Усогласувањето со вредностите на ЕУ, почнувајќи од владеењето на правото и со заедничката надворешна и безбедносна политика, е најважниот показател за стратешката ориентација на земјите кандидати на нивниот пат кон Унијата, рече првиот европски дипломат , Жозеп Борел.

Заедно со комесарот за проширување, Оливер Вархеји, Борел го претстави овогодишниот пакет за проширување, кој вклучува извештаи за напредокот на 10 земји кандидати и потенцијални кандидати.

Србија е единствената која не е целосно усогласена со надворешната и безбедносната рамка на ЕУ, а во извештајот се вели дека земјата не воведе санкции против Русија, дека одржува односи на високо ниво со таа земја и дека ги интензивирала односитесо Кина, „што покренува прашања за нејзината стратешка насока“.

Борел вели дека членството на Србија во ЕУ е „единствениот одржлив начин да се изгради долгорочен просперитет“.

„Ние инсистираме Србија да се усогласи со нашата надворешна и безбедносна политика, чиј важен дел се рестриктивните мерки против Русија и мислам дека Србија ќе се усогласи порано или подоцна, во спротивно членството може да биде довдено во прашање“, рече Борел.

Минатиот петок, за време на посетата на Белград, претседателката на Комисијата Урсула фон дер Лајен ја пофали Србија. На заедничката прес-конференција со претседателот Александар Вучиќ, таа рече дека тој лично е „посветен на реформите, особено во основните прашања, владеењето на правото и демократијата“.

„Покажавте дека вашите зборови се проследени со дела“, рече Фон дер Лајен, обраќајќи му се на Вучиќ.

Меѓутоа, во извештајот за напредокот, Комисијата вели дека Србија постигнала „ограничен напредок“ во судството и основните права, дека „нема напредок“ во областа на слободата на изразување.

Србија ги започна преговорите во јануари 2014 година и досега отвори 22 од 35 преговарачки поглавја, додека привремено затвори само две. Комисијата ја повтори минатогодишната оценка дека Србија е технички подготвена да го затвори третиот кластер, кој вклучува поглавја поврзани со пазарната конкуренција и инклузивен раст.

Македонија е најдолго во процесот на преговори, добивајќи кандидатски статус уште во декември 2005 година, но оттогаш нема големи поместувања – прво поради грчкото вето, а денес поради бугарската блокада.

Претседателот на Хрватска, Зоран Милановиќ, денеска учествуваше на церемонијата на доделување чинови и прием на питомци на воена служба, а по тој повод ги коментира цените на најмодерните германски тенкови „Леопард 2А8“, кои Хрватска има намера да ги купи со цел ги замени своите застарени тенкови „М-84“, произведени за време на поранешната држава.

„Кога станува збор за одбранбената индустрија, секаде каде што е можно, што не е секаде и не често, треба да се обидете сами да ги развивате работите“, вели тој.

„Опремата е незамисливо скапа, проклето е скапа, необјасниво скапа. Дека тоа се екстремни суми, кои денес се бараат и се добиваат од одредени борбени системи, и дека тоа е реалност. А тоа што сте насочени кон многу ограничен број доставувачи, а не дека е мантра или поговорка да се каже околу 2 отсто од БДП за одбрана, е само пресметковна ставка“, рече Милановиќ.

„Затоа што за тие два отсто или милијарда, милијарда и пол евра може да купите илјада тенкови, а можете да купите два пара чевли или една пушка „репетитор“. Тоа е клучната работа.

„Ако тенкот чини 25 милиони евра. Единственото нешто што на овој тенк му треба е да лета за тоа да биде вистинската цена на тој тенк. Не можеме да си дозволиме сè што би сакале и никогаш нема да можеме во такви услови, но треба да бидеме, ќе кажам, пресметани и себични и добро да размислуваме пред секоја одлука бидејќи тие се долгорочни. Бродот што се гради, дај боже да се довршат тие што се градат, да пловат, а тие што ќе дојдат, се градат со многу, многу добро осмислен буџет, каква способност добивате, колку чини, дали можете да го одржувате и слично“, рече Милановиќ.

Европскиот комесар за проширување, Оливер Вархељ, денеска соопшти дека го претставил Пакетот за проширување за 2024 година. Тој посочи дека ЕУ го задржа моментот на проширување во текот на оваа година и го зајакна со дополнителни алатки. Колеџот на комесари денеска одржа состанок посветен на Пакетот за проширување, кој се состои од соопштенија и извештаи на Комисијата за десет кандидати и потенцијални кандидати за членство во ЕУ.

„Го претставив пакетот за проширување за 2024 година. Во 2019 година имавме седум партнери за проширување, сега имаме 10. Во 2019 имавме пет земји кандидати, сега имаме девет. Го задржавме моментот на проширување во текот на 2024 година и го зајакнавме со дополнителни алатки“, рече Вархељ на социјалната мрежа „Икс“.

Вархељ денеска заедно со високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, на прес-конференција во Брисел треба да го презентира пакетот за проширување, кој ќе содржи и извештаи за Северна Македонија, Србија, Албанија и Босна и Херцеговина, Грузија, Косово, Молдавија, Црна Гора, Турција и за Украина.

Пакетот за проширување го оценува спроведувањето на политиката за проширување на ЕУ, ја разгледува позицијата на земјите во спроведувањето на клучните политички и економски реформи и дава јасни препораки за секој од партнерите. Овој пакет ја оценува усогласеноста на партнерите со критериумите за пристапување во ЕУ, таканаречените критериуми од Копенхаген, и ги дефинира реформите што треба да ги преземат партнерите кои се подложени на процесот на проширување за да станат членки на ЕУ, пренесува „Танјуг“.