 2.000 легални абортуси годишно, но групите за женските права проценуваат дека дури 100.000 до 150.000 такви зафати се вршат илегално или во странство.
Предлогот против абортусот собра околу половина милион потписи за поддршка, многу повеќе отколку што е потребно за отворање на парламентарна расправа за тоа. Освен казнувањето на лекарите кои извршуваат абортуси, се бараше и државните и локалните власти да понудат поддршка за жените и за семејствата со хендикепирани деца и оние кои се родени како последица на силување или инцест.
Иако составот на парламентот не оди во прилог на надежите на активистите за правото на избор, тие не се откажуваат. Го основаа здружението „Спасете ги жените“ и поднесоа иницијатива во парламентот која би дозволувала абортус до 12-та седмица од бременоста. За тоа во септември собраа 215.000 потписи. Парламентот ја одби оваа иницијатива во септември во првото читање.
Парламентот, исто така, ќе расправа и за предлог законот кој го предложија пратениците, а чија цел е да го ограничи вештачки потпомогнатото оплодување. Доколку овој закон мине, замрзнувањето на ембрионите би станало илегално. Предложувачите на законот сметаат дека новото живо суштество настанува во моментот на оплодувањето. Законот би дозволувал вештачко оплодување само на едно јајце по циклус, што значително би ги намалило изгледите за остварување на бременоста. /крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Орбан: Колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија и дека мора да се направи сè за да се спречи тоа.
Тој ја испрати пораката во неделата за време на говорот во Сегед како дел од својата предизборна турнеја, каде што се соочува со силна опозиција пред претстојните избори прв пат по 15 години на власт, пренесува „Евроњуз“.
„Немојте да се залажувате: колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија. Затоа колапсот на Украина не е во интерес на Унгарија, но ние мора да направиме многу за да го спречиме“, им рече Орбан на своите поддржувачи фокусирајќи се на надворешната политика.
Тој го илустрира својот став со споредба: „Луѓето од село совршено добро разбираат дека вредноста на вашето парче земја е под влијание не само на состојбата на таа земја туку и на состојбата на соседното парче земја, како и на тоа кој живее таму“.
Клучен снабдувач со енергија
Орбан исто така истакна дека Украина зависи од Унгарија за 44 % од својата електрична енергија и 56 % од природниот гас што го троши. Тој додаде дека значителен дел од оваа енергија доаѓа од руски извори. Унгарските власти претходно ги наведоа овие бројки како одговор на критиките за блиските врски на Унгарија со Русија.
💥 “It’s not clear who attacked whom,” Hungarian PM Viktor Orbán said today at a presser on the Russia–Ukraine war, after an EU summit where he opposed any financial help for Ukraine. He’s escalating his rhetoric, for the first time openly questioning that Russia started the war. pic.twitter.com/liuQGa0Dsm
— Szabolcs Panyi (@panyiszabolcs) December 19, 2025
Еден ден претходно, унгарскиот премиер коментира за руската инвазија на Украина наведувајќи дека е „тешко да се каже кој кого нападнал“, што е спротивно на преовладувачкиот меѓународен став за војната.
Во својот говор во саботата тој исто така го повтори својот став дека обезбедувањето воена помош за Украина само го продолжува конфликтот и, според него, не им служи на интересите на Украина.
Европа
„Асошиетед прес“: Русија наводно развива ново оружје за уништување на сателитите „Старлинк“
Разузнавачките агенции на две членки на НАТО се сомневаат дека Русија развива ново антисателитско оружје дизајнирано да ја нападне констелацијата „Старлинк“ на Илон Маск со деструктивни облаци од шрапнели во орбитата, со цел да ја ограничи западната вселенска супериорност, што ѝ помогна на Украина на бојното поле, објавува „Асошиетесд прес њуз“.
Според разузнавачките информации, во кои увид имал „Асошиетед прес“, таканареченото оружје со зонски ефект би се обидело да ги преплави орбитите на „Старлинк“ со стотици илјади топчиња со висока густина, потенцијално онеспособувајќи повеќе сателити одеднаш, но исто така ризикувајќи катастрофална колатерална штета на други орбитални системи.
Аналитичарите што не ги виделе извештаите изразуваат сомнеж дека таквото оружје би можело да функционира без да предизвика неконтролиран хаос во вселената за компаниите и земјите, вклучувајќи ги Русија и нејзиниот сојузник Кина, кои се потпираат на илјадници сателити во орбитата за комуникации, одбрана и други витални потреби.
Ваквите последици, вклучувајќи ги и ризиците за сопствените вселенски системи, би можеле да ја одвратат Москва од распоредување или користење такво оружје.
Сомнежи на експертите
„Не верувам во тоа. Навистина не верувам во тоа“, рече Викторија Самсон, експерт за вселенска безбедност во фондацијата Secure World. „Искрено, би била многу изненадена ако направат нешто такво“.
Сепак, командантот на вселенската дивизија на канадската војска, бригаден генерал Кристофер Хорнер, рече дека таквата руска работа не може да се исклучи во светлината на претходните американски обвинувања дека Русија исто така развива неселективно нуклеарно оружје базирано во вселената.
„Не можам да кажам дека сум свесен за таков систем. Но, тоа не е неверојатно“, рече тој. „Ако извештаите за систем на нуклеарно оружје се точни и ако се подготвени да го развијат и да одат до тој степен, тогаш не би бил шокиран ако нешто малку помало од тоа, но еднакво штетно, е во нивниот дофат на развој“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, не одговори на барањата за коментар. Русија претходно повика на напори на Обединетите нации за спречување поставување оружје во орбитата, а претседателот Владимир Путин рече дека Москва нема намера да постави нуклеарно оружје во вселената.
„Старлинк“ како клучна закана
Според разузнавачките информации, Русија го смета „Старлинк“ за особено сериозна закана. Илјадниците сателити во ниска орбита беа клучни за опстанокот на Украина против руската инвазија, која сега е во четвртата година.
Украинските сили ја користат брзата интернет-услуга на „Старлинк“ за комуникации на бојното поле, таргетирање оружје и други цели како што прават и цивилите и владините претставници, каде што руските напади ги прекинаа комуникациите. Руските претставници постојано предупредуваат дека комерцијалните сателити што ѝ служат на украинската војска би можеле да бидат легитимни цели.
Европа
Данската пошта ја прекинува доставата на писма по 400 години
По повеќе од 400 години традиција, данската поштенска служба „ПостНорд“ ќе го достави своето последно писмо на 30 декември, затворајќи важно поглавје во историјата на земјата.
Дигитализацијата ги затвора поштенските услуги
Претходно оваа година, „ПостНорд“ објави крај на доставата на писма во Данска, наведувајќи ја брзата дигитализација и драстичниот пад на обемот на поштата како главни причини. Во текот на изминатите 25 години, доставата на писма во земјата опадна за повеќе од 90 проценти. Како резултат на промените, компанијата ќе отпушти 1.500 работни места и ќе отстрани ист број од своите иконски црвени поштенски сандачиња.
Носталгичните Данци ги зграпчуваат поштенските сандачиња
Фактот дека на Данците сè уште им недостига стариот начин на испраќање пошта е потврден од неверојатниот интерес за купување расклопени поштенски сандачиња. Кога 1.000 од нив беа понудени на продажба претходно овој месец, тие се распродадоа за само три часа. Цената за поштенски сандачиња во добра состојба беше 2.000 дански круни (268 евра), додека оние со повидливи знаци на употреба беа продадени за 1.500 круни (201 евро).
Приватна компанија ја презема услугата
Иако „ПостНорд“ ја прекинува доставата на писма во Данска, ќе ја продолжи услугата во соседна Шведска и ќе понуди ограничени повратни средства за неискористени дански марки. Услугата за достава на писма во Данска ќе ја преземе приватната компанија „Дао“ од јануари.
Компанијата планира да ги прошири своите операции за да ја исполни законската обврска дека поштенската опција мора да остане достапна за сите граѓани.

