Свет
Медиуми: Турција назначува во НАТО проруски кадар

Британскиот магазин The Times, повикувајќи се на свои извори, пишува дека турските власти наводно ги отповикуваат од должноста прозападно ориентираните воени лица и дипломати во НАТО, и на нивно место назначуваат функционери кои се повеќе наклонети кон Русија, Кина или Иран.
Според податоците на весникот, овие информации имаат потврда во електронските писма кои дошле до Times како резултат на истекување на информации. Турските офицери кои неодамна биле отповикани од клучните позиции во НАТО, за што неодамна зборуваше американскиот генерал на чело на сојузничките сили во Европа, Кертис Скапароти, токму нему му напишале писмо во коешто го истакнале „значителниот раст на ултранационалистички и антизападно настроени“ личности во турската армија.
„Алармантно се забележува дека некои од новите турски претставници во НАТО имаат радикални станови. Некои од нив ги ставаат под прашање вредностите на НАТО и дури имаат омраза кон западните организации, притоа поддржувајќи ги Русија, Кина и Иран“, го цитира Times дел од електронското писмо напишано од турски офицер и еден од воените началници на НАТО адресирано до генералот Скапароти.
Според информациите на поранешен функционер на НАТО, соговорник на весникот, најмалку два високо рангирани турски офицери во амбасадата во Лондон биле отповикани во Турција по обидот за воен преврат во средината на јули годинава.
Околу 150 турски офицери ги напуштиле командните структури на НАТО по неуспешниот воен преврат од 15-ти јули за соборување на владата и турскиот претседател Реџеп Тајип Ердоган, изјави во средата американскиот генерал на чело на сојузничките сили во Европа, Кертис Скапароти.
„Голем број турски офицери се во затвор, некои се отповикани од Брисел, а некои заминаа во пензија“, изјави Скапароти во рамките на еден состанок на НАТО во Брисел. Скапароти појасни дека тие заминување, некои присилни а некои посакувани, се однесуваат на 50 отсто од турските офицери во Сојузничката команда за операции (ACO) и дека станува збор за 150 воени лица.
Местата од кои заминале се SHAPE, стратешкиот главен штаб на НАТО во Монс во Белгија, и двата друга главни штаба на ACO во Неапол во Италија и Брунсум во Холандија.
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг на 18-ти ноември откри дека неколку турски офицери побарале азил во земјите членки на НАТО по чистките кои се спроведуваат по неуспешниот државен удар, без да ги прецизира ниту нивниот број, ниту земјите во кој барале азил. Во една база во Рамстејн, во западна Германија, забележани се неколку истапувања на турски офицери, пишува германскиот печат.
Случајот кон најмногу го следат медиумите се однесува на осум турски офицери кои ноќта кон 16-ти јули со хеликоптер пребегаа во соседна Грција. Грчкото правосудство се согласи на Турција да ѝ предаде тројца офицери кои можат да бидат обвинети дека соработувале со пучистите, иако тие го негираат тоа. Ден претходно, пак, судот во Атина одби да ги екстрадира другите тројца офицери кои ги бара Анкара. Многу турски војници и офицери побегнаа во разни европски земји по обидот за државен удар и чистките кои се спроведуваат во војската.
По обидот за пуч од 15-ти јули, турските власти ги обвинија поддрживачите на исламскиот проповедник Фетулах Ѓулен за учество во пропаднатиот државен удар. Во рамките на чистите кои следеа во сите структури од државната управа и институции беа уапсени 32.000 лица, а околу 100.000 беа отпуштени или суспендирани од работа./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.