Регион
Косовската полиција употреби солзавец за разбивање на протестите против владата
Косовската полиција во саботата навечер со солзавец растураше илјадници демонстранти кој ја каменуваа зградата на владата во Приштина на протестите организирани од косовските опозициски партии.
Станува збор за најголемиот протест откако Косово во 2008 година еднострано призна независност од Србија.
Партиите од опозицијата на косовските Албанци бараат оставка од министерот Александар Јаблановиќ, припадник на српското малцинство, кого го обвинуваат дека минатиот месец некои Албанци ги нарекол „дивјаци“. Покрај тоа бараат владата јасно да се искаже по однос на највносниот косовски рудник „Трепча“, во северниот дел каде што се мнозинство Србите, на кој право полага и Србија.
Десетината илјади луѓе го прекинаа протестот околу 17 часот, меѓутоа десетици д нив продолжија со протестот и подоцна започнаа да фрлаат со камења врз зградата на владата и да ја напаѓаат полицијата, повредувајќи дваесет полицајци. Полицијата соопшти дека привела 22 демонстранти.
Министерот Јаблановиќ на почетокот од јануари некои албански демонстранти кои во војната со српските сили во тогашната јужна покраина Косово и Метохија од 1998/1999 загубиле членови на своите семејства, ги нарече „дивјаци“. Министерот подоцна се извини, но опозициските партии и натаму бараат негова оставка, организирајќи протести ширум Косово.
Демонстрантите во саботата ја повикаа владата што поитно да донесе план за преземање на контролата над рударско-металургискиот комбинат „Трепча“. Стравувајќи од стечај на рудникот, косовската влада минатата седмица објави дека ќе ја преземе контролата над „Трепча“ но по остриот одговор на Србија која полага исто така право врз комбинатот, и препораки на западните сојузници, се повлече. Тоа предизвика штрајк на 800 рудари кои неколку дена останаа во окното на рудникот, но подоцна се решија да ѝ дадат дополнителен период на владата во Приштина да донесе одлука.
Рударско-металуршкиот комбинат „Трепча“ кој вади и преработува олово, цинк и сребро, своевремено вработуваше 20 илјади луѓе. Од отцепувањето на Косово од Србија по војната од 1999 година, „Трепча“ која се простира од двете страни на српско-косовската поделба на северно Косово е под контрола на агенцијата создадена од Обединетите нации и ја подготвува за продажба.
Косовската агенција за приватизација (КРА), меѓутоа, не успеа да направи план за иднината на „Трепча“, делумно и поради нејасната сопственичка структура и многуте кредитни обврски.
Иако менаџерите во компанијата ги проценуваат резервите на руда на околу 10 милијарди евра, нејзината неизвесна иднина го пречи развојот и во моментов „Трепча“ работи на минимум производство само за да го одржи процесот на производство.
Хеликоптер и бесполотно летало на силите на НАТО на Косово во мисијата КФОР ја надлетуваа Приштина во текот на протестите. НАТО, чие тримесечно бомбардирање на Србија во 1999 година, го принуди тогашниот српски водач Слободан Милошевиќ да ги повлече силите од покраината и да го потпише ткн Кумановски договор, има распоредено околу 5.000 војници,
Србија не ја признава еднострано прогласената независност на Косово, со поддршка на САД и главните земји во Европската унија, меѓутоа од 2013 година се согласи да води преговори за нормализација на односите со својата поранешна покраина во настојувањата да се приближи до членство во ЕУ./крај/мф.сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Пленковиќ: По Хрватска, можеби е време некој друг да ѝ се приклучи на ЕУ
За разлика на претходните европски комисии, сегашната има вистинска политичка волја за проширување на Европската Унија, изјави денес во Загреб хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ додавајќи дека е можна некаква одлука до 2030 година ако некои кандидати се технички подготвени.
„За разлика од Комисијата на (Жан-Клод) Јункер или првиот мандат на Урсула фон дер Лајен, кога не чувствував искрена политичка волја во центарот на политиката во Брисел за постигнување проширување за која било земја кандидат, овој пат морам да признам дека атмосферата е малку поинаква“, рече Пленковиќ на Вториот годишен самит на Хрватска.
„Можеби е време некој друг да ѝ се приклучи по Хрватска“
„Овој пат можеме да ја почувствуваме политичката волја во извршната власт на ЕУ, дури и кај повеќето земји членки, дури и кај големите, дека можеби е време некој друг да ѝ се приклучи по Хрватска, која се влезе на 1 јули 2013 година“, додаде Пленковиќ.
Комисијата би сакала да отвори преговарачки кластери со Украина и Молдавија до крајот на оваа година. Сепак, земјите членки одлучуваат за ова едногласно. Досега нема таква едногласност бидејќи Унгарија остро се спротивставува на членството на Украина во Унијата, анализираат медиумите.
Хрватскиот премиер потсети дека постојат две групи земји кандидатки: Украина и Молдавија во едната група, а земјите од Југоисточна Европа и Западен Балкан во другата група, и ја посочи Црна Гора како лидер. „Мислам дека би можеле, ако успеат да бидат технички подготвени, да имаме политичка одлука за некои пред 2030 година“, рече Пленковиќ.
Сепак, тој ги повтори своите тврдења дека апсорпцискиот капацитет на блокот ќе биде клучен за динамиката на проширувањето осврнувајќи се на четвртиот Копенхашки критериум од 1993 година, кој се однесува на буџетските трошоци за проширување и на влијанието на новите членки врз односите меѓу земјите што придонесуваат и оние што го користат.
„Речиси 80 проценти од европскиот буџет, всушност, го полнат 10-те најбогати земји на Унијата, а приближно 20 проценти одат за сите други односи. Побогатите земји, основачите, големите силни економии, не се нужно возбудени што помалите земји, кои многу малку придонесуваат, седнуваат на маса и во суштина одлучуваат за главните политики еднакво, особено кога станува збор за прашања каде што е потребна едногласност“, рече премиерот.
Тој потсети дека Германија, Франција и Италија еднаш се откажаа од двајца комесари во Комисијата во корист на проширувањето.
„А сега тие имаат ист број влијателни луѓе како и земјите што многу малку придонесуваат. Затоа процесот на донесување одлуки и буџетските импликации се во срцето на процесот на проширување“, објасни тој.
Фото: ЕПА
Регион
Лукас: Половина Србија се дружи со Ориќ, нема да остапам ни милиметар пред Додик
Српскиот пејач, Аца Лукас изјави дека доживеал неравда по објавената фотографија со Насер Ориќ и дека „нема да отстапи ниту милиметар“ пред Милорад Додик, кој му го забранил концертот на Јахорина.
За „Аваз.тв“ кажа дека фотографијата погрешно се толкува и дека прв пат го видел Ориќ. Лукас истакна дека не знае дали концертот во Сараево му бил забранет поради неговата претходна поддршка на Додик, додавајќи дека „половина Србија и Република Српска се дружат со Ориќ“.
Откако Олимпискиот центар Јахорина официјално го откажа неговиот настап, Додик изјави дека Лукас „го изгубил кредибилитетот за секое идно гостување во РС“. Лукас му возврати дека тој не барал поддршка од Додик, туку обратно, и дека повторно ќе настапува на Јахорина.
Пејачот нагласи дека нема намера да се извинува за нешто што, според него, е преголема реакција и пример за двојни аршини.
Тој додаде дека не бил свесен кој седел до него кога е направена фотографијата и дека не сака да прави поделби по национална основа, туку „луѓето ги дели на добри и лоши“.
Лукас оцени дека целата ситуација е политички мотивирана, дека никого не навредил и најави правни чекори поради забраната за настапот.
Регион
Бугарската влада го повлече предлог-буџетот по масовните протести
Бугарската влада соопшти дека ќе го повлече контроверзниот предлог-буџет за 2026 година по масовните протести во главниот град Софија и во други градови низ земјата.
Десетици илјади луѓе учествуваа на протестите против предложениот буџет, за кој рекоа дека се обидува да прикрие широко распространета корупција во владата.
Некои демонстранти, со маски на лицата, се судрија со полицијата, претходно напаѓајќи ги просториите на владејачката конзервативна партија ГЕРБ, како и на партијата ДПС во Софија.
Владата сега соопшти дека ќе се откаже од предлогот, кој предвидуваше и повисоки даноци.
И минатата недела имаше протести, кога владата го достави предлогот до парламентот.
Буџетот за следната година ќе биде првиот што Бугарија ќе го усвои во евра, бидејќи земјата на 1 јануари се приклучува кон еврозоната.
Јавното мислење околу усвојувањето на еврото е поделено, а некои се плашат дека тоа може да предизвика висока инфлација во една од најсиромашните земји на Европската унија.
Протестите против корупцијата во власта се чести во Бугарија, со оглед на тоа што од 2020 година земјата ја водат краткотрајни влади.
Се проценува дека протестот синоќа бил најголемиот во Софија во последните години.

