Европа
Стотици илјади Каталонци на улиците за поддршка за независност
Стотици илјади жители на североисточната шпанска покраина Каталонија излегоа ноќта во петокот на улиците на покраинската престолнина Барселона прославувајќи го националниот ден која на регионалните избори кон крајот на септември може да го започне процесот на отцепување од Шпанија.
Со националниот ден на Каталонија – Диада, се одбележува поразот со кој пред 301 година покраината паднала под власта на кралското семејство Бурбон во војната за шпанското наследство. Прославата се совпадна со првиот ден од предизборната кампања во којашто коалицијата „Junts pel si“ (Заедно за ‘да’) составена од каталонската левица и десница, најавува отцепување доколку победи на изборите на 27-ми септември.
„Независност, независност!“ и „Да живее Каталонија!“, скандираа Каталонците носејќи ги црвено-жолтите знамиња на Каталонија. Полицијата тврди дека на улиците излегле 1.4 милиони, а организаторите наведуваа за два милиони учесници на настанот.
Сепаратистичката коалиција, којашто води во анкетите, сака да демонстрира масовна поддршка за проектот за создавање нова држава со7,5 милиони жители, на што се противи и шпанската влада во Мадрид, и Брисел.
На Авенија Меридијана, една од главните улици на Барселона, минаа во поворка граѓаните формирајќи колона од различни бои, претставувајќи ги секторите, „столбовите на идното општество“, како образованието и здравството. Маршот од северниот до јужниот дел на градот претставуваше симболичен „пат кон создавање на републиката“.
Во првите редови на поворките беа членовите на сепаратистичката коалиција, чиј претставник Жорди Санчез истакна „Се собравме два милиона, Одиме брзо колку што можеме, со легимитетот на улицата и изборите. Сама земја ослободена од корупцијата“.
Каталонците тргнаа во поворки точно во 17,14 часот, одбележувајќи така на 1714 година кога Барселона падна во борбата меѓу австриската династија Хабсбург и француското кралско семејство Бурбон. Каталонците, коишто биле на страната на Хабсбурговците, сметаат дека на тој начин се бореле за својата самостојност, додека заговорниците за унитарна Шпанија тврдат дека тоа е мит. Оттогаш, на шпанскиот престол се династијата Бурбонци.
Раул Ромева, кој ја предводи коалицијата „Заедно за ‘Да’“, истакна дека граѓаните на Каталонија се наоѓаат пред „најважните избори во животот“. „Едноставно ќе ги прашаме луѓето што сакаат. Ќе организираме референдум, што претходно не ни го дозволуваа“, порача најавувајќи ја победата. Според шпанскиот устав, референдумите се дозволени единствено на ниво на цела Шпанија.
Потпретседателката на шпанската влада, Сораја Сајнц де Сантамарија, обвини од Мадрид организаторите дека ја присвоиле прославата во предизборни цели. „Тоа е прослава на сите граѓани на Каталонија, потребна е неутралност“, истакна напомнувајќи дека „сите граѓани не можат да ја плаќаат кампањата на неколкумина“.
Актуелниот претседател на Каталонија, Артур Мас, минатата година по примерот на Шкотска сакаше да организира референдум за независност, но на крајот на ноември одржа неформално изјаснување на граѓаните на кое излегоа 40 отсто од гласачите, од што 80 отсто гласаа за отцепување. „Веднаш би ги замениле овие избори за референдум. Имајќи предвид дека го блокира алтернативата, треба уште да се работи. Ни остануваат изборите како единствен законски излез“, рече Мас во петокот.
Коалицијата „Заедно за ‘Да’“ би можела да освои 61 од 135 места во каталонскиот парламент, според последната анкета на институтот CIS. За да се стекне со просто мнозинство би можела да смета на проценетите осум мандати на левичарската партија CUP, уште една политичка формација којашто се залага за каталонската независност.
Така формираната коалиција би можела еднострано да прогласи независност, имајќи предвид дека централната влада на десниот центар во Мадрид не сака ниту да слушне за отцепување. Општите парламентарни избори во Шпанија ќе се одржат во декември годинава. Премиерот Маријано Рахој порача дека со сите законски средства ќе ја брани целоста на земјата.
Шпанија е една од петте земји од Европската унија којашто не го признава Косово, откако едногласно прогласи независност од Србија.
Рахој оваа седмица на средбите со своите европски политички сојузници, конзервативците на германската канцеларка Ангела Меркел во Берлин и со британскиот премиер Дејвид Камерон во Мадрид, бараше меѓународна поддршка за целоста на Шпанија.
Камерон, кој минатата година го дозволи референдумот во Шкотска, каде 55 отсто од гласачите се изјаснија за останување во Велика Британија, порача дека Каталонија доколку се отцепи би можела да застане во редот со другите земји кандидатки а членство во ЕУ. Меркел, исто така, повика на почитување на меѓународното право и територијалната севкупност.
Излегувањето од ЕУ и еврозоната е еден од аргументите со коишто Мадрид сака да ги омекне сепаратистичките тенденции. Во четвртокот и дел од бизнисмените порачаа дека политичката нестабилност ги загрозува вложувањата.
„Доколку меѓународната заедница има какви и да се нејаснотии по 27-ми септември, ќе претставува задоволство да се разјаснат со еден референдум поддржан од страна на меѓународната заедница“, изјави на прославата Ориол Жункверас, лидер на левичарскиот дел од коалицијата за отцепување. „Ова мора да биде последната прослава на националниот ден пред независноста на Каталонија“, порача./крај/мф/сн
Извор: AFP
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Руската елитна единица „Рубикон“ ја уништува клучната предност на Украина: „Многу е опасно да се биде оператор на дронови“
Елитната единица Рубикон на Русија, нова дивизија специјализирана за електронско војување и лов на оператори на беспилотни летала, драматично го менува балансот на моќ на бојното поле и ја уништува претходната предност на Украина во војувањето со дронови, објавува „Фајненшл тајмс“.
Украинските пилоти на беспилотни летала, кои успеаја да им нанесат големи загуби на руските единици речиси две години, сега се цел на интензивен надзор и напади. Рубикон ја комбинира сопствената флота од борбени беспилотни летала, напредни системи за електронско извидување и брза ротација на тимовите за да лоцира и елиминира оператори до 10 километри зад линијата на фронтот.
„Лесно е да се замени дрон, но тешко е да се замени пилот“, рече украинскиот пилот Дмитро, кој опиша како за малку избегнал смрт кога руски дрон почнал да го следи над шума во близина на фронтовската линија.
Moscow’s new Rubikon team has gained the upper hand in the ever-evolving drone war by operating beyond the front lines, locating, tracking and killing Ukrainian drone operators before they can launch their drones https://t.co/Au15Av4Fjl pic.twitter.com/XZs0sydpvg
— Financial Times (@FT) November 13, 2025
Појавата на Рубикон предизвика застрашувачки превирања на дигиталното бојно поле, уништувајќи една од најголемите тактички предности на Киев. Неговиот успех дополнително ја оптоварува украинската војска, која веќе е во дефанзива против поголемите и подобро финансирани Руси.
Рубикон е „нашиот главен проблем“, рече Артем Карјакин, украински војник во близина на Покровск во Донецката област, клучен град на фронтовската линија кој се чини дека е на работ на колапс по една година борби.
„Доколку Русите немаа толку способни оператори на беспилотни летала, нивната пешадија немаше да може да влезе во градот“, рече Карјакин. „Многу е опасно да се биде оператор на беспилотни летала во моментов“.
Рубикон наводно има околу 5.000 членови и огромни ресурси. Наместо да се фокусираат на пешадијата, тие се насочени кон клучните украински оператори и логистика, возила, беспилотни летала и опрема што ги снабдуваат првите линии. Во исто време, тие обучуваат други руски единици и развиваат тактики, технологија и процедури за напредна контрола на беспилотни системи.
Аналитичарите од RUSI и Foreign Policy Research институтот велат дека Рубикон е еден од ретките, но значајни докази дека руската војска почнала да воведува иновации, оддалечувајќи се од ригидните бирократски структури што ја придружувале во раните години од инвазијата.
Украина се обидува да одговори со формирање сопствени тимови против беспилотни летала и воведување нови правила за операторите, менување на рутините, подобро прикривање, потивка работа и избегнување на непотребно движење.
„Најдобро е да седите во ров и да не се движите“, рече Дмитро. „Мислев дека можам малку да се шетам, но тоа е многу лоша идеја.“
фото: принтскрин
Европа
(Фото) Русија го нападна Киев со стотици дронови и ракети: десетици повредени
Русија изврши масовен воздушен напад врз Киев во ноќта помеѓу 13 и 14 ноември, користејќи стотици беспилотни летала и повеќекратни ракети. Според официјални лица, во нападот загинало најмалку едно лице, а 24 се повредени, а пет лица, меѓу кои и бремена жена, се хоспитализирани.
Експлозиите одекнувале низ целиот град, а бројни станбени згради биле погодени, објавува „Киев Индепендент“.

Шефот на воената администрација на градот Киев, Тимур Ткаченко, за време на нападот предупреди: „Русите се насочени кон станбени згради“. Тој додаде дека бројни станбени згради се погодени низ Киев, во речиси сите области.
Градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, потврди дека најмалку 11 станбени згради се погодени во ноќниот напад.
Државната служба за вонредни состојби на Украина објави дека спасувачките екипи евакуирале повеќе од 40 лица од погодените згради.

Напади, пожари и евакуации се пријавени во областите Подилски, Днепровски, Десњански, Соломјански, Свјатошински и Оболонски. Во областа Десњански, избувна пожар кој се прошири на петтиот до осмиот кат од станбена зграда, при што загина едно лице.
Покрај станбените згради, нападите оштетија и болница, училиште и дрвени конструкции на спортски центар.

Градоначалникот Кличко, исто така, извести за штети на делови од градската мрежа за греење, а службите за итни случаи во моментов ја проценуваат големината на штетата.
За време на нападот, прекини на електричната енергија се регистрирани и во неколку градски области.

Во поширокиот регион на Киев, шест лица се повредени во нападот, вклучувајќи и едно дете, изјави гувернерот Микола Калашник.
Четири лица се хоспитализирани со посекотини, изгореници и контузии на главата, додека седумгодишно момче претрпело повреди на лицето и добива медицинска помош. Калашник додаде дека во регионот биле погодени куќи, магацини, индустриски погони и автомобили.

Додека зградите гореа во Киев, украинските воздухопловни сили пријавија бранови беспилотни летала насочени кон централните, јужните и источните делови на земјата.
Групите за мониторинг соопштија дека повеќе од 120 беспилотни летала и мамки биле насочени кон главниот град, а десетици крстосувачки и балистички ракети биле лансирани кон различни региони. Предупредувањата за воздушни напади беа во сила низ целата земја.
Европа
(Видео) Гори руски нафтен терминал на Црното Море: Украинците го нападнаа со дронови
Украински дронови го нападнаа рускиот пристанишен град Новоросијск во Краснодарскиот крај преку ноќ, оштетувајќи нафтен терминал и предизвикувајќи голем пожар, објавија неколку руски Телеграм канали и локални претставници.
Нападот го погоди нафтениот комплекс Шешарис, оштетувајќи ја инфраструктурата и предизвикувајќи пожар. Големиот извозен терминал служи како крајна точка на нафтоводот на државната компанија Транснефт, најголемата светска компанија за нафтоводи.
Оперативниот штаб на Краснодарскиот крај го потврди нападот врз терминалот и рече дека неколку крајбрежни објекти биле оштетени во нападот. Официјалните лица велат дека пожарот во комплексот Шешарис е изгаснат.
In only 3 weeks time, Ukraine has essentially created the blockade of Russian oil that the west still refuses to do.
Taking out export terminals operations in Crimea, Tuapse and now Novorossiysk.
At current rate, Russia's entire southern export operations will be gone in a… pic.twitter.com/1KbWGBMZx8
— Jay in Kyiv (@JayinKyiv) November 14, 2025
Рускиот државен медиум РИА Новости, исто така, објави дека цивилен брод во пристаништето бил погоден за време на масовниот напад со беспилотни летала, при што биле повредени тројца членови на екипажот. Руското Министерство за одбрана соопшти дека единиците за воздушна одбрана собориле 66 дронови над Краснодарскиот крај преку ноќ.
Андриј Коваленко, раководител на украинскиот Центар за борба против дезинформации, проговори за нападот на социјалните медиуми. „Ова е нафтениот терминал во Новоросијск по нападот“, напиша тој на Телеграм. „Во меѓувреме, Русија ги таргетира станбените згради и енергетската инфраструктура.“
Нападот врз Новоросијск се случи откако Русија истовремено го бомбардираше Киев со бранови беспилотни летала и ракети во масовен напад во кој беа повредени најмалку 14 лица и беа запалени десетина станбени згради.
Footage of a Ukrainian attack drone slamming into the Russian S-3/400 SAM battery protecting the port of Novorossiysk, causing a massive series of secondary explosions. pic.twitter.com/QmKKq3ubiX
— OSINTtechnical (@Osinttechnical) November 14, 2025
Новоросијск, клучен центар за руската логистика и енергетска инфраструктура на Црното Море, е цел на повторени украински напади. Киев ги смета руските рафинерии и петрохемиски фабрики за легитимни воени цели бидејќи тие обезбедуваат финансиска поддршка за воените операции на Русија.
фото: принтскрин

