Европа
Референдум во Велика Британија, британските гласачи ќе се изјаснат за „врската со ЕУ“
Граѓаните на Велика Британија во четврток на референдум гласаат за останувањето на државата во Европската унија (ЕУ). Шефот на британската дипломатија Филип Хамонд во пресред на референдумот изјави дека на цела една генерација и беше ускратено правото да се изјасни за местото на Британија во ЕУ и дека последниот збор треба да го каже јавноста.
„Имавме референдуми за Шкотска, за Велс, за изборниот систем и регионалното собрание на североисток. Но цела една генерација британски гласачи немаше шанса да каже што мисли за нашата врска со ЕУ. Сега им го дадовме тоа право“, рекол Хамонд.
Гласачките места се отворени утрово во 8 часот по средноевропско време, а ќе бидат затворени вечер во 22 часот.
Во средата, ден пред референдумот, две онлајн анкети даваа блага предност на приврзаниците на излегувањето од ЕУ и покажаа дека сé уште има голем број нерешителни избирачи, додека можноста за излегување на Обединетото Кралство од Европската унија го загрижува Брисел, како и деловните кругови и речиси сите челници на важните земји во светот.
Според агенцијата за истражување на јавното мнение Opinium, во чија анкета учествувале 3.011 лица, 45 отсто од испитаниците се определиле за излегување, додека 44 отсто за останување во ЕУ, но поборниците на останувањето се надеваат на 9-те проценти кои уште не донеле одлука, додека 2 отсто одговориле дека нема да се изјаснат. Во анкетата на TNS, спроведена врз 2.320 испитаници, 43 отсто се за излегување, 41 отсто за останување и 16 проценти се без одлука.
Повеќе од 46,5 милиони британски гласачи се наоѓаат пред историски важната одлука, пред 41 година откако исто така на плебисцит гласаа за останување во тогашната западноевропска заедница.
„Кога еднаш ќе скокнете од авионот, повеќе не можете да се вратите“, предупреди британскиот премиер Дејвид Камерон .
„Во прашање е иднината на Европската унија“, истакна францускиот претседател Франсоа Оланд предупредувајќи дека одлуката ќе биде „неотповиклива“.
Доколку се случи британското излегување, Европската унија, којашто загрижено го следи порастот на евроскептицизмот, ќе ја загуби една од најмоќните членки, петтата според обемот светска економија и постојана членка на Советот за безбедност на Обединетите нации.
И претседателот на Европската комисија, Жан-Клод Јункер, предупреди дека излегувањето би претставувало „чин на самоосакатување“. „Надвор е надвор. Не би имало никакво ново преговарање со Лондон“, истакна Јункер.
Главните меѓународни институции со седмици наназад предупредуваат на сериозни економски последици, а британската централна банка дури ја спомена можноста за рецесија во земјата. Извршната директорка на ММФ, Кристин Лагард, изјави во средата дека одлуката за британското излегување би влијаела и на американската економија.
Во средата речиси 1.300 челници на компании, меѓу кои половината котираат на лондонската берза, повикаа на останување во заедницата со 28 држави.
Слични повици упатија и познатите личности од светот на спортот, филмот и музиката, како Дејвид Бекам, Даниел Крејг и бендот U2, кои посакаа да победи таборот „Remain“, приврзаниците на останувањето во ЕУ.
За разлика од нив, републиканскиот кандидат за претседател на САД, Доналд Трамп, се изјасни за излегувањето на Британија од ЕУ, признавајќи дека во контекстот на неговата насоченост на Америка, сепак, „не размислувал премногу за тоа прашање“.
Кралицата Елизабета Втора, којашто должноста ја обврзува на воздражаност, не сакала да коментира, и покрај навалувањата на евроскептичните весници предводени од Daily Telegraph и таблоидите Sun и Daily Mail.
Шкотската национална партија (SNP) која владее во Единбург, повтори дека излегувањето „нужно“ ќе предизвика втор референдум за независноста на Шкотска. Северна Ирска, пак, стравува од повторното појавување на фантомот од минатото, доколку би морала да ја одреди границата со јужниот сосед.
Приврзаниците на излегувањето ја поставија имиграцијата во центарот на својата кампања. Повикуваат да се „преземе контролата“ над границата за да се запре приливот на мигрантите од ЕУ и предупредуваат на евентуалното влегување на Турција во ЕУ.
Кампањата го покажа и генерацискиот јаз, имајќи предвид дека младите Британци главно се изјаснуваат за ЕУ, додека повозрасните се понаклонети на излегувањето. Лондон, и другите голема градови, Шкотска и Северна Ирска се за останување, а внатрешноста на Англија за излегување.
Дејвид Камерон во 2013 година вети дека ќе го организира овој референдум, за да ги отстрани постојаните поделби во својата Конзервативна партија во врска со ЕУ.
Велика Британија, членка на ЕУ од 1973 година, којашто не е во Шенген зоната и не го воведе еврото, веќе има посебен статус во Унијата. Може да биде веќе во четвртокот вечерта првата земја којашто ја напуштила ЕУ./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Русите ја нападнаа Одеса: луѓето ги блокираат патиштата, лути затоа што нема струја
Во руските напади во близина на украинското црноморско пристаниште Одеса беше убиена жена синоќа, а градски округ претрпе прекини во електричната енергија и другите комунални услуги, соопштија официјални лица.
Гувернерот на регионот Одеса, Олех Кипер, пишувајќи на Телеграм, рече дека руски дрон уби жена која преминувала мост во нејзиниот автомобил југозападно од Одеса. Нејзините три деца се повредени во инцидентот.
Russians struck a bridge in Odesa Oblast with a Shahed drone — just near the Moldovan border
A 40-year-old woman was killed, local media report.
The bridge on the Odesa–Reni highway crosses the Dniester River and is critically important for regional traffic.
After the strike,… pic.twitter.com/F17Orobjtr
— NEXTA (@nexta_tv) December 18, 2025
Кипер апелираше до жителите на регионот кои претрпеле продолжени прекини на електричната енергија да покажат трпение и да престанат да блокираат патишта во знак на протест, велејќи дека службите за итни случаи работат деноноќно за да го вратат снабдувањето со електрична енергија.
Во Одеса, шефот на градската воена администрација, Серхиј Лисак, рече дека рускиот напад ја погодил инфраструктурата и предизвикал прекини во електричната енергија, водата и греењето во „густо населен округ“.
Едно лице е повредено, а службите за итни случаи работат на враќање на нормалното снабдување. Украинските гранични власти соопштија дека руските напади го запреле сообраќајот по должината на рутата што ја поврзува Одеса со пристаништето Рени на реката Дунав.
Европа
ЕУ, конечно, постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Европа
(Видео) Украинските дронови уништија „неуништливи“ руски С-400
Украинските оператори на беспилотни летала уништија два руски ракетни системи С-400 Триумф заедно со нивната муниција во рускиот регион Белгород, потврди украинскиот Генералштаб. Нападот, кој се случи на 14 декември, го изврши 15-та одделна артилериска извидничка бригада, а целата операција беше снимена, објави „Евромајдан прес“.
Ваквите напади се дел од пошироката украинска стратегија за ослабување на руската воздушна одбрана, како на руска територија, така и на окупираните територии. Системот С-400 Триумф, модернизиран наследник на советскиот С-300, е клучна компонента на слоевитата мрежа за воздушна одбрана на Русија. Русија повремено го користи и за напад на копнени цели, насочувајќи се кон украински градови. Затоа, уништувањето на овие системи се смета за голем губиток за руските сили.
Според извештајот на порталот Militarnyi, лансирните системи С-400 биле уништени додека биле во движење. Објавените снимки прикажуваат руски возила за противвоздушна одбрана како се движат по земјен пат, веројатно за време на промена на борбената позиција.

