Шпанската социјалистичка партија PSOE освои најмногу гласови на изборите во најнаселениот шпански регион Андалузија, погодена од големата стапка на невработеност и кризата, но за формирање на власта им недостигаат осум гласови, па најверојатно е дека со југот на Шпанија ќе управуваат како малцинска влада.

Партијата на левиот центар PSOE освои 47 од 109 места во парламентот на Андалузија, а истиот резултат го оствари и на последните избори пред три години. Меѓутоа, за да ги достигне 55-те места потребни за апсолутно мнозинство, ѝ се потребни пратениците на политичките дебитанти на шпанската политичка сцена движењето Podemos (Можеме), инспирирано од успехот на грчката радикална левица Сириза, или на Ciudadanos (Граѓани), кои одбиваат да коалицираат со пораката дека „двопартизмот во Шпанија е мртов“.

Инаку PSOE управува со Андалузија во последните 33 години, а најголем губитник од неделните избори е конзервативната Народна партија на премиерот Маријано Рахој, која владее на национално ниво. Таа на регионалните парламентарни избори доби 33 пратеници, 13 помалку отколку што имаше во минатиот состав.

Андалузија, каде што поради острите мерки за штедење секој трет жител е без работа, претставуваше прв голем тест за новоформираните партии кои се во подем и го разбиваат речиси 40 години стариот двопартизам во Шпанија. Народната партија и PSOE се сменуваат на власта од 1978 година кога во Шпанија е воведена демократијата.

Подемос освои 15 пратенички места, односно од околу 4 милиони гласачи, 560.000 го дале гласот за партијата којашто повикува на укинување на мерките за штедење и преговори со Брисел, по примерот на Сириза која на крајот од јануари победи на предвремените парламентарни избори во Грција.

„Ќе го отворам патот за одење. Ви благодарам на вас во Андалузија кои го направивте првиот чекор. Продолжуваме“, порача Пабло Иглесиас, челник на Подемос кој настана од движењето на огорчените граѓани (индигнадос) пред едена година.

Другата нова партија, Ciudadanos (Граѓани), формирана во Каталонија како либерална групација спротиставена на каталонскиот сепаратизам, освои 9 места во парламентот на Андалузија. И тие го одбиваат коалицирањето со PSOE. Нивниот лидер Алберт Ривера порача дека „Нема да бидеме во владата на Андалузија, бидејќи не победивме на изборите и истовремено порача дека двопартизмот во Шпанија завршил. Сепак од оваа партија, која нема јасна идеологија, на почетокот од март порачаа дека се за соработка, а не за политичка конфронтација.

Социјалистите од PSOE најверојатно ќе се свртат во формирањето влада на Андалузија кон радикалната Обединета левица, на којашто ѝ е оставен простор за коалицирање со освоените 5 места. Претседателката на Андалузија од PSOE, Сузана Дијаз, претходно порача дека не доаѓа предвид да се коалицира со антисемитската партија Подемос и со конзервативната Народна партија.

Меѓутоа, изборите во Андалузија покажаа дека економската криза донесе расцепканост на шпанската политичка сцена, како и дека низ земјата може да се добијат нестабилни регионални влади. Изборите во другите региони и градови ќе се одржат на 24-ти мај, додека североисточниот регион Каталонија, каде што се залагаат за самостојност, ќе избира на 27-ми септември.

Централната влада на Шпанија, чијашто економска програма за заздравување наите на пофалби од Брисел, сега мора да ги убеди инвеститорите дека зацртани темерки нема да бидат отфрлени. Меѓутоа, и премиерот Рахој е пред големо искушение, имајќи предвид дека кон крајот на годината ќе се одржат и парламентарните избори на национално ниво./крај/мф/сн

Извор: AFP