Европа
Русија бара од Турција да ја врати „Аја Софија“

Пратениците на руската Државна дума ја поддржаа идејата на православната црква да ѝ се врати „Аја Софија“ во Истанбул, соопшти претседателот на комитетот на Думата за имотни прашања, координаторот на меѓупартиските парламентарни групи за заштита на христијанските вредности, Сергеј Гаврилов.
Гаврилов истакна дека руската страна смета дека е неопходно да потсети на најстарата светост на целиот христијански свет, „Света Софија Цариградска“, древната византиска црква чија историја е поврзана со историјата на Вселенски собор.„Очекуваме од турската страна пријателски чекор, враќање на христијанската црква ‘Света Софија“, изјави Гаврилов.„Аја Софија“ по отоманската окупација на Истанбул во 1453 година била претворена во џамија, а во 1935 година е претворена во музеј. Впишана е во листата на културни богатства на УНЕСКО во 1985 година.Особено последните месеци беа регистрирани манифестациите кога илјадници муслимански верници пред знаменитата Аја Софија, се молат овој храм кој во 1930-те стана музеј, повторно да биде претворена во џамија.Последниот таков настанот во јуни годинава го организираше Друштвото на младите од Анадолија во спомен на годишнината од падот на Константинопол во 1453 година, денешен Истанбул. Дотогаш Аја Софија, која се смета за ремекдело на византиската архитектура, била соборен храм на Византиското царство. Потоа храмот служел како џамија во Отоманското царство до 1934 година, кога Мустафа Кемал Ататурк, основачот на современата турска држава, ја претворил во музеј.Меѓутоа, откако во 2002 година на власт дојде конзервативната исламистичка партија Правда и развој, постојано се лобира за тоа Аја Софија, којашто од 1985 година е ставена на листата светското културно наследство на УНЕСКО, повторно да биде претворена во џамија. Така, во мај неколку стотици лица во организација на неколку невладини организации во Турција, вклучително и Фондацијата за хуманитарна помош (IHH), одржаа митинг пред Аја Софија со кој бараа таа да биде претворена во џамија.Ова прашање станува централен дел од културниот судир во Турција, поделена на оние кои сакаат да ги зачуваат придобивките од секуларната држава како што ја формирал Ататурк и оние кои сакаат да го зајакнат влијанието на исламот.Главната христијанска светија во турската метропола соборниот храм Света Софија (Црквата на светата Мудрост) своевремено најголемиот храм во христијанскиот свет, е изградена во 537 година, а работите на неа се започнати во 532 година, во периодот од 1204 до 1261 година била претворена во католичка црква во текот на крстоносните војни, а потоа повторно седиште на Цариградската патријаршија, за по османлиското освојување на Мехмед Втори на Цариград во 1453 година да е претворена во џамија па потоа во музеј во 1934 година во времето на основачот на современа секуларна Турција, Мустафа Кемал Ататурк./крај/мф/ффс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Полска пронајде докази за подметнатиот пожар во трговскиот центар во Варшава, го затвори рускиот конзулат; Русија е бесна

Полска ќе го затвори рускиот конзулат во Краков откако пронајде докази дека Москва е одговорна за големиот пожар што речиси целосно уништи трговски центар во Варшава во мај 2024 година, изјави денес полскиот министер за надворешни работи.
❗🔥🇵🇱 – A huge fire hit the "Marywilska 44" shopping center in Warsaw, consuming almost all of its 1,400 commercial units, including kiosks.
The shopping mall, one of the largest in the city, belonged to Mirbud and is practically destroyed.
Authorities are fighting the fire,… pic.twitter.com/7Z34ZGyBzQ
— 🔥🗞The Informant (@theinformant_x) May 12, 2024
Веќе напнатите односи меѓу Варшава и Москва достигнаа нови височини со руската инвазија на Украина во 2022 година. Полска тврди дека нејзината улога како еден од најважните бедеми на Киев ја направила цел на руски саботажи, сајбер напади и дезинформациски кампањи, што Москва го негира.
Вчера, премиерот Доналд Туск изјави дека Полска „со сигурност“ знаела дека руските тајни служби стојат зад големиот пожар на улицата Меривилска во главниот град.
„Поради доказите дека руските специјални служби извршиле неприфатлив чин на саботажа против трговскиот центар на улицата Меривилска, решив да ја повлечам мојата согласност за работа на Конзулатот на Руската Федерација во Краков“, напиша министерот за надворешни работи Радослав Сикорски на Икс.
Како одговор, руското Министерство за надворешни работи објави дека Полска намерно ги прекинува врските со Москва, објави државната новинска агенција РИА.
„Варшава продолжува намерно да ги уништува односите, дејствувајќи против интересите на своите граѓани“, изјави портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, цитирана од државната новинска агенција РИА. Таа додаде дека Русија наскоро ќе даде „соодветен одговор“.
Европа
Русите лансираа 108 дрона врз Украина

Русија лансираше 108 дронови низ Украина преку ноќ и погоди цивилен товарен воз, повредувајќи го машиновозачот, соопштија украинските власти, откако европските лидери му се придружија на претседателот Володимир Зеленски во повикот за 30-дневен прекин на огнот од понеделник.
Украинската воздушна одбрана уништи 55 беспилотни летала лансирани од Русија од 23 часот во недела, соопштија украинските воздухопловни сили преку апликацијата за пораки Телеграм. Во нападот беа вклучени и 30 дронови кои беа изгубени по патот, не погодувајќи ништо. Беспилотните летала беа соборени во источниот, северниот, јужниот и централниот дел на Украина, соопштија воздухопловните сили.
Машиновозачот на цивилен товарен воз е повреден во напад со беспилотно летало врз железничката инфраструктура во источниот регион Донецк, соопштија украинските железници.
„Предлозите за прекин на огнот се игнорираат, непријателските напади врз железничката инфраструктура… продолжуваат“, соопштија украинските железници, „Укрзализница“, во објава на Телеграм. Рускиот претседател Владимир Путин ги нарече барањата за прекин на огнот „ултиматуми“ и за возврат предложи директни разговори со Украина со цел да се стави крај на војната в четврток, иницијатива прифатена од американскиот претседател Доналд Трамп.
Европа
Курдските паравоени групи се распуштаат: „Го завршуваме вооружениот бунт во Турција“

Милитантната група Курдистанска работничка партија (ПКК), која е во конфликт со турската држава повеќе од четири децении, одлучи да се распушти и да ја прекине вооружената борба, објави новинска агенција блиска до групата.
Одлуката на ПКК ќе има далекусежни политички и безбедносни последици за регионот, вклучително и за соседна Сирија, каде што курдските сили се сојузници на американските сили.
Новинската агенција „Фират“ објави, како што ја нарече, конечна декларација од конгресот што ПКК го одржа минатата недела во северен Ирак, како одговор на повикот во февруари од затворениот курдски лидер Абдула Оџалан за нејзино распуштање.
Канцеларијата на турскиот претседател Таип Ердоган и Министерството за надворешни работи сè уште не го коментираа соопштението. Повеќе од 40.000 луѓе се убиени во конфликтот откако ПКК започна бунт во 1984 година. Турција и нејзините западни сојузници ја означија ПКК за терористичка група.