Србија од 1-ви јануари 2015 го започнува претседавањето со Организацијата за безбедност и сигурност во Европа (ОБСЕ), со големи предизвици и на внатрешен и на надворешно политички план, и се очекува дека ова ќе претставува испит за Белград за неговите вистински позиции во мултилатералните односи и придонес за заемната доверба во регионот.

Шефот на српската дипломатија Ивица Дачиќ последните денови од 2014 година особено истакнуваше дека Белград, станувајќи дипломатска престолнина за 57-те држави членки на ОБСЕ, и на претставниците на 11 други земји, ќе биде „веродостоен и чесен преговарач“.

Преговарачката умешност на српското раководство ќе биде особено неопходна во врска со кризата во Украина, бидејќи Србија како традиционален регионален партнер на Москва се наоѓа меѓу чеканот и наковалната во врска со своите тежнеења за асоцирање со Европската унија. Овие односи во меѓувреме станаа уште посложени, бидејќи Брисел и натаму очекува Белград, како кандидат за членство во ЕУ, да се придружи кон европските санкции против Москва, а истовремено од Кремљ стигнуваат пораките кои го охрабруваат српскиот државен врв да остане на истиот политички курс на „традиционалното руско-српско пријателство“.

Дачиќ пред крајот на минатата година токму со посетата на Украина настојуваше дополнително да ја појасни позицијата на Србија во односите на релацијата Брисел – Белград – Киев – Москва, и според оцените на српските медиуми, се врати задоволен од украинското разбирање на позициите на Србија. Тоа, пак, од поинаков агол го толкуваше украинскиот амбасадор во Белград, Микола Џугин со оценката дека неговата земја е „задоволна од ставовите коишто Србија ги изнесе пред преземањето на претседателствувањето со ОБСЕ“. „Не сметаме дека традиционалното пријателство на Србија и Русија претставува проблем“, рече Џугин, но порача дека санкциите против Русија „се начин да се почитува меѓународното право“, како и дека Киев од Белград очекува „некои храбри потези“.

Дипломатскиот одговор на Белград дека тежиштето го става на мировниот процес го истакна Дачиќ. „Свесни сме дека и во 2015 година Украина ќе биде доминантната тема во ОБСЕ. Во тој контекст главниот приоритет на нашето претседавање ќе биде поттикнување на сеопфатен мировен процес“, порача шефот на српската дипломатија, истакнувајќи дека „приоритети на Србија останува и западниот Балкан“, како и јакнењето на односите во регионот за да се надминат проблемите од минатото. Тие проблеми од минатото Србија, како што најави Дачиќ, ќе ги решава „особено со најблиските соседи“.

Паралелно со претседавањето на ОБСЕ, Србија има обврска и да го одржува напредокот во европските интеграции, дијалогот и дополнителната нормализација на односите со Приштина, а раководството во Белград повеќепати укажуваше дека истовремено ќе настојува да ги зајакне односите со државите надвор од ЕУ, меѓу кои доминантни се врските со Русија и со Кина.

Првите потези на Србија од позиција на претседавач со ОБСЕ ќе бидат видливи уште по 15-ти јануари, кога министерот за надворешни работи Ивица Дачиќ од швајцарскиот колега формално треба да го преземе водењето со Постојаниот совет на ОБСЕ, што всушност претставува и официјален почеток на претседателствувањето.

Во секој случај Србија ќе биде пред големо искушение и испит, бидејќи како претседавач со ОБСЕ, доаѓа во многу непријатна позиција да исполни големи очекувања од партнерите на Западот и на Истокот, и истовремено да ги надмине предизвиците во регионот како држава којашто настојува да се наметне како еден од овдешните лидери./крај/мф/сн

Извор: Макфакс