Регион
Бугарија: Првиот круг од претседателските избори тест за премиерот Борисов
Во Бугарија во неделата се одржува првиот круг од претседателските избори, за кој се смета дека претставува важен тест за популарноста на премиерот Бојко Борисов и неговата партија Граѓани за европски развој на Бугарија (ГЕРБ) во оваа најсиромашна земја на Европската унија.
Доколку кандидатката на владејачката ГЕРБ, Цецка Цачева,не победи на изборите, премиерот Бојко Борисов би можел да повика на предвремени парламентарни избори, што Бугарија, според мислењето на коментаторите, повторно би ја довело во состојба на политичка нестабилност. Борисов во една прилика вети дека ќе поднесе оставка доколку кандидатката на неговата партија не освои најголем број гласови во првиот круг од претседателските избори.
Педесет и осумгодишната Цачева, која е актуелна претседателка на бугарскиот парламент, според анкетите ќе избие на врвот од кандидатската листа за шеф на државата на којашто има дури 21 кандидат, со околу 30 отсто од поддршката на гласачите.
Меѓутоа, веднаш зад неа, според испитувањата на јавното мнение, се наоѓа поранешниот командант на бугарските воздухопловни сили Румен Радев, кој е непартиски кандидат, но го поддржува опозициската Бугарска социјалистичка партија (БСП), за кој противниците велат дека би бил наводно повеќе по волја на Москва.
Додека Борисов својата кандидатка ја претставува како „мајка на нацијата“, политичките аналитичари предупредуваат на нејзиниот „изразен недостиг од харизма“, поради што Радев би можел да заврши на првото место по првиот изборен круг.
Оттаму, судејќи според анкетите, се предвидува дека вториот изборен круг, кој би се одржал на 13-ти ноември, ќе биде речиси мртва трка меѓу Цачева и Радев во трката за претседател на државата, должност којашто во Бугарија има повеќе симболично значење, со ограничени овластувања. Претседателот во Бугарија е угледна личност која бира некои од високите функционери и во текот на политичките кризи ја именува техничката влада.
Досегашниот претседател Росен Плевнелиев, кој важеше за прозападен политичар близок на премиерот Бојко Борисов, не сакаше повторно да се кандидира за новиот мандат. Тој во петокот во интервјуто за BBC беше многу остар кон Русија и нејзиниот претседател Владимир Путин велејќи дека „она што Русија дене се обидува е да ја ослаби Европа, да ја подели Европа и да не направи зависни“, што според аналитичарите претпоставува дека тој е заинтересиран за европска функција.
Бугарија, која е членка на НАТО, освен што под притисокот на Вашингтон и Брисел раскина со Москва големи енергетски проекти како за нуклеарката Белене за што според пресудата на меѓународниот арбитражен суд ќе треба да плати околу милијарда евра, ја налути во септември Русија одбивајќи да го користи бугарскиот воздушен простор за снабдување во Сирија. Меѓутоа, и премиерот Борисов и претседателот Плевнелиев претходно летово ги одбија плановите за создавање голема флота на НАТО во Црното Море, сметајќи дека тоа ќе предизвика дестабилизација на регионот. Од друга страна, пак, слабата бугарска економија која не е конкурентна на Западот, мора да се потпира во значителна мера на Русија, особено во сферата на набавка на евтини енергенси, а двете земји инаат и длабоки историски икултурни врски.
За Бојо Борисов аналитичарите сметаат дека на Бугарија ѝ ја донел посакуваната доза на стабилност откако по вторпат кон крајот на 2014 година, стана премиер. Сепак, сиромаштијата, корупцијата и бавното спроведување на реформите и натаму ја оптоваруваат земјата, а последната година загриженоста на граѓаните ја предизвикуваат и илјадниците имигранти кои во Бугарија го гледаат првиот чекор кон посакуваниот Запад./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
(Видео) Хаос и туркање во албанскиот парламент: драматични сцени во Тирана
Во албанскиот парламент денес избувна хаос кога пратениците од опозицијата запалија факели и фрлаа вода за време на седницата, а сето тоа поради спор околу корупцијата во владата, објави The Telegraph.
Драматични сцени од Тирана покажуваат како чад се шири низ салата додека пратениците се туркаат, а безбедносните сили се обидуваат да воспостават ред. Инцидентот е кулминација на неколкунеделните тензии во кои опозицијата ја обвини владата дека ги игнорира барањата за истрага за корупциските скандали што ја потресоа земјата.
🚨🇦🇱🔥‼️ BREAKING | FLARES IN PARLIAMENT: ALBANIA’S DEMOCRACY COLLAPSES LIVE ON CAMERA 🚨
What you are seeing is not a protest.
It is not “political theatre.”
It is a full institutional breakdown.Inside the Albanian Parliament, opposition MPs ignited flares, physically blocked… pic.twitter.com/OQvVXgGP1d
— Slavic Networks (@SlavicNetworks) December 18, 2025
Корупцијата е клучно политичко и социјално прашање во Албанија со години, а меѓународните институции и организации редовно предупредуваат за проблеми во судството, јавната администрација и системот за јавни набавки. И покрај реформите што официјално се започнати, особено во судството со поддршка на Европската Унија и САД, перцепцијата за широко распространета корупција останува силна кај јавноста.
Случаите во кои се вклучени високи државни функционери, градоначалници и луѓе блиски до владејачките структури привлекоа особено внимание, дополнително поткопувајќи ја довербата на граѓаните во институциите и политичкиот систем.
Регион
ЕУ ги укинува санкциите за Косово и ја отклучува финансиската помош
Европската Унија е подготвена да ги укине санкциите што ги воведе против Косово во 2023 година поради тензиите на северот на земјата и ќе ја отклучи финансиската помош, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
Земјите од ЕУ воведоа казнени мерки против Косово откога владата на премиерот Албин Курти не одговори на повиците на ЕУ и САД за смирување на немирите на северот со мнозинско српско население по најлошото насилство за повеќе од една деценија.
Мерките вклучуваа суспендирање на посетите на косовски претставници на ЕУ и задржување голем дел од економската помош на ЕУ.
„Добри вести за Косово“, рече Фон дер Лајен во објава на X. „Планираме 216 милиони евра финансиска помош и имаме намера да ослободиме 205 милиони евра на почетокот на следната година“, напиша таа.
Насилството избувна во северно Косово во 2023 година откога градоначалниците од етничките Албанци ја презедоа функцијата со победа на локалните избори. Изборите беа бојкотирани од Србите барајќи спроведување договор стар десет години, со кој им се дава поголема автономија.
30-ина мировници на НАТО, кои ги чуваа градските собранија, беа повредени во судирите со српските демонстранти, а повредени беа и 52 Срби.
Фон дер Лајен рече дека ЕУ одлучила да ги укине мерките откога српските градоначалници ја презедоа функцијата по локалните избори во октомври.
Косово треба да одржи нови парламентарни избори на 28 декември бидејќи не успеа да формира влада по изборите во февруари.
фото/депозитфотос
Регион
Фон дер Лајен: Импресивен напредок на Албанија и Црна Гора, проширувањето на ЕУ, првпат по повеќе од десет години, стана реална можност
Потпретседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, синоќа во Брисел изјави дека Албанија и Црна Гора постигнале импресивен напредок во процесот на европска интеграција, што треба да ги инспирира другите партнери од Западен Балкан.
По самитот на Европската унија и Западен Балкан, на кој Србија не учествуваше за прв пат, Фон дер Лајен во писмена изјава изјави дека „проширувањето на ЕУ, за прв пат по повеќе од десет години, стана реална можност“.
„Сакам да го пофалам огромниот напредок на Албанија и Црна Гора. Она што го постигнаа е импресивно. Нивниот напредок е импресивен извор на инспирација за другите партнери од Западен Балкан и испраќа силна порака до светот за привлечноста на европската понуда. Тоа е понуда на солидарност, можности и стабилност. За да ја претвориме таа понуда во реалност, интензивно работиме на постепена интеграција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека Планот за раст за Западен Балкан, исто така, служи за оваа цел, благодарение на што земјите од регионот се поинтегрирани во ЕУ од кој било партнер во процесот на проширување претходно.
„Самите инвестиции не можат да генерираат одржлив раст. А реформите без ресурси не можат целосно да се спроведат. Затоа Планот за раст ги комбинира двете: реформи за отклучување на ресурсите и ресурси што овозможуваат реформи. И со таа комбинација, регионот има одредени придобивки од интеграцијата дури и пред полноправно членство. Бидејќи јазот во развојот помеѓу Западен Балкан и ЕУ има ограничени инвестиции, создавање работни места и можности предолго време. Планот за раст се занимава директно со ова, со шест милијарди евра инвестиции. А сега имаме шест амбициозни реформски агенди“, додаде таа, според написите во медиумите од регионот.
Претседателката на Европската комисија посочи дека првите конкретни резултати се веќе видливи, дека се очекува Западен Балкан да порасне за околу три проценти следната година, што „одразува доверба во европската иднина на регионот, влијанието на реформите и придобивките од поблиската економска интеграција со ЕУ“.
„И ќе има уште. Ги интегрираме нашите партнери во Единствената европска платна зона (SEPA). Ова би можело да им заштеди на компаниите и граѓаните до 500 милиони евра годишно. Исто така, заштедуваме време преку нашите „зелени појаси“, кои ќе ги зајакнат синџирите на снабдување, ќе ја подобрат логистиката и ќе го скратат времето на транзит до 80 проценти. А со Планот за раст, економијата на регионот може да се удвои во следната деценија“, изјави таа.
Таа додаде дека инвестицискиот план досега мобилизирал 18 милијарди евра, вклучувајќи шест милијарди евра грантови од ЕУ, и дека повеќе од 68 проекти за финансирање на клучна инфраструктура во транспортот, енергетиката, дигиталната поврзаност и проекти за заштита на животната средина се спроведуваат низ целиот регион.
„Овие инвестиции го прават регионот поконкурентен и подобро поврзан со Единствениот пазар на ЕУ. Да ја земеме вештачката интелигенција за пример: воспоставуваме мрежа на фабрики за вештачка интелигенција низ цела ЕУ и ги отвораме кон Западен Балкан, со антени од фабрики за вештачка интелигенција во Србија и Северна Македонија. Ова ќе им овозможи на компаниите од целиот регион да се поврзат со овие фабрики и да добијат пристап до европската инфраструктура за вештачка интелигенција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека сето ова привлекува приватни инвестиции и додаде дека за време на инвестициските конференции на ЕУ во Албанија и Црна Гора, од приватни инвеститори се обезбедени инвестициски декларации, во вредност од повеќе од четири милијарди евра.
Таа, исто така, изјави дека Заедничкиот регионален пазар е „најбрзиот пат до конкурентност, најдиректниот мост до единствениот пазар на ЕУ и најјасен доказ дека регионот може да дејствува како една единица“.
„Резултатите се јасни. Од 2021 година, трговијата во регионот се дуплираше, трговијата со стоки и услуги се зголеми за 19 проценти, пократките чекања на границите заштедија вкупно повеќе од 20 години време. Затоа сега е време да ги обновиме нашите напори и да ја завршиме агендата на Заедничкиот регионален пазар. Моментумот за проширување со нашите партнери од Западен Балкан никогаш не бил посилен. Ова е историска можност. Да ја искористиме заедно“, додаде таа.
Фото: депозитфотос

